let oude Kasteel,
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
FEUILLETON.
48ste" Jaargang.
Donderdag 21 Juni 1923.
No. 13671.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regsli 1.75 elk» regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeclingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ep aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De Belgische krijgsraad te Aken veroordeelde
gister den directeur-generaal Braucr tot twee
maanden gevangenisstraf en ell' milliard Maik
boete en den technischen directeur Rosenbaum
tot een maand gevangenisstraf en vijftig milliotn
Mark boete. Beide veroordeelden zijn directeuren
van de kolenmijn Nordstern te Herzogenrath en
waren beschuldigd van verkoop van voor de
schadevergoeding bestemde kolen, en van het
doen wegvoeren van opgeslagen gietcokes.
Volgens een beslissing van de Hooge Commissie
zullen zij, na het verstrijken van hun straftijd,
worden uitgewezen.
Uit Essen wordt aan de „Vossische Zei-
tung" gemeld
Sedert enkele weken worden tusschen de
arbeiders en werkgevers in het Roergebied onder
handelingen gevoerd over de vraag, of het del
ven der kolen geheel en al zal worden stopgezet,
aangezien de Franschen de opgestapelde kolen-
voorraden wegvoeren. Thans is men overeen
gekomen, dat het delven bijna volkomen zal
worden gestaakt. De mijnen dekken hun eigen
behoefte aan kolen uit de voorraden, waarvoor
Ongeveer 30.000 ton noodig is, waarvan de helft
naar de cokesfabrieken gaan, die voor de gas
fabriek produceeren.
HET HERSTEL.
De Temps" van gisteravond zegt, dat de
Fransche regeering op het oogenblik de maat
regelen onderzoekt, die Duitscldand zou moeten
nemen om den weerstand te doen ophouden en
betreffende het stelsel, dat vervolgens in het
Roergebied zou kunnen worden gevolgd. Geen
enkele beslissing is tot nog toe genomen, zegt het
blad, omtrent die beide zaken.
DE RAAD VAN DEN VOLKENBOND.
Uit Genève wordt gemeld, dat Maandag a.s.
de raad van den volkenbond zich zal bezig hou
den met de behandeling der kwestie van het
bestuur van het Saargebied, zoomede met de
twee voorstellen tot ontwapening, door lord
Robert Cecil en door den Franschen kolonel
Requin opgesteld.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit Lau
sanne Opnieuw doet het gerucht hier de ronde,
dat de geallieerden het plan zouden hebben de
Turksclic legatie een ultimatum te zenden. In de
kringen der Turksche delegatie wordt gezegd,
dat deze onmiddellijk Lausanne zal verlaten,
indien de geallieerden inderdaad een dusdanig
schrijven, betreffende de betaling der coupons,
aan de delegatie zouden doen overhandigen.
BELGIË.
Gister schijnt de politieke hemel eenigszins
verhelderd te zijn en men is nagenoeg overtuigd,
dat het Theunis gelukken zal een ministerie
samen te stellen, dat op een katholiek-liberale
meerderheid zal berusten.
Hedenavond of morgen zal Theunis den koning
definitief mededeelen, of hij de opdracht tot
kabinetsformatie aanvaardt dan wel van de hand
wijst.
BULGARIJE.
De consul-generaal van Bulgarije te 's-Graven-
hage ontving gister van het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken te Sofia de volgende ver
klaring
136
Ik was klaar toen de coupé voorkwam
,,De jonge Vrijheer keek nog meer onthutst
dan verwonderd, toen 'hij mij in reis-tenue zag.
„Een Woordje," zeide ik, hem volgend in
het blauwe salon, waarvan ik de deur achter
mij toetrok.
„Laat mij niet achter," smeekte ik, „in naam
van uw vader."
Hij had zich in 'n stoel laten neervallen,niet van
zins om te luisteren. Bij die laatste woorden stak
hij mij de hand toe.
„Gij meent het goed, Dr. Albrecht, maar ik
ga liefst alleen. Het zal mij gemakkelijker
zijn
„Laat mij medegaan, Jonker Bodo," herhaal
de ik, terugvallend in den toon van vroeger
>jk zal doof, stom en blind zijn."
„Als gij wist
Het spreken viel hem moeilijk.
„En als ik wist en voorzag zeide ik
zacht, zonder mij te laten afschrikken door den
gloed van schaamte, smart en toorn, die zijn
gelaat plotseling deed vlammen, als ik juist
daarom wilde medegaan
De verandering in de regeering welke in
Bulgarije heeft plaats gehad is het resultaat en
het gevolg van de ontevredenheid van het volk
tegen een beheer van verdrukking, dat systema
tisch de constitutioneele vrijheden en burger
rechten smoorde.
Het nieuwe kabinct-Zankoff is in plaats van
uit één enkele partij te zijn ontsproten, de uit
drukking van den wil van de groote meerderheid
van het Bulgaarsche volk, buiten de afgedwaalde
leden van de communistische partij.
Ten aanzien van de betrekkingen met vreemde
staten, zal de nieuwe regeering de tot dusver
gevolgde politiek blijven volgen, bestaande uit
het onderhouden van de beste betrekkingen met
alle staten. Ze zal loyaal cn gewetensvol zijn
internationale verplichtingen blijven vervullen
Op het terrein van de binnenlandsche politiek
zal de nieuwe regeering zich tot hoofdtaak stel
len, den burgers rust te waarborgen, het land
orde te verzekeren, het zijn miskende rechten en
vrijheden terug te geven.
TURKIJE.
Volgens berichten aan de bladen uit Constan-
tinopel hebben de algemeene verkiezingen voor
de Nationale Vergadering te Angora een normaal
verloop en zijn tot dusver overal de mandaten
aan Kemalistische candidaten toegewezen.
ALLERLEI.
Volgens een bericht uit Boedapest zou koning
Boris van Bulgarije zich verloofd hebben met
prinses Ilena, een dochter van den koning van
Roemenië.
Kalof, de nieuwe minister van buitenlandsehc
zaken, heeft verklaard, dat de Bulgaarsche
regeering bijzondere zorg zou wijden aan de
betrekkingen met Roemenië en terstond zal
overgaan tot behandeling van alle kwesties, die
cr tusschen beide landen nog bestaan.
In den Franschen Senaat heeft Poincaré in
antwoord op een bestrijding van Victor Bérard
Frankrijk's gezantschap bij den Heiligen Stoel
verdedigd en gewezen op dé door Frankrijk, dank
zij de samenwerking met het Vaticaan, verkre
gen voordeelen. Nadat Poincaré de kwestie van
vertrouwen had gesteld, heeft de Senaat met 170
tegen 117 stemmen de ten behoeve van het ge
zantschap aangevraagde credieten goedgekeurd.
Uit Nome Naar verluidt worden drie
Amerikaansche handelsschoencrs met de be
manning, in een Siberische haven vastgehouden,
onder voorwendsel dat zij de handelswetten der
Sovjetregeering hebben geschonden.
De „Vossische Zeitung" verneemt uit
Boedapest
De politie te Boedapest heeft een veertiental
jongelieden gearresteerd, die er van verdacht
worden, een putsch te hebben voorbereid. De
gearresteerden behooren allen tot de legitimis-
tische groep van Friedrich. Zij verklaren, dat
tot hun opdrachtgevers, behalve Friedrich, ook
prins Ludwig Windischgratz behoort. Deze ont
kent dat echter.
Ongeveer terzelfder tijd heeft de politie een
complot van een aantal andere rechts-radicalen
ontdekt, die zich ten doel hadden gesteld de
tegenwoordige regeering omver te werpen en een
rechts-radicale regeering in te stellen.
Uit Jeruzalem Het blad „Falastin" pu
bliceert een bericht, volgens hetwelk 19000
Wahabi-krijgers Kariatilmilh aangevallen en het
garnizoen in de pan gehakt hebben. De regeering
van Transjordanië heeft aan den stam der Beni-
sacher gevraagd de Wahabis aan te vallen, maar
de Benisacher hebben dit geweigerd, indien de
regeering geen medewerking verleent.
Het was gewaagd om zoo te spreien, om dus
het mes in het trillende, pijnlijke vleesch te
zetten
Bodo antwoordde niet. Hij drukte de eene
hand op zijn oogen ik zag iets glinsteren tus
schen zijn vingers.
„Kom dan, "zéide hij heesch, na een lange pauze.
Op den middag van den tweeden dag kwamen
wij aan. Wij hadden nauwelijks een woord ge
durende de reis gewisseld. De Vrijheer zond Jo-
han onmiddellijk met een reeds op Sturmfels
geschreven brief naar den Stadhouder. Den ge-
heelen avond bracht hij op het paleis door. Hij
kwam moe cn opgewonden terug.
Ik wachtte hem op.
„Dr. Albrecht," zeide hij zonder op te
kijken. „Zijne Excellentie wacht u morgen.
Gij kunt op een goede ontvangst rekenen. Goe
den nacht.
„Goeden nacht," herhaalde ik en drukte zijn
koude hand.,,God sterke u."
Hij ging en sloot zijn deur af.
Den volgenden morgen werd ik bij Zijne Ex
cellentie toegelaten. Ik moest vele vragen be
antwoorden en hoorde veel van het besprokene
van den vorigen vond.
Toen ik terugkwam, vond ik Bodo op mijn
kamer. Eerst toen sprak hij mij over het doel
van zijn reis naar Munster een hernieuwd ge
rechtelijk onderzoek naar afkomst en aanspraken
van den veroordeelde.
Uit Parijs De Temps" verneemt uit
Tokio, dat de voormalige Japansehe gezant te
Warschau, Kawakami, Japan zal vertegenwoor
digen bij de onderhandelingen met den Russi-
schen gedelegeerde Joffe.
Uit Brussel De minister van Nationale
Verdediging heeft het gebruik van de sabel als
gevechtswapen in het Belgische leger afgeschaft,
daar de sabel voor de officii ren van alle wapenen,
behalve de cavallerie, nutteloos is gebleken.
Uit Berlijn Op uitnoodiging van dtn
hoofdcommissaris van politie te Weenen vindt
in September a.s. aldaar een internationaal
politic-congres plaats.
Uit Berlijn De vertegenwoordigers der
groote vakorganisaties hebben gister met den
rijkskanselier het vraagstuk van het goudloon be
sproken. Men is het over de volgende regeling
eens geworden In alle bedrijven zal een nieuw,
vast grondloon worden bepaald. Voorts komt er
een veranderlijke duurtebijslag, die volgens het
nieuw indexcijfer zal worden bepaald. Maat
regelen zijn getroffen om zoo spoedig mogelijk
de bcrekeing van het nieuwe indexcijfer moge
lijk te maken.
Uit Berlijn De rijkspresident heeft een
verordening over de voorloopige onderbrenging
van de uit het bezette gebied uitgewezenen uit
gevaardigd. Het getal bedraagt reeds meer dan
50.000 Dagelijks komen er nog honderden bij.
Uit DanzigHet telegraafkantoor te
Dantzig meldt, dat Polen sinds gisteravond
kwart over zeven het telefoonverkeer met Dant
zig heeft gestaakt. Waarom is niet bekend. Al
leen staatsgesprekken worden toegelaten. Het
telegraafverkeer is vrij.
Daskalof, de Bulgaarsche gezant te Praag,
die door de nieuwe regeering is afgezet, weigert
het gezantschap aan zijn opvolger over te dragen
en heeft zich opgeworpen als de leider van de
Bulgaarsche gezantschappen, die de nieuwe re
geering niet erkennen.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 20 Juni.
Aan de orde js het wetsontwerp tot ont
binding der rechtbanken te Zierikzee en Heeren
veen.
De heer Grol es (A. R.) ontwikkelt een
paar bezwaren tegen het voorstel.
De heer De Vos van Steen w ij k
(C. H.) wil een anderen klank laten hooren.
De bedenkingen tegen het ontwerp zijn wel
licht verdreven, doch niet geheel ongegrond
Zoo begrijpt hij de ontroering te Zierikzee en te
Heerenveen over deze capitis diminutio van de
gemeente niet echter gaat hij mede met de be
wering, dat een rechter tot beoordeeling van een
feit moet meeleven met het milieu waarin het
is voorgekomen. Maar voor spr. primeert de be
zuiniging van 90.000, die het, gevolg van heL
ontwerp zal zijn. Sr. had zelfs graag nog meer
kantongerechten, rechtbanken, gerechtshoven, ja
zelfs den Iloogen Raad opgeheven willen zien.
Minister Heemskerk zou het aangenamer
vinden het aantal rechtbanken uit te breiden,
doch het eenige, dat hij kan zeggen is met
bezuinigen op justitieel gebied moet men voor
zichting zijn. Deze voorzichtigheid is echter be
tracht bij deze wetsvoordracht. Het gezamenlijk
aantal zaken, door de rechtbanken te Heeren
veen en Leeuwarden in 1921 behandeld is slechts
300.
In het huis van bewaring te Leeuwarden is
het gemiddelde aantal bezette plaatsen 28,
in Heerenveen 91/2. In Leeuwarden zijn 63 plaat-
„Gij zoudt juist van mij gehoord hebben, Vrij
heer vanSturmfels" had de Stadhouder tot, hem
gezegd. „Het vermoorden van Merlé maakte
reeds een tweede onderzoek tot plicht, en daarbij
de schurk, de eenige, die volgens Merlé
licht kon Werpen op deze duistere zaak, is te
Londen gevat en reeds te Bremen aangeko
men."
„Daarop heb ik aangedrongen, dat Wilbrant's
gehoor met gesloten deuren mocht plaats heb
ben," eindigde Bodo met afgewend gelaat,
„ter wille van een doode, wier nagedachtenis
door den beklaagde niet zou gespaard wor
den."
Met die toezegging was hij teruggekeerd.
En met nog iets een schriftelijk bevel om
tot Wolfram toegelaten te worden.
Bodo vertrok dienzelfden middag.
Vier dagen later kwam hij terug. De reis en
de geweldige aandoeningen hadden hem ge
broken. Langzaam en hijgend kwam hij de
trap op.
„Vergeven", fluisterde hij, „vergeven."
Het laatste Woord moest ik raden. Bloed Verf
de zijn lippen en hij zakte achterover."
Moeder hield op.
Ik snikte.
Ik had het u nog moeten sparen," zeide zij,
haar tranen al'wisschende.
„Verder, verder," drong ik.
sen, dus cr is ruimte te over. In Friesland is een
rustige bevolking, men is er ook niet proceslus-
tig.
De bezwaren tegen dit ontwerp zijn niet van
dien aard, dat men op grond daarvan zou moeten
afzien van een bezuinigingsmaatregel.
Het wetsontwerp Wordt aangenomen met, 22
tegen 10 stemmen.
De vergadering wordt verdaagd tot, heden
11 uur.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 20 Juni
De Voorzitte r stelt voor verschillende
ontwerpen op de agenda te plaatsen w.o. de
militaire Pensioenwetten.
Wordt aangenomen.
Aan de orde is de stemminn over de motie-
Duys betreffende de invoering eenerZiekte
verzekering.
De heer H C o 1 ij n (A. R.) zegt namens
zijn fractie dat zij ten aanzien van de invoering
der Ziektewet het program der A.R. partij
handhaaft en] dus haar vrijheid voorbehoudt
tegenover voorstellen van de Regeering, waar
bij van de invoering van de Ziektewet werd
afgezien. Zij geeft haar stem niet aan de inotie-
Duys omdat zij van oordeel is dat deze zich niet
over de ziektewet zelf uitspreekt en omdat de
Regeering er blijkbaar een verdere strekking
aan geeft.
De motie-Duys wordt verworpen met 60 tegen
20 stemmen.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wijziging
van artikelen 34 en 38 der Woningwet.
Na een enkele opmerking van de Commissie
van Rapporteurs wordt dit ontwerp goedge
keurd.
Aan de orde zijn wetsontwerpen tot wijzi
ging der Begrooting van Ned. IndiëVoor 1923.
De heer F e b e r (R. K.) verzoekt den Minis
ter mede te werken dat verlofgangers en wacht
gelders naar Indië kunnen vertrekken als zij daar
een geschikte betrekking kunnen krijgen.
De Minister van Koloniën, de heer D e
G i' a a f f, zegt de dat positie van de wacht
gelders zijn volle aandacht heeft. Hij zegt toe
dat hij alles in het werk zal stellen om hun
weer een betrekking te bezorgen.
Aan de orde is het wetsontwerp toekenning
van een renteloos voorschot aan de Koninklijke
Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en
Koloniën ten behoeve van het onderhouden van
luchtdiensten tusschen Nederland en het buiten
land.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd met 61
tegen 9 stemmen.
Aan de orde is het Wetsontwerp Uitvoering
van artikel 97 der Grondwet en wijziging van
Iloogeronderwijswet, van de Lager-onderwijswet
1920 en van de Bevorderingswet voor de land
macht 1902.
De heer Troelstra (S. D.) betoogt dat de
gewone wetgever het aantal met het Kamer
lidmaatschap onvereenigbare ambten niet rnag
vergrooten. Dit geschiedt in art. 1 van dit wets
ontwerp waar de Regeering zich bevoegd wil
verklaard zien om bepaalde functies onver-
eenigbaar te verklaren.
De heer Schokking. (G. H.) ziet geen vol
doende reden voor schorsing.
De heer Nolens (R. K.) zegt bezwaren te
hebben, tegen artikel 1, gelijk de heer Troelstra.
Het uitstel dat de heer Troelstra vraagt zou die
nen tot nadere overweging. Maar wat dient
nader overwogen te worden Hoe gaat om de
bevoegdheid van den Minister en daarover moet
de Kamer zich uitspreken. Uitstel helpt daar
voor niets.
Op verlangen van den Stadhouder had Bodo
in het paleis zijn intrek genomen, zoodra de
dokter dit had vergund. De drukte in het
logement maakte zijn verpleging haast onmoge
lijk.
Wilbrant was voor geweest. Hij had zich als
een razende verdedigd tegen de beschuldiging
van den Generaal en zich tot staving van zijn
woorden beroepen op de reeds vooraf opgeko
men getuigen. Hij had alles aangegrepen om
zijn onschuld te bewijzen en de Vrijvrouwe niet
gespaard.
„Die trotsche vrouw had het bij de bestorming
gewaar moeten worden, dat zij mijn hulp niet
kon ontberen!" had hij uitgeroepen. Hij had
haar willen treffen in haar hoogmoed, in iets
dat haar triomf kon beletten Woedend r.n naar
belediging was hij weggcloopen. Hij zou den
vijand den weg wijzen om Sturmfels binnen te.
dringen I Hij had bij zijn ronddolen vóór de
bestorming een sluippoortje in den buitenmuur
ontdekt. Daardoor zou hij hen binnenlaten.
Hij had op het punt gestaan zich reeds te
laten afglijden, toen hij bemerkte, dat de be
storming in vollen gang was. Hij had meer kans
om overhoop gestoken te worden door een bende,
die geen Duitsch verstond
(Wordt vervolgd)
EUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
