BMGBLMD WOOR SCHIEDAM OMSTREKEN.
DITJES EN PATJES.
46ste Jaargang.
Zaterdag 24 Februari 1JJ23
No. 13574.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
EERSTE BLAD.
Bnitenlandseh Nieuws.
Binnenland,
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau s KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
IN HET BEZETTE GEBIED.
£Te Dusseldorp is men begonnen met het ont
slaan van Duitsche douanebeambten. Zij zullen
worden vervangen door Franschen en Belgen,
tenzij zij te kennen geven, vrijwillig in dienst te
willen blijven, in welk geval zij voldoende waar
borgen moeten verstrekken.
De stations Fintrop en Dellwig-Ost zijn gister
morgen door de Franschen bezet.
De stations Oberlahnstein en Niederlahnstein
zijn opnieuw bezet.
Gisternamiddag is te Essen het bureau van de
Duitsche Volkspartij door een Fransch comman
do, bestaande uit 16 militairen en 2 civiele per
sonen, bezet. Zeven personen, die zich in het
gebouw bevonden, werden in een vrachtauto
weggevoerd.
De tot langdurige gevangenisstraffen veroor
deelde burgemeesters van Essen en Oberhausen
zijn gister naar Dusseldorp overgebracht, van
Waar zij naar de gevangenis te Zweibrücken ge
transporteerd zullen worden. De plaatsvervan
gende commissaris van politie te Essen en de
gedelegeerde commissaris van den bond van
kleinhandelaars Werden naar de gevangenis te
Werden overgebracht.
Bij de bankiersfirma Nathan en Cie., te Essen,
welke zich met den deviezenhandel bezig houdt,
zijn gister eenige mannen het kantoor binnen
gedrongen. Zij dwongen den bankier, hun het
aanwezige geld, nl. 1650 dollar, alsmede 3 1/4
millioen mark af te staan, waarmede zij zich uit
de voeten maakten.
Nader wordt nog gemeld, dat volgens een
bericht uit Angora de Raad van Commissaris
sen gisteravond laat tot overeenstemming is
gekomen met betrekking tot de aanbevelingen
aangaande het verdrag van Lausanne, die heden
in de Nationale Vergadering van Angora zullen
worden behandeld. Naar verwacht wordt, zullen
de besprekingen Maandag a.s. geëindigd zijn.
Alsdan zal er een nota gericht worden aan de
mogendheden waarin de uiterste concessies,die de
Nationale Vergadering bereid is te doen, zullen
worden vermeld. Tevens zal in deze nota wor
den te kennen gegeven, dat Angora zich zijn
vrijheid van hande'en voorbehoudt voor het
geval zijn voorstellen mochten worden verwor
pen.
NA LAUSANNE.
Uit Angora wordt g meld, dat de ra d van
commissarissen gistrmorgen opnieuw een zitting
hield. Er werd voornamelijk uitdrukking gege
ven aan het voornemen, in geen enkele conces
sie op economisch en financieel gebied toe te
stemmen.
De „Tribuna" verneemt uit Athene dat de
Grieksche regeering aan de vertegenwoordigers
der geallieerde mogendheden te Belgrado mede
gedeeld heeft, dat het haar niet mogelijk is,
haar tot dusver aangenomen houding nog langer
te bewaren, indien de vrede steeds maar weer
wordt opgesch rt.
De Grieksche bladen deelen mede, dat de
Het is een eigenaardig kenmerk van de dwa
ling, dat, hoewel zij kan ontstaan uit liefde,
slechts door haat in 't leven is te houden, of
verspreid kan worden.
Dit verschijnsel zoo oud als de wereld, is in
den laatsten tijd, nu er een klein groepje van
anti-papisten, al lasterend door ons land trekt,
Weer duidelijk waar te nemen.
Het is waarlijk vermakelijk, in de couranten
verslagen, de onzin te lezen, die er door mannen
met titels wordt uitgeworpen tegen de Kerk,
en om de projectielen te beschouwen, die zij
van uit hun kansel, over toehoorders en door
kerkmuren heen, kwistig en listig naar Rome
trachten te slingeren.
Allemaal vernidingsproeven, die voorbestemd
zijn om te mislukken, ja zelfs meer goed dan
kwaad doen, omdat zij de aandacht helpen ves
tigen op de Instelling van Christus, die, door
Haar wonderbare schoonheid en eeuwigdurende
aantrekkingskracht, bij die belangstelling steeds
gedijen zal.
Misschien zou men de menschen kunnen
beklagen, die door dergelijke drogredenaars met
domheden bedekt, onder dada-dwaasheden be
dolven en met een verbitterd gemoed en be
dorven humeur in de gemeenschap worden
teruggezonden ik meen echter dat het daarmede
juist niet zoo'n vaart zal loopen de samenle
ving met hun medeburgerswerkt bloedzuiverend,
bevrijdt hen wel van de smetstoffen en wanneei
hun geprikkelde belangstelling de gelegenheid
Zoekt en de omstandigheid die geeft, om de
Kerk te kunnen zien, zooals zij werkelijk is, dan
3»1 tegen het loef-zwarte leugenbeeld, dat zij
munitietransporten uit Bulgarije naar Oost-
Thrac nog steeds voortduren.
Adverientiëni 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatten wordt 2 maal berekend. Ingezonden medsdeelingen 75 ct. per regel.
SpaciaH eonditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
MEMEL.
In Fransche diplomatieke kringen, zoo s hrijft
de Temps" wordt verklaard, dat de eerste
minister en de minister van buitenlandsche zaken
van Lithauen aanvankelijk zouden hebben blijk
gegeven van het plan orfi de beslissing va den
gezantenraad nopels Memel te verwerpen. Ver
volgens liet de Lithausche regeering aan de ge
allieerden weten, dat zij acte nam van gezegde
beslissing, en dat zij z:ch in verbinding zou stel
len met de voorloopige regeering Van Memel.
Wat betreft het zenden van afgevaardigden
naar Parijs verklaart de Lithausche regeering,
dat zij antwoord zal geven na de Memelsche te
hebben geraadpleegd. Zoo is voor het oogenblik
de stand van zaken.
ENGELAND.
Het nieuwe Lagerhuis kan er, evenals zijn
voorganger, niet toe worden gebracht, evenredig
kiesrecht te aanvaarden. Een bescheiden begin
met evenredig kiesrecht bij de gemeenteraads
verkiezingen werd gister door een particulier
lid voorgesteld, maar de motie, waarin het voor
stel vervat was, Werd verworpen met 169 tegen
159 stemmen. De regeering nam een houding
van onzijdigheid aan. Alle partijen waren ver
deeld op dit stuk.
IERLAND.
Gistermorgen hebben detectives in dienst van
den Ierschen Vrijstaat een onderzoek ingesteld
in de voorstad van Dublin, Drumcondra. De
namen der daarbij gevangengenomen personen
zijn niet bekend. Naar verluidt, zijn er voor
aanstaand republikeinen onder, o.m. Seanfitz
Patrick, de waarnemende commandant van de
afdeeling Dublin der rebellen. Geruchten, dat ook
De Valera en Liam Lynch onder de gevangenen
zijn, hebben nog geen bevestiging gevonden.
ALLERLEI.
Uit Brussel. De mijnwerkersstaking in
het centrum en de Borinage heeft zich uitge
breid tot het land van Charleroi, waar tal van
arbeiders het werk hebben verlaten. Zij eischen,
een loonsverhoogingvan 25 pet.
Internationaal Eucharistisch congres te
Amsterdam.
Naar wij vernemen werd op voorstel van Z.D.
H. Mgr. Heylen, bisschop van Namen en voor
zitter van het „Comité Permanent des Congrés
Eucharistiques Internationaux" welk comité
onlangs onder leiding van Mgr. Heylen te Parijs
vergaderde, besloten de keuze van Amsterdam
als plaats voor het eerstvolgend Internationale
Eucharistische Congres in 1924 aan de goedkeu
ring van Z.H. den Paus voor te leggen. Z.H.
Paus Pius XI heeft thans geheel en al deze keuze
bekrachtigd en schonk zijn zegen aan het con
gres en de organisators.
De R.K. Universiteit.
Naar wij vernemen, heeft het college van
Ged. Staten van Gelderland besloten, nadere
inlichtingen te vragen aan B. en W. van Nij-
met zich dragen, Haar zuiverwitte waarheid
des te glanzender en bekoorlijker afsteken.
Een der felste bestrijders van de Katholieke
Kerk is ds. Gravemeyer uit Amsterdam en tot
wat een peil de man, onder den druk van zijn
woede is gedaald, bleek uit zijn lezing onlangs
in Den Haag gehouden.
Al de beweringen van hem weerleggen, zou te
veel ruimte vorderen en te veel eer zijn voor
het gebazel, dat van verdraaide geschiedkunde
in een fantasie-serie van kruideniersklachten
verlooptalleen de minst onnoozele beschuldi
gingen volgen hier.
„Ds. Gravemeijer wees er op dat Neder
land niet alleen zijn ontstaan, maar ook zijn
bestaan te danken heeft aan het Protestan
tisme. Het zijn de Protestanten geweest, die
Nederland bevrijd hebben van het Spaansche
juk, en het zijn de protestanten geweest, die
door hun leer van de predestinatie 't heelal in
één machtige lijn zagen, en de wetenschap en
kunst bevrijdden van de banden van Rome.
Dit protestantisme is nu in gevaar. Aan
de eene zijde omdat, het zuivere geloofsle
ven hier en daar taant, aan de andere zijde
door Rome."
Men ziet dat de heer Gravemeijer met de ne
derigheid, al even slecht bevriend is als met de
waarheid.
Dat Nederland zijn opkomst en bloei aan het
protestantisme heeft te danken, doet wel even
zonderling aan, gezien het feit, dat Duitschland
onder hetzelfde protestantisme in de geheele
17e eeuw en een groot gedeelte van de 18e er
economisch allerellendigst aan toe was.
Dat de „nieuwe godsdienst" hier in Holland
zooveel geldelijke vruchten afwierp is misschien
megen, alvorens een beslissing over het be
kende raadsbesluit te nemen.
R.K. Verbond van werkgevers.
Het R.K. Verbond van Werkgevers-vak-
vereenigingen houdt op Donderdag 8 Maart
om half twee in Terminus te Utrecht een
verbondsvergadering, waarin o.m. door de Com
missie bestaande uit de heere Donker, Steen-
berghe en Kortenhorst, verslag wordt uitge
bracht omtrent de samenspreking met het hoofd
bestuur van den Boerenbond i.z. den nieuwen
vorm van samenwerking der R.K. werkgevers
met de andere R.K. Centrale vak- en standsorga
nisaties.
Van de overige agenda-punten vermelden
we nog de behandeling der loonpolitiek en
zoo mogelijk vaststelling van één lijn om
trent a. de uitbetaling en inhaling van R.K.
feestdagenb. de uitbetal ng van de Chr.
feestdagen3. de uitbetaling van overwerk-
percentaged. de betaling van vacantie-
dagen. n verband hiermede bespreking der
maatregelen om de loonpolitiek der overheid te
beïnvloeden.
Verder komt aan de orde de verkiezing van
een voorzitter van het R.K. Verbond en van
het dagelijksch bestuur.
R.K. Jonge Vrouwenbond.
Z. D. II. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot Algemeen Directeur van den R.K.
Jonge-Vrouwenbond,denWeleerw. heerW. Kooij,
kapelaan te Amsterdzm (O. L. V. O. O.)
Tentoonstelling.
Van 17 tot en met 20 Maart zal in het Paleis
voor Volksvlijt te Amsterdam een jaarbeurs voor
het drogistenvak en aanverwante vakken ge
houden worden, georganiseerd door den Neder-
landschen Drogistenbond. Aan deze jaarbeurs
nemen een 110-tal Nederlandsche fabrikanten
en groothandelaren en 10 buitenlandsche fa
brikanten deel. De beurs omvat chemische en
pharmaceutische producten, voedings- en ge
notmiddelen, kurken- en borstelindustrie, zie-
kenverplegingsartikelen, verfwaren en vernissen,
optiek en fotografie, rubber en gummi-artikelen.
A.B. K. op 't oorlogspad.
Vanwege de afdeeling Nijmegen der S.D.A.P.
wordt 28 Februari in De Vereeniging een groote
protestvergadering gehouden tegen het besluit
van den Gemeenteraad in zake de R.K. Universi
teit. Als spreker zal optreden het Tweede-Kamer
lid Kleerekoper.
Onze eenheid.
Het is voor een ieder, die oogen heeft om te
zien en ooren om te hooren, gemakkelijk waar
te nemen, hoezeer men in andere partijen ons
benijdt om onze eenheid, ook in 't staatkundige.
Het „Centrum" zegt daarover terecht
„Onze tegenstanders zouden niets liever zien,
dan dat die eenheid verbroken, of althans ge
havend werd.
En vandaar een ongewone „belangstelling,
wanneer er zich eenig verschijnsel voordoet,
waarvan men vurig hoopt en vurig wenscht, dat
het daartoe zal leiden.
Liberalen en sociaal-democraten - om van
de anti-papisten in engeren zin maar niet te
in zoover waar, dat een Katholieke staatkunde
niet zou geduld hebben, dat de inwoners van de
veroverde wingewesten in Oost en West geëx
ploiteerd werden op een manier, die den naam
van gruwelijk bijkans verdient.
Dat alleen de protestanten den strijd tegen
Spanje streden, is uit den treure weerlegd, hoe
wel het waarlijk niet te verwonderen zou zijn,
wanneer het werkelijk zoo was geweest.
De hondsche behandeling toch, die de Katho
lieken van hun liefelijke landgenooten en partij
gangers in den bevrijdingsoorlog, moesten ver
duren, verschilde heusch niet veel met de
knevelarijen van Alvas krijgsknechten en was
waarlijk wel geschikt-om hun geestdrift voor den
nieuwen stand van zaken te bekoelen.
In 't begin ging echter zonder meer de strijd
tusschen Spanje en Oranje, en dat de vrienden
des Konings niet allen Katholieken waren noch
de Prinsgezinden louter uit hervormden be
stonden is genoeg bekend, al' was 't alleen
maar uit het feit dat de katholieke Egmond
als een der eerste slachtoffers van de bewe
ging viel, en het evenzoo bewezen is, dat Am
sterdam in 1578 „omgegaan", ook na dien datum
uitgesproken Spaanschgezind bleef.
Het bevrijden van de wetenschap en kunst
uit de banden van Rome door het protestan
tisme, is een speciale ontdekking van ds. Grav e
meijer, waarmede hij reeds heel wat applaus
bij boeren, burgers en buitenlui loskreeg, hoe
wel de handenklappers onmiddellijk door hun
bijval getuigden, bijzonder slecht op de hoogte
van wetenschap en kunst te zijn, anders zouden
zij toch kennis dragen van de waarheden, dal
de wetenschap bij de Katholieken nooit aan
banden heeft gelegen en dat de kunst^vooi-
zoover zij de gramseliap van haar „bevrijders
reppen zouden geen grootere voldoening ken
nen, dan wanneer de katholieke partij door ver
deeldheid uiteenviel.
Een voldoening, die des te grooter zou zijn,
wijl zulk een verdeeldheid zich niet zou bepalen
tot het politieke, maar ontwijfelbaar zeker zou
doorwerken op ander gebied, ja over de geheele
linie van ons openbaar leven.
De gevolgen daarvan laten zich gemakke
lijk raden maar dit verklaart juist de gretige
„belangstelling," welke onze principieele tegen
standers te dezer zake aan den dag leggen.
Van een andere en betere gezindheid geeft
bijv. de houding der anti-revolutionnairen blijk.
Zoo lazen wij dezer dagen in de „Nieuwe
Haagsche Courant"
„De eenheid der Roomsch-Katholieke Staats
partij zal, men kan er zich van overtuigd houden,
niet spoedig gebroken worden.
Laat ons er leering uit trekken.
En dan ligt er een onmiddellijk voor de hand.
Het is deze, dat de invloed van het belijdend
protestantscb-christelijk deel van ons volk niet
wordt gesterkt door allerlei verdeeldheid en
getwist en het zich van elkander verwijderen
om allerlei reden van ondergeschikten aard.
Meerdere concentratie is en blijft eisch van
der tijden nood en is geboden ter wille van de
toekomst van ons volk, die door de geestelijke
boosheden van onderscheiden aard in gevaar kan
worden gebracht."
Na 70 jaar.
Precies 70 jaren geleden hadden we hier,
herinnert de „Residentiebode" te lande den
befaamden Apilstorm, toen de Paus van
Rome de vrijheid nam de vrije Katholieke
Kerk in de vrije Nederlanden met de bisschop
pelijke Hiërarchie te begunstigen. De storm
was West over Noord tot Oost was zóó woest,
dat hij het ministerie-Thorbecke, dat ook de
vrijheid aandorst, wegvaagde. Daarna loeide de
orkaan nog wat aan, maar wat stevig stond en
staan bleef, was de Hiërarchie.
Sinds er nog menig stormpje tegen de Ka
tholieke Kerk opgestoken omdat zij, volgens
het woord van Broere, zich mee en meer voelde
een „persoonlijkheid die vrijheid vordert". Maar
een orkaan als in 1853 heeft toch niet meer
gewaaid, 't Is of men zich sinds geschaamd heeft
voor het relletje toen ontketendtegen
eigen beginsel van vrijheid in.
Als we nu zien, dat de Katholieke Kerk
in onze dagen door de vestiging der universi
teit een schrede voorwaarts zet, zoo krachtig
als ze er sinds'53 geen geplant heeft en we voelen
tevens het brieschend briesje, dat aan de ooster
kim opstak maar nog niet eens tot stormpje kon
groeien, dan moeten we erkennen de idee der
vrijheid maakt in deze lage landen toch vorde
ringen. Langzaam maar zeker wordt het kleine
tot grootheid. Hier kunnen we voorzeker dank
baar opzien tot degenen, die de hitte van dtn
dag in den schoolstrijd gedragen hebben. Ze
zijn de pioniers geweest -in de verovering der
ware vrijheid. Lang heeft het geduurd, maar
eindelijk zijn we toch zoover gekomen, dat de
besten onder de vrijzinnigen hebben begrepen,
hoe goed onderwijs, althans goed lager onderwijs,
vrijheid vordert.
Alles gaat in ons lage, kleuterig landje echter
bij beetjes en ook de schoolvrijheid moet met
niet kon ontgaan, leelijke knauwen heeft opge-
loopcn, niet alleen bij de eerste kennismaking
maar ook bij volgende ontmoetingen.
De beeldhouwkunst was na den storm tegen
haar voortbrengselen volkomen uit de gunst en
slechts onder levendige tegenspraak van de
hervormden kon op de markt te Rotterdam het
standbeeld van Erasmus verrijzen.
Het tooneel kon al evenmin op de bescherming
rekenen, integendeelde plagerij, die Vondel,
reeds voor zijn bekeering, van de Amsterdam-
sche predikanten onderging, spreektboekdeelen.
De kunstsmaak daalde zoo, dat men met wit
kwast en beitel van de aan de Katholieken ont
nomen kerken, volgens een woord van Busken
I-luet, niets anders heeft gemaakt, dan weionder-
houden puinhoopen en indien de schilderkunst
is gaa«#>loeien dan is dit niet door, doch ondanks
het Calvinisme.
Met de noodkreet, dat het protestantisme in
gevaar is, doelt dominee bijkbaar weer op het
protestantsch karakter der natie, tegenwoordig
een druk bereden stokpaardje.
Ook die illusie moet den man ontnomen wor
den,omdat de kerkelijke tucht en de leer van Cal-
vijn met zijn daaruit voortvloeiende nood
zakelijke gevolgen, in Nederland nimmer wortel
heeft geschotende stevige stelling die het Cal
vinisme toch innam, dankte het alleen aan
den steun van het Staatsbestuur, dat hier auto
cratisch regeerde. t
De predikanten konden tegen de Roomsche
gebruiken en feesten toornen zooveel ze wilden,
het volk stoorde zich cr niet aan en ging gewoon
zijn gang. Met even weinig succes poogde do
stedelijke regeering van Amsterdam in 1600
het Sinterklaasfeest op te heffen.
De kermissen waren evenmin uit te roeien en