Het oude lasted.
DMOBLJW VO®m SOMiEBMM EN OMSTREKEN
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Vrijdag 15 Juni 1923.
No. 13666
Buiteulandseh Nieuws.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Staten-Generaal.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Adverten^tiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
DE NIEUWE DUITSCHE NOTA.
De geallieerde besprekingen duren nog sl.eeds
voort.
Daar de Britsche regeering nadere inlichtingen
wil inwinnen alvorens haar houding denitief
te bepalen, zijn de Fransehen en Belgischen go-,
zantschappen te Londen verzocht zich er nauw
keurig' van te vergewissen wat de mogendheden,
welke het Roergebied hebben bezet, verstaan
onder „het staken van het lijdelijk verzet" en
Welke uitlegging gegeven moet worden aan de
verklaring „Ontruiming van het Roergebied
naar gelang der betalingen."
De Britsche nota is gister op de Quay d'Orsay
ontvangen.
Een Exchange-telegram uit Parijs meldt, dat
het Fransche ministerie van Buitenlandsrhe Za
ken in een officieel communiqué verklaart, dat
Po in car thans bezig is met het onderzoek van
deze Britsche nota.
Dit memorandum vraagt om een duidelijke
uiteenzei,ting van Frankrijks houding ten op
zichte van het lijdelijk verzet in het Roerge
bied.
Voorts vraagt het een uitlegging omtrent
Frankrijks standpunt inzake een eventueele
ontruiming van het Roergebied.
De politieke medewerker van de „Evening
News" zegt, dat het memorandum der Brit
sche regeering er toe zal bijdragen om eenige
punten waaromtrent thans twijfel bestaat op te
helderen. Opnieuw is verklaard, dat er
geen sprake is van een onmiddellijke beslissing
en dat het memorandum van de Britsche regee
ring geenerlei voorstellen bevat, maar alleen
vragen, Welke ten doel hebben, een duidelijk in
zicht in het Fransche standpunt te krijgen.
IN IIET BEZETTE GEBIED.
Naar de „Kölnisehe Zeitung" meldt, is over
de stad en het district Bonn gisteravond laat
de staat van beleg afgekondigd. Het verkeer op
straat is tusschen half negen 's avonds en 5 uur
's morgens verboden. Het verkeer met auto's en
rijwielen is zoowel overdag als 's nachts verboden.
Het ,,8-Uhr-Abendblatt' meldt uit Dortmund
De teraardebestelling der Zondagavond doodge
schoten burgers zal hedenmiddag plaats hebben.
Er zijn uitgebreide maatregelen voor de begra
fenisplechtigheden genomen. In de straten,
Waar langs de stoet zal trekken, zullen alle lan
taarns branden en met rouwfloers omgeven
zijn. De zaken houden den geheelen dag geslo
ten, evenals alle amusements-lokaliteiten en
koffiehuizen. Ook zullen geen concerten worden
gegeven. Alle kerkklokken zullen worden geluid.
In de werkplaatsen Wordt het Werk van vier
uur tot half vijf gestaakt, terwijl een ieder', die
zich in dien tijd op straat bevindt, gedurende
drie minuten moet, blijven staan.
De hoofden der geallieerde delegaties hebben
gister aan Venizelos geantwoord, dat zij de stap,
waarbij-Griekenland de wensch uitspreekt, voor
geval do vredesconferentie blijft talmen met een
oplossing, zich direct met Turkije te verstaan,
voor het minst ontijdig achten. De geallieerden
zien niet in, hoe de Grieksche handelwijze den
toestand, of alleen maar de Grieksch-Turksche
betrekkingen, zou kunnen verbeteren. Zij beves
tigen bovendien, dat men te Lausanne niet denkt
over uitstel.
131
Ik gevoelde vermoeienis, noch bezorgdheid,
alleen een diep en levendig bewustzijn van vrij
heid. Elke stap was een schrede naar Wolfram's
rechtvaardiging.
BRIEF VAN VON HOMPESCH AAN DEN
GENERAAL.
Londen, 25 Mei 1783i
Waarde Oom.
„Wie rondloopt met hangende ooren, hoort
niet en wie rondhuppelt met kromme knieën
vangt niet," placht Jochcm, Vader's oude jager,
te zeggen. Ik heb aan hem gedacht dezer dagen
Hangende ooren en kromme kniecn hadden wij
nu wel niet, edoch wij hoorden noch vingen. Alles
bleef stil, alles scheen na de mislukking van mijn
subliem plan in liet water te vallen, de lange
schelm, dien wij op de hielen zaten, haast incluis.
'Oen die had bemerkt, dat zijne lekke boot hom
niet tot het schip zou brengen, had hij rechts
omkeert gemaakt en was sedert dien tijd ver
dwenen tusschen de huizen, mazen van het
steenen monsternet, dat Londen heet.
Onder den indruk van die teleurstelling schreef
ENGELAND EN RUSLAND.
De bladen spreken hunne tevredenheid uit
over het resultaat der notawisseling met de
sovjet-regeering en betuigen hun instemming
met de wijze, waarop Lord Gurzon deze aange
legenheid heeft behandeld.
De „Times" zegt„Het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken, dat niet geheel wilde bre
ken met de politiek der coalitie-regeering,
toonde thans een krachtige vastberadenheid,
om met de Sovjetcregeering, die zeer vijandig
Stond tegenover het Britsche rijk, af te han
delen. De uiterst vijandige toon, die den vroe-
geren nota's der Sovjet-regeering eigen was, is
verdwenen en de terugkeer daarvan zal nim
mer worden toegestaan."
Met betrekking tot de Wederzijdsche ver
plichting, om af te zien van iederen vijande
lijke propaganda, zegt hetzelfde blad „ITetis
niet de gewoonte van dit land, om vreemde
volkeren tegen hun eigen regeering in opstand
te brengen. Wij begrijpen echter, dat Moskou
zal begrijpen, dat de verbreiding van de bols-
jewitstische wereldbeschouwing, Groot-Brit-
tannië nimmer zal kunnen beletten, voor de
verdediging der door dit rijk gehuldigde prin
cipes op te komen of haar afschuw over de bolsje
wistische methoden uit te drukken.
in de voornaamste plaatsen groote volksvergade
ringen. De vergaderingen Waren over liet alge
meen voor voortzetting der staking.
71J
BULGARIJE.
De bladen melden, dat in verschillende ge
deelten van Bulgarije gevechten hebben plaats
gehad. De spoorlijnen zijn op verschillende
punten verwoest.
Een eventueele terugkeer van Tsaar Ferdi
nand en Radoslawof moet als uitgesloten Worden
beschouwd.
De ministerraad heeft besloten de Bulgaar-
sche uitgewekenen- Weder toe te laten, mits
zich niet „en masse" aanmelden.
De stad Sumla zou in handen der boeren zijn
gevallen. Een gedeelte van Sumla zou het middel
punt van den boerenopstand zijn geworden;
Gewapende boeren op marsch uit Popovo heb
ben, naar verluidt, ecu bloedig gevecht geleverd
met de garnizoenen van Tirnovo en Róestsjoek.
Voorts Wordt gemeld, dat de boeren opmarchee-
ren tegen Warna.
Te Sofia is een telegram ontvangen uit, een
dorp nabij Slavonitza, hef geboortedorp van'den
afgezetfen premier Stamboeliriski, waarin Wordt
medegedeeld, dat diens broeder zich aan de
regeeringstroepen heeft overgegeven. Hij bad bij
zijn gevangenneming een groote som gelds bij
zich en legde de volgende verklaring af
Mijn broeder verbergt zich nog steeds in de
bpsschen. Hij wil zich niet overgeven omdat hij
bevreesd is slecht behandeld te zullen worden;.
De troepen, die het bosch, waarin de afge
zette premier zich Schuil houdt, omsingelen,
vertrouwen evenwel, hem gevangen te kunnen
nemen. Zooals bekend heeft de nieuwe regeering
strikte orders gegeven, Stamboelinski levend
gevangen te nemen.
De orde schijnt thans overal hersteld Ie zijn.
Gisteravond liepen de treinen weer in alle rich
tingen.
OPPER-SILEZIE.
De vakvereenigingen deelen mede, dat onge
veer 25 der stakende arbeiders het werk weer
hebben hervat. In de werkplaatsen van het spoor
wezen te Gleiwitz zijn alle arbeiders Weer aan
den arbeid gegaan.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Glei
witz, dat het bedrijfscongres, hetwelk heden zou
plaats hebben, tot Woensdag a.s. is uitgesteld.
I n do plaats daarvan belegde de stakingsleiding
BELGIE.
De jongste staking van het Belgische P.T.T.-
en Spoorwegpersoneel heeft den staatsspoor
wegen een verlies van 30 millioen francs berok
kend.
Tot dusver zijn 188 beambten ontslagen. ITet
onderzoek duurt nog voort. Men vei wacht,
dat er in totaal 200 ontslagen zullen worden
gegeven.
eg* 1
DE GENTSCHE HÖOGESCHOOL.
II e t kabinet- T li e u n is nee m f
ontsla g.
Gister heeft de Senaat na een levendig debat.,
dat eenige dagen in beslag nam, liet vooi stel-
De Broqueville verworpen, volgens hetwelk,
zooals men weet, de Gentschc universiteit zou
worden vervlaamsch t, met handhaving van eeni
ge Fransche cursussen.De strijd was zeer heftig.
De rechterzijde Was, met uitzondering van vier
léden, en bloc vóór het ontwerp, doch het
voornaamste artikel daarvan werd met 74 tegen
72 stemmen verworpen. Nadit artikel gevallen
was, werd tevens het geheelo ontwerp' met 140
tegen 4 stemmen verworpen.
Eenige leden stelden daarop een nieuw ont
werp voor, doch er ontstond een debat over
de vraag ol dit ontwerp ter onderzoek aan de
Senaatscommissie moet worden gezonden. De
beslissing hieromtrent werd tot Dinsdag ver
daagd.
In. parlementaire kringen hecrscht een on
rustige stemming.
De rechterzijde der kamer is tegen heden
bijeengeroepen.
Na deze verwerping vond in den avond een
kabinetszitting plaats. De ministers besloten
algemeen, hoewel zij zich geen partij hadden
gesteld, in het debat, om hun ontslag in te
dienen.
Te zeven uren begaf de premier Theunis zich
naar den Koning en bood hem bet ontslag van
hef kabinet aan. Klaarblijkelijk zak de ko
ning Theunis verzoeken een nieuw kabinet sa
men te, stellen. De Kamer en de Senaat, welke
tegen lieden bijeengeroepen waren, zullen niet
vergaderen.
ik mijn laatsten brief, hield een oog in het zeil en
wachtte op dn dingen, die komen zouden.
Onderwijl vergunde ik mij een diner bij onzen
Gezant, Waar ik veel at, veel dronk en nog meer
praatte. Nu, gij weet, Oom, zonder grootspraak,
dat, als ik eenmaal aan mijne avonturen begin,
liet gezelschap de ooren naar mij keert en andere
praters hunne tong vaeantie kunnen geven.
Hierna maakten wij een tocht op de Theems.
Lord Sackton had mij eene plaats op zijn
jacht aangeboden, een snelle zeiler, coquet als
eene belle van twintig, proper en glad, neus in de
lucht, alle zeilen bij, voortgierend over den plas,
bij den frisschen Noord-Ooster,.die de golfjes
opstuwde tot golven en de oevers met krinkelend
schuim omzoomde. Ik, vóór oji de plecht, uit
geslapen en bij de hand, altijd één oog op den
stuggen Amerikaan, die sedert dagen op de reede
lag- en nog niet van zins scheen om té gaan, de
Amerikaan, waarheen mijn lange vriend koers
bad willen zetten. Een heerlijke tocht-
Links en rechts een drijvende stad van drie
dekkers, galjoenen en galjooten, van schepen van
allerlei vorm en grootte, de donkere rompen aan
eengesloten, of stroom en zeeboezem niet ruim
genoeg Waren om hun afzonderlijk plaats te
gunnen, masten en tuigage boog opstaand tegen
tic lucht, de kleurige, vergulde spiegels weer
kaatst in het blanke, zilverachtige water, dat met
zachte schommelingen hun hooge flanken lekte
en liefkoosde. En latqr, verder op, de volle,
blinkende zee, die ontelbare schepen droeg, eene
PER ZIE.
Er is nog geen nieiiw Perzisch kabinet gevormd
Naar verluidt, zal Moesjireddowitsj waarschijn
lijk de nieuwe premier zijn.
CHINA
Ondanks het feit dat er geen president en
geen kabinet in Peking meer is, is de stad toch
rustig. Eenige ex-ministers behandelen de staats
zaken.
De president is in het Gbineéscbe kwartier te
Tientsin aangekomen. Daar hij het presiden
tieels zegel niet kon overhandigen, wordt liij
op last van den gouverneur in den trein gevangen
gehouden.
Later echter is Li Jocan Hocng weer vrijge
laten, daar bij de officieele regeeringszrgels aan
de ministers te Peking beeft overhandigd.
Ik
ALLERLEI.
Uit München De pauselijke legaat, mgr.
besta, is hier aangekomen en zal zich binnenkort
weder naar het Roergebied begeven.
Uit Dusseldorp. Naar het oordeel van alle
economische kringen zal de jongste verhooging
van de kolenprijs een nieuwe dmutegolf ver
vlucht van reuzenzwanen, dommelend in den
zonneschijn of met uitgespreide vleugels aan
zwierend met het tij op de kust.
Polz-blifz, daar was 'mijne aandacht afgeleid
en gevangen Boven een der statig naderende
schepen wapperde de vrije Bremervlag „Ant
woord uit Hoogheim", en ik overreedde Lord
Sackton om bij te praaien
„Brieven uit de maan wellicht, maar gcene
voor mij uit Hoogheim.
Sackton had onderwijl laten öpdissclicn en bij
hield mij aan boord, lang nadat wij Weer aan wal
waren teruggekeerd, totdat eene opkomende
onweersbui mij den weg naar huis deed kiezen.
Water onder en boven, dat was te veel voor
een landrot.
Op een draf liep ik naar mijne kamers en nog
even het politiebureau voorbij om te liooren boe
bet mijn speurhonden was gegaan. Opperbest
voor liet nagejaagde wild altijd. Niets gevangen.
Ik loop mijne trap op en meende dubbel te
zien daar stond of liever zat, op de bank in de
gang, half in elkaar gedoken, een Wcstphaalselie
boer, in het wijde, wanstaltige tenu, dat de land
lieden er bij ons op nahouden, en sloeg de vake
rige oogen op, tot ze klaar wakker werden en mij
wakker maakten van den Weeromstuit.
Mijn brein leek plotseling gezuiverd van al de
dampen van Sackton's zworen romance.
„Wat wil je vroeg ik.
„IJ spreken, maar binnen," antwoordde de
onbekende in zuiver Duitseli en Wees op mijne
oorzaken en over de geheele linie aanleiding go-
ven tot nieuwe looneisehen..
- Uit Jerusalem. In verband met de onte
vredenheid over het tegenwoordige regime heb
ben alle Christelijke en Mohammedaansche
leden van den onlangs benoemden Advisecrcn-
den Raad van Palestina hun ontslag genomen.
De „Vorwiirts" verneemt uit Maagden
burg, dat alle personen, die onder verdenking van
reactionnaire plannen gearresteerd waren, op
vrije voeten zijn gesteld. Dit hééft onder de ar
beiders groote opwinding veroorzaakt. De be-
stuursautoriteiten hebben zich daarom genood
zaakt gezien, van den stand van zaken mede-
deeling te doen aan den procureur-generaal.
Naar de Times meldt, vertoeven er op bet
oogenblik te Berlijn twee afgezanten van Trots
ky, die 4 millioen pond sterling tot hun beschik
king hebben en een overeenkomst zouden heb
ben gesloten met een Nederlaiïdsche firma, welke
onderhandelt, of Weldra onderhandelen zal met
de Engclsche Disposals Board, bet lichaam voor
de liquidatie van de oorlogsvoorrad en, over den
aankoop van munitie en wapens geweren
uitgezonderd voor het roode leger.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag14 Juni.
Na de behandeling in comité-generaal van
het ontvverp-adres aan de Koningin ter gelegen
heid van haar jubileum, wordt eelt voordracht
voor de vacature van raadsheer in den lloogen
Raad opgemaakt. Als nr. 1 wordt geplaatst,
met 54 van de 83 stemmen, dr. J. van Gelei
Vitringa, raadsheer bij het gerechtshof te
's-Gravenhage.
De lieer Troelstra (S. D.) vraagt vragen
te mogen richten lot den Minister van Kolo
niën over de verhouding ver Regeering tot de
Indische volksbeweging, in verband met de
jongste spoorwegstaking.
Over dit verzoek wordt heden beslist.
Aan de orde is de stemming over het ontwerp
tof Wijziging der Hooger Onderwijswet.
Het ontwerp wordt goedgekeurd met 42 tegen
32 stemmen.
Voortgegaan wordt met de behandeling van
liet ontwerp Hoofdstuk IX (Overbrenging van
diensttakken naar het Departement van Water
staat).
De heer Hermans (R. K.) meent, dat de
loonen der mijnwerkers' fee veel verlaagd zijn
en dringfe aan op spoedige herziening van hét,
mijnreglement en op aanstelling van cm der
den arbeidsco111ro 1 eurTen slotte dringt hij
aan op spoedige exploitatie van de mijn Man-
rits.
De heer Bong aerts (R. K.) betoogt dat
de aanleg van de mijn Maurits een technische
kwestie is, waarover de heer Hermans moeilijk
kan oordeelen.
De minister van Waterstaat, de heer Van
8 w a a y, zegt verschillende punten uit de dis
cussie te moeten laten rusten, omdat zij niet
in de stukken zijn besproken. De Mijnraad
is een adviseerend lichaam voor de regeering
en dus liooren daar in personen van ccono-
nisch en technische inzicht. De politiek daarin
halen acht spr. verderfelijk. Arbeidersvraag
stukken bcbooreii in dit college niet thuis.
Herziening van hel, Mijnreglement zal zeer
spoedig haar beslag krijgen. Er is reeds over
leg gaande tusschen de departementen in ver
band met de toepassing der Arbeidswet.
Over de mijn Maurits is Spr. het eens. met.
den lieer Bongaerts. Met overlég wordt bin bij
kamerdeur.
„Gehoorzame dienaar," zei ik en ging voor.
Mijn Joris had licht opgestoken ik hanteerde
voorzichtig den snuiter, zette mij en nam mijn
bezoeker van het hoofd Lot de voeten op zoowat
tusschen de zeventien en achttien jaar, gebruind
haast bruin van huid, zindelijk in de kleeren, een
tamelijk onbeduidend exemplaar van liet genus
landlieden uit onze buurt.
„Ik kom uit Hoogheim, van den Generaal,
om mijn diensten aan te bicden bij de opspo
ring van Wilbrant," zei liet jonge menseli on
gevraagd.
„Ei, zoo." De knaap blikte noch bloosde bij
mijn sportenden toon. „Weet je wie ik ben
„De Jonker von Ilompesch en Koen Valck
zal hem Wel niet onbekend zijn."
„Koen Valck De jongen had een bekend
gezicht; dSt was mij al aanstonds opgevallen.
Koen Valck, juist zoo zeker de zoon van den
een of anderen boerenkinkel van Oom's landgoed!
„De Generaal zendt je dus, en je plannen
„Zijn heel eenvoudig. Als Uw Edelheid mij een
stel andere kleeren kan bezorgen, zoek ik nog
dezen nacht logies in een herberg aan den buiten
kant, zie daar naar eene plaatsing als knecht,
het Engelsch ken ik genoeg om te verstaan en
verstaan te worden, en wacht af. Wilbrant zal
ik herkennen uit duizenden. Als hij weg wil, moet
hij immers den buitenkant op?"
Wordt vervolgd).
