DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
46ste Jaargang.
Donderdag 29 Maart 1923.
No. 13602.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
AdvertentiSni 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ep aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Buitenlandsch Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Tussehen Oberwesél en Sankb Goar, meldt
Bt'Iga, heeft een militaire trein bij een overweg
een vrachtauto overreden, waardoor 3 Duitschers
zijn gewond en 3 gedood, aangezien de Duitsche
spoorwegwachters hun dienst in den steek had
den gelaten. De Fransche overheid zal in liet
vervolg die wachters ervoor verantwoordelijk
stellen.
Te Bochum moeten thans alle burgers, wier
papieren door de Franschen worden gecontro
leerd, bij deze gelegenheid den hoed afnemen.
Zes burgers, die weigerden aan dit bevel te vol
doen, zijn gisteren in hechtenis genomen.
Een winkelier, die verboden Berlijnsche cou
ranten had verkocht, is door den Franschen
krijgsraad te Werden tot 800.000 mark boete
veroordeeld. Een gemeentebeambte, die een
verboden blad las, is door den krijgsraad te
Gastrop tot 6 maanden gevangenis en 1 millioen
mark boete veroordeeld.
ENGELAND EN I)E ROERBEZETTING.
Gister is in het Lagerhuis de Roerbezetting
Weer eens ter sprake gebracht, waarbij verschil
lende leden klachten tegen de Fransche actie
inbrachten, als nadeelig voor den Engelschen
handel.
Aangezien Bonar Law wegens ongesteldheid
niet aanwezig Was, antwoordde Baldwin namens
de regeering. Hij zeide, dat de kern der moeilijk
heid deze was Sedert de laatste twee maanden
bestaat er tussehen Engeland en zijn bondgenoo-
ten een ernstig verschil van opvatting aangaande
de Fransche politiek. De Franschen beweren dat,
door te doen Wat zij deden, zij slechts hebben
gedaan wat Engeland 2 jaar geleden eveneens
dreigde te doen. Dit is een vraag, die zeer moeilijk
te beantwoorden valt. In elk geval hebben de
Franschen zich buitengewoon ongeneigd ge
toond om bemiddeling van Welken aard dan ook
te aanvaarden, en die houding van Frankrijk en
zijn medestanders had tengevolge, dat de deur
niet alleen toe doch ook afgesloten en gegrendeld
was tegen alle andere gebruikelijke wijzen van
toenadering, die tot een vergelijk zouden kunnen
Voeren. De poging om het geschil voor den Vol
kenbond te brengen was evenzeer geprobeerd
als welke andere uitweg dan ook. Sprekend over
de vrees van Ramsay MacDonald, dat de strijd
niet zou eindigen, voor een der partijen er onder
gebracht was, zeide Baldwin, dat zulk een resul
taat voor Europa en voor de wereld noodlottg
zou zijn. De toestand in Europa leek volgens hem
zeer veel op den toestand van Engeland bij het
begin van een groote en uitgebreide staking,
lkgeloof,besloot .spr.dat er 'njoogenblikkomt ,dat
onze diensten van onschatbare waarde zullen zijn
-voor de beide partijen, doch als wij onze gedrags
lijn zoo inrichten, dat wij een kans verliezen of
onze bondgenooten den indruk geven, terecht of
ten onrechte, dat wij een vijandelijke houding
tegenover haar innemen, dan ben ik er zeker van,
dat onze invloed, die straks van groote beteeke-
nis zal zijn, belangrijk zal verminderen. De re
geering blijft zich ten nauwste op de hoogte stel
len met den toestand, zoowel wat onze bond
genooten als wat Duitschland betreft en als het
oogenblik komt, dat wij door raadgeving, be
middeling of wat dan ook, een stap vooruit
kunnen komen, zal de regeering dit zeer zeker
niet nalaten en zal zij trachten den vrede, waar
naar Europa zoolang heeft gehunkerd en de
regeling van schulden en schadevergoeding,
zonder welke geen blijvende verbetering van den
internationalen handel mogelijk is, te verkrijgen.
Wij hopen, dat er een tijd zal komen om dat te
doen en wij zijn ervan overtuigd, dat tot dusver,
en in het bijzonder in de laatste weken, de re
geering den eenigen Weg heeft bewandeld, dien
Engeland heeft moeten inslaan. Wij hebben het
vertrouwen en de vriendschap van onze bondge
nooten bewaard en ik geloof, dat wij tevens door
Duitschland zullen worden aanvaard als eerlijke
bemiddelaars, zoodra de tijd daarvoor is aan
gebroken. Dit is het voordeel, dat wij heden
bezitten, en ik zie thans geen enkele rede, waarom
wij van dit pad zouden afwijken.
en Delacroix werd opgedragen, in dien zin een
krachtige nota op te stellen.
Wolff meldt nog, dat de nota van de com
missie v. herstel aan de Kriegslastenkommission
gister naar Berlijn is geseind. De nota is door
Barthou en Bradbury get eekendDaar geen
bijzondere bronnen van inkomsten bestemd zijn
voor den dienst der leening is het protest van de
commissie zuiver theoretisch.
TREEDT BONAR LAW AF
Naar de Matin" uit Londen verneemt, loopt
aldaar in parlementaire en politieke kringen het
hardnekkig gerucht, dat Bonar Law binnen niet
al te langen tijd als premier zal aftreden.
Bonar Law, die reeds onder het ministerie
Lloyd George om gezondheidsredenen Jiet ambt
van leader van het parlement moest laten varen,
zou door de ontzettende lasten, Welke de leiding
der regeering hem oplegt, buitengewoon vermoeid
zijn. Bovendien is hij sterk gedesillusionnecrd,
wijl zijn politiek, die door sommigen fel bestreden
Wordt, zoo weinig successen te boeken heeft.
In parlementaire kringen, waar de kwestie
druk besproken wordt, wordt Stanley Baldwin,
de huidige kanselier van de schatkist, als de
oekomstige minister-president gedoodverfd
DE DUITSCHE GOUDLEENING.
De Matin" meldt, dat de Commissie van
Herstel met algemeene stemmen besloten heeft
dat Duitschland niet het recht had, een leening
te sluiten zonder de toestemming der Commissie.
Dit besluit werd genomen op verzoek van de
Fransche regeering, die van oordeel Was, dat ee
Duitsche regeering had gehandeld in strijd met
het vredesverdrag, door een leening uit te schrij
ven van 200 millioen goudmark in buitenland
sche deviezen, zonder daarvoor de toestemming
der Commissie van Herstel te vragen.
Het blad voegt er aan toe, dat de Commissie
iu het volledige bezit blijft van haar rechten op
de eigendommen en inkomsten van den Duit
Schen staat. Aan de commissieleden Bradbury
SPANJE.
Ook in Spanje schijnt hef Italiaansche fascisme
navolgers te zullen vinden en Wel in de groep van
uiterst rechts, Welke haar ideeën in de „Aceion",
het blad van MaurS, verdedigd ziet. Naar de
Temps" mededeelt, zou de nieuwe organisatie
op de eerste plaats een plebisciet voorstaan om
ond den koning alle loyaliteiten, die hef werke
lijk heil van hun land willen dienen, te verdedi
gen.
Deze fascistische partij, die nog slechts in
wording is, materialiseert zich voor het oogenblik
in een kleine, maar machtige, organisatie, welke
in het geheele land een actieve propaganda voert.
Er wordt naar gestreefd om de politieke en eco
nomische toestanden te verbeteren door alle
politici die voor de jongste rampen verantwoor-
lelijk worden gesteld, uil. te schakelen.
YOEGO-SLOWAKI.1E.
Uit Belgrado wordt gemeld, dal, de Kroafen
op hun congres te Agram besloten hebben de
stichting te eischen van een Kroatisch-Sloween-
sche republiek binnen het leader van het Zuid-
Slavisch e kon inkrijk
De regeering wil afwachten of zij in de nieuwe
Skoeptsjina, welke 16 April bijeenkomt, een
meerderheid kan vinden. Anders zal zij nieuwe
verkiezingen uitschrijven.
ALLERLEI.
Uit New-York Lord Robert Cecil, die hier
gisteren is aangekomen-, verklaarde o.m,, dat de
Volkenbond ook zonder Amerika zou kunnen
functionneeren, doch dat hef een zegen zou zijn,
wanneer Amerika lid van den Bond werd. Hij
hoopte, dat Amerika overeenkomstig het advies
van president Harding, zal toetreden tot het
internationaal Gerechtshof.
Uit Berlijn De „München", een nieuw
schip van de Norddeutscheldoyd metende 18.000
ton, hetwelk, volgens het vredesverdrag aan de
Entente, moet worden uitgeleverd, is aan de
Engelsche regeering toegewezen en zal door de
Royal Mail Line" onder den naam „Ohio" als
passagiers- en vrachtschip tussehen Hamburg en
New-York in de vaart Worden gebracht.
-T- Uit Tokio De Sovjet-regeering te Wladi-
wostok heeft gedreigd, den Japanschen kruiser
Nisjin, die zich thans in de haven van Wladi-
wostok bevindt, in de lucht te laten vliegen,
wanneer de kapitein van dat oorlogsschip er niet
mede ophoudt, draadlooze berichten door te
seinen aan Japansche handelslieden.
Uit Londen Het conflict in de scheep
vaart is opgelost door de bemiddeling van den
nationalen scheepvaartraacL Van 16 April af
wordt de loongrondslag voor matrozen, stokers
en hofmeesters verminderd met een pd. st. per
maand, voor de kustvaart met zes sh. zes pence
per week. Ook voor de stuurlieden en machinis
ten is een regeling getroffen.
-Uit Parijs De Fransche kamer heeft in
het vraagstuk van den zomertijd het voorstel
van den minister van arbeid, aanvaard om met
ingang van 1 April den dag 35 minuten te ver
vroegen, welke regeling dan niet alleen voor den
zomer, doch voor het geheele jaar zal gelden.
Uit Berlijn Zooals verschillende bladen
mededeelen, is de toestand van rijkskanselier
Guno, die aan lichte borstvliesontsteking lijdende
is, beterend. Hij zal waarschijnlijk nog enke
le dagen het bed moeten houden.
De werkgevers in het Engelsche bouw
bedrijf hebben besloten, op 7 April aankondi
gingen aan te laten plakken, die een weck later
van kracht worden en waarbij wordt vastge
steld een Werkweek van des zomers 47 uur, als
mede loonsverlaging overeenkomstig de voor
waarden, Welke de Werknemers onlangs bij stem
ming hebben verworpen. De beslissing treft
een half millioen arbeiders.
De mijnwerkers-conferentie in Engeland
heeft gisteren besloten, aan de arbeiderspartij te
vragen een wetsontwerp in te dienen tot ver
zekering van een minimum loon voor de mijnwer
kers, evenredig aan de kosten van het levens
onderhoud.
De uitsluiting in de Saksische houtindustrie
waardoor 24,000 arbeiders1 werden getroffen,
is door de bemiddeling van het ministerie van
arbeid geëindigd.
-Uit Parijs Ilcrriot, de afgevaardigde voor
de Rhone heeft, een telegram aan Tschitschcrïn
gezonden, dat als volgt luidtAls tolk van de
geveelens der Fransche democratie, verzoek ik u
vurig den aartsbisschop van Petersburg niet
terecht t.e stellen.
Uit Milaan Een officieus© mededeeling
verklaart, dat het onderhoud tussehen Mussolini
en Jaspar zich tot een hartelijke gedachfenwis-
seling van verschillende actueele problemen
beperkte.
Binnenland.
Fpoorwegraad.
Het Staatsblad no. 66 bevat een Kon. besluit
van 13 dezer, houdende voorschriften omtrent
samenstelling en bevoegdheid van den Spoor
weg] aad. Daarbij is bepaald
Ingesteld wordt een spoorwegraad, waarvan de
samenstelling en bevoegdheid als volgt worden
geregeld
Artikel IDe spoorwegraad dient onzen
minister van waterstaat, of bestuurders der
spoorwegdiensten desgevraagd of uit eigen be
weging van advies omtrent al hetgeen verband
houdt met de uitoefening van het spoorwegbe
drijf.
Artikel 2. De leden van den Spoorwegraad
en zoo noodig hun plaatsvervangers worden
door onzen minister van waterstaat benoemd
ter vertegenwoordiging van a. de regeering
b. bestuurders der spoorwegdienstenc. be
langen van arbeid, handel, landbouw, nijverheid
ien verkeer, en wel zooveel mogelijk in overleg
Smet besturen van vereenigingen of andere licha-
jmen, die deze belangen voorstaan.
Onze minister voornoemd kan op dezelfde wijze
uit andere groepen van belanghebbenden, dan de
onder c. beddelde, leden aanwijzen.
Het aantal leden bedraagt ten hoogste dertig.
Artikel 3. De leden en hun plaatsvervangers
worden voor den tijd van drie jaren benoemd en
genieten geen bezoldiging.
Artikel 4. De Spoorwegraad is bevoegd com
mission uit zijn midden te benoemen om hem van
voorlichting te dienen, of om met, zijn machtiging
rechtstreeks advies aan onze minister voornoemd
of aan bestuurders der spoorwegdiensten uit te
brengen.
Het rcgecriiigsjubileuin van de Koningin.
Op aanstichting van Hr. Ms. gezant te Bern
heeft zich in Zwitserland een comité gevormd
voor het inzamelen daar te lande van bijdragen
Voor het aan de Koningin ter gelegenheid van
Haar regeeringsjubileum aan te bieden nationale
huldeblijk.
De Nederlandsche consuls in Zwitserland zul-
lerf aan alle in hun ressort wonende Nederland-
ders, wier adres hun bekend is, een Circulaire
richten.
Aan Hare Majesteit zal een album worden aan
geboden, bevattend de namen van allen, die zul
len bijdragen aan het huldeblijk.
Ambtenaren in Rijkswoningen.
Totnutoe zijn de ambtenaren, wonende in
huizen, welke door het rijk in verband met den
woningnood werden aangekocht, niet allen op
dezelfde wijze behandeld wat betreft het bedrag
der te betalen huursom en enkele andere quaesties
van minder beteekenis.
Thans, schrijft het Hdbld., heeft de minister
raad bepaald dat voor al dergelijke woningen een
uniforme regeling zal worden ingevoerd. Vol
gens deze regeling zal, ingeval op of na 1 Januari
1923 door een ambtenaar een zoodanige woning
is of wordt betrokken, ook al wordt een^deel
daarvan bestemd Lot rijksbureau, met den be
woner een civielrcchterlijke huurovereenkomst
worden aangegaan, waarbij de huursom zal
worden bepaald op 7 pet. van de koopsom, met
een maximum van 15 pet. van de bezoldiging
des bewoners, met inbegrip van de toelagen we \c
hij geniet. Is de woning niet door het rijk ge
kocht, doch gehuurd, dan zal de bewoner ie
volle bedrag der huursom moeten betalen, Weer
met een maximum van 15 pet. zijner bezo ign s
en toelagen.
Verder heeft de minister van
kennen gegeven, dat de staatseigendommen bij
bovenbedoelde regeling betrokken alle in be icci
en onderhoud belmoren te komen bij «jn depar
tement. Ten slotte deelt deze Hewmdsir.an nog
mee, dat het in zijn bedoeling ligt dez.staats
eigendommen, zoodra zulks is overeen te brengen
met de belangen van den staat, m v e
de steeds beter wordende g. legenherd om.womn-
gen te huren, van de hand te doen waarbij echter
!an de bewoners een behoorlijke termijn zal
worden gegeven om zich van een andere woning
te voorzien.
SlEds» ei?. Gewestelijk Nieuws.
Gemeenteraadsverkiezing.
Bij de R.K. canclida ten lijst voor den Gemeen
teraad in Kring I moet nog als No. 19 vermeld
worden de heer H. Siegers.
Op de vergadering van Maandag 2 April a.s.
zal beslist worden of er een stemming over
de groslijst noodig zal zijn. Zoo ja, dan zal deze
op den daaropvolgenden Woensdag op nader
te bepalen plaats gehouden worden.
Ambachtsschool.
Gister in den middag en 's avonds werd in de
Ambachtsschool Weer een z.g. openbare les in de
practijk gegeven, die veler belangstelling heeft,
getrokken.
'I, Is ook wel interessant en de moeite waard,
vooral voor de ouders, de jongens daar zoo in
hun dagelijksche omgeving te zien werken, ter
wijl het waakzaam oog der leeraren steeds op
hun bezigheden is gericht. Van vijf vakken,
n.l. bankwerken, electrieiteit, schilderen, timme
ren en meubelmaken lean men de practijk be
zichtigen en men staat verbaasd, wat reeds het
cerstc°jaar in al die bedrijven Weet te praesteeron.
Ook wordt de theorie niet vergeten, wat tal
rijke toekeningen en schetsboeken overduidelijk
bewijzen. Zoo moet o.m. een machine-bankwer
ker op 'L einde van het 3e jaar zelfstandig de i on-
st.ructie van een staande machine kunnen teelce-
nen in het tweede jaar timmeren worden in
theorie en practijk o.m. deuren en ramen,in liet
derde jaar trappen en kappen gemaakt. De
bankwerkers en de schilders ook leveren mooi
Werk, in ieder opzicht keurig behandeld bij de
electricians troffen we zelfs een door hen zelf
gemaakt draadloos telephonisch ontvangtoestel.
Dat de Ambachtsschool ook met baar tijd mee
gaat, bewijst wel 'L in bezit hebben van e( n auto-
genische lascb- en snij-inrichting, welke met
acetyleengas en zuurstof tot groot gemak van de
bankwerkers voordeelig Werkt.
Bet hiervoor te gebruiken gas wordt gemaakt
in een grooten ketel, geleverd door de labriek
„Oxygenium" alhier.'
Ambachtsschool veel voordeel van hegrijpen en
waarde eren.
In „Musis" had dezen middag de promotie
der leerlingen plaats, waarvoor de volgende in
aanmerking kwamen
Naar de 2(le klassen
Bankwerkers; Kift s se 1 A. Ct. Ange-
nent, W. d'Anjou, P. van Beek, A. J. Berveling,
J B Danckaerts, A. Van Dijk, D. H. van Dru-
nick A. van Ambden, W. G. E. Erfmann, N. C.
Goudswaard, A. Govaart, J. Groeneweg, II. de
Groot, F. T. Haak, A. J. de Ilaas, H. Heykoop,
P Herfst, W. Iloogerwerf, P. Janson, A. de Jong,
M. J. Kleyn, W. B. Oomsen, IT. Draayer.
Klasse 1 B H. van Knotsenburg, M. J.
Kolenberg, A. Kogje,. M. A. van der Kooy,
R. Kooymans, L. Krozenbrink, G. Laman, L. A.
van Loon, C.van Maanen, A. Munnik, B. v. Nooit
C M Otte, C. J. den Ouden, P. C. den Ouden,
II. A. Ouwenbrock, If. G. Overweg, 11. Rieten-
bach, A. van Ringelesteyn, F. C. M. Roesten
burg, I. Boetering, H. J- A. van Lingen,
Klinkenberg. Niet bevorderd 2 leerlingen.
Klasse 1 CC. Rook, IT. Semeyn, W.
Schipper, P. J. Smit, P. L. Smit, II. M Sorine-
veld, A. F. Stam, P. J. II. Steenbergen, K Steren
burg, J. van der Vaart, J. H. C. Falandt, M. J.
van Velzen, P. Verhey, J. Versteeg D Vis, C,
Vletter A. Vonk, II. J. Vijverberg, H. Wagenaar,
P. Westerveld, W. M. Wüuthrich, M. van dei-
Zee. Niet bevorderd 2 leerlingen.
Elect riciens. Klasse EI: A Arcnt
P. Bakker, II. Th. Bangert, J. J. Canters 1.
Daan, P. J. de Dobbelaar, D. Gonlag, M G. HJ
stede H. Hom, H. A. de Jong, A. dc Kort, W.
Muller, M. G. Ridderhof, C R. Rook H. J. Roo-
Sen O. van der Spek, A. Visser, F. Visser, A. Ui.
van Waveren, W. Zuidema G W. van der Zwadm
A. C. Koopmans, W. II. J. Francois, Niet lie
vorderd 3 leerlingen. i t N T4
Timmerlieden. Klasse 1 I N U.
Atena B Baris, J. Bastenmeyer, N. van den
Bos D. Dekker, W. C. van Dommele P. de Heer,
T Hensinar, J. Janse, G. Janson, J. Langbroek,
A Louis F. van der Meer, J. P. Meyers. W. J.
Noffke ,L. van der Net., IT. C. Oerlemans, W.Th.
Poel, t'. Vink, G. H. van Vlaardingen, J. van
Wielingen, A. van Zetten, C. van der Leer. Niet
bevorderd 4 leerlingen.
Meubelmakers. Klasse 1 M W.
Flaes, G. de Graaf M. A. van Leeuwen J. C. M.
van der Linden J. J. de Rcgt, A. Riegman, J.
Troost, A. Dubbelman. Niet bevorderd 2 leerlm-
gen.
SchilderKIasse 1 V J. A. van Altc-
na, J. van Nastrigt, P. J. van der Valk, J. R- A.
de Wilde, J. de Jong, J. H. van Gelderen, J.
Kemper, B. D. Pruyt.
Naar de 3de klassen.
Bankwerkers Klasse 2 A. P. I h.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
-OngfrtwffioÉl tftliial.Um. d» "p"1'1"'"'6 i»**™ J'