Het oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
FEU I LLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 12 April 1923.
No. 13613
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. - Postbus 3». A,
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco per Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De Berlijnsche correspondent van de „Daily
Telegraph" publiceert een verklaring over de
politieke inzichten van Hugo Stinnes. Daarin
wordt gezegd, dat Stinnes van oordeel is, dat
niet de politici, maar de economen van Dujtsch-
land en de Entente de kwestie der schadeloos
stelling en het Roer-conflict tot oplossing kun
nen brengen. Wanneer de mentaliteit der po
litici ook verder den doorslag zal blijven geven,
Zal de huidige toestand tot in alle eeuwigheid
voortduren.
Stinnes is voorts voor opneming der soci
aal-democraten in het kabinet-Cuno, voordat
er definitieve besprekingen i» zake de schade
loosstelling met de Entente plaats vinden.
«t
Uit Buer wordt gemeld, dat daar in den afge-
loopen nacht op de spoorlijn een ontploffing heeft
plaats gevonden, welke aan sabotage te wij ton is.
De rails ter plaatse werden verwoest. De Fran-
schen zijn met het herstel van den spoorweg
bezig. Dit gedeelte van den spoorweg vormt
een onderdeel van het militair traject naar
^Recklinghausen.
In verband met dit sabotagegeval is aan de
stad een boete van 50 millioen mark opgelegd.
Voorts is het verkeer op straat opnieuw van
8 uur 's avonds tot 6 uur 's morgens verboden.
Het „Berliner Tageblatt" schrijft naar aan
leiding van dit geval, dat zulk een daad van
sabotage, evenals de opblazing van het Rhein-
Herne-kanaal ten scherpste is te veroordeelen.
Zulke daden hebben, volgens het blad, geen
practisch resultaat en geven slechts den Fran-
schen gelegenheid nog strengere maatregelen
tegen de bevolking uit te vaardigen.
DE VOLKENBONDSRAAD.
In de eerstvolgende zitting van den Volken-
bondsraad, die Dinsdag 17 April te Genève onder
voorzitterschap van den Engelschen minister
van Onderwijs Wood begint, zullen verschillende
aangelegenheden behandeld worden, welke op
Duitschland betrekking hebben, zooals de kwes
ties in zake Danzig, het Saargebied en Opper-
Silezië.
Voorts zal behandeld worden een voorstel van
Bulgarije, dat onder verwijzing naar het vredes
verdrag van Neuilly vei langt, dat de militaire
controle op de uitvoering der bepalingen van dat
verdrag niet, zooals de Raad van Ambassadeurs
besliste, zal worden uitgeoefend door een bijzon
dere controlecommissie, doch door den Volken
bond. De Raad van Ambassadeurs verzet zich
tegen dezen eisch op grond van het feit, dat Bul
garije nog niet aan alle militaire bepalingen
van het vredesverdrag heeft voldaan.
Ook een voorstel der economische commissie,
dat in behandeling zal worden genomen, is niet
van politiek belang ontbloot. Dit voorstel behelst
namelijk, den Ierschen Vrijstaat, die nog geen lid
van den Volkenbond is, toch uit te noodigen tot
een internationale douane-conferentie, welke
binnenkort door den Volkenbond zal worden
bijeengeroepen.
Voorts staan er IIongaarsch-Roemeensche,
b inscli-Russische, Poolsch-Litausche en nog
andere kwesties op de agenda. De bijeenkomst
zal vermoedelijk een week duren.
Bovendien zal de Volkenbondsraad moeten
beraadslagen over de voordracht van een rechter
voor het Internationale Gerechtshof in plaats van
den overleden Braziliaonsehen rechter Barboza,
Welke vooi dracht aan de in September a.s. te
houden Volkenbondsvergadering zal worden
Voorgelegd.
Behalve de tien leden van den Volkenbonds-
raad zullen ook negen vertegenwoordigers van
81
staten, welker aangelegenheden door den Raad
behandeld zullen worden, aan de zitting deel
nemen. Naar verluidt, zal Zweden vertegen
woordigd worden door den oud-premierBrant ing.
ANGORA'S ANTWOORD.
Het Turksche antwoord op de vredesvoor
stellen van de geallieerden wordt in officieele
kringen te Londen redelijk en voor besprekingen
vatbaar verklaard.
HET PROCES TEGEN TICHON.
Het proces tegen den vroegeren Russischen
patriarch, dr. Tichon, hetwelk zooals gemeld,
op gister was vastgesteld, is tot 17 April a.s.
uitgesteld.
OOSTENRIJK EN HONGARIJE.
De Oostenrijksche gezant te Boedapest en de
Hongaarsche minister van Buitenlandsche Zaken
onderteekenden heden te Boedapest een verdrag
in zake verplichte arbitrage tusschen de beide
landen. Wanneer eventueele geschillen niet in der
minne geschikt mochten kunnen worden, zullen
deze naar een ofmeer totdit doel gekozen scheids
rechters verwezen worden. Wanneer dit raad
zaam wordt geacht, kan een geschil ook verwezen
worden naar het Permanente Hof van Interna
tionale Justitie.
ROEMENIE.
Volgens uit Roemenië te Belgrado aangekomen
reizigers is de toestand vooral in de vroegere
Hongaarsche gebieden van Roemenië zeer critiek
De bevolking is gekant tegen de nieuwe grondwet.
Men vreest dat het tot onlusten zal komen.
Zij bracht Wolfram een glas warme melk.
Ik wilde dit van haar overnemen
t,Ik vraag den Jonker wel excuus," zeide zij.
i,Sedert de komst van den Jonker, heb ik den
zieke ternauwernood mogen aanraken. Ik mag
Vandaag ook "Wel eens een beurt hebben."
i,Wacht maar uwe beurt komt overmorgen
ik weg ben
Zij drong mij op zijde, zonder te luisteren,
i,Martha 1" riep Wolfram, wien het bloed naar
bet hoofd was gestegen, „de Jonker heeft recht
een anderen toon en andere manieren te eischen."
,,Eischen kan de kleinste kwajongen. Het komt
'naar op het recht aan."
Zulk een brutaliteit werd mij al te kras. Ik nam
baar bedaard het glas uit de hand, zij was zelve
onthutst over haar uitval en zette haar de
deur uit.
»Wees dankbaar", zeide ik, „dat gij eenevrouw
zlJtop een mannenrug zou ik met mijne karwats
geantwoord hebben."
t.Vergeef," zeide Wolfram,
nBah 1 ik denk er aj niet meer aan, Pie
BULGARIJE.
Naar het „Neue Wiener Journal" van wel
ingelichte zijde verneemt, heeft de C. v. IJ. een
bijzonder gunstige beslissing genomen ten aan
zien van de Bulgaarsche schadeloosstelling.
Bulgarije moet, in plaats van, zooals oorspronke
lijk, 2200 millioen goudfrancs in 37 jaar, 500
millioen goudfrancs in 16 jaar betalen. Geduren
de de eerstkomende vijf jaai heeft Bulgarije van
dit bedrag slechts vijf millioen goudfrancs te
betalen.
Tot waarborg zullen de douane-inkomsten,
(doch zonder douane-controle) dienen. Voorts
zal het algemeen hypotheekrecht worden op
geheven.
ENGELAND.
De zitting van het lagerhuis was gister buiten
gewoon opgewonden.
Bonar Law was reeds bij zijn binnenkomen
met vijandige schimpscheuten begroet en toen
de voorzitter zonder stemming aankondigde
dat het regeeringsvoorstel om in commissie
te gaan was aangenomen, ontstond er vooral
.op de banken der arbeiders, groot kabaal, dat
tenslotte en toe leidde dat de zitting op voor
stel van Will Thornc werd Verdaagd.
De voorzitter had geweigerd verschillende
vragen der arbeiderspartij over de crisis, die naar
het heette zou zijn ontstaan, toe te laten. Hij
meende, dat er van crisis geen sprake was, hoog
stens van eenige verloren werkuren voor het
parlement.
Te voren was de kwestie van het inbeslag
nemen der Engelsche treiler bij de Moerman-
kust in behandeling gekomen, waaromtrent
de regeering echter nog niet over voldoende
inlichtingen beschikte om verdere stappen te
ondernemen. Ook het in beslag nemen van Engel
sche schepen onder de Amerikaansche kust op
verdenking van dranksmokkelarij kwam ter
sprake, doch ook hieromtrent beschikt de regee
ring nog niet over voldoende gegevens.
vrouw heeft een vooroordeel tegen mij. Drink
uwe melk en ga dan rusten. Onderwijl wil ik
mijn brief vervolgen."
De kamer, waar Wolfram ligt, ziet op den tuin
uit. Flet getraliede raam is tamelijk hoog aan
gebracht, en zonder de daarvoor geschoven
voetbank zou men weinig aan het uitzicht heb
ben. Achter zijn kamer ligt een kleiner vertrekje,
uitziende op eene binnenplaats,Waar ik mij terug
trek als ik Wolfram niet wil storen.
De tusschendeur liet ik aanstaan.
Een uur later kwam de heer Merlé bij mij.
Zijn zaken te Göttingen zijn binnenkort afge-
loopen hij keert over Sturmfels naar Frankrijk
terug en bood zich aan voor Wolfram en mij brie
ven of pakken mee te nemen.
Zijn generaalsoog rustte doordringender dan
ooit op mij. Hij vroeg mij naar Sturmfels, naar
de bezittingen mijner moeder, naar mijne plan
nen voor de toekomst. In zijn jonge jaren heeft
hij ook gediend, en hij stelde belang in alles'wat
op de militaire loopbaan betrekking heeft.
Wolfram sliep bijzonder lang dezen middag,
zóó lang, dat wij eindelijk gingen zien of hij wel
licht wakker lag en ons niet had willen storen.
De Heer Merlé duwde de deur open. Ik zag
hem verbleeken, volgde de richting zijner oogen
Ginds, het bruine gelaat tegen de tralies ge
drukt, gluurde een man naar binnen, Zijn hoofd
Van verschillende zijden duiken in de laatste
dagen weder berichten op, die wijzen op de moge
lijkheid van het herstel van de oude coalitic-
groepecring tegen de Labours.
In verschillende kringen ziet men het stijgen
van den invloed der arbeiderspartij zeer ongaar
ne, aangezien men uit allerlei teekenen meent te
moeten opmaken, dat de oude beproefde leiders
dier beweging, die in de practijk der vakvereeni-
gingsbeweging stonden, meer en meer het veld
moeten ruimen voor de extreme elementen, die
vrijwel worden beheerscht door socialisten en
theoretische communisten.
AMERIKA EN DE VOLKENBOND.
Officieel wordt gemeld, dat president Harding
zich niet kan vereenigen met het van sommige
zijden aangevoerde argument, dat de toetreding
der Vereenigde Staten tot het Permanente Hof
van Internationale J ustitie de Vereenigde Staten
langs in directen weg bij den Volkenbond zou
doen aansluiten. Harding is van oordeel, dat de
kwestie der toetreding van Amerika tot het
Internationaal Gerechtshof ietwat moeilijker is
geworden door de aanhangers van den Volken
bond, die beweren, dat zij hierin een mogelijkheid
zien om de Vereenigde Staten tot den Volken
bond te doen toetreden. De president voegde er
aan toe, dat de houding der regeering ten opzich
te van den Volkenbond niet gewijzigd is.
ALLERLEI.
Verder wordt gemeld, dat op de conferentie
van republikeinsche leiders, die docr de regee-
ringstroepen weid verijdeld, waarschijnlijk ook
de kwestie zou worden besproken om den strijd
tegen de Vrijstaatregeering op te geven. Te Du
blin koestert men veel hoop op het herstel van
den vrede.
Verder wordt gemeld, dat De Valera en gravin
Markiewicz, alsmede Dan Breen, naar de bergen
zijn gevlucht, achtervolgd door de regeerings-
troepen. Hun gevangenneming wordt verwacht.
Reeds vandaag liepen er geruchtenvolgens welke
deze leiders, de laatst overgebleven aanvoerders
der opstandelingen, al waren gepakt, doch deze
geruchten schijnen voorbarig te zijn, daai zij niet
door officieele kringen worden bevestigd
Uit'Londen Er is nog geen wijziging ge
komen in de. staking der landbouwarbeiders in
Norfolk. Zeshonderd politiebeambten uit andere
graafschappen zijn in Norfolk gedetacheerd,
zoodat de stakers de werkwilligen in mindere
mate lastig vallen. Tal van stakers hebben een
onderkomen gezocht in het armenhuis, zoodat
hun vrouwen en gezinnen van de stakingsuit-
keering moeten rondkomen. Een der leiders
van de stakers verklaarde, dat ook de andere
stakers een dergelijke gedragslijn zullen volgen,
wanneer de staking nog langer voortduurt. Eeni
ge stakers zijn beboet wegens het hinderen van
werkwilligen.
Uit BerlijnDe algemeene staking der
mijnwerkers in Stiermarken is thans definitief
geëindigd
Uit Tuam, (Ierland) Zes mannen, die m
het bezit van wapenen werden gevangen genomen
zijn gister terechtgesteld in de kazerne der re-
geeringstroepen, waar zij eenige maanden ge
vangen waren gehouden
Uit Peking De Chineesche Senaat heelt
een motie van wantrouwen tegen de regeering
aangenomen.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Woensdag11 April.
De algemeene beschouwingen over de staats-
begrooting worden hervat.
Minister Buys de Beerebrouck zet
was alleen te zien, en dit gleed weg, toen ik.,
den IJeer Merlé voorbijstuivende, op het raam
toevloog, om dat te openen en naar buit.cn te tu
ren.
Een geritsel tusschen de heesters van den tuin
bewees, dat de onbescheidene wegvluchtte.
Ik hem na door de keuken waar ik Johan
toeriep mij te volgen. Doch wij keerden on vei -
richterzake terug. Hij was ons te vlug gewecs
„Sluit deuren en vensters voordat de scheme
ring invalt," gebood ik Martha. „Johan zal van
nacht in de keuken slapen. De dief kan terug
komen." i
Ik vond den Heer Merlé nog m de binnenka
mer, hef hoofd in de hand.
„Mijn waarde Jonker, Wilt gu mij het
doen de politie te waarschuwen, maai i -
mij te reppen. Ik ben bereid u later eene verkla
ring van mijn gedrag te geven, zoo u dat iaad0el
Ik verzekerde hem, dat ik geene verklmmg
behoefde greep naar muts en sabel en maakte
,miu" é/a.nPgia.. l.ct gcb.urdé te to-
Sedert den brand lag de tuin open en de boeven
tronie voorspelde weinig goot s nam de
„Ik blijf hier tot uwe terugkon^ hernam de
heer Merlé, „heb daarna met Martha .1
ken en ben vervolgens tot uw dienst om
en ander uit mijn leven te vertellen.
zijn rede voort. Spr. zegt, dat onze weermacht
zoo groot zal moeten zijn, dat wij onzen plicht tot
verdediging kunnen nakomen. Preventie is onze
eerste taak. De regeering staat niet onder invloed
van militaristische stroomingen.
Over de wijzigingen van de wet op de besmet
telijke ziekten wordt nog overleg gepleegd. Ten
aanzien van de reconstructie van het. kabinet
meende spr., dat er geen reden voor het kabinet
was ontslag aan te vragen. Spr. stelt prijs op
samenwerking van de rechterzijde en de regee
ring. Bij de behandeling van principiëelc kwes
ties, als die betreffende Zondagswet en lijkver
branding, moeten alle rechter partijen voor een
vruchtbare samenwerking iets van haar meening
laten vallen.
De regeering kan niet meewerken tot invoering
van de doodstraf. Afschaffing van den stemplicht
zal zij ernstig in beraad nemen.
Minister de Geer zegt de premie voor pen
sioenen niet te kunnen verlagen. Spr. is voor
nemens eventueel het saldo op den crisisdienst
te bestemmen tot dekking van de tekorten op
Woningvoorschott.cn. Voorloopig zal de regeering
niet overgaan tot afschaffing of uitbreiding van
de staatsloterij. Spr. betoogt verder, dat de be
lastingdruk veel te zwaar is, maar hij verwerpt
het middel, de directe belastingen te verminderen
en indirecte sterk te vermeerderen door een ver
hooging van de invoerrechten.
Spr. bestrijdt voorts de opvatting van den
heer de Gijsclaar ten aanzien van het saldo van
het Ieeningsfonds 1914.
Een ontwerp .tot wijziging van de Successie
wet heeft het departement verlaten. Het beoogt
vermindering van de successierechten in bijzon
der harde gevallen.
Voor een paniekstemming ten aanzien van de
veiligstelling van den gulden is geen reden.
De heer v. W a s s e n a e r van C a t w ij C k
(C. II.) wijst op het gevaar voor den gulden in
Indië hetgeen gevaar oplevert voor de waarde
van den gulden hier te lande.
De heer W i b a u t (S. D.) repliceert. Hij ver
wijt de regeering, dat zij lasten afschuift op de
gemeenten en nalaat den steun te verleenen, dien
hij meent, dat billijk is. De minister ontkent zelfs
hét recht der gemeenten op een dergelijke hulp.
Dit betreurt spr. zeer.
De vergadering wordt verdaagd tot heden elf
uur.
Binnenland,
De Statenverkiezingen.
Kieskring den Haag. Totaal aantal
uitgebrachte geldige stemmen 141150, waar
van op Chr. Hist. 15116, Comm. Partij 3864,
S.D.A.P. 41344, Lijst Tolle 363, Chr. Soc. 700,
Partij van Houten en Nat. Bond Bezuiniging
2291, Anti-Rev. Partij 14013, Plattelanders (R.)
147, Vrijz. Dcm. 5152, R.K. Staatspartij 31172,
Herv. Geref. Staatspartij 4107, Staatsk. Geref.
Partij 885, Plattelanders (L.) 555, Vrijheids-
honds 20011 en Dem. Partij 1330.
De Rechtsche partijen gingen iets vooruit.
Er zijn 20.000 stemmen minder uitgebracht
dan bij de 2e Kamerverkiezing.
Stad Delft: Uitgebracht 18299 geldige
stemmen, waarvan op Chr. Hist. 2288, Comm.
Partij 397, S.D.A.P. 4548, Soc. Partij 22, Lib.
(Staatspartij Volkswelvaart en Bond v. Be
zuiniging) 528, Plattelanders (R.) 38, Vrijz.
Dem. 301 Herv. Staatspartij 33. Staatk. Geref.
Partij 460, Plattelanders (L.) 46, R.K. Partij
5830, Anti. Rev. Partij 2788, V.B. 885 en Dem,
1 In ad5 Dordrecht: Uitgebracht 19939
geldige stemmen Chr. Hist. 2880, Comm. Partij
556, R.K. Staatspartij 2008, S.D.AR. 6<i29,
Soc. Partij 45, Bezuinigingspartij 428, Flatte-
landspartij )R.) 38, Vrijz. Dcm. 662, Anti. Rev.
Het baatte niet, dat ik mijne verzekering
van straks herhaalde.
Ik stel er prijs op u en Wolfram enkele
trékken daaruit mede te deelen," was zijn
laatste woord. -
Zoo bleven wij dien avond bij elkaar. Wolf-
gen man aan. Wat lnj verteld heeft, geef ik
weer. Ik mocht alles aan u schrijven.
Mijne ouders behoorden tot den deftigen
burgerstand, waren bemiddeld en gaven mij,
hun eenig kind, eene zorgvuldige opvoeding.
Op mijn zestiende jaar had ik het ongeluk
mijne ouders te verliezen. Ik kwam onder
voogdij van een oom, die wel de vastheid van
karakter, maar niet den tact en de goedheid
van mijn vader bezat. Wij kregen woorden.
Ik ontvluchtte zijn huis en nam, deels door
geldgebrek, deels door lust naar avonturen
gedreven, dienst bij de troepen, die toen voor
den oorlog tegen Pruisen door Maarschal t
Richelieu werden aangeworven.
Wordl vervolgd).
NIEUWE
EDAMSCHE COURANT
achtig voorkomt. „~iriarimr