DMGBLMB WG&M SGRBEDMM OMSTREKEN.
mm
46stc Jaargang.
Woensdag 14 Februari 1923.
No. 13565
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnem enten per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandssfa Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
't Gaat or in het bezette gebied nog rumoerig
naar toe. Over de bezetting van Emmerik en
Wesel door de Belgische troepen wordt nog ge
meld, dat het telefonisch verkeer gedeeltelijk
stil gelegd is de douane-kantoren en de haven
werden door ongeveer 100 Belgen bezet. De
douane-beambten legden het werk neer. Te
Emmerik werden 120 douane-beambten ont
slagen.
Te Gelsenkirchen werden de eerste en de
tweede burgemeester, de hoofdcommissaris van
politie, dc co mandant van de Schupo en de
directeur van de rijksbank door de Franschen
in hechtenis genomen. De ambtenaren zijn
voor 24 uur in staking gegaan. De stad is van
wege de voorvallen van gisteren gestraft met
een geldboete van 100 millioen mark.
Sedert 15 Januari zijn in het oude bezette
gebied 114 kranten verboden en 278 personen
uitgezet.
Gistermiddag is het gebouw van de Rheinisch-
Westphalische Zeitung" in Essen door officie
ren en soldaten bezet. Het verschijnen van dc
krant is voor 14 dagen verboden.
De Franschen trachten op verscheidene knoop
punten in het bezette gebied spoorweg-inspec
ties in te richten, onder meer te Krefeld, Aken,
Koblentz, Trier en Mainz.
De Duitsche spoorweglieden hebben sedert 6
Februari nog 60 kolentreinen in het onbezette
gebied gevoerd. De Franschen hebben geen
groote hoeveelheden naar Frankrijk en België
kunnen voeren. Sedert twee dagen zijn ze in de
streek van Trier bezig grootere kolentreinen te
doen rijden, maar tot nu toe nog zonder resul
taat.
Op verscheidene stations hebben de Franschen
gelden in beslag genomen, die bestemd Waren
voor uitbetaling van de salarissen van spoor
wegbeambten en -arbeiders. Zij trachten op deze
wijze den beambten en arbeiders en toe te bren
gen in te gaan op het aanbod om zich onder
Fransche leiding te stellen. Den spoorweglieden
werd tot 50 frank per dag aangeboden.
Volgens een „Wolff'-bericht uit Aken zouden
de Belgen de bovengrondsche kabelverbindin
gen doorgesneden hebben, waardoor alle tele
fonische verbindingen met Aken verbroken
zouden zijn. Naar het bericht verder meldt,
waren de verbindingen met Nederland en Dus-
seldorp gistermiddag om vier uur reeds ver
broken.
Het telefoonverkeer Lusschen Keulen en
Dusseldorp is ook sinds gister middag verbroken.
De boycot-beweging neemt eveneens nog toe.
De Duitsche rijksspoorwegen verschaffen geen
vaste slaapwagenplaatsen meer aan Fransche
of Belgische functiönnarissen. Alle kolenhande
laars te Kiel hebben besloten, geen bunkerkolen
meer te leveren aan Fransche en Belgische sche
pen, die het Kiel-kanaal passeeren of Kiel aan
doen.
Tot parlementszittingen in Duitschland zul
len voorloopig geen Franschen of Belgen als pers
vertegenwoordigers of als toehoorders worden
toegelaten.
ENGELAND EN HET BOERGEBIED.
Met betrekking tot het Roergebied legde
Bonar Law gister in het Engelsche Parlement'
een belangrijke verklaring af, waarin hij o.m.
zeide
„De Fransche openbare meening wilde zich
niet bevredigd achten, zoolang de bezetting
van het Roergebied niet was beproefd. Wel
nu, die is thans beproefd. Ik had gehoopt,
dat het ons mogelijk ware geweest, zijde aan
zijde met Frankrijk samen te Werken voor het
herstel van Europa. Ik was er zeker van, dat
Frankrijk door den weg in te slaan, welken het
gekozen heeft, iets zou doen, dat niet alleen
noodlottig zou zijn voor Europa, doch ook vopr
Frankrijk. Naar onze meening, zou het gevaar
lijk en noodlottig zijn voor het economische
leven van Europa. Dit is ook inderdaad het ge
val gebleken. Er is gebeurd, wat ik vreesde dat
gebeuren zou, en wij zijn nog niet aan het einde.
De Roei is de slagader van het industrieele leven
van Europa en Frankrijk heeft zichzelf grooter
nadeel berokkend dan aan anderen."
Wij verzetten ons niet tegen het uitoefenen
van dwang op Duitschland, doch waren er tegen,
dat zulk een dwang zou worden gebruikt, om
aan Duitschland eischen te stellen, Welke het
niet zou kunnen betalen.
Een der beweegredenen, waarom de Franschen
het Britsche voorstel verwierpen, was, dat het
onzen Franschen vrienden toescheen, dat het
Duitschland mogelijk zou zijn, in vijftien of
twintig jaar het geheele bedrag van 2500 mil
lioen, zooals in het Britsche schéma genoemd,
af te betalen, en dat Duitschland dan weder in
een even sterke positie zou verkeeren als vóór
den oorlog. Niemand kan het gevoelen van
Frankrijk betreffende zijn onveiligheid in twijfel
trekken en ik ben er zeker van, dat dit den onder
grond vormde van Frankrijks verwerping van
het Britsche voorstel. Frankrijk zou gaarne be
taling van de schadevergoeding erlangen, maar
zou toch Duitschland niet gaarne sterk genoeg
zien om deze schadevergoeding te betalen
Als een oprecht vriend van Frankrijk ben
ik verplicht te zeggen, dat ik niet geloof, dat de
Franschen zullen krijgen wat zij verlangen.
De premier Wees er op, dat de actie van Frank
rijk de eenheid van Duitschland heeft versterkt,
en, wanneer de bezetting van het Roergebied
tot resultaat zou hebben, dat het Duitsche natio
nale gevoel versterkt zou worden, clan zou dit
later een gevaar opleveren.
Na te hebben gesproken over het verblijf der
Britsche troepen te Keulen, voegde de premier
er aan toe „Het helpt niet, een beroep te doen
op den Volkenbond, wanneer men zeker weet,
dat Frankrijk hiermede niets uitstaande wil
hebben. Ik ben er zeker van, dat Frankrijks
houding hierop zou neerkomen. Misschien zal
Frankrijk het echter over enkele maanden wel
mogelijk achten, en in dat geval zou dan het
oogenblik gekomen zijn, een poging daartoe te
doen."
IERLAND.
President CosgraVe van den Dail Eireann,
verzekert, dat hij beieid is een wapenstilstand
toe te staan, hangende de verkiezingen, die er
over moeten beslissen of Ierland een vrijstaat of
een republiek zal zijn.
Uit Dublin De legerautoriteiten hebben
de verspreiding van de Daily Mail in den vrij
staat verboden. Nog een ongenoemd - En-
gelsch blad is ook verboden.
ALLERLEI.
Uit Cairo Gisteravond is alhier een bom
aanslag gepleegd, waardoor een Griek werd
gedood en twee soldaten gewond yrerden.
Uit BoedapestHet Plongaarsch telegraaf-
agentschap is van bevoegde zijde gemachtigd te
verklaren, dat het bericht betreffende voorbe
reidende maatregelen in Hongarije om den rijks
bestuurder Horthy tot koning van Hongarije te
proclameeren absoluut van allen grond ontbloot
is.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Dinsdag, 13 Februari.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter stelt voor Woensdag te
elf uur in de afdeelingen te onderzoeken eenige
wetsontwerpen, w.o. de begrootingen 1923 voor
Suriname en Curacao en voorts om Woensdag
middag te 2 uur in het openbaar aan de orde
te stellen de Wijziging der L.O. Wet de Erf-
opvolgingswet en de wet tot wijziging van de
wet op de Oranje-Nassau-orde.
Conform besloten.
De vergadering wordt verdaagd tot hedenmid
dag 2 uur.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag, 13 Februari.
De Voorzitter stelt voor, de interpella-
tieaanvrage van den heer Troelstra betreffende
den toestand in het Roergebied niet toe te staan.
De heer T r o e 1 s t r a (S. D.) acht Neder
land belanghebbende bij de bezetting en her
innert aan de toegestane interpellatie over deze
aangelegenheid in Zwitserland. Spr. schrijft de
voorgestelde weigering toe aan overgevoeligheid
voor een buitenlandsche mogendheid.
De voorzitter is van oordeel, dat dc in
terpellatie door de Kamer geschiedt en dat de
Kamer moet uitmaken, of zij in 's lands belang is.
De heer Van Ravesteyn (Comm.)
oefent kritiek op de beperking van het interpel-
latierecht over buitenlandsche kwesties.
De heer Marchant (V. D.) beveelt het houden
van de interpellatie aan en acht de vrees voor
prikkelbaarheid der Fransche regeering overdre
ven.
De heer Dresselhuys (V. B.) verklaart
zich tegen de interpellatie. Mr. Troelstra had
kunnen volstaan met een schriftelijke vraag.
De voorzitter handhaaft zijn standpunt
Het voorstel van den voorzitter wordt aange
nomen met 56 tegen 26 stemmen. Tegen stem
den de sociaal-democraten, de communisten en
de vrijz.-democraten.
Daarna is aan de orde de Ongevallenwet 1921.
De heer Van D ij k (R.K.) juicht deze
wijziging, die een vereenvoudiging is, toe. Hij
dankt den Minister er voor.
De heer Duys (S. D.) vraagt hoe de Mi
nister zich de algemeene vereenvoudiging
denkt, waarvan deze wijziging een gedeelte is.
De minister van Arbeid, de heer A a lb e r s e,
zet uitéén, dat dé voorbereiding der herziening
geregeldvordeit.IIij betreurt het dat de invoering
der Ziekte-verzekering niet meer vordert. Het
is echter zijn schuld niet, dat het langzaam gaat.
Hij hoopt dat het alsnog iets vlugger zal gaan,
zoodat het niet noodig zal zijn een incidentcele
uitvoering der Ziektewet te overwegen.
Het ontwerp wordt goedgekeurd.
Bioscoop-Wet.
De heer Dresselhuys acht het wetsont-
„Springende handen b C^een lasl" van hoor! Wij gebruiken
in de keuken ook al{"yd goede zachte zeep, voor 't werk.
en voor de handen„£n wat is dat dan voor Zeep? „Natuurkjk
Sjzepmij Vïoord
werp allesbehalve voldoende. De burgemeester
krijgt veel te veel macht en de gemeenteraad
kan verordeningen maken, die veel te vei gaan en
die zelfs alle bioscoopbezoek voor personen be
neden 18 jaar kunnen verbieden. In dit opzicht
gaat het ontwerp spr.te ver en hij is niet bereid
zijn stem daaraan te geven.
De heer Rutgers van Rozenburg
(C. LI.) betoogt, dat de bioscoop geen waarde
heeft en stellig geen kunst is. Een projectie-
fantaarn met stilstaande platen acht hij veel
nuttiger (Spreker is niet te verstaan.) Hij ver
dedigt een algemeen verbod voor bioscoopbezoek
voor personen beneden 18 jaar.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
één uur.
iHnneDÜgstd,
Een diamanten feest
Maandagmorgen is ter gelegenheid van het
diamantenfeest der St. Vincentius-Vereeni-
ging te Amsterdam door Mgr. A. J. Gallier,
Bisschop van Haarlem in de parochiekerk
van de H. Catharina op het Singel de Hoogmis
gecelebreerd.
De kerk was gevuld met een groot aantal
geloovigen.
Na het Evangelie hield Mgr. Callier een
toespraak, waarin hij herinnerde aan het
doel dezer bijeenkomst, n.l. om God te dan
ken voor de tallooze genaden, welke Hij aan
de St. Vmcentius-vereeniging en haar leden
in den loop van 75 jaren heeft geschonken.
Verder toonde Mgr. Callier aan, hoe de wer
ken van barmhartigheid een machtig middel
vormen om Gods genaden te verwerven.
De receptie welke liet. bestuur der Vereeni-
ging na de LI. Mis in huize „Couturier"
heeft gehouden werd o.a. bezocht door den
burgemeester van Amsterdam, vergezeld van
de wethouders J. F. A. M. Wierdels en dr.
Vos.
Na een toespraak werd door burgemeester
De Vlugt aan het béstuur de zilveren medail
le van de Stad Amsterdam overhandigd.
's Avonds werd een druk bezochte feest-
vergadering in het Concertgebouw gehou
den, waarin Dh. Aug. Lindner een uitgebreid
verslag uitbracht over de lotgevallen der ver-
eeniging geurende de 75 jaren van haar
bestaan. Aan het slot van dit overzicht deelde
hij nog mede, dat ter gelegenheid van het feest
een feestgave van 8000 aan de bedeelden zou
worden uitgereikt, terwijl voor hen ook een feest
avond zal worden georganiseerd.
Hierna werd het woord gevoerd door den
heer F. N. E. Quant, lid van den Hoofd-raad
die namens den president van den Hoofdraad
Jhr. von Fisenne en de overige leden van den
raad, de hartelijkste gelukwenschen aan de
Amsterdamsche afdeeling aanbood.
burg met 13 leden.
2. Gelderland, Overijsel, Groningen en Dren
the met 13 leden.
3. Noord-IIolland en Friesland met 12 le
den.
4. Zuid-Holland met 12 leden.
In Zuid-Holland wordt aldus de provinciale
zelfstandigheid geheel behouden. In de drie
andere groepen is samenwerking mogelijk, ja
te verwachten.
Verder gaande splitsing dan de voorgestelde
is onmogelijk, zal niet de evenredigheid in de
vertegenwoordiging verloren gaan.
In de tweede plaats voert het ontwerp in
de provinciale candidaatstelling, evenals
trouwens het ingetrokken ontwerp. Hierin
is een krachtig middel gelegen, dat in staat
kan stellen de provinciale zelfstandigheid te
handhaven.
Dezelfde partij zal in iedere provincie een
lijst indienen en deze lijst kón wel gelijklui
dend zijn met een andere lijst binnen dezelfde
groep van provinciciën, maar behoeft dit geens
zins te zijn. Ze kan geheel zelfstandig door de
statenleden van de partij in de provincie op
gesteld worden en kan ten einde mogelijk
zetelverlies te ontgaan met de lijsten van
dezelfde partij binnen dezelfde groep van pro
vinciën worden verbonden.
In de derde plaats brengt het ontwerp een
nummerstelsel, dat wil zeggen, het Iaat ieder
statenlij vrij de lijst zijner keuze te nummeren
in de volgorde van zijn voorkeur.
Wanneer er voor zoover dus de leden cener
partij of sommige leden in een provincie, hetzij
ten gevolge der samenwerking met andere
provinciën, hetzij bij de vaststelling van de
lijst in de eigen provincie, hun voorkeur riiet
voldoende in de lijst zien uitgedrukt en zij
daarom van de lijstvolgorde wenschen af te
wijken, geeft het ontwerp hen daartoe volledige
bevoegdheid.
Evenredige vertegenwoordiging-
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot wijziging van de Kieswet, de pro
vinciale Wet en de Gemeentewet, om daardoor
de evenredige vertegenwoordiging voor de Eerste
Kamer mogelijk te maken.
In de eerste plaats schept het ^ontwerp vici
groepen van provinciën, die ieder een zelfstandig
kiesgebied vormen, zulks in tegenstelling met
het eerste ontwerp additioneele artikelen der
Grondwet, dit werd ingetrokken, waarin het
geheele land als één kiesgebied was behandeld.
Die vier groepen zijn
1. Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Lim-
W erkloosheidsverzokering
De Minister van Arbeid heeft de volgen
de circulaire aan de gesubsidieerde vereeni-
gingen met Werkloozenkas gericht
Op het platteland hebben vaak ook leden
van andere werkloozcnkassen dan die van*
landarbeiders een kleiner of grooter stuk land
in eigendom of in huur. Voor leden van weik-
loozenkassen van landarbeiders geldt in zooda
nig geval een bepaling, die uitkeering ontzegt,
als de grond een bepaalde oppervlakte bezit..
Het is duidelijk, dat voor leden van uw kas,
zoo zij in een overeenkomstig geval verkeeren,
hetzelfde behoort te gelden als voor landarbei
ders is bepaald, nl. dat aan leden, die tijdens
hun werkloosheid voor eigen rekening een op
pervlakte bewerken, grooter dan door het be
stuur is vastgesteld, geen uitkeering uit de werk
loozenkas mag worden verstrekt.
Ik noodig u uit na te gaan, of uw kas leden
telt, die in bovenbedoelde omstandigheden ver
keeren, aan het bovenstaande dan nauwkeurig
uw aandacht te schenken en spoedig met de
gemeentebesturen in overleg te treden.
Gaarne ontvang ik bericht van het resultaat
van uw onderzoek.
De Schcveningsche haven.
Wegens de onmogelijkheid om dc buiten
haven te Scheveningen op de wettelijk bepaalde
diepte te houden met de tegenwoordige wijze
van baggeren, heeft de minister van Oorlog,
na overleg met zijn ambtgenoot van Water
staat, faciliteiten verleend van technischen aard
.V.
JOHA n»JA COSTER
