DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EStf OMSTREKEN
DITJES EN DATJES.
46ste Jaargang.
Zaterdag 30 Juni 1923.
No. 13680
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT i Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnem enten per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Communisten over het communisme.
In deze dagen van herlevende royeeringen van
opposities in meerdere afdeelingen der Commu
nistisch ePartij leest men in een artikel van Henr.
Roland Holst in de „Comm. Gids"
Nog minder dan voor de verstandelijke, deed
onze partij voor do zedelijke bewustwording
der arbeiders. Zij is er slechts zelden in geslaagd,
geestdrift voor de communistische idealen op te
Wekken. Zij heeft het coynnunisme niet bmnind
weten te maken bij de arbeiders en dit komt voor
namelijk,doordat zij zelve al te Weinig het com
munisme belichaamt. Zij weet niet te bezielen,
omdat zij zelve niet bezield is. Zij weet de arbei
ders niet te binden en onderling te verbinden,
omdat haar eigen leden niet in broederschap
verbonden zijn. Er gaat geen warmte .van haar
uit, omdat zij zelve koud, eigengerechtigd en
dogmatisch is zij werkt geen nieuw leven in het
proletariaat, omdat zij zelve onvruchtbaar is.
En in „De Tribune" van een inzender H. de
VV., die zich „gedurende een jaar bestuurslid cn
oen tijd secretaris van een der grootste afdeelin
gen" noemt
Bij de leden geen spoor van zelfdenken, geen
spoor van dat communisme, dat nog iets anders
is dan een bepaald politiek inzicht, of een marxis
tisch standpunt in de economie. Dat communisme
dat beide inzichten samen doet gaan met een
idealisme, dat is een geloof in de goede zaak, een
vurige strijdgeest, een soepelheid in het aanhoo-
ren van andere meeningen en een begrijpen van
dezulken. Geen spoor ervan zeggen wij. Ontegen-
zeggelijk, er Waren ijverige colporteurs en huis
bezoekers, en vergaderingbezoekers,' enz. Maar
wat geeft dat alles, zoolang dit Wordt gedaan,
omdat het nu eenmaal besloten is Is dat cada-
verdiscipline of niet
Ter vergelijking met Russische toestanden de
volgende brokstukken uit een rede van Lenin,
medegedeeld in „Het Volk" van 10 Juni 1922
door Wijlen Jos. Loopuit,
.Dat in de straatstrusts en in de gemengde
bedrijven overal de beste communisten zitten,
die zich hun Verantwoordelijkheid bewust zijn, is
geen troost want zij verstaan van de voort
brenging minder dan de gemiddeldekantoor
klerk uit het kapitalistisch bedrijf, die de school
van een of andere grooto firma doorgemaakt
heeft
.Veel wordt bij ons geschreven, omdat zoo
te schrijven gebruikelijk is in den communisti-
schen staat anders te schrijven daarin verboden
is. Nuttiger dan al deze communistische leugens
waarvan ik, die ambtshalve zooveel te lezen
heb, menigmaal doodelijk onpasselijk word
Veel nuttiger is het om naar de rauwe klasse
waarheid te luisteren, die onze klassevijanden
ons te hooren geven. Hierop hebben wij acht te
slaan.
Aan onze regeerende communistengroep ont
breekt nog alle beschaving. Zie maar eens naar
We krijgen hier dus zoo goed als zeker een
Katholieke Openbare Leeszaal. Het blijde be
richt dat bereids een geschikt pand voor dat doel
is aangekocht, heeft reeds in de kolommen van
dit blad gestaan en men kan er zeker van zijn,
dat aan de uitwerking van het opgezette plan,
niet ijver gewerkt Wordt.
Het kenmerkt de commissie, die in een klein
tijdsbestek en in bijna geruchtloozen arbeid zoo-
Veel mocht bereiken. Allen zijn het zich Wellicht
nog niet bewust, hoe groot de beteekenis is van
het buitengewone werk, aan welks voltooiing
men nu arbeidt.
Dat kloeke heerenhuis met zijn koel-voorna-
men gevel, hetwelk in onbewogen deftigheid de
stille en stemmige Lange Haven siert, zal Worden
ome
eschapen in een arsenaal, een tuighuis
van
uitgelezen, geduchte Wapenen voor de geestelijke
strijders, een goudmijn waarin wij allen kunnen,
neenmoeten delven,naar de schatten van waar-
beid en Wetenschap, om Kerk en Maatschappij
daarmede te verrijken.
Kennis is macht en die macht goed gebruikt,
za' zijn bezitter ten zege strekken en de zaak
Waarvoor zij gebruikt wordt, tot een geduchte
stutse zijn.
Kennis kweekt ook genegenheid. Niet ten
onrechte toch zegt het spreekwoord onbekend
maakt onbemind:
Hoe warm gaan wij meevoelen met onze Kerk,
wanneer wij uit haar glorierijke geschiedenis,
die zoo zichtbaar onder Gods- leiding staat, den
strijd leeren kennén, dien zij voor Waarheid en
Recht, 19 eeuwen heeft moeten voeren tegen een
wereld van vijanden, die haar vervolgd en ge
loond hebben en tot op den huidigen dag, Haar
rachten te overweldigen en te knevelen 1
Hoe noodig is het ook, dat wij onze tegenstan
ders, die willens en wetens of ter goeder trouw,
die bureaucraterimassa hier in Moskou. Leicien
4700 verantwoordelijke communisten die massa
van bureaucraten Ik geloof eerlijk gezegd, zij
worden door hen geleid. Zooals vroeger het over
wonnen volk aan de hoogere beschaving van den
overwinnaar onderworpen Werd, zoo zijn de
4700 een divisie van de allerbeste partijgenoo-
ten aan de hoogere cultuur van de overwon
nenen onderworpen. De communisten zijn een
druppel in de zee van het volk. De voorstelling,
dat zij alleen den socialistischen opbouw zouden
kunnen bewerken, is kinderlijk. Alleen als wij het
van de bourgeoisie zullen leeren en haar zullen
kunnen dwingen langs door ons aangegeven we
gen de Russische volkshuishouding op te bouwen
zullen wij ons dctel bereiken. De communisten
echter leven in den waan, dat zij alles Weten.
Deze stemming kan ons te gronde richten
Advertentiën: 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal 'berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
■vnBHnmnnmanBmBnnHHManBBHai
figste jaar niet rood is,
wie op zijn veertigste
Ilof van Intern. Justitie.
Het Permanent Hof van Internationale Justi
tie heeft gisterochtend uitspraak gedaan op het.
verzoek om interventie aan de Poolsche regec-
ring in de zaak tusschen cie Engelsche, Fransche
ltaliaansche en Japansche regeeringen, eische-
ressen, en de Duitsche regeering, gedaagde, be
treffende de vraag op de Duitsche autoriteiten
gerechtigd waren om op 21 Maart 1921 het stoom
schip Wimbledon den vrijen toegang tot het
Kanaal van Kiel te weigeren, waarbij eventueel
het Hof zal hebben te beslissen omtrent de ver
goeding van de schade-, aan dit stoomschip ve, -
oorzaakt als gevolg van die Weigering
Het arrest van het Hoi' werd in het Fransch
(zijnde de authentieke tekst) door den President,
dr. Loder, voorgelezen, waarna de griffier, de
heer Hammershjold, den Engelschen tekst
voorlas.
Aan de tafel, bestemd'voor de agenten van
partijen, had alleen de Poolsche vertegenwoordi
ger, de heer Olechowski, plaats genomen.
Het Hof, in hoofdzaak overwegend dat bij
deze zaak de interpretatie van zekere bepalingen
van het Verdrag van Versailles betrokken is en
dat de Poolsche republiek voorkomt onder de
staten, welke aan dit verdrag hebben deelgeno
men, staat de tusschenkomst van Polen in de
Wimbledonzaak toe en verwijst het voor de plei
dooien in de hoofdzaak de zaak naar de zitting
van 5 Juli.
Treiib's ontwikkelingsgang.
.De heer Treub, voorheen radicaal hervormer
en felle bestrijder van het Marxisme," thans
adviseur van het Indische grootkapitaal, is
onlangs gedurende zijn verblijf in de tropen', de
gast geweest van den Gouverneur-Generaal
Fock.
Het dagblad „De Locomotief" vertelt daar dit
grapje van
Toen prof. Treub gast was van den landvoogd
en hij ten paleize met zijne excellentie zoo Wat
van vroegere jaren te verhalen zat zei mr. Fock
Nou Treub De dingen veranderen en de
menschen veranderen. Ook jij bent veranderd.
Zoo rose als vroeger, je weet wel, in 1903—04,
ben je niet meer
Met je Welnemen, waarde Fock, zei prof.
onjuiste voorstellingen omtrent die geschiedenis
verspreiden, met stukken kunnen slaan en zoo
de waarheid, die nooit schaden kan de zege te
bezorgen. Zoo ook de hedcndaagsche maat
schappij bestookt met stelsels schoon van schijn
maar innerlijk voos, dus onhoudbaar, heeft zij
behoefte aan een keurkorps van mannen en
vrouwen, dat, naast de velen, die zonder meer,
in gerechtvaardigd vertrouwen de leiding dei-
Kerk volgen, door een wetenschappelijk onder
zoek voor zijn gehoorzaamheid redelijke gronden
kan aanvoeren en voor de vorming van zoo'n
kernleger is een uitgebreide boekerij 'n onwaar
deerbaar hulpmiddel.
Behalve het groot? nut dat goed onderlegden,
in welken kring ook, kunnen stichten, geeft de
geestes-ontwikkeling aan allen die haar bezitten,
een verruiming van uitzicht en een verdieping
van inzichtde voorwaarden voor het hooge
genot der bewust-1 evenden.
Aan goede gidsen is geen gebrek.
Geen terrein of het is betreden en verkend
door onze pioniers, die, volgend de leiding der
Kerk, voor groote omdolingen zijn behoed en
daardoor het verst doordrongen in de gebieden
der Wetenschap want bij al het smalen op onze
achterlijkheid, is het een feit, dat de grootste
geleerden van den modernen tijd, Katholieken
Waren.
Hun arbeid zou te vergeefs zijn geweest, in
dien wij hun kostbare vondsten bedolven lieten
onder het stof en de vergaarde bouwstoffen niet
gebruikten tot den uitbouw van Kerk en Staat.
Een Katholieke Openbare Leeszaal met een
keur van allerhande Werken en een steeds fris-
sche aanvoer van onze beste tijdschriften, zal
allen, die van goeden wil zijn gestadig dringen
in de juiste richting. Waarom dan ook ieder, die
steun verstrekken kan, met blijdschap moet toe
snellen,om de oprichting mogelijk te maken van
een monument, dat een sieraad zal zijn van Schie
dam en het voorteeken van een nieuw 'tijdperk.
Treub, wie met z'n twin
heeft geen hart. Maar
jaar nog rood is, geen hersens
Met deze boutade heeft de heer Treub de on
bestendigheid der vrijzinnige democratie goed
getypeerd. De menschelijkc rede zal uitmaken
wat goed of slecht is. Zoo vaart de .vrijzinnig-de
mocraat. zonder vast kompas. Vandaag spreekt
in hem het hart het luidst, morgen de.hersens. Hij
dobbert tusschen sentimentaliteit en gezond ver
stand, omdat de morecle grondslag het beginsel,
dat beide harmonieus kan verbinden, ontbreekt.
Neen, het is ook bij hem niet alles, louter
materialisme, zelfs niet alles zuivere rede. De
vrijzinnig-democraat zoekl naar een ethisch im
peratief, dat hij zou kunnen erkennen als hoogste
autoriteit. Maar hij vermag niet in te zien, dat
zedelijkheid alleen dan inhoud en vastheid kan
hebben, als zij rust op vaste en eeuwige grondsla
gen en buigt naar hoogere dan menschelijke wet.
Ja, de dingen en menschen veranderen, ook bij
ons. Omdat de mensch heden zwak, morgen sterk
is. Maar de eeuwige wet van God blijft onver
anderd. Zij geeft voor alle tijden en gebiedt aan
alle mensche hetzelfde richtsnoer voor onze da
den rechtvaardigheid plus liefde.
(„Tijd").
Fraude? Te Amersfoort is gearresteerd
zekere R. procutatiehouder van het filiaal Bus-
sum van de Bank der firma van der Zoo de Jong
n Ophoven wegens vermoedelijke fraude ten
nadeele van genoemde bank te Amersfoort.
Aan de gevolgen overleden. De
bakker Knippenburg te Zevenaar, die voor enkele
dagen een ongeluk kreeg met zijn motorrijwiel is
heden aan de verwondingen bezweken. Hij was
gehuwd en vader.
Dure kersen. Op de dagelijksche kersen-
veilingen te Tiel is de aanvoer nog zeer klein,
veel te klein voor de groote vraag, die er naar
deze vrucht blijkbaar bestaat, waarvan het groot
aantal aanwezige kooplieden het beste bewijs'is.
De prijzen zijn ook dientengevolge nog onge
kend hoog. Heden werd nog tot 86 cent per K.G.-
besteed en gisteren (Donderdag) van 78 cent tot
ƒ1.terwijl op de veiling der „Tielsche Vei-
lingsvereeniging" zelfs niet minder dan tot
1T5 per K.G. werd betaald, een prijs zóó hoog,
dat men bij menschen heugenis die zeker niet
zal herinneren en nooit zal mogelijk geacht
hebben. Vele kooplieden moeten onverrichter-
zake huiswaarts gaan, ook door de fabelachtige
prijzen. De campagne aan de vruchtenfabriek
maatschappij de Betuwe",alhier,die j.l. Dinsdag
reeds zou aanvangen, is door den nog geringen
aanvoer en de hooge prijzen uitgesteld tot 3'Juli.
Voor vele vrouwen en meisjes is dit een tegen
slag.
Een woesteling. Een zoetelaar te Louis
ville, Kentucky, heeft zijn 15-jarige dochter, die
Wie de Kamerverslagen de vorige heeft ge-
gevolgd, zal de treurige houding hebben kunnen
gade slaan, die de Kamerleden in hun zelfzucht
hebben aangenomen.
Wat toch w'as het geval
Er zijn nog heel wat Kamerleden, die, wijl zij
vóór hun verkiezing ambtenaar waren, behalve
hun ruime vergoeding en dito pensioen, nog als
extraatje een z.g. non-activiteiLs salaris inpal
men, waarvoor zij niets te doen hebben, dan het
zelve op te strijken een bezigheid, die zij den
eersten van de maand prompt bedrijven.
De minister van financiën, die deze veiligstel
ling in 't vierkant, der volksvertegenwoordigers
blijkbaar en terecht, al te bar vond, wilde, mede
in verband met de bodem-zichtbaarheid van
de schatkist, hier een eind aan maken, alzoo de
heeren tevens een prachtig middel aan de hand
doende, om hun eer en waardigheid, die bij hun
jongste vergoeding-buitmakerij geknauwd en
gekneusd was, eenigermate te herstellen.
Maar helaas de minister had te gunstig o\ ei
hun karakter gedacht. De ontvangst van zijn
voorstel was van dien aard, dat hij om te redden
wat te redden viel aan de booze mannen beloofde,
dat ze hun dubbeltjes tot aan de volgende ver
kiezing konden afhalen.
Er was geen goed aan te doen.
Troelstra, de nobele spiegclvechter tegen het
kapitaal, sprong met 't klamme angstzweet op
zijn huid, naar voren en toen zijn poging tot
verdonkeremaning per doofpot-methode, misluk
te, smeekt* hij den minister, omd< n ambtenaar-
Kamerleden zoolang zij zitten zouden,al was het
„levenslang", hun duiten te laten behouden,
De minister,ontmoedigd,lief 't toen maar aan
de heeren over.
De uitslag is bekend.
Slechts 15 leden hadden eergevoel genoeg om
tegen het roode voorstel te stemmen.
Vijf katholieken waren er onder die tegen-
hij verboden had, naar een picnic te gaan, het
geen zij toch had gedaan, doodgeschoten als ook
een vriendinnetje van haar, 3 personen gewond
en daarbij zichzelf doodgeschoten. Hij had daar
voor twee revolvers en 90 patronen bij zich ge
stoken.
Hij stond bij1 de politie ongunstig bekend. Zijn
vrouw is eenige jaren geleden onder geheimzinnge
omstandigheden verbrand, en zijn broer is tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegens
moord.
D e K u K I u x KI a n. Ondanks do aan
vallen der pers en in spijt van alle verbodsbe
palingen op geheime vereenigingen zoo schrijft
de „Tribune" uit New York schijnt hét, dat
de Ku KJux Klan in de Oostelijke staten snel
groeit. Groote vergaderingen van gemaskerde
en met kappen bedekte mannen wordt herhaal
delijk in de omstreken van New York gehouden.
Gisteren vergaderden wederom een 3000-
tal leden der Klu-Klux-Klan op Long Island,
om getuige te zijn van de inwijding van 900
candidaat-leden. De leden kwamen in 500
automobielen langs vooraf bepaalde Wegen,
teneinde opzien te vermijden en verzamelden
zich in het openveld toen de schemer begon te
vallen.
Aar d s c h okken, Volgens particuliere
brieven uit Sjanghai is het Siberische schier
eiland ICamtsjatka sedert medio April door 195
aardschokken geteisterd. Tal van gebouwen
Werden verwoest. Tegelijkertijd Vonden zeebe
vingen en springvloeden plaats.
Vervoer van 200 m i 11 i o e n d o 1-
1 a r. De Bowery Savings Bank in Down Town
te NeW-York betrok jl. Zaterdag haar nieuw
kantoorgebouw in de bovenstad meldt de „Daily
Telegraph." Het was daarom noodig dat alle
waarden der bank en de inhoud der safes in
totaal ten bedrage van 200 millioen dollar werden
overgebracht. Dat is nogal Wat zelfs voor New-
York en er Werden dan ook uitgebreide veilig
heidsmaatregelen genomen. De kostbare last
werd vervoerd in veertien gepantserde automo
bielen Waaruit aan alle zijden machinegeweren
dreigden, terwijl het voor dit. transport bestemde
personeel bovendien nog sabels en revolvers
droeg. Een honderdtal politieagenten zette den
Weg af, waarlangs de transportwagens, met tus-
schenpoozen van telkens vijf minuten, in snelle
vaart naar het. nieuwe gebouw reden. Deze scher
pe maatregelen werden noodig geacht met het
oog op het feit, dat eenige jaren lang een aantal
auto-bandieten New-York onveilig maakten.
Men moet dan ook toegeven, dat gepantserde
auto's, die den kostbaren last in ingebouwde
stalen safes vervoerden en bemand waren met
duchtig gewapende en voor hunne taak bereken
de mannen, vrijwel onneembaar waren. Voor de
eventueele nabestaanden der bij dit transport
betrokken manschappen, waren speciale verzeke
ringen .gesloten tot een totaalbedrag van 10
millioen pond sterling:
stemmers n.l. v. Dijk, Hermans, Knigge, v.
Vuuren en Kooien.
Hun namen mogen Wel in een goud lijstje
prijken.
De anderen zagen er geen bezwaar in. ter-
wille van eenig voordeel, in de kaart van hun
tegenstanders te spelen.
O tijden, o zeden 1
Het is bekend, dat de Kamer gemakkelijker
een geheel ministerie kan ontslaan, dan één cle-
partements-ambfenaar.
Voor zoo'n vaste betrekking is veel te zeggen,
maar als zij aanleiding en gelegenheid gaat geven
voor een schromelijke willekeur, dan dient er
in 't belang van bet algemeen toch paal en perk
aan gesteld te worden. De vorige Week heeft
de heer Marchant, in de Tweede Kamer er op ge-
Wezen, dat een wet van Maart 1920 tót dusver
niet is uitgevoerd, vermoedelijk,omdat de ambte
naren van het departement, die haar zullen heb
ben uit te voeren, bij de samenstelling daarvan
hun zin niet hebben gekregen, 't Is sterk
Een paar dagen daarna Werd door het af-
deelingshoofd van het ministerie van Koloniën
aan een van onze groote bladen, die inlichtingen
kwam inwinnen omtrent de Ned. Indische lee
ning, opzettelijk een misleidende mededecling
gedaan doordat men te Londen eerlijker was
ondervond het blad echter geen onaangenaam
heden. De minister, die werd ingelicht, haalde
zijn schouders op.
Het parada-korps te Arnhem, de kostbare „Ge
le rijders",is eenige jaren geleden opgeheven, wat
niet belet heeft, dat het bewuste korps nog steeds
In volle bloei verkeert, ten koste van de kwij
nende rijksmiddelen.
Er schijnt niets aan te doen te zijn. De minis
ter mist blijkbaar de middelen om het lijdelijk
verzet.van zijn onderhoorigen te breken.
Wij schrijven 1923.
Maaslandus.
