DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
DITJES EN PATJES.
46ste Jaargang.
Zaterdag 14 Juli 1923.
No. 13692
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD
Is Hendrik VI zalig
Binnenland.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
1 Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
Ipost 2.50 pfer kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
RS3i
Ad vertentiên 15 regela 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 cl. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
i.
Het is geenszins de twijfel, welke zich hier
uit in den vragenden vorm. Immers de berichten
melden over de honderd, Waarvan meer dan twin
tig bewezen, wonderen, op zijn voorspraak ge
schied. Binnenkort kan deze Engelsche koning
dan ook „officieel" zalig zijn. Wat is nu het merk
waardige Een tweede Lodewijk de Heilige
met een beslist moreel overwicht over zijn
tijdgenooten Men zou zeggen, dat Hendrik VI
zelfs geen wicht had. En toch schrijven niet-ka-
tholieken hem eigenschappen toe als nederigheid,
vroomheid, ja heiligheid. Doch juist h c t. ken
merkende van Hendrik, zwakzinnigheid, noopte
ons, zijn leven te schetsen, of liever de geschie
denis van Engeland te behandelen onder zulk
een koning.
Bij den dood van zijn vader was de jonge prins
slechts negen maanden. Ongelukkig het land,
welks koning een kind is Kunnen wij tegenwoor
dig dat niet meer beleven, doordat in een con-
stitutioneele monarchie het koningschap minder
machtig is, vroeger was het een geeseling voor
elk rijk. In 1422 dan dongen al dadelijk twee
ooms naar den invloed, om, zooal niet in naam,
metterdaad evenwel koning te zijn. Zij kwamen
overeen,datEngeland door een raad zou bestuurd
worden. Humphrey, hertog van Gloucester, de
eene oom, Werd hiervan president. Jan, hertog
van Bedford zou de zaken in Frankrijk beharti
gen.
Engeland voerde al sinds 1339 oorlog met
Frankrijk. Deze duurde meer dan 100 jaar, de
tijdperken van rust medegerekend. In 1428
scheen Frankrijk verloren slechts Zuid-Frank
rijk gehoorzaamde aan Karei VII. Bordeaux,
en Bayronne met het daartusschen liggende land
waren echter Engelsch. Bedford- wilde ook
Zuid-Frankrijk veroveren en sloeg daarom
het beleg voor Orleans. Toen de nood het, hoogst
was, kwam de redding door Jeanne d'Arc. De
Bourgondiërs stonden sinds 1420 aan Engelsche
zijde. Door hen gevangen genomen, werd Jean
ne, onrechtvaardig verbrand. Onlangs is zij za
lig verklaard. Karei VII was door de Maagdvan
Orleans naar Reims geleid, om daar plechtig
gekroond te worden. Nu 'liet Bedford den
kleinen Hendrik naar Frankrijk komen, om
daar als koning van Frankrijk gezalfd te worden.
Daar de lcroningsstad Reims niet te benaderen
was, had de ceremonie te Parijs plaats. Twee
koningen in een en hetzelfde land Onze Hen
drik kon als kind geen schuld hebben aan deze
gebeurtenissen. Ook had hij geen aandeel in
het verdere verloop van den oorlog. Bedford n.l.
kreeg ongenoegen met Philips van Bourgondië.
Toen zijn vrouw, een zusher van Philips, ge
storven was, ging tegelijk de band, die hen te
zamen hield, aan het rafelen. Bedford huwde
later de ergename van Luxemburg. Hij beleedig-
d'e Philips, door dit zonder diens voorkennis of
toestemming te doen, waardoor de Bourgondische
rechten op Luxemburg geschonden Werden. Zoo
kwam er weer toenadering van Philips tot Karei
VII, zijn rechtmatigen heer (verdrag van Atrecht
Er zijn van die ongemakkelijke lieden in de
Wereld, Welke, wanneer ze hun wagen in 't moe
ras gewerkt hebben op Jan en alleman de buien
van hun boosheid uitstorten, die ze met veel
meer reden op zichzelf moesten ontlasten.
Wie er boven verheven staat, lacht er maar
wat om
Zoo doet' het ook altijd vermakelijk aan,als
menschen, die op alle mogelijke wijzen, de Chris
tenen Weren en het Christendom zelf aan hun
laarzen lappen of hoogstens met deszelfs begin
selen zoo'n weinig spelemeien, zoodra er in dit
aardsclie tranendal iets leelijks gebeurt, thea
traal uitroepen ziedaar het faillissement van
jullie leer
Het zijn vooral de broederlijkheid en de naas
tenliefde die, volgens hen,bij ons de stiefkinderen
zijn.
Ondertusschen Weten wij Wel, dat deze twee
hemelsche spruiten bij ons beter tieren en ge
herbergd Worden dan bij hun openbare beklagers
doch stiekeme belagers. Toevallig vielen mij kort
achter elkaar, twee berichten in handen, die
deze Waarheid Weer eens onder een gunstige be
lichting zetten.
U heeft natuurlijk wel eens van de broeder
schap der vrijmetselaars gehoord, de geheime
vereeniging van nobele geesten, de room der
maatschappij, die volgens hun verborgen statu
ten, gehouden moeten zijn, om op deze planeet
het verloren paradijs Weer even te herstellen.
Dat is allemaal heel mooi, maar er komt in de
practijk bitter Weinig van terecht.
De meeste tijd Wordt besteed aan een drijfjacht
op vette baantjes en op menschen die zoo'n be
trekking bekleeden, een en ander afgewisseld
1435). Het volgende jaar stierf Bedford. Nu
erkende Parijs Karei VII. Meer en meer moesten
de Engelsehen terugtrekken. Toch Weigerden zij
op de vredesaanbiedingen in te gaan. Zeker,ko
ning Hendrik VI was er toe geneigd, in vriend
schap met Frankrijk te geraken. Hij Was even
wel nog niet meerderjarig en dus gebonden aan
den oorlogszuc.htigen Humphrey. Deze zorgde
er voor een sterke partij achter zich te hebben.
Maar zijn. heerschzucht betrokkende hem veel
vijanden, die slechts wachtten op een gelegen
heid, hem ten val te brengen. De partijstrijd vond
plotseling zijn ontknooping door de echtgenoote
van Humphrey van Gloucester. Zij wilde zoo
gaarne koningin zijn Humphrey kon immers
Hendrik VI opvolgen. De koning was Wel jong
maar ziekelijk. Stierf hij nu maar 's Konings
jeugd deed hem telkens weer wat opknappen.
Aan moord kon en mocht Eleonora Gobham
niet denken want een moordenares op den troon
van Engeland was onmogelijk. Goede raad
was duur, ja nergens en bij* niemand te vin
den. Toch Wel Zooals in de jare 1923 nog
menschen (ook katholieken hun toevlucht
riemen tot kaartlegsters, astrologen, planeten,
Aenners, enz., zoo deed Eleonora. Misschien,
dat zij het eerst, ook deed „voor de aardig
heid" (nu nóg het gewone smoesje), later ge
loofde zij stellig, hetgeen men haar wijs maakte
Humphrey zou koning Worden, dus Eleonora
koningen alszij h e t middel daartoe aan
wendde: Koning Hendriks beeltenis van was
moest langzaam smelten voor een vuur naar
mate de was smolt, verging ook 's konings le
ven. Zoo smolt de was, zoo stiei f Hendrik na
tuurlijk niet. Wat een teleurstelling voor de
verstandige vrouw Nog erger voor haar
het verraad, als het zoo genoemd mag worden,
lekte uit Hoe Misschien had zij eenigen iii
haar domheid de geheimen der sterrenwiche
larij verklapt In elk geval kon zij haar verder
leven op een eiland als een gevangene doorbren
gen De bedriegers ontgingen hun straf niet, en
Gloucester verloor den weinigen invloed, dien
hij nog bezat (1441) In 1442 kon Hendrik nu
beter zich laten gelden, ook omdat hij meerder
jarig was. Hij verlangde oprecht naar vrede
met Frankrijk. Het ontbrak hem niet aan goede
raadgevers. De voornaamste onder hen is Wil
liam de la Pole, graaf van Suffolk.
Er kwam wel geen vrede, maar al vast een
wapenstilstand. Deze Werd bezegeld door een
huwelijk de Engelsche koning huwde een Fran-
sche prinses, een nichtje van Karei VII. Hoewel
pas 15 jaar oud, was zij fier van geest, en be-
heerschte den geesteszwakken gemaal al heel
spoedig. Of Hendrik werkelijk liefde voor h ar
voelde is mij onbekend. Men vroeg hem er niet
naar. Suf lol k achtte het huwelijk noodzakelijk
Lerwille van zijn vredespolitiek. Hij maakte een
fout Een Francaise in Engeland Koningin
In 1445 leek dat' iets origerijmds. Het huwelijk
was dus niet populair. Ook bleef de vrede niet
bewaard en verloren de Engelschen veel terrein
in Frankrijk. Margaretha van Anjou, de nieuwe
koningin zorgde, dat haar beschermeling Suf
folk, de voornaamste raadgever van den koning
bleef. Daar kwam Gloucester nog eens voor den
dag. Hij profiteerde van de ontevredenheid over
het huwelijk en van de ontstemming, veroorzaakt-
door het slechte beloop van den oorlog. Suffolk
liet hem eindelijk gevangen nemen. Niet lang
door een geniepige vervolging van de Kerk en de
Staten die niet in het kielzog der Vrijmetselarij
willen varen.
En wee, hem, die zich tegen hen verzet.
In landen waar sluipmoord in het karakter
der bevolking ligt, wordt van die ondeugd een
gretig gebruik gemaakt, in Nederland waar de
volksaard zich tegen dergelijk bandietenWcrk
verzet, gebruikt men echter teekenplankjes.
Dit laatste voorwerp beteek ent bij de „broe
ders", die bij voorkeur en in strijd met hun be
ginselen, hun symbolen aan het eerzame, hand
werk ontleenen, zooiets als een geheime order.
Nu is een van die laatste geheime orders, ter
ongelegen ure, in bezit gekomen van een onzer
geduchtste en scherpzinnigste bestrijders dier
duisterlingen, den heer Jac. van Term.
Het teekenplankje Was uit Indië verzonden
aan de Nedcrlandsche Loge en bevatte het bevel
om met man en macht te beletten dat Katholieke
onderwijzers op de Openbare scholen in Indië
werden geplaatst, omdat de Katholieken ge
lukkig in 'talgemeen niets van die gemaskerden
moeten hebben, Kerk en Staat steunen,ja zelfs
soms apostelwerk verrichten, dus Weg met
hen.
Toch wel een aardig soort broederschap, dat
deze ontwikkelde gluiperds, uit hun hooggeleer
de geesten gedistilleerd hebben
Het andere bericht is een bloempje van Room-
schen grond, 't is een uittreksel van een artikel
dat pater Vertenten schreef in doJavapost over
de Kaja-Kaja's op Nieuw-Guinea, waar de mis
sionarissen eerst sinds het vorige jaar mochten
arbeiden. Hieronder volgt het
„Onze Christen Kaja-Kaja's en arm Rusland,
't Is het verlangen van onzen Bisschop, dat
al onze Christenen iets hoe Weinig ook
bijdragen voor de van honger stervende Rus-
daarna stierf Gloucester. Of hij vermoord is
Suffolks vijanden zeiden natuurlijk van ja. Hun
geschreeuw tegen den minister Werd heviger na
het verlies van Normandië in 1450. In Noord-
Frankrijk was Calais alleen nog Engelsch. De
koning wilde in het belang van een eensgezind
land Suffolk wel ontslaan, maar zijn gemalin
Margaretha liet zich gelden. Zoodoende Werd
haar gunsteling voor vijf jaren verbannen. Suf
folk stak dan over naar Calais. Onderweg werd
hij aangehouden, en met den kreet „Wees Wel
kom, verrader," Werd hem beduid zich voor te
bereiden voor zijn dood. In een kleinere boot
geplaatst, wachtte hij zijn lot, onthoofding, af.
Het lichaam wierp men op de Engelsche kust,
aldus anderen waarschuwend, dat, zelfs onder
koninklijke bescherming, men niet veilig Was.
De moordenaars Werden.niet gestraft. Zelfs al
zou de koning het gewild hebben, hij kon liet
niet want in hetzelfde jaar 1450 brak een op
stand uit onder aanvoering van Jack Cade. Men
protesteerde tegen het zwakke regeerings-
beleid. Hendrik ontvluchtte Londen, dat spoedig
bezet Werd. Eerst kon Cade zijn mannetjes
nog doen gehoorzamen, doch later waren moord
en diefstal aan de orde van den dag. Dit stond
den burgers tegen. Wel eischten ook zij een krach
tige regeering, die hun handel en nijverheid
beschermde inzonderheid tegen overmoedige
edelen, maar nu keerden zij zich tegen de rebel
len. Spoedig verliep nu de opstand. Had het
hof iets geleerd Kwam er nu een betere minis
ter Het bleek van niet. Er ontstond juist een
strijd om dat ministerschap, waardoor de z.g.
rozenoorlog begon.
Suffolk werd vervangen door Somerset. Hij had
Normandië moeten behouden. Nu dit niet ge
schied was, stond hij aangeschreven als verrader,
zeker bij zijn benijders. Zijn grootste tegenWerlcer
was Richard van York. Deze vertoefde in Ier
land en bestuurde dat namens den koning. De
positie van Somerset had hij zichzelf toegedacht.
Waarom hem nietinderegeeringszakenbetrokken?
Nu Bedford en Gloucester er niet meer waren,
maakte York een kans Hendrik VI op te volgen.
Hendrik stamde af van Eduard III, hij ook en
wat de vrouwelijke linie betreft York van een
ouderen zoon van Eduard III dan de koning.
C. C. H. Swinkels.
[Slol volgl).
St. Jacobus-stichting.
Psycliiatrisch-neurologisclie klnick.
Op initiatief van den HoogEcrw. Heer Deken
van 's-Gravenhage zal in het najaar bovenge
noemde kliniek worden geopend.
Tot oprichting hiervan is men overgegaan,
omdat herhaaldelijk het gemis van een R. K.
geneeskundige inrichting ernstig wordt gevoeld.
Uit vele kringen werd reeds medewerking
toegezegd in de eerste plaats heeft Z. D. II.
Mgr. Callier ten zeerste zijn instemming betuigd
en de noodige goedkeuring verleend.
Prof. A. van Rooy werd welwillend bereid
gevonden om als medisch adviseur op te treden.
Een gunstige gelegenheid is gevonden te
Wassenaar nabij 't park Oud-Wassenaar. Daar
zijn aangekocht 2l/2 H.A. grond met opgaand
geboomte en struikgewas. Daarop bevindt zich
sische kinderen, 't Geld zal opgestuurd worden
aan het Pauselijk hulpcomité voor arm Rusland
Geen eten hebben, onkruid en vuilnis veror
beren van armoede, sterven van honger, dót is
volgens een kaja-kaja toch wel het ergste, wat
iemand kap overkomen. Dat begrepen ze alle
maal In ons kerkje had ik den brief van Mon
seigneur voorgelezen en verklaard. Natuurlijk
zouden ze helpen, groot en klein
's Avonds kwam een jongen bij mij en bracht
ietwat verlegen zestien centen, 't was
alles wat hij voor het oogenblik had, hij zou
meer brengen En de anderen volgen, niemand
wou achterblijven. Twee onzer kleinste inter
nen hadden in Merauke elk een cent gekregen,
een derde had zijn cent versnoept, en die moest
het ontgelden zij telden fier hun centen op mijn
tafel neer. Er waren er, die een gulden gaven,
anderen 70, 60, 50 centen, enz. Voor elk gedoopt
kind wilden de ouders iets bijdragen. Sejram
zelf nog niet gedoopt telden drie kwartjes
neeréén voor Petrus één voor Marcus en
één voor Cornelia zijn spruiten. Boegis stopte
zijn zoontje de knuistjes vol koperen duiten. De
kleine Pius, met stralend snoetje, liep zóó hard
dat hij bijna viel, hij riep maar „doe, doe
doe" daarmede bedoelend doewit (=duiten
=geld) voor den Toean. Nu was hij eens gever
en niet ontvanger.
Europeanen, Manillareezen, Chineezen, Me-
nadoneezen, Keieneezen, Tanimbareezen, Ti-
moreezen, kortom iedereen droeg bij. Er waren
er die 1/4 anderen die 1/8 gaven van hun maand
loon, ƒ5 en meer.
Hunne edelmoedigheid heeft mij getroffen
dat was echte Christelijke charitas, die zegen
afroept over de gevers. Wij zenden van Z. N.
Guinea 200 gulden naar arm Rusland."
Lijkt U het begrip, dat de Kaja-Kaja's die
de naar de eischcn des tijds ingerichte villa
„De Dennen", o.a. voorzien van electrische
installatie, warm- en koud-waterlciding en cen
trale verwarming, een lustoord voor de verple
ging en verzorging van patiënten. Bovendien
bevindt zich op korten afstand een halte van
de electrische tram naar 's-Gravenhage.
De verpleging zal geschieden door Eerw. Zus
ters van Salzkotten en als directeur-geneesheer
is benoemd dr. Hoelen, thans geneesheer in de
Valeriuskliniek te Amsterdam.
Het college van regenten bestaat uit H. A.
Th. van Dam, deken van '-s-Gravenhage, voor
zitter J. A. II. de Voort, referendaris ter ge
meente-secretarie, regent van het R. K. Zieken
huis, Den Haag, secretaris C. J. van der Zijden,
bouwkundige, lid der Kamer van Koophandel,
Den Haag, penningmeester Ir. P. H. V. Bon-
gaerts, civiel- en electrotechnisch-ingenieur, Den
Haag Ct. J. Meijsing, pastoor, Wassenaar.
Nat. Ilanzebond van sigarenwinkeliers.
De Nat. Hanzebond van sigarenwinkeliers
zal zijn eerste lustrum herdenken met een twee-
daagsche algemeene ledenvergadering, welke
Maandag 16 en Dinsdag 1 Juli a.s. in het
Geb v. K. en W. te Utrecht gehouden wordt.
De agenda vermeldt o.a. jaarverslagen, be
spreking actie prijsknoeierij en inleidingen van
den heer Erftemeier, hoofdbestuurslid en lid
van den gemeenteraad te Amsterdam over
„De Tabakswet in de praktijk" en van den
geestelijk-adviseur, rector Jansen uit Amster
dam.
Een niet te herstellen fout.
Het wetsontwerp tot regeling van de verlofs-
tractementen der ambtenaren, die Kamerlid
zijn of worden, is in de Eerste Kamer gisteren
aangenomen. Vele leden hadden bedenking tegen
het voorgestelde, vooral ten opzichte van de
wijziging, welke het voorstel heeft onder aan
tengevolge van het amendement-T»oelstra.
Intusschen heeft-de Minister van Financiën
medegedeeld, dat volgens den bestaanden toe
stand een gezamenlijk bedrag van f 39.025 aan
non-activiteitswedden ten laste van de Staats-
begrooting wordt voldaan. Zonder aanneming
van het amendement-Troelstra zou een deel
van die 39.000 toch verschuldigd zijn geweest.
De bezuiniging, die door afwijziging van het
amendement zou zijn verkregen, legt dus niet
veel gewicht in de schaal.Maar het gaat in dezen
niet in de eerste plaats om enkele duizenden
guldens minder of meer, doch wel om het goede
voorbeeld. De Regeering moet door de volks
vertegenwoordiging gesteund worden bij het
nemen van maatregelen tot bezuiniging en het
is noodig, dat de Kamers zelve, voor zoover
mogelijk is, daarvan het voorbeeld geven. Onze
grief tegen de voorstemmers van het amende
ment^-Troelstra is en blijft dan ook alleen, dat
zij bij deze eenige" gelegenheid, om het moreel
gezag onzer volkskamer te versterken, in ge
breke zijn gebleven.
Deze fout is niet meer goed te maken. Want
zelfs een afkeurend votum der Eerste Kamer
zou alleen voflr gevolg gehad hebben dat het
stuk prestige, dat de Tweede Kamer door eigen
schuld heeft ingeboet,nog grooter was geworden.
voor korten tijd bijna als dieren leefden en ont
ferming nog mededoogen kenden omtrent
broederschap door de priesters der Kerk is
bijgebracht, niet beter dan de opvatting, die de
beschaafde Vrijmetselaars daarvan hebben
Zoo ooit, dan geldt voor deze valsch-schuiven-
lende slangenmenschen de spreuk Genees
heer, genees U zelve
Er zijn ook van die onmaatschappelijke wezens,
welke, zoodra ze hun zin niet terstond zien inge-
W'lligd, als koppige kinderen hun ooren voor
redelijke woorden sluiten, een keel opzetten of
doldriftig er van door gaan. Zoolang zulks alleen
op communistische vergaderingen gebeurt, vind
ik dit niet zoo ongewoon, maar wanneer dergelijke
dingen zich gaan afspelen in de Raadszaal, zoo
als 14 dagen geleden hier geschiedde en dan nog
wel door een wethouder, begint het toch waarlijk
hachelijk te worden. De betrokkene heeft in de
laatste raadszitting zijn figuur trachten te redden
met de bewering dat hij in zijn recht stond en
dat zijn wilde aftocht een Wettelijke manoeuvre
was.
Maar waarom moest hij dan zoo'n allerdwaast
nieuw artikel indienen
Het heeft er veel van of de viscli om de braad
pan te ontkomen in het vuur gesprongen is.
Afgezien echter van alle rechtskwestieseen
bestuurder moest een beter besef over gezag
hebben.
Indien men dan tóch nieuwe artikels in wil
lasschen, dat men er dan ook een make met dus-
danigen inhoud, dat het voortaan mogelijk zal
Wezen, om iedere volksvertegenwoordiger, die
zóó onwaardig op de vlucht slaat, voor eenigen
tijd naar de bewaarschool te zenden, tot het vol
gen van een cursus, in de eerste beginselen van
opvoeding en tucht, Maaslandus,
