Het oude lasteel.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Vrijdag 13 April 1923.
Ne. 13614
W J_5 re„elg 1.75 - elke regel
Bureau: KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Alionnem enten per 3 maanden ƒ2. per week 1.) cent, franco j
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelmgen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 12 April 1923 de
beslissing op de verzoeken van
le. C. J. RiiFIRUP, geboren KLOEN, om
vergunning tot oprichting van een fabriek tot
het vervaardigen van consumptieprepaiaten in
het pand Boterstraat 67, kadaster Sectie B.
no. 2385, met 2 electromotoren van resp. 2 en
4 P.K., drijvende een roerwerk, een wals en 2
pompen
2e. de N. V. W. A. HOEK'S MACHINE- EN
ZUURSTOFFABRIEK om vergunning tot uit
breiding harer machine- en zuurstoffabriek, ge
legen aan de Havenstraat 19, kadaster Sectie N
nos. 309 en 325, door bijplaatsing van 7 electro
motoren van totaal 30x/2 P.K. door verwijde
ring van 3 electromotoren van totaal 18 P.K. en
door vervanging van 9 electromotoren van totaal
300 P.K. door 9 electromotoren van totaal 829
P.K., drijvende diverse draaiboor-, frais- en
schaafbanken, pompen, ventilatoren, luchtha-
mers en compressoren
VERDAAGD, aangezien het desbetreffend
onderzoek nog niet is geëindigd.
Schiedam, 13 April 1923.
Buitenlandseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Uit Berlijn meldt men dat het bericht van den
Berlijnschen correspondent van het „Journal,"
volgens hetwelk de Duitsche minister van
Financiën Hermes te zamen met staatssecre
taris Bergmann een nieuw Duitsch voorstel in
zake de schadeloosstelling hebben uitgewerkt,
voor welk voorstel de goedkeuring van den rijks-
president zou zijn verkregen, van gezaghebbende
zijde te Berlijn als tendentieus en onjuist be
stempeld wordt.
In het officieele communiqué van de gister
gehoudeh besprekingen tusschen den rijkskan
selier en de leiders der burgerlijke partijen wordt
slechts gezegd, dat de politieke toestand het on
derwerp dezer besprekingen uitmaakte en dat er
volledige overeenstemming Werd verkregen tus
schen de fractieleiders en de regeering.
Te Duisburg begaven zich gistermorgen om elf
uur ongeveer tweeduizend Werkloozen in op
tocht. naar het stadhuis, ten einde een verhooging
van de Werkloosheidsuitkeering te verkrijgen.
Hun verzoek Werd afgewezen en de werkloozen
wilden zich reeds verwijderen, toen de Schutz-
polizei tusschenbeide kwam en zich tegen de
betoogers keerde. Wat er gebeurd is, weet men
nog niet met zekerheid, doch de Schutzpolizei
heeft op de menigte geschoten, waardoor vier
personen werden gedood en twee gewond.
De Pauselijke gedelegeerde mgr. Testa bracht
gisteren een bezoek aan burgemeester Schaefer
van Essen, die zich te Recklinghausen in hechte
nis bevindt.
PRIESTERVERVOLGINGEN.
Terwijl een verdaging van het onderzoek in de
zaak van den patriarch Tichon gemeld werd,
bericht de „Echo de Paris" het volgende over de
vervolgingen in Rusland.
„De massa-arrestaties worden speciaal uit-
82
Lang zwierf ik rond, in het minst niet verlan
gend naar Frankrijk, een geregelder leven of
het genot van het fortuin, dat mijn ouders mij
hadden nagelaten en mij bij mijn meerderjarig
heid was toegevallen. De wereld lag voor mij
open ik leefde bij den dag, telde geen ver
moeienissen, kende geen gevaar, of, zoo zich dat
al voor een oogenblik dreigend aan mij vertoon
de, prikkelde het mij tot overmoed en maakte
mij belust op nieuwe avonturen en nieuwe ze
gepralen.
Ik heb later dikwijls met huivering aan die
jaren teruggedacht.Medegesleept door het woes
te, ongeregelde kampleven en de elkaar snel
opvolgende gebeurtenissen, had ik nauwelijks
tijd om tot mij zelf te komen. Passions. In
het hart van ieder mensch sluimeren begeerten
en driften,waarvan hij het bestaan niet vermoedt
in dn dagen van rust als zij zijn opgewekt, ei-
schen zij zware offers.
Toen ik eindelijk met het leger in Frankrijk
terugkeerde, besloot ik in dienst te blijven. Met
mijn fortuin en mijn familiebetrekkingen zou
het gemakkelijk gevallen zijn mij te assoc.ieeren
maar ikwasvoor het tamme huiszittende kantoor
leven niet geschikt. Bovendien wachtte, mij pro
gevoerd onder de intellectueelen. Tien profes
soren, die gediend hebben als experts bij de
bolsjewistische commissie in Polen, zijn zoo juist
ter dood veroordeeld. Vele priesters die in de
kerken voor den patriarch gebeden hebben,
werden als straf onmiddellijk gearresteerd, be
schuldigd van anti-revolutionnaire daden. Pries
ters, die gedurende de liturgie den naam van den
patriarch uitspraken, werden gearresteerd en
gedaagd voor het Roode Gerechtshof.
LENIN.
De sovjet-regeering maakt bekend, aldus de
Riga-correspondent, der „Times", dat. wat den
gezondheidstoestand van Lenin betreft zijn
temperatuur normaal is polsslag 100, adem
haling 24, terwijl in den algemeenen toestand
verbetering is ingetreden.
De inwendige organen zijn normaal, terwijl de
zenuwachtige toestand eveneens verbetert. Be
sloten is, om geen dagelijksche bulletins meer uit,
te geven.
ENGELAND.
In tegenstelling met de vorige dagen had de
zitting van het lagerhuis gister een kalm verloop,
hetgeen in hoofdzaak was toe te schrijven aan een
mededeeling, door Stanley Baldwin namens
de regeering gedaan, waarin voor een groot deel
aan de wenschen der oppositie aangaande de
behandeling der oudgedienden Werd tegemoet
gekomen.
Dg regeerm^ stelt tli3ns voor een commissie te
benoemen van 11 leden, waarvan 9 de verschil
lende fracties van het parlement zullen ver
tegenwoordigen, terwijl de andere twee leden
vrouwen zullen zijn staande buiten het parle
ment. Deze commissie, die volgens Baldwin het
uitvloeisel is van „duidelijk uitgedrukte wen-
schen" van het lagerhuis, zal zich met het vraag
stuk der oud-gechenden in den ïuimsten zin bezig
houden.
Ramsay McDonald en Asquith spraken hun
tevredenheid uit met de voorgestelde regeling,
die neerkomt op een bakzeil halen der regeering.
IERLAND.
De troepen van de regeering van den Ierschen
Vrijstaat hebben 'eenige vooraanstaande rebellen
leiders gevangen genomen, nl. graal Plunkctl,
miss Mary McSwiney en een broeder van den
overleden Liam Lynch, den chef van den gene-
ralen staf van het republikeinsche leger. De ge
vangenneming geschiedde gister in het graafschap
Tipperary. De broeder van wijlen Liam Lynch
werd evenwel Weer in vrijheid gesteld, opdat hij
gelegenheid zou hebben, de begiafenis van Lynch
te Clonmel bij te wonen.
De systematische operaties der regeermgs-
troepen worden geleid door generaal Prout met,
het doel De Valera, Dan Breen en de andere
leiders gevangen te nemen, die wisten te ont
komen, toen de regeeringstroepen een vergade
ring van rebellenleiders verrasten. Genoemde
leiders vluchtten Zuidwaarts naar de bergen. A an
zes verschillende kanten worden de bergen, waar
zij zich schuil houden, thans door regeerings
troepen afgezocht. Te Dublin is men van meening
dat de gevangenneming van De Valera en .zijn
staf binnenkort te verwachten is.
Noord-Amerika. Op deze vergadering waren
o-edelegeerden aanwezigvan de vereenigingen, die
te zamen 150.000 Italiaansche arbeiders in de
Vereenigde Staten vertegenwoordigen. Besloten
weed ook, demonstraties tegen het fascisme te or-
ganiseeren en daarvoor den steun van do Ameri-
kaansche Federatie van den Arbeid in te roepen.
Inmiddels zetten de fascisten in Amerika hun
propaganda voort.
ALLERLEI.
Uit Warschau In het geheele land hebben
indrukwekkende betoogingen plaats voor de
vrijlating van den aartsbisschop Cieplak en de
andere katholieke priesters, die in de gevangenis
te Moskou zijn opgesloten.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de Amerikaan-
sche staatssecretaris Hughes aan het gezant
schap der Ver. Staten te Berlijn opdracht heeft
o-egeven, de sovjet-regeering in kennis te stellen
van de verontwaardiging, Welke in Amerika is
o-ewekt door de vonnissen tegen de katholieke
priesters en de terechtstelling van mgr. Budke-
witsj, die slechts de belangen der kerk heeft
verdedigd en zich niet met de politiek inliet,
zooals de bolsjewiki het willen doen gelooven.
Uit Simla De spanning tusschen Hindoes
en Mohammedanen te Amritsar, in verband met
hun wederzijdsche actie tot het maken van be
keerlingen heeft tot ernstige ongeregeldheden
geleid, waarbij twintig personen gewónd werden.
De troepen herstelden de orde, zonder dat zij
behoefden te vuren.
Uit Stockholm In de plaats van minister
president, Branting, die door de regeeringserisis
verhinderd is, zal de minister van Justitie, prof.
Unden, Zweden in de vergadering van den Raad
van den Volkenbond vertegenwoordigen.
Uit Keulen De socialistische „Rheinische
Zeitung" publiceert een oproep om op 1 Mei het
Werk in alle bedrijven van het bezette gebied stop
te zetten. Tusschefi de vakbonden in'het bezette
gebied is reeds een dusdanige overeenkomst
bereikt.
UitBerlijn Volgens berichten uit Jsjita
zijn de stad en de haven van Wladiwostok door
anti-bolsjewistische troepen heroverd
'Uit Berlijn Maandag a.s. zal te New-ïoik
de iaarlijksche bijeenkomst plaats hebben van de
Kamers van Koophandel der Vereenigde Staten.
Vermoedelijk zal het vraagstuk der practische
oplossing van het schadeloosstellingsprobleem en
van andere economische kwesties grondig ie-
speten worde..^ m -m
nauwe relatie staat met het ministerie van
Buitenlandsche Zaken, meldt, dat de Italiaan
sche premier Mussolini voornemens is binnen
kort naar Belgrado te gaan ter bespreking dei-
economische en politieke betrekkingen tusschen
Italië'en Joegoslavië.
Uit Berlijn De Berlijnsche begrootmg
voor 1923 sluit, naar in een zitting van het stads
bestuur is verklaard met een tekort van dertig
milliard mark.
Staten-Generaal.
FASCISME IN AMERIKA.
De Italiaansche arbeidersvereenigingen, on
gerust als zij zijn geworden over de bedrijvig
heid van het fascisme im.de Vereenigde Staten,
hebben gisteren te NewWork een groote ver
gadering gehouden, waarop werd besloten tot
oprichting van een anti-fascistisch verbond voor
motie en was ik gehecht aan mijn kameraden.
Een treurige zaak maakte acht jaar later een
einde aan mijn verblijf in Frankrijk.
In een gevecht had ik verschillende lichte
wonden bekomen en daarop weinig acht gegeven.
De spanning, de aandoeningen en de vermoeie
nissen der volgende dagen hadden mijn krachten
uitgeput. Ik moest mijn Weg met de diligence
voortzetten. Toen die kort daarop werd aange
rand, miste ik de veerkracht om mij tegen over
macht te verdedigen en den slag af te weren,
die mij bewusteloos nederwierp.
In dien toestand werd ik gevonden door een
hoop Zigeuners. Het was avond, geld en kost
baarheden waren geroofd en de diligence was
verdwenen.
De dochter van den hoofdman paste mij op en
nam mij onder haar bescherming. Ik wist niet
waarheen en liet mij meedrijven op den stroom
der toevalligheden.
Een half jaar daarna stierf de hoofdman. Door
haar hartstochtelijke liefde en toewijding, had de
Zigeuner-meisje mij het vertrouwen van den gan-
schen troep doen verwerven. Een ongeneeslijke
ziekte sloopte ook haar krachten.Stervend legde
zij mij de hand op het hoofd met haar laat,sten
ademtocht beval zij mij bij haar stamgenooten
als hoofdman aan, in haar oog de begeerlijkste
en hoogste waardigheden.
In werkelijkheid was ik dit al lang geweest.
Met de meerdere ervaring, het meerdere door
zicht van den beschaafde,had ik hen op de laatste
EERSTE KAMER.
Vernadering van Donderdag, 12 April.
De algemeene beschouwingen over de staats
begroting 1923 worden voortgezet.
De heer Van Lan schot (R. K.) repli
ceert. Hij dringt aan op een positieve verklaring
dat degemeenten wonmgbouwvoorschotten
moeten restitueeren. Hij is teleurgesteld door de
verklaring van de regeering, dat deze geen protec
tionistische politiek wil voeren. H
De heer DeVosvanS teen w ij k (Gd
repliceert en critiseert de houding van den pre
mier in zake de kabinetsformatie.
De heer Van E m b d e n (V. D.) repliceert,
en betoogt, dat Nederland op het stuk van uit
gaven voor de fehsie geen rekening houdt met het
lidmaatschap van den Volkenbond.
Na de pauze wordt namens de commissie tot
onderzoek van dc geloofsbrieven van het nieuw
gekozen lid mr. P. Ei Briët verslag uitgebracht.
De commissie stelt voor, tot t.oelatirg van den
heer Briët te besluiten. Aldus wordt besloten.
Algemeene beschouwingen.
De heer Van E m b d e n (V. D.) repliceert.
Hij betoogt dat ons leger nimmer iets te be-
teekenen kan hebben tegenover de groote legers
en de scheikundige middelen in de oorlogvoerirg.
De thans aan ons leger besteede milliocrcn acht
spr. verspild.
De heer Id en burg (A. R.) betoogt dat
de defensie zoo'n belangrijk punt, in ons staats
leven is, dat wij dit niet met een minimum kun
nen afkoopen.
De heer M e n d e 1 s (S. D.) Waarom was dan
eerst het leger van Pop voldoende en waarom
moest toen het leger van van Dijk komen
De heer Idenburg (A. R.) zegt dat het
moeilijk is aan te geven wat voldoende is en
daarom is hij tegen de mot,ie van den heer van
Embden.
Vervolgens betoogt hij dat z.i. de Kabinets
formateur de belangrijkste porte d uilk in een-
kabinet moet aanvaarden. Hij begrijpt echter dat
dat in 1922 niet het geval kon zijn.
De heer v. d. Lande (R. K.) repliceert.
De heer v. d. Lande (R. K.) spreekt zijn
teleurstelling uit over het standpunt der regee
ring inzake de protectie.
De heer Blomjous (R. K.) verdedigt het
gezantschap bij den Paus. Vervolgens bepleit hij
meer bescherming.
De heer S me en ge (V. B.) repliceert. Hij
bestrijdt eenige opmerkingen van den lieer de
Vos van Steenwijk.
De minister van Binnenlandsche. Zaken, de
heer Ruys de Berenbrouck antwoordt
nog kort. De militaire punten wensclit spr. te
behandelen bij de oorlogsbegrooting. Spr. geeft
nog eenige inlichtingen over de woningvoor
schotten
Wat de kwestie van de protesten betreft,
meent spr, dal, de heer v. d. Lande spoken ziet,
wanneer hij denkt, dat dit Kabinet vasthoudt
aan de oude liberale beginselen ten aanzien van
den vrijhandel.
Tegenover den heer de Vos van Steenwijk
'blijft" spr. het standpunt verdedigen, dat de
Kabinetsformateur geen fout heeft, begaan. Spr.
is tegen extra-parlementaire ministeries, omdat
die geen waarborg bieden tegen incidenten. Hij
Wenscht uitdrukkelijk op te komen voor paile-
rrientaire Kabinetten en ontkent dat wij liiir
Koninklijke Kabinetten hebben.
De minister van Financiën, de heer De Geer
dupliceert,. Hij wijst de 70 millioen, die de heei
Van Embden hem aanbiedt af, omdat niet aan
getoond is, dat dit in het landsbelang is.
Voorts licht spr. nader zijn rede, m eerste
instantie gehouden, toe.
De motie-van Embden komt in stemming.
De heer Witter t van Hoogland
(R. K.) verklaart zich tegen deze motie, die een
willekeurig bedrag stelt.
De heer Van Basten Batenburg
(R. K.) verklaart zich ook tegen deze motie.
De motie wordt verworpen met 24 tegen 6
stemmen. lf
De vergadering wordt verdaagd tot heden t
uur.
zwerftochten geleid.
Door den prikkel der nieuwheid,het romantische
waas der eerste tijden was voor mq smds ang
van de samenleving met den half wilden, troep
af, zon ik op middelen om .weg te komen. Ik
had deze episode als een klucht beschouwd.
Niets is spel in het leven. Ik zou het gewaar
Worden.
Ik werd bewaakt toen ik wilde ontsnappen.
Uw lot is aan het onze verbonden, as ik
op"de donkere, dreigende gezichten rond mij.
„Gij behoort ons."
Wij poosden op Sturmfelser grondgc ie
Juist toen was mij een langer samenleven schier
ondragelijk geworden. Maar de Y rij ieer van
Sturm fels had de overal verjaagde en verachte
zwervers vrijheid verleend, ha& mij
als mensch. Sinds lang was dat metmieeii ge
beurd. Scheldwoorden en bedmgmge
^gemeenl|k door hoog en «8
geworpen ik was gescm vcrm,deringcn
TdfrgSren was allerminst gestemd er nieuwe
te verdragen. Zeker heeft de Vrijheer niet be
eft hoe diep zijn humane handelwijze mij, den
verstompte verbitterde M
welk een Weldaad die voor mij is geweest
Toen ik voor hem stond en zijn blik °p i y
voelde, werd ik eerst recht ^ide^kde^love
gewaar, die mijn gedrag tusschen mq eni de be_
schaafde Wereld, tusschen hem e J
graven werd mij het verschil pijnlijk hel
tusschen hetgeen ik was en had kunnen zijn.
Voor het eerst sinds langen tijd werd debegeerte
in mij wakker om anders te worden, en met die
begeerte ontwaakte ook mijn vroegere geest
kracht. Ik wilde mij losmaken van alles, een
nieuw leven beginnen en daartoe de eerste ge
legenheid aangrijpen, evenwel met voordat ik
mijn arme natuurkinderen naar Hongarije zou
t >i'nagebracht hebben. Hen op Sturmf. ke
grondgebied aan hun lot ovrr te laten, wande
weldaad van den Vrijheer met ondank vergelden.
Als een wilde zwerm zouden zij zich hehbcn er^
spreid en voor langen tijd de plaag dei
Z^N0g ceirandere reden noopte mij te blijven.
Het was niet voor het eerst, dat ik Sturmfelser
grond betrad. - Ik was er geweest, tien jaar
geleden, met dien woesten hoop, die toen het
slot, vruchteloos heeft belegerd.
„Gij waart daarbij," kon ik niet nalaten uit
te roepen en staarde den man aan, die voor ons,
jongeren, dus ongevraagd een zwarte bladzijde
van zijn verleden opensloeg gij waart daar nj
I)e heer Merlé knikte en keek een oogenbli
strak voor zich, als overlegde hij of hij zijn n1
zou voortzetten. Beurtelings rustte zijn mik l
Wolfram en mij. Hij vervolgde
(Wordt vervolgd)
NIÉUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
