Het geliciuiziuiiigf raadsel
DAGBLAD MOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
FEU ILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 5 Juli 1923.
No, 13684.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Buitenlandsch Nieuws.
HET HERSTEL.
Er is zoo goed als niets bekend geworden Over
de besprekingen te Londen. De officieele ge
heimhouding, welke in acht genomen wordt ten
opzichte hiervan is nog niet opgeheven. De
bladen erkennen algemeen, dat dit onvermijdelijk
is, wanneer er zulke delicate aangelegenheden
worden besproken.
Gister had een kabinetszitting in Downing-
street plaats. De zitting duurde twee uur. Des
namiddags ontving Curzon den Italiaanschen
gezant.
De gister gehouden kabinetsraad nam kennis
vanCurzon's verslag omtrent de met de gezanten
van Frankrijk en België gehouden besprekingen.
De grootste stilzwijgendheid wordt in acht ge
nomen in verband met de overweging, dat het
niet wenschelijk is, den nadruk teleggen op
zekere bestaande meeningsverschillen. Naar
verluidt, zou de toestand echter zeer delicaat
zijn en zouden de huidige besprekingen een be-
slissenden invloed hebben op de Engelsch-Fran-
sche betrekkingen. Het wordt waarschijnlijk ge
acht, dat nadere inlichtingen uit Parijs zullen
worden gezonden ten aanzien van zekere punten,
welke Curzon niet voldoende duidelijk acht.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De vertegenwoordigers der geallieerde mogend
heden hebben gisteravond aan Ismet Pasja hun
antwoord op zijn schrijven doen toekomen. Zij
handhaven zich hierin hun zienswijze en zeggen:
„Wij zijn bereid in denzelfden geest als voor de
essentieele kwesties een oplossing te zoeken.
De datum van deze zitting zal worden vast
gesteld, zoodra wij in het bezit zijn van alle
instructies, welke wij onder deze omstandig
heden van onze regeeringen hebben gevraagd."
In de financieele en economische comité's
welke heden bijeenkwamen, slaagde men er in,
nagenoeg alle ondergeschikte punten, welke
nog niet waren opgelost, in het vredesverdrag
te doen opnemen. Het verdrag is thans bijna
voltooid, met uitzondering van de drie belang
rijke kwesties omtrent de couponbetaling, de
concessies en de ontruiming van Turksch ge
bied voor de geallieerden.
Nader meldt men dat de ministerraad te
Angora heeft besloten, instructies te zenden
aan Ismet Pasja, waarin te kennen wordt ge
geven, dat alle geallieerde voorstellen moeten
worden verworpen, welke de strekking hebben
de ontruiming der Turksche gebieden uit te stel
len.
DE VOLKENBONDSRAAD.
De Raad van den Volkenbond heeft, na het
verslag over de financieele kwesties te hebben
gehoord, de rekening over 1922 goedgekeurd. Zij
heeft het rapport van de contrólecommissie
nopens de begrooting 1924 de vergadering
toegezonden, echter onder voor behoud voor
zijn vertegenwoordigers van het recht om
tijdens de vergadering alle voorstellen en alle
amendementen in te dienen, die hun geschikt
zouden kunnen lijken. Deze resolutie is
eveneens toegezonden aan de regeeringen van de
staten, die leden van den bond zijn met de motie,
die door den vertegenwoordiger van Frankrijk
uit naam van zijn regeering is ingediend.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De „Ullsteindic-nst" meldt uit EssenDe
onderhandelingen tusschen de Duitschers en
Franschen betreffende de gedeeltelijke bezet
ting der Krupp-fabrieken, hebben nog niet tot
een resultaat geleid. De Franschen eischen, dat
hun de geheele spoorbaan, die door de fabrieks
terreinen loopt, voor het vervoer der inbeslag
3
Uw papa zal gewerkt hebben ook uit edeler
motieven.
De ander haalde de schouders op.
En al ware dat niet zoo,dan kun jij het doen,
vervolgde Werner.
Schei uit met zedepreeken, beste Frits, ik
hoor ze alle dagen. Zou ik dokter worden terwille
van de lijdende menscliheid, zooals dat heet
Maar beste kerel, alleen hier op de Singel wonen
drie artsen, die een ellendig slappe praktijk
hebben. Veronderstel, dat ik vlug af studeerde en
me óók nog vestigde. Laten we aannemen, dat ik
wel veel patiënten zou krijgen. Mijn behandeling
zou niet beter zijn dan die van andere dokters,
De zoogena inde lijdende menschheid zou er geen
voordeel bij hebben en m'n collega's veel schade,
Werner Jachtte. Hij mocht Antoon van Gielen
Wel, ondanks diens eigenaardigheden. Hij kende
hem als een begaafden en goedhartigen jongen man,
van wien hij veel vriendschap had ondervonden
Hun vriendschap dateerde al uit de eerste
klasse van het gymnasium. Zij hadden gelijk op-
gestudeerd en waren in het zelfde jaar aan de
Universiteit ingeschreven. Van Gielen studeerde
genomen steenkolen en cokes zal worden afge
staan. De Krupp-directie zeide echter, dat deze
eisch niet kon worden ingewilligd, daar deze
spoorbaan te zeer in beslag genomen wordt dooi
de andere deelen der werkplaatsen. De Franschen
dreigden daarop met de bezetting van de overi
ge deelen der fabriek.
DUITSCHLAND.
De uit vertegenwoordigers van patroons en
arbeiders bestaande commissie, die het vraag
stuk van de indexloonen onderzoekt, zou gister
ochtend ipnieuw vergaderen, onder voorzitter
schap van den rijksminister van arbeid. Vertegen
woordigers van de vakvereenigingen zouden
in deze bijeenkomst aan de leiders der patroons
organisaties de vraag stellen, of zij bereid zijn,
de nieuwe loonregeling te erkennen voor alle
toekomstige loonberekeningen. Voor het geval
de patroons de voorstellen der vakvereenigingen
niet zouden aanvaarden, zullen deze eischen, dat
het vraagstuk der indexloonen door een wet ge
regeld wordt. De leiders van de partijen dei-
linkerzijde zijn van meening, dat de rijksregee-
ring een voorbeeld dient te geven en aan de
rijksarbeiders de indexloonen zou moeten uitbe
talen. In een vertrouwelijke bespreking, die gis
teren op het departement van financiën plaat
vond, is deze kwestie ter sprake gebracht.
DUITSCHLAND EN HET VATICA AN.
De besprekingen te Berlijn tusschen de rijks-
regeering en den pauselijken nuntius Pacelli
zullen vermoedelijk heden ten einde worden ge
voerd. In politieke kringen verwacht men, dat
de rijksregeering daarop een verklaring betref
fende de sabotage in het bezette gebied zal pu-
bliceeren.
HONGARIJE.
In weerwil van de weigering van de Commissie
van Herstel om het Hongaarsche reconstructie
plan te steunen, is de regeering nog steeds bezig
met de uitwerking van haar bezuinigingspro
gram, zooals dat te Parijs Werd uiteengezet,
schrijft de correspondent van de „Times" te
Boedapest.
De minister van financiën, dr. Kallay, heeft
thans een wetsontwerp ingediend, Waarbij het
regeeringspersoneel tegen 31 December 1923 met
20 zou worden verminderd. Ieder departe
ment moet deze inkrimping zelf ten uitvoer leg
gen in verhouding tot het toegestane bedrag aan
salarissen. Er zal een opzeggingstermijn van drie
maanden in acht Worden genomen. Van dezen
maatregel zijn leger, belastingen en douanewezen
uitgesloten, daar het in die bedrijven Werkende
personeel reeds gelimiteerd is. Beambten, die
langer dan 15 of 20 jaar dienst hebben gedaan,
zullen worden gepensionneerd, terwijl zij, die
korteren tijd gediend hebben een bedrag ineens
zullen ontvangen, varieerende van een half, tot
vier jaar salaris.
Op deze wijze zullen de kosten wel sterk ver
minderd worden, doch aan den anderen kant
bestaat de gegronde vrees, dat zij, die door dezen
maatregel werkloos worden en wier aantal 20 tot
25000 zal bedragen, een te zWaren last zullen
vormen voor 't economische leven in Hongarije.
Vooraanstaande lieden van handel en industrie
en financiën hebben reeds eenparig verklaard, dat
zij geen kans zien dezen menschen een werkkring
te verschaffen.
BELG1E.
De Begische Kamer heeft gistermiddag de
debatten over de regeeringsverklaring voortgezet
Dezen middag zou over de kwestie van ver
trouwen worden gestemd, men rekent op een
groote meerderheid voor het nieuwe kabinet.
in de medicijnen, Werner was voornemens ge
weest de rechterlijke loopbaan te kiezen. Hij had
evenwel niet af kunnen studeeren. Een goed half
jaar geleden was zijn vader gestorven en diens
financiën bleken zoodanig in de war te zijn, dat
zijn zoon zichverplicht zag in eigen onderhoud te
voorzien. Hij was journalist geworden en van zelf
zag hij van Gielen nu minder dikwijls. Maar hun
vriendschap had daaronder niet geleden. Werner
was zelfs meer van zijn vriend gaan houden, om
dat deze alles gedaan had hem te bewegen z'n
studies voort te zetten.
Om een nietige paar duizend gulden zou je van
je toekomstplannen afzien, zoo had van Gielen
uitgeroepen, waarlijk, dat zal niet gebeuren. En
hij had aangeboden voor Werner te betalen. Zijn
vader was er goed voor en desnoods kon hij op
zijn particuliere uitgaven de studiekosten van
zijn vriend wel bezuinigen.
Werner evenwel had deze hulp afgewezen. Hij
kon zijn studie niet betalen, het was noodig, dat
hij dadelijk in zijn eigen onderhoud voorzag,
welnu, dat zou hij dan doen. En het was hem ge
lukt bij „Het Eerste Nieuws" een betrekking te
vinden, Wel was het niet een bepaalde lucratieve
betrekking, maar het was mogelijk daar spoedig
promotie te maken. Juist dat was voor Frits
Werner hoofdzaak.
Hoor eens, antwoordde hij op de boutade van
zijn vriend, laten we daar voor het oogenblik niet
verder over spreken. Ik ben werkelijk niet hier
Advertontiëni 1—5 regthi 1.75 j alka regal daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medadeelingan 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
DE GENTSCHE HOOGESCHOOL.
Naar wordt gemeld, heeft professor Nolf,
minister van wetenschap en kunst, gisteren bij
den senaat het regeeringsonlwerp in zake
de universiteit van Gent ingediend. Het ont
werp is gelijkluidend aan den tekst, dien wij
reeds medegedeeld hebben bij de samenstelling
van het nieuwe kabinet Theunis, behalve een
wijziging van artikel 1. Dit artikel begon aldus
„Aan de universiteit van Gent zal het onderwijs
in het Vlaamsch gegeven worden. De Vlaamsche
taal is de administratieve taal van de Universi
teit,"
Deze tekst is vervangen door den volgenden:
„Aan de universiteit van Gent zal het onder
wijs gegeven worden overeenkomstig de volgende
regelen." Dan komen de artikelen 2 en volgende.
ITALIË.
Het Italiaansche kabinet heeft besloten tot
opheffing van de departementen van Nijverheid,
Handel cn Openbare Werken. In de plaats daar
van zal worden ingesteld een ministerie van Na
tionale Economie. Men verwacht, dat door dezen
maatregel vele millioenen jaarlijks bespaard
zullen worden.
HET VLOOTVERDRAG VAN WASHINGTON.
Volgens de Japansche bladen heeft de Japan-
sche regeering aan Engeland en Amerika voor
stellen gedaan tot het sluiten van een overeen
komst tusschen deze drie landen, ten einde de
bepalingen van het verdrag van Washinton van
kracht te doen worden, zonder de ratificatie
door de Fransche regeering af te wachten.
DE TANGER-KWESTIE.
Uit Londen verluidt, De besprekingen tusschen
de experts van Engeland, Frankrijk en Spanje,
om te komen tot een basis, waarop de Tanger
kwestie kan worden geregeld, zijn gisteren her
vat. Bij het sluiten der vergadering werd ver
klaard dat de experts op een nog nader te bepa
len datum opnieuw zullen bijeenkomen.
CHINA.
De Engelsclie onderstaatssecretaris van Bui-
tenlandsche Zaken, McNeill, verklaarde gister in
het Lagerhuis in antwoord op een hem gestelde
vraag, dat de regeering volkomen de vrees
begrijpt, Welke in handelskringen wordt gekoes
terd in verband met den huidigen toestand in
China. Door een groot aantal belangrijke commer-
cieele instellingen is gewezen op de gevaren voor
de Engelsche belangen, Welke voortspruiten uit
den bestaanden wanordelijken toestand. De
Engelsche gezant te Peking, verklaarde McNeill,
zal alles doen, wat in zijn vermogen ligt, om de
bescherming te verzekeren der missionarissen in
China.
De „Daily Telegraph" herinnert er in een
bespreking van de chaotische toestanden in
China aan, dat het nu juist twee maanden ge
leden is, dat de treinaanval bij Lingtsjen in
Sjantoeng door de bandieten plaats had, waarbij
één Engelsch onderdaan Werd gedood en vijf an
deren met 21 andere Europeanen en Amerikanen
gevangen werden genomen ter verkrijging van
een losgeld. In de buitenlandsche kolonies in
China was men algemeen van oordeel, dat haar
regeeringen zich met deze wandaad moesten in
laten. „Onder deze omstandigheden," gaat het
blad voort, „heeft de Engelsche regeering het
initiatief genomen om aan de andere betrokken
regeeringen voorstellen te doen, ten doel hebben
de een verbetering tot stand te brengen in den
deplorabelen toestand, niet alleen in het belang
der Engelsche en andere vreemde kooplieden in
China, maar ook in het belang der Ghineezen zelf.
Afdoende buitenlandsche hulp om een eind te
gekomen, om jou te beprceken, het zou me niet
hikken. Maar ook niet om je verveling te ver
drijven, als We het dan verveling moeten noemen.
Ik kwam hier om van je diensten gebruik te
maken.
Van Gielen richtte zich uit zijn luie houding op.
Prachtig, riep hij, Wat kan ik voor je doen,
Frits
Je kunt me eenige inlichtingen geven.
Anders niet
Maar ze zijn voor mij van belang."
Nu, vraag dan maar op.
Je kent professor Evan
Ja, natuurlijk, jij toch ook Wel.
LIeb je gehoord, maar neen, dat is een dom
me vraag, daar kun je niet van gehoord hebben.
Het avondblad is nog niet uit.
Nou, maar ik heb er toch van gehoord.
Waarvan Je Weet niet eens wat ik vragen
wil.
Misschien toch wel. Je wilt vragen over den
dreigbrief, die de professor ontvangen zou heb
ben, zeg het maar, is het niet zoo
Ja, het is werkelijk zoo, maar boe Weet jij er
van
Kom, jullie journalisten moet niet meenen
dat een ander mensch ook niet eens iets ter oore
komen kan vóór het in de courant opgenomen
wordt. Ik zal het je vertellen. Mijn vader is met
dien professor heel goed bevriend. De hoog
geleerde heer heeft er met hem en anderen over
maken aan de bestaande anarchie zou een groote
Weldaad zijn voor de Ghineezen zelf. De mogend
heden hebben zich bij het verdrag van Washing
ton plechtig verbonden zich op geenerlei wijze te
mengen in de Ghineesche souvereiniteit of de
territoriale integriteit van het land, en alle
stappen, welke zij thans zullen hesluiten gemeen
schappelijk te nemen, zullen strikt gehouden
worden binnen het kader van dit verdrag."
ALLERLEI.
Uit Berlijn. Hedenmorgen is te Berlijn een
sl aking derbouwvakarbeiders uitgebroken,aange
zien de arbitrale uitspraak in zake het hangende
loongeschil door de werknemers aanvaard, maar
door de werkgevers is afgewezen. Daarop heeft
de bouwvakarbeidersbond zijn leden instructie
gegeven, overal het werk neer te leggen.
De „Vossische Zcitung" meldt uit Belgrado:
De premier Pasjitsj, die, naar gemeld werd, op
advies zijner geneesheeren een rustkuur moet
ondergaan, zal dezer dagen naar Mariënbad ver
trekken. Vandaar gaat hij naar Boedapest, ten
einde deel te nemen aan de conferentie van de
premiers der Kleine Entente-Staten.
Uit Berlijn. De „Vossische Zeitung" ver
meldt uit Rome Uit Angora wordt bericht, dat
de Turksche regeering zich tot eigenares heeft
verklaard van alle verlaten of afgebrande ge
bouwen te Smyrna. Dientengevolge eischt zij
voor laatstgenoemde van de verzekering-maat
schappijen de uitbetaling der verzekeringssom
men.
Uit Berlijn. De „Deutsche Allgemeine Zei
tung" meldt, dat het proces tegen den kapitein
luitenant Ehrhardt den militairen leider van den
Kapp-putsch,23dezer voor liet staatsgerechtshof
te Leipzig zal aanvangen.
Uit Berlijn. De definitieve beslissing over
de staking der metaalbewerkers zou heden bij
een nieuwe stemming in de verschillende bedrij
ven vallen.
Uit Berlijn. Gisteren werd voor de eerste
maal door de Berlijnsche tram meer dan een
milliard mark op één dag ontvangen.
Uit Rome. De Belgische gezant bij het Va-
ticaan heeft gister een lang onderhoud gehad
met kardinaal Gasparri.
Uit Constantinopel. De Synodale Raad
heeft besloten,dat het ontslag van denGriekschen
patriarch te Constantinopel noodzakelijk is
geworden. De patriarch zal onmiddellijk uit
Constantinopel vertrekken en zich naar het kloos
ter Athos begeven.
Uit Southampton. De Britsche stoomvaart
maatschappijen hebben besloten, dat haar sche
pen, die op Amerika varen, voortaan nog maar
alleen sterken drank voor de heenreis zullen
meenemen.
Uit Parijs. Bij de onthulling van het monu
ment ter nagedachtenis van de Amerikaansche
vrijwilligers, die in den oorlog aan de zijde van
Frankrijk hebben gestreden, heeft gister de
premier Poincaré een rede gehouden, waarin hij
de dankbaarheid van het Fransche volk uit
sprak voor deze jonge Amerikanen, die uit eigen
beweging naar Frankrijk kwamen voor deverde-
diging van den Franschen bodem, toen deze aan
een vreemden inval bloot stond.
Uit Londen Het aantal stakers in ver
schillende havenplaatsen heeft zich thans uit
gebreid tot 25.000 waarvan alleen in Londen
14.000, tweemaal zooveel als gisteren dus. De
vaste arbeiders van het Londensche Havenbe
stuur werken nog steeds, doch zij kunnen met
hun kleine aantal (slechts 4500) n.an de vele op
lossing wachtende booten niet verwerken.
Te Liverpool en Southampton gaat het werk
nog voort, hoewel ook in die havens de loons
verlaging is doorgevoerd.
gesproken cn zij hebben hem geraden er de poli
tie mee in kennis te stellen. Zoo Weet ik er ook
van. Het komt vanavond in de courant, zegt ge.
Dan hebben de menschen nog weer eens wat te
praten. Maar hoe kan ik je in deze zaak nu in
's hemels naam van dienst zijn.
Door op mijn vragen te antwoorden.
Dat wil ik met pleizier doen, hoewel je zult
er niet hard mee opschieten. Vraag maar op
Geloof jij dat die dreigbrief een studenten
grap zijn kan
Van Gielen schudde het hoofd.
Dat is het niet, of de een of andere idioot
moet alléén op het idee gekomen zijn. Maar zoo'n
aardigheid, als het dan een aardigheid zou zijn
beraamt men in een clubje. En als iets dergelijks
het geval Ware, dan wist ik er wel van. Het is om
den dood niet om trotsch op te zijn, maar bij zul
ke dingen hebben ze mij noodig. Óf als het buiten
I mij op touw gezet was, dan hoorde ik er Wel iets
van.
Dat was ook mijn gedachte. Ik meen ook
niet, dat het een studentengrap is. Maar wat is
het dan
Och, waf kan jou het schelen.
Werner gaf op deze vraag geen antwoord.
Ken je, vroeg hij, professor Evans. Ben je
bijvoorbeeld met zijn familieomstandigheden op
de hoogte
(Wordt vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
2SC9S9