Het geheimzinnige raadsel
FEUILLETON.
DMGBLMÜVOOR SCHIEOMM tf
46ste Jaargang.
Vrijdag 3 Augustus 1923.
No. 13709.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advert sntiëni 15 regeis f 1.75 sik» regel daarboven 35 ecnt, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medsdesïingen 75 ct. per regel,
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlaudsch Nieuws.
HET HERSTEL.
V e r k 1 a r i n g e n van Baldwin.
In de gister gehouden lagerhuiszitting ver
klaarde Baldwin, zooals we reeds meldden
dat. de regeering betreurde, dat zij in de Fran-
sc.he en Belgische antwoorden geen basis kon
vinden voor het zenden van een geallieerd
antwoord op de Duitsche nota.
De antwoorden boden geen vooruitzicht op
een spoedige verandering in de Roer-situatie
of een begin van bespreking der herstel-kwes
tie.
De Britsche regeering had daarom besloten,
de documenten, welke haar inzichten en haar
pogingen uiteenzetten, te publiceeren en de
geallieerden uit te noodigen toe te stemmen in
de publicatie van hun antwoorden.
De regeering hoopt, dat de publicatie der
documenten de wereld zal overtuigen van de
noodzakelijkheid eener spoedige gemeenschap
pelijke actie om het probleem op te lossen.
(Reuter verneemt dat niet verwacht wordt,
dat België en Frankrijk bezwaar zullen maken
I egen de publicatie van hun aandeel in de nota
wisseling over de schadevergoedingskwestie.
Deze publicatie zou echter in geen geval voor de
volgende week tegemoet worden gezien.)
Do regeeringsverklaring Werd in beide huizen
gevolgd door een belangrijk debat. Baldwin
legde den nadruk hierna op de rampspoedige
gevolgen der Roerbezetting voor den wereldhan
del.
De regeering zeide hij, stelt alle pogingen in
het werk en heeft de hoop nog niet opgegeven
om een zoodanige eensgezindheid onder de
geallieerden tot stand te brengen, welke zou
kunnen leiden tot een spoedige, definitieve
regeling.
Baldwin verklaarde voorts Ik heb steeds
gehandeld in de veronderstelling, dat het doel
onzer geallieerden bij hun politiek in het
Roergebied is, schadeloosstelling te verkrijgen,
hetgeen ook ons doel is. Er is dikwijls gezegd,
dat er andere motieven zijn. Dat wil ik niei
gelooven, maar indien dat zoo is, zou ik dat
zeggen. Diep in de harten van het Britsche volk
is het gevoel van wat het als recht beschouwt
en indien na verloop van tijd het Britsche volk
merkt, dat de wonden van Europa open worden
gehouden in plaats van geheeld, zou daaruit
kunnen voortvloeien het laatste, dat ik zou
wenschen, n.l. vervreemding tusschen ons volk
en hen, die een ander standpunt innemen.
Ik hoop, zeide Baldwin ten slotte, dat er niets
van dien aard zal gebeuren, maar als een warm
vriend van Frankrijk ben ik van meening, dat
dit te zeggen slechts een bewijs van vriendschap
is en omdat ik zou willen, dat deze vriendschap
gehandhaafd blijft, verlang ik ook naar een spoe
dige oplossing van deze moeilijkheden, welke
Europa kwellen.
In het Hoogerluiis zeide lord Curzou, na ge
sproken te hebben over de uitwerking, welke
de publicatie der documenten zou kunnen heb
ben op de openbare meening, dat hij niet Wist,
wat de volgende phase zou zijn, maar hij ver
klaarde niet gaarne te willen erkennen, dat
alle kansen op een gemeenschappelijke actie
verkeken zijn.
H'et parlement ging vervolgens tot 13 Novem-
ver uiteen, maar het zal bijeengeroepen wor
den, indien zulks noodzakelijk mocht zijn.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Volgens berichten uit Gelsenkirchen Verster
ken de Franschen wederom den druk in het Roer
gebied. Poincaré wenscht klaarblijkelijk de
ineenstorting van het Duitsche verzet te ver
haasten door nieuwe militaire maatregelen. Er
worden nieuwe, groote troepenconcentraties
voorbereid Gelsenkirchen krijgt nog twee regi
menten bezettingstroepen.
26
Ook al verwierp men verre de verdenking,
dat hij zelf dader of medeplichtige geweest,
zoude zijn, dan nog was het waarschijnlijk, dat
hij wel vermoeden had van het drama, dat daar
achter schuilen moest.
Van Gielen liep maar aldoor hierover te den
ken. En er was nog iets wat in zijn gedachten
Jozef Evan bezwaarde. De poging tot vergifti
ging was geschied met een vrij zeldzaam Vergif
uit Zuid-Amerika. Welnu de zoon van den
professor had Zuid-Amerika bereisd. Dit kon
natuurlijk een toevallige samenloop van omstan
digheden zijn, maar het gaf toch onwillekeurig
aanleiding tot verdenking.
Hoe langer van Gielen dit alles bepeinsde,
hoe vaster hij tot de overtuiging kwam, dat
Jozef Evan den dood van zijn vader op zijn
geweten had. Maar als dat zoo was, dan zou het
onderzoek beter gestaakt kunnen worden. Im
mers al verdiende de moordenaar een zware
straf, van Gielen zou nooit de waarheid willen
uitbrengen. Hij zou dit niet willen om de dochter
van den professor, om Alice, die zeker dit vree-
selijke niet zou kunnen dragen. Het zwaarst
zou zij, die toch zeker omschuldig was, door de
OOSTENRIJK.
Gister werd het vijfde rapport van Mr. Zim
merman bekend gemaakt, Waarin deze zich zeer
optimistisch uitlaat over het herstelwerk. Hij
becritiseert echter in scherpe bewoordingen den
toestand bij de bonds-spoorwegen. Voor liet
overige spreekt hij als zijn meening uit, dat het
herstelwerk een goede toekomst tegemoet gaat.
HONGARIJE.
Naar de „Az-Uisag" mededeelt, zal de Hon-
gaarsche regeering, ook na de conferentie van
Sinaja, niet direct met de nabuurstaten onder
handelen. Het blad verwacht veeleer, dat de
Commissie van Herstel den Hbngaarschcn pre
mier, Bcthlen, naar Parijs zal roepen, ten einde
met hem, op grond van het protocol van Sinaja,
de besprekingen over de herstel- en de leenings-
kweslie voort te zetten. Het, blad schrijft, dat
het besluit van Sinaja, genomen is onder in
vloed van de vrees, dat in Hongarije, indien
men het aan zijn economisch en financieel ver
val overlaat, het bolsjewisme weer gemakkelijk
de overhand zal krijgen, hetgeen voornamelijk
voor Roemenië en Tsjeeho-Slowakije zeer ge
vaarlijk zou zijn.
BOOTWERKERSSTAKING GEËINDIGD.
De havenarbeidersstaking te Londen is ge
ëindigd. De arbeiders hebben gister het werk her
vat. In de provincie is reeds overal de arbeid
hervat.
ALLERLEI.
Uil Hamburg De staking der kadewerkers
duurt nog steeds voort. Op de schepen, welke
onder stoom liggen wordt gewerkt, daar de
havenarbeiders niet staken. Ook de bemanning
van de Hamburg-AItona booten zijn nog steeds
in staking. Een bemiddelingsvoorstel van het
scheidsgerecht weid door hen afgewezen.
Uit New York. Gurran, het hoofd van dei».
immigrantendifnst, waarschuwt de ambtena
ren "der Trans Atlantische scheepvaartlijnen
tegen een herhaling van „hardstoomerij" van
gister, toen op 13 Stoomschepen het leven van
duizenden passagiers in gevaar is gebracht.
Volgens de eigen verklaringen van kapiteins
van verscheidene schepen stoomden deze de
nauwe haveningangen binnen met een snelheid
van meer dan 15 knoopen, terwijl zij bijwijlen
zoo dicht naast elkaar voeren, cïat, de passa
giers van twee booten elkaar bijna de hand
konden reiken.
De Berlijnsche metaalindustrie wordt al
weer door een staking bedreigd. Ditmaal is het
kantoorpersoneel'der groote ondernemingen, dat
een voorstel der patroons om zich voor Augustus
met een loonsverhooging van 305 pet. tevreden
te stellen met een meerderheid van ongeveer 95%
van de hand heeft gewezen. Indien tot staking
wordt besloten, zullen ongeveer 40.000 arbeids
krachten in 100 ondernemingen den arbeid neer
leggen. Vermoedelijk zullen dan de patroons alle
fabrieken en werkplaatsen sluiten, aangezien
de normale loop van het bedrijf zonder medewer
king van het kantoorpersoneel onmogelijk is.
Uit Toronto. De stakende arbeiders van
de metaalfabricken in Kaap Breton besloten
met een meerderheid van 65% der uitgebrachte
stemmen, het werkte hervatten. Zij verklaarden,
verschrikkelijke waarheid getroffen worden. Als
hij het gedaan heeft, dacht Antoon van Gielen,
dan is 't maar het best, dat nimmer de wereld
de oplossing van het drama vindt. Maar waarom
zou Jozef Evan tot een zoo verschrikkelijke
misdaad kunnen gekomen zijn Welke reden
kon hij daarvoor gehad hebben. En welke reden
om daarna de papieren van den vermoorde te
doorsnuffelen.
Als er iemand bestond, die hierover inlichtin
gen geven kon, dan moest het de vader van van
Gielen zijn. Hij immers wist, wat die kist inhield,
hij wist ook welke uitvinding de professor gedaan
had en kon dus bevroeden of Jozef Evan daarbij
belang had.
Antoon van Gielen vond het eigenlijk niet
prettig, dat zijn vader ook wist van het geheim.
Want al heette het, dat de moord in geenerlei
verband stond met de uitvinding" "die de profes
sor en van Gielen's vader samen zouden exploi-
teeren, hij was van het tegendeel overtuigd.
Immers juist het feit, dat de zoon van den
professor met zoo verdachten ijver den inhoud
van de geheimzinnige kist onderzocht, Wees er
op, dat ook hij daarvan iets wist.
Antoon van Gielen besloot allhans zijn vader
op de hoogte te brengen van hetgeen hij ont
dekt had. Deze zou misschien de vreemde hou
ding van den zoon van den professor verklaren
kunnen. En daarbij kwam, dat|zijn vader Weten
moest wat er gebeurd was. Immers de ontdek
king, Waarvan hij gesproken had, was ook zijn
dat de stakingskas uitgeput is en dat de arbeiders
wier loon en het laagst zijn, door den honger ge
dreven worden weer aan den arbeid te'gaan.
In Denemarken heeft een officier der artil
lerie, Arildskov genaamd, een fascistische or
ganisatie opgericht, die over het gansche land
is verspreid enreeds in verbinding met de Jtali-
aansche geestverwanten is getreden.
De sigarenwinkels te Berlijn waren gis
ter alle gesloten als protest tegen de banderol-
lenvoorschriften.
Binnenland.
De werkzaamheden van het
Ned. R. K. Huisvestings-Comite.
In de eerste helft van 1923 heeft het Ned.
R. K. Huisvestings-Gomité in geldelijke giften
van het Nederlandsche Katholieke volk ten
behoeve van de verschillende hulpacties van het
comité ontvangen een bedrag van 69.387.35,
wat de giften in de overeenkomstige periode van
het jaar 1922 overtreft. Er werd uitgegeven een
bedrag van 60.330.88.
Onder het ontvangen bedrag was een som van
38.352.50 aan giften van particulieren, instel
lingen en comité's. Voor de gezamenlijke acties is
hiervan bestemd een bedrag van 9511.68, voor
de Hongaarschc afdeeling 8477.41, voor de
Duitsche 9353.71, voor de Oostenrijksche
7859.85, terwijl het comité een bedrag van
3118.85 kon bestemmen voor de actie voor
Nederlandsche kinderen.
Daarnaast Werden nog afzonderlijk verzonden
11 wagons liefdegaven, waarvan 5 naar Oosten
rijk, 31/2 naar Hongarije en 21/2 naar Duitsch-
land, waarheen ook x/2 wagon kleeding ging.
(Gezamenlijke waarde geschat op 67000.)
De totale hulpverleening, die in 't eerste
halfjaar van 1923 door het Nederl. R. K.
Huisvestings-Cbmité is uitgevoerd, in cijfers
uitgedrukt, is te bepalen op een bedrag van
632.708.38.
Overzicht van de hulpactie van het Comité
vanaf den aanvang der actie tot 1 Juli 1923
Aantal Ver- Waarde
geplaatste plegings- meegekregen
kinderen kosten liefdegaven
Oostenrijk 26658 3.998.700 1.364.400
Duitschland 27071 4.060.650 1.324.700
Hongarije 8788 1.318.200 446.450
België 6080 912.000 304.003
Nederland 1500 225.000
Totaal 70097 10.514.550 3.439.550
Uitgaven voor reiskosten, giften in geld en
natura, liefdegaven, levensmiddelen, enz.
Diverse Wagons Geschatte
uitgaven levensm. Waarde
kleed ing
Oostenrijk 700.988 542 f 1.631.435
Oostenrijk 700.988 542 1.631.435
Duitschland 151.098 491
Hongarije f 160.092 321/2
België 71.000
Nederland 27.467 1
372.562
120.875
3.000
1.110.645 1066VJ 2.127.872
Totaal voor ieder land
Oostenrijk7.695.523
Duitschland5.909.010
Hongarije..f 2.045.617
België1.287.000
Nederland255.467
Totaal..../ 17.192.617
eigendom. Hij had zich bereid Verklaard de
voordeelenwelke daar uit voortvloeien zouden
met, de kinderen van den overleden geleerde te
deelen. Dit zou Jozef Evan ook weten. Maar
waarom zou hij dan op zoo geheimzinnige wijze
van den inhoud dier kist kennis genomen hebben.
Hij had immers naar van Gielen's vader kunnen
gaan om met hem overleg te plegen. Zijn vader,
dit was de slotsom van Antoon's overdenkingen,
moest Weten, dat Jozef Evan terug was.
Toen van Gielen tot, deze slotsom gekomen was
besloot hij te handelen. Hij reed per fiets naar
het postkantoor te Renswoude, waar een pu
blieke telefooncel was en vroeg het nummer vau
zijn vader in de hoofdstad.
Na eenig wachten-kreeg hij de verlangde aan
sluiting en verzocht aan den bediende op het
kantoor van zijn vader, den patroon zelf voor
de telephoon te roepen.
Toen hij diens stem hoorde, zeide hij
Hallo, papa, u spreekt met Antoon. Ik heb
gewichtig nieuws.
Zoo, wat dan, vroeg zijn vader rustig.
Weet u waar de zoon van den professor is
Neen, niet precies. In het buitenland.
Hij is terug.
Hé, wat zeg je daar. Sinds wanneer
Sinds gisteren.
Sinds gisteren, onmogelijk. Dan zou hij toch
zeker op de begrafenis van zijn vader zijn geweest,
En als hij daarvoor wat te laat gekomen mocht
zijn, dan had hij toch dadelijk Alice bezocht.
In de reiskosten der kinderen werd door de
pleegouders nog bijgedragen 18157.99, waarvan
6320.55 voor Hongaarschc, 2177.30 voor Duit
sche en 9660.14 voor Oostenrijksche kinderen.
Voor de Kinderheime werd ontvangen f 9598,
waarvan de schenkers bestemden 8900 voor
Kinderheime in Oostenrijk f 538 voor die in
Duitschland en 160 voor die in Hongarije.
Zoodat door de schenkers werd bestemd in
totaal voor Oostenrijk 27564.65, voor Honga
rije 15023.56, voor Duitschland 12226.77
voor Nederlandsche kinderen 3118.85, terwijl
met geen bestemming werd gegeven een bedrag
van 11422.52.
Van het uitgegeven bedrag van 60320.88
kwam 25916.24 ten bate van Oostenrijk,
17610.95 van Hongarije, 6671.68 van Duitsch
land 1745 van Nederlanders in den vreemde
en 8387.00 ten bate der verschillende act.ies
samen.
De reiskosten vorderden 17427.03, zieken
verpleging 724.45, diversen 7797.82. Aan gif
ten Werden verzonden 19417.85,voor de Kinder
heime werd uitgegeven f 10900.
Het aantal kinderen, dat in liet eerste halfjaar
naar ons land werd overgebracht, bedroeg
2386, waarvan 470 Oostenrijksche, 1439 Hon-
gaarsche en 667 Duitsche.
Naar hun land Werden teruggevoerd 2770 kin
deren, waarvan 1100 Oostenrijksche. 1580 Ifon-
gaarsehe en 90 Duitsche.
Bij de matige raming, die het comité voor de
kosten van verpleging der kinderen heeft aan
genomen, vertegenwoordigt dit deel der hulp
verleening een bedrag van 357.900. De liefde
gaven, welke de kinderen mee naar huis kregen,
zijn matig op een som van 138.500 te ramen.
Na de groote aardappelenverzending in de
laatste maanden van het vorige jaar Werden in
de eerste maanden van dit jaar nog 32,Wagons
(319.500 K.G.) naar Duitschland en 4 wagons
(40.000 K.G.) naar Oostenrijk verzonden. (Ge
raamde waarde 8987.50).
Voorzitter Eerste Kamer.
In verband met de mededeeling in het
„Vaderland", dat baron Van Voorst tot Voorst
zich niet meer beschikbaar zou stellen voor
het voorzitterschap der Eerste Kamer, kan
het „Ilsgz." meedeelen, dat er tot heden geen
uitlating zijnerzijds is gedaan, die een dergelijke
mededeeling rechtvaardigt.
De met rijksvoorschot gebouvvut- w nnigcn.
In verband met de financieele moeilijkheden
welke gemeenten, woningbouwverenigingen en
-stichtingen bij de exploitatie van met Rijks
voorschot gebouwde woningen ondervinden,
heeft zich een commissie gevormd, bestaande uit
vertegenwoordigers van den Nationalen Woning
raad, den Bond van Arbeiderswoningbouwver-
eenigingen, den R. K. Bond van Woningbouw
verenigingen en de Vereeniging van Neder
landsche Gemeenten. Deze commissie zal zoo
mogelijk gezamenlijke stappen van de vier ge
noemde instellingen bij de regeering voorberei
den. Met dit doel stelt zij bij de leden der vier
organisaties thans een'encpiete in.
Presidium en secretariaat der commissie be
rusten bij de directie der Vereniging van
Nederlandsche Gemeenten te 's-GraVenhage.
De hcrinneringsbank te Baarn.
In tegenwoordigheid van de Kon. familie beeft
gisteren de feestcommissie van wege de burgerij
aan het gemeentebestuur van Baarn een lïer-
inneringsbank aangeboden. Deze bank van bak
steen is ontworpen door den beeldhouwer llieo
van Rijn te Haarlem.
Maar Wat ik u vertel is een feit. Hij is gister
middag op den Beukenhof aangekomen.
Op den Beukenhof? Wat deed hij daar het
eerst naar toe te gaan. Heb jij hem ontmoet
Ik heb hem gesproken, maar
Apropos, vertel mij er niet meer van kont
het opeens kort terug, ik acht dit geien onderwerp
om door de telefoon te bespreken. e n n m
RensWoude, nietwaar
Goed, ik kom bij je. Ik laat dadelijk mijn auto
voorkomen.
Het klonk kort en beslist, en Antoon van
Gielen had geen gelegenheid verdere navraag te
doen, want zijn vader had reeds den haak van
den telephoon opgehangen. Het bleek hem dus,
dat hij wel terdege groote waarde hechtte aan
het bericht. En ook, dat hij die onverwachte
komst van Jozef Evan geen onderwerp vond om
te bespreken, met de kans, dat het gesprek door
anderen werd afgeluisterd.
Toen Antoon van Gielen op den Beukenhof
teruggekeerd was, trof hij daar Frits Werner,
die juist was gearriveerd.
De beide vrienden gebruikten samen het diner
en van Gielen Vertelde zijn vriend wat hij ver
nomen had, maar hij verzweeg zijn ontmoeting
met Jozef Evan.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
■MHHOinMK»<a(israimKraBBMHHSHM