Het oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SOHIEDAMEN OMSTREKEN
FEU ILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 14 Juni 1923.
No. 13665
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
A d v e r t e n|t i ën 15 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal ;berekend. Ingezonden inededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
I, DE NIEUWE DUITSCHE NOTA.
ggjDe Engelsche premier Baldwin presideerde
gister een voltallige kabinetszitting ter verdere
bespreking van het schadevergoedingsvraagstuk.
De verklaring omtrent de door Engeland te
volgen politiek wordt niet vóór dc volgende Week
verwacht. Algemeen is men van meening, dat
het niet onmiddellijk noodzakelijk is, een be
slissing te nemen en dat alles in het werk moet
worden gesteld om overeenstemming te verkrij
gen in zake een gemeenschappelijke gedragslijn
der geallieerden.
Tusschen de geallieerde hoofdsteden hebben
levendige diplomatieke gedachtenwisselingen
plaats. Daar Frankrijk de kwestie van het lijde
lijk verzet van Duitschland tot het voornaamste
punt van het geding heeft gemaakt, tracht
Engeland nauwkeurig te weten te komen, wat
Frankrijk bedoelt met zijn streven een einde te
maken aan het lijdelijk verzet en of er een ge
meenschappelijke politiek kan worden uitge
werkt welke voor beide landen bevredigend is.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Te Dortmund hebben de Franschen nog twee
Duitschers doodgeschoten, t.W. den gewezen
wachtmeester Boldau en clr. Gulke. Boldau werd
gedood toen hij voor een Fransche patrouille
vluchtte. De slachtoffers zullen Vrijdag worden
begraven.
De staat van beleg is nu ook afgekondigd voor
de voorstad Huckarde.
Uit het rijksbankfiliaal hebben de Franschen
ongeveer een milliard weggenomen. De twee
directeuren en de kassier werden in hechtenis
genomen. De directeur Jung wordt nog vast
gehouden, de twee andere heeren zijn later Weer
vrijgelaten.
Volgens een mededeeling van den districts
gedelegeerde te Coblenz is voor den tijd van een
maand het binnenkomen van personen uit het
onbezette in het bezette gebied verboden. Slechts
in dringende uitzonderingsgevallen, bijv. sterf
gevallen, zal vergunning voor het binnenkomen
Worden verstrekt.
In het algemeen wordt een toenemende ver
scherping bij de handhaving van de verorde
ningen der bezettingsautoriteiten merkbaar.
Uit Mannheim wordt aan de „VossisChe
Zcitung" gemeld, dat de Fransche krijgsraad
te Mainz den ingenieur Goerges van de Badische
Anil in- und Sodafabrieken te Ludwigshafen ter
dood heeft veroordeeld. Goerges werd kort ge
leden gearresteerd. Hij werd ervan beschuldigd
daden van sabotage'te hebben verricht op spoor
lijnen in de Palts.
HET KRUPP-PROCES.
Uit Dusseldorp wordt aan de Vossische
Zcitung" gemeld Voor den Franschen krijgs
raad te Dusseldorp Werd gister in hpoger beroep
het proces tegen het lid van den bedrijfsraad dei-
firma Krupp, Müller, behandeld. Na een zitting
van ongeveer drie uur, werd het vonnis geveld.
Müller werd tot zeven maanden gevangenisstraf
veroordeeld. In eerste instantie was hij tot zes
maanden gevangenisstraf veroordeeld.
DE INTERGEALLIEERDE COMMISSIE.
In overeenstemming met de besluiten, te
Brussel door de Fransche en Belgische regeerin
gen genomen, en in verband met de geweld-
maatregelen, waarmede de Duitsclie regeering
tracht de uitvoering te verhinderen der verorde
ningen betreffende hot instellen van een douane-
130
Rusten kon ik niet. Ik liep het huis uit en
dwaalde de lanen door. Alle ramen stonden
open Georgiana noch de Generaal was te zien.
Zeker hielden de toebereidselen voor de reis
hen bezig.
De kamer van den Generaal stond open. Ik
liep binnen.
Het is zonderling hoe soms opwellingen en
gedachten, die ons dagen en weken onbestemd
hebben achtervolgd, eensklaps vorm en kleur
verkrijgen door een onbeduidend voorval.
De Kamer was leeg. Als in een droom was ik
binnengekomen en had de oogen laten rond
gaan, gedrukt door dat tergend gevoel van
onmacht en hulpeloosheid, dab sinds dagen hoofd
en hart, en alles in mij met looden zwaarte ge
vangen hield,Ik wilde nu weer herugkeeren,toen
ik een papier onder de schrijftafel zag liggen.
Werktuigelijk raapte ik het op, nog werktuige-
lijker sloeg ik er de oogen in
„haar donkerbruin en golvend oogen
blauw mond gewoon lengte middelmatig
handen
Ik herinnerde mij den pas, dien de Generaal
Voor den zoon van zijn jager voor Holland had
stelsel in de bezette gebieden en de controle óp
den handel met het buitenland, heeft de Inter-
geSllicerdc Hooge Commissie gister besloten tot
het. uitvaardigen van een nieuwe douane-ver
ordening, waarbij de goederen afkomstig uit het
niet-bezette gedeelte van Duitschland, die de
bezette gebieden binnenkomen, vallen onder de
uitzonderingen op de betaling van rechten gelijk
aan 25 vastgesteld in de iritergeallieerde
douane-tarieven
DE REVOLUTIE IN BULGARIJE.
Gistermiddag was te Sofia de toestand vol
komen rustig, zegt de „Times".
Er zijn nog geen nadere berichten omtrent het
lot van den afgezettcn premier Stamboelinski
ontvangen.
Het laatste bericht was, zooals gemeld, dat hij
met eenige zijner getrouwen in een bosch was
gevlucht. De kolonel, die de regeeringstroepen,
welke Stamboelinski achtei volgen aanvoert,heeft
gistermiddag een telegram naar Sofia gezonden,
waarin hij verklaart, met zijn eigen leven borg te
staan voor de gevangenneming vanStamboelins-
ki, hetzij dood of levend.
De eveneens afgezette minister van Justitie,
Doeparinof, en verschillende agrarische Kamer
leden, die zijn gearresteerd op hun vlucht
naar de Turksche grens, zijn gister onder ge
wapende geleide te Sofia aangekomen. Zij zijn
gevangengenomen toen zij nog maar op een
dagmarsch afstand van de grens waren en kwa
men in geheel uitgeputten toestand te Sofia aan.
Het eenige incident van beteekenis, dat nog
dient te worden vermeld, heeft zich te Plevna
voorgedaan, waar een troep gewapende boeren
het politiebureau bestormde. Zij wisten binnen
te dringen en slaagden er in den afgezetten
minister van landbouw, Obof, die eveneens
gevangen was genomen te bevrijden. Zij namen
hem met zich mee en vluchten in de richting van
den Donau. Hun aantal bestond uit niet meer dan
tweehonderd man. De regeeringstroepen, die hen
achtervolgen, verwachten hen spoedig te kun
nen gevangennemen.
Te Plevna zelf is thans alles Weer volkomen
rustig. Koning Boris vertoeft nog steeds in zijn
paleis Wranja, dat buiten Sofia is gelegen. Hij
heeft zich tot dusverre nog in het geheel niet in de-
hoofdstad vertoond.
De correspondent van de „Vossische Zeitung"
te Sofia meldt aan zijn blad: Stamboelinski be
vindt zich nog steeds op vi-ije voeten. Hij ver
toeft te midden van ongeveer 1000 a 2000 aan
hangers, allen boeren, tusschen Sofia en Philip-
popel. ITier tracht hij het verzet tegen het nieuwe
kabinet te organiseeren.
De ex-premier en zijn aanhangers hebben zich
verschanst en worden door troepen van de nieu
we regeering belegerd.
RUSLAND.
De „Workers' Dreadnought",- het ultra-com
munistische Engelsche blad, dat door de bekende
kiesrechtfurie miss Sylvia Pankhurst wordt
uitgegeven, geeft een merkwaardige, vrijmoedige
schildering van Rusland, zooals zich dat aan de
oogen van de Engelsche apostelen van het on
gerepte socialisme voordoet. Het artikel begint
met de erkenning, dat de dagen van het absolute
bolschewisme voorbij zijn.
Een kameraad, die uit Rusland teruggekeerd
is, zegt de schrijver, spreekt met smart over de
toestanden, die daar heerschon. Toen de nieuwe
economische politiek begon, zeiden de communis
ten, dat de concessies aan de kapitalisten hoog
stens voor tien jaar zouden gegeven worden en
aangevraagd. Dat signalement, groote God
paste op mij.
Ik sloop als een dief met den pas naar mijne
kamer, sloot de deur af en haalde uit mijn
koffer een lederen beursje te voorschijn met
acht goudstukken verjaarsgeschenken van mijn
peetvader. Bij mijn vertrek van Sturmfels had
ik ze medegenomen ik kon ze noodig hebben,
meende ik, voor dat groote, onbestemde plan,
dat mij voorzweefde sinds Wolfram's veroor
deeling.
Acht goudstukken én den pas én het adres van
den Jonker von HompeschNu ontbrak
mij niets dan een passende vermomming
Het had zooeven half zes geslagen dertien
uren bleven mij nog over vóór het vertrek van
den Generaal.
Ik ontsnapte door de achterdeur naar het
jagershuis. Voor een goudstuk gaf de VrouW mij
wat ik verlangde wambuis, vest, broek, pet
en kousen en een ouden regenmantel daarbij-
Ongezien kwam ik op mijn kamer terug. Ik
had verder tijd tot niets meer vóór het avondeten
om half acht.
Maar daarna
Gij zijt moe wij zullen nu afscheid nemen
in plaats van morgenochtend blijf liggen
slaap geeft kracht en uw gestel heeft vele
schokken doorstaan," zeide de Generaal goed
hartig.
Zoo Wenschte ik hem goede reis en ging, sloot
dat dan het communisme heerlijk zou oprijzen.
Nu worden de concessies aan het. kapitalisme
voor negentig jaar of nog langei gegeven. En als
men den communisten vraagt, wat er van de
periode van tien jaar geworden is, zeggen zij
„het is de politiek der partij dus is het nood
zakelijk." De meeste communisten denken zelf
nooit, zij volgen gewoon de leiders. Kapitalisme
groeit als een sneeuwbal nieuwe zaken worden
dagelijks geopend. De regeering maakt geen
communistische propaganda, en de partij doet
het ook niet. De jonge communisten doen, wat
zij willen, maar zij zitten krap in hun middelen
en zij krijgen geen steun van de regeering.
De physieke toestand van het volk, gaat het
artikel voort, is beter dan hij eenigen tijd geleden
was. In de opera te Moskou ziet men menschen,
die zelfs rijker gekleed zijn dan in Londen, maar
buiten verkoopen kinderen in lompen de pro
grams.
Voor de opvoeding wordt niets gedaan, be
halve in enkele centra. Flet meest doet men nog
voor de weezen, die ontelbaar zijn. Als men naar
Samara gaat, strekken op alle stations kinder
handjes zich om een aalmoes uit. Kinderen reizen
zonder kaartjes op de treinen en bedelen van de
reizigers het levensonderhoud af. Als zij door een
of anderen inspecteur Weggejaagd worden,
wachten zij op een volgenden trein. Velen van
hen komen te voet naar Moskou. Ze worden dan
meestal op de straten opgepikt en voor een paar
maanden naar een home gezonden, waar zij
geneeskundig verzorgd en van nieuwe kleeren
voorzien worden. En dan gaan ze in groepjes
naar kolonies, waar ze hun verdere opvoeding-
ontvangen.
Volgens den kameraad is dë toestand in de
fabrieken goed, maar men ziet er ook veel vrou
wen werken, door den nood daartoe gedreven. De
mannen verdienen niet genoeg om in het levens
onderhoud hunner gezinnen te voorzien en daar
om moeten de moeders, vaak in de moeilijkste
omstandigheden, mede-Werken om de diende uit
huis te houden.
CHINA.
De berichten uit China luiden weer wat gun
stiger. Uit de telegrammen van gister weet men,
dat nu ook de laatste gevangenen der trcin-
bandieten bij Lin-tsjeng in vrijheid zijn gesteld.
De gevangenen hebben een vreeselijken tijd
gehad. De bewakers, door de bandieten over de
gevangenen gesteld, waren dikwijls dronken, en
schepten er dan vermaak in, maar in het wilde
weg te schieten tot grooten schrik en groot ge
vaar voor de reizigers. Erger was misschien nog,
dat er onder de bewakers van de gevangenen
waren, die leden aan smerige en besmettelijke
ziekten en die zich niet ontzagen gebruik te
maken van hetzelfde kook- en waschgerei, dat de
gevangenen bezigden.
Maar ten slotte is nu toch een eind gekomen
aan deze verschrikking.
Ook uit Peking zijn nu weer geruststellende
geruchten ontvangen.
De dreigende staatsgreep die naar het heet
te gericht zou zijn tegen den president Li-
Joeang-Hoeng en zou geschieden ten bate van
Tsao-Koen gaat allicht niet door. De stakende
politieagenten te Peking hebben een maand van
hun achterstallig salaris uitbetaald gekregen, en
zijn weer in functie gegaan.
Evenwel is de kabinetscrisis nog niet opgelost.
ALLERLEI.
Volgens een bericht uit Praag heeft de gealli
eerde militaire commissie van toezicht in Hon-
deur en vensters van mijne kamer af en stak
alle kaarsen op.
De kleederen pasten, nadat ik ze hier en daar
wat had ingenaaid. Zes goudstukken stikte ik
in den broeksband één liet ik er in de beurs
en voegde daarbij al het klein geld,dat ik had.Ik
rolde eeuig linnengoed bijeen in den regenmantel
en maakte daarvan een bundel.
Daarop nam ik mijn schrijfgereedschap.
Mijn eerste brief was aan mijn ouders.
Wat ik ga doen, zult gij afkeuren, ja, wellicht
onzinnig en onnut noemen daarom vraag ik
geen raad. Gij zoudt mij weerhouden daarom ga
ik zonder dat gij het weet, of iemand uit mijn
omgeving het vermoedt. Maanden lang heeft
eenzelfde gedachte mij vervuld helpen. Maan
den lang heb ik geworsteld om niet tegaan en
op anderen te vertrouwen. Nu dringt de tijd en
zegt iets in mij dat ik slagen zal, waar iedereen,
zelfs de Jonker von Hompesch heeft gefaald.
Vergeving, dat ik u leed en spanning moei na
brengen.Maar is de hemel niet. oveial en zalGod s
hand mij niet overal volgen Ik zal slagen en
terugkomen, en kan dat niet zoo zijn, zoo be
denk, dat niemand ooit straffeloos de inwendige
stem heeft versmoord, die zeide: „Op, het is
uwe taak."
De tweede was aan Bodo: een bede om vergif
fenis voor mijn hardheid; de derde aan Georgiana,
een woord van dank.
Er bleef mij nog één offer te brengen de
schaar lag gereed.
garije vlak bij de Tsjechisch-Slowaksche grens
een bergplaats ontdekt, waar honderden tonnen
oorlogstuig lagen opgestapeld, waaronder pa
tronen voor geweren en geschut, werpmijnen en
handgranaten.
Uit Parijs. De rechter van instructie, aan
wien de dossiers betreffende den aanslag op de
binnenlandschc- en buitenlandscheveiligheid van
den staalen provocatie der militairen tot onge
hoorzaamheid, werden teruggezonden, nadat het
Hof van Justitie zich incompetent verklaard had,
heeft beslist, dat de vervolgde feiten geen andere
misdaad of delict vormen dandle,waaromtrenthet
Hof reeds beslissing nam en heeft derhalve Mar
cel Cachin en alle overige beselmldigin in zake
het complot van rechtsvervolging ontslagen.
Uit Berlijn. De „Vossische Zeitung" ver
neemt uit Hindenburg in Duitsch Opper-Silezië
dat de toestand zich eenigszins heeft verbeterd.
Uit Berlijn. Nadat gister de loonen der
mijnwerkers met 52 procent zijn verhoogd, wordt
heden medegedeeld, dat de prijzen der kolen met
eenzelfde percentage zijn gestegen.
In Noorwegen zijn de werkgevers en werk
nemers in het drukkersbedrijf overeengekomen
het loongeschil door arbitrage te lagen beslechten.
Het werk zal Zaterdag worden hervat.
Uit Antwerpen. Er is een staking uitge
broken onder het sleepbootpersoneel van een
firma. Men vreest, dat zij zich tot andere zal
uitbreiden.
Uit Brussel.Dcvèze, de minister van oorlog,
is van zijn paard gevallen. Zijn wonden zijn
niet ernstig. Theunis, de minister-president,
heeft hem bezocht. De regeering zou van plan
zijn het debat over de militaire kwestie uit te
stellen.
Uit Berlijn. Kanselier Cuno is van zijn reis
naar Zuid-Duitschland te Berlijn teruggekeerd.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 13 Juni.
Bij de voortzett ing van de beraadslaging over
de interpellatie-M archant over Suriname
betoogde de heer H. C o 1 ij n (A. R.), dat een
stelsel van knakking van de autonomie niet
bestaat. De gouverneur had de klacht tot den
raad van ministers moeten richten. De autono
mie van de kolonie kan door de armlastigheid
nooit bestaan. Spr. vraagt welk werkplan de
gouverneur had en welke de financieele conse
quenties daarvan zijn.
De heer F eb er (R.K.) oefent kritiek op de
wijze waarop de gouverneur klaagt, maar acht
het wenschclijk dat de koloniale staten oordeelen
over door den minister in de begrooting aange
brachte wijzigingen.
De heer Boon (V. B.) vindt de vlucht van
den gouverneur in de openbaarheid zeer begrij
pelijk. Strenge curateele is onbillijk, omdat het
moederland aan de kolonie een dure onderwijs
hervorming opdringt.
De heer v. Bo etz'elaer v. Dub b e 1-
d a m (C. II.) acht het noodig, dat de curateele
met tact wordt uitgeoefend. Spr. bepleit benoe
ming van den gouverneur voor langeren duur.
De heer van G ij n (V. B.) beveelt het systeem
van de commissie-Bos aan, waarbij ter wille van
de autonomie belangrijke onderdeden door de
kolonie betaald worden.
Minister De G r a a f f zegt, dat bij de her
ziening van het Regeeringsreglement de be
schouwingen over de autonomie tot haar recht
zullen kunnen komen. De verhouding tusschen
gouverneur en minister zal dan ook belangrijke
herziening vragen.
Een voor een vielen mijn zware, glanzende
tressen naast mij op den grond. Wat nood
Voor Wolfram hadden ze geen waarde.
Ik trok mijn nieuwe kleederen aan, sloot mijn
kof f exblies de lichten uit en wierp mij op mijn bed.
Een rust, zooals ik in lang niet had gevoeld,
kwam over mij en ik sliep in.
Om' half elf werd ik gewekt. Een zachte hand
poogde de deur te openen, een vriendelijke stem
vroeg fluisterend: „Slaap je?" en ging, niets
hooiende, verder.
„God zegene u," fluisterde ik voor haar on
hoorbaar terug.
De Mei-nacht was zoel en stil. Laag,tusschen.
een opening van het bosch, klom de roode maan
uit een meer van dauw omhoog. Zij zou mijn eer
sten tocht begeleiden.
Ik liet mij behoedzaam uit het raam op het
gras neerglijdcn, sloot zacht het raam, wierp
mijn bagage over mijn schouder en ging.
Mijn plan was goed overlegd. Niemand zou
mij missen vóór acht uur. Dan waren Generaal,
koetsier,lijfknecht enpaardenverre en .eenanderen
kant uit Reeds den vorigen dag was lu i tweede
span naar de eerste posthalte gezonden wilde
Georgiana mij laten achterhalen, clan moest zij
eerst bij de boeren in den omtrek om hulp vragen
Dicht bij Bermen woonde een man, die paard
en wagen ter beschikking van reizigers hield.
Verder van daar naar den Rijn, op een der vele
beurtschepen, die de rivier afzakten
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEOAMSCHE COURANT
