GEDENKBOEK 1898-1923
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
HET HERSTEL.
De „Times" zegt, dat, naar vernomen wordt,
aan de Fransche en Belgische regeeringen een
antwoord zal worden gezonden op hun laatste
nota en dat de ministers zich thans met die kwes
tie bezig houden. Tot dusver is niet bekend of de
Britsehe regeering voornemens is, onafhanke
lijk van de andere geallieerden op het Duitsehe
aanbod van 7 Juni te antwoorden.
De Italiaanfiche gezant werd gistermiddag
uitgenoodigd op het Foreign Office te komen
en hij ontmoette daar Lord Gurzon. Hij liet er
een nota achter, behelzende het antwoord op
het Britsehe memorandum. Men gelooft, dat
het Italiaansche antwoord over het geheel
gunstig staat tegenover de Britsehe voor
stellen en dat er speciaal hulde in wordt ge
bracht aan den belangeloozen aard der Brit
sehe actie echter wordt er in gezegd, dat de
Italiaansche regeering zich geen deelgenoot
kan maken van eenigerlei voorstellen ter be
handeling van het schadevergoedingsvraagstuk
tenzij het aan te nemen plan tevens de oplos
sing behoogt van het daarme geheel en al
samenhangende vraagstuk der intergeallieerde
schulden.
Naar vernomen wórdt, bevat de Italiaansche
nota ook een passage, ter rechtvaardiging van
de tot dusver door Italië in het Roergebied on
dernomen actie om er op aan te .dringen, dat
men Duitschland geen schuilhoek moét laten,
waarin het de voldoening van zijn schulden
overeenkomstig zijn capaciteit kan ontwijken.
De nota geeft in meer definitieven vorm dan
de mondelinge mededeeling, die vroeger is ge
daan, uitdrukkelijk aan de punten van voorbe
houd, die de Italiaansche regeering maakt be
treffende de methoden,die gevolg moeten wor
den, ten einde tot het begeerde resultaat, na
melijk de pacificatie en het herstel van Europa,
te geraken.
De berichten uit Londen zijn verder eenstem
mig in hun verklaring dat de onderhandelingen
tusschen de geallieerden zullen worden voortge
zet.
De Fransche regeering heeft de Fransche docu
menten uit de nota-wisseling gepubliceerd.
Ook de Belgische regeering zal lot publicatie
overgaan.
IN HET BEZETTE EEBIEl).
Bij een groot aantal mijnen in liet gebied van
Essen en Gelsenkirchen hebben gister partieelè
stakingen plaats gevonden, daar, in verband met
den geldnood, den mijnwerkers slechts een gering
deel van hun loon kon worden uitbetaald. De
opwinding onder de -mijnwerkersbevolking is
des te grooter, omdat het haar niet mogelijk is
met de schaarsche geldmiddelen de noodige
waren voor het dagelijksche levensonderhoud
in te koopen en de prijzen steeds meer oploopen.
Buiten verwachting werd echter op een groote
vergadering besloten den arbeid te hervatten.
Als uitdrukkelijke voorwaarde werd echter ge
titeld, del de achterst uilige loonon uiterlijk binnen
twee dagen moeten worden uitbetaald.
RUSLAND.
De „Times" Verneemt uit betrouwbare bron,
dat ei- te Moskou talrijke documenten zijn gesto
len uit liet. bureau van de commissie belast met
de samenstelling der geschiedenis van de Russi
sche communistische, partij. De documenten
moeten zeer compromitteerend zijn voor Lenin
en Trotsky. Zij Verklaren de rol van door Lenin
enTrotsky tijdens den oorlog gespeeld als agenten
der Duitsehe regeering en bevatten ook In I plan
voor de bolsjewistische October-revohitic. De
Tsjeka gelooft, dat alle gestolen documenten
over de grens zijn of zullen worden gebracht voor
publicatie in Amerika en heeft instructie gegeven
om alle reizigers, die de grens overschrijden, Le
visiteeren. Ook is aan de Sovjet-vertegenwoordi
gers in het buitenland opdracht gegeven om geen
moeite en geld te sparen, ten einde deze docu
menten terug te krijgen.
DUITSCHLAND.
Uit Berlijn verluidt. De beraadslagingen van
de sociaal-democratische Rijksdagfractie' over
hare houding ten aanzien van de regeering-Grmo
zijn gister beëindigd.
Als uitgangspunt, voor den aanval van de
sociaal-democratische fractie, die bij het bij
eenkomen van den Rijksdag op Woensdag a.s.
onmiddellijk een aanvang za! nemen, Werd een
resolutie aangenomen, die de dreigende ineen
storting van de binnenlandsche en de buiten-
landsehe politiek in Duitschland in de eer
ste plaats Wijt aan de passieve houding van de
regeering-Cu no. Deze resolutie eischt van de
regeering meerdere activiteit in de buitenlan-
sche politiek, ten einde, met handhaving van
de eenheid der republiek eh de bevrijding van
het Roergel lied, tot een definit ieve overeen
stemming te komen in zake de herstelkwestie.
Als basis van deze activiteit werden aange
geven het krachtige tegengaan van alle daden
van sabotage en de onderdrukking van alle
onwettige nationalistische organisaties.
Wat de binnenlandsche politiek betreft,
eischt de resolutie de ©ogenblikkelijke wijzi
ging van het belastingstelsel en het opbrengen
van de herstelkosten door een belasting op liet
bezit.
Aan het slot der resolutie wordt verklaard,
dat. de fractie de geheele kracht der partij zal
aanwenden ter doorvoering barer eisohen en
dat haar verdere houding tegenover de reyec-'
ring-Guno afhankelijk zal worden gesteld van
het resultaat van de thans ondernomen po
gingen.
DE VOLKENBOND.
De Commissie voor Intellectueele samenwer
king van den Volkenbond heeft besloten niet
over te gaan tot het aanbevelen van een inter
nationale taal.Zij trekt de voordeden van zulk
een taal niet in twijfel doch is van meening, dat
het Volkenbondsideaal meer wordt gediend door
de bestudeering der levende talen en der vreem
de literal,uur. Zij ziet hierin een uitnemend raid
del om de verschillende Volkeren op intellec
tueel en zedelijk gebied nader tot elkaar te bren
gen
Zooals men weet, was de kwestie van de
internationale taal door de laatste vergadering
aan de commissie voor intellectueele samen
werking ter bestudeering toegezonden:
HONGARIJE.
Uit. Boedapest verluidt De uit de regeering
uitgetreden rechtsradicalen hebben een verkla
ring gepubliceerd, waarin zij een reconstructie
van het kabinet eischen. De regeering is vast
besloten de orde in het land te herstellen.
De staking der machinisten en stokers duurt
nog voort. De levensmiddelenvoorziening van
Boedapest is verzekerd. Uit de provincie zijn
verschillende berichten omtrent daden van
sabotage ontvangen. Er zijn reeds talrijke arres
taties gedaan.
In een gister gehouden zitting van de Natio
nale Vergadering stelde Bethlen vast, dat het
hier een politieke staking betreft en dat de
regeering met alle t,ot haar beschikking staan
de machtsmiddelen deze staking zal onder
drukken.
ALLERLEI.
Uit Berlijn. Naar uit Stockholm wordt gemeld,
verspreiden de Zweedsclie bladen het bericht,
dat de uit Leipzig ontvluchte kapitein Ehrhardi
zich naar Zweden heeft begeven en in Stockholm
is gesignaleerd.
De Stockholmsche politie verklaart aan de
bladen aldaar, dal zij hieromtrent geen in
lichtingen kan geven.
In officieele kringen te Berlijn is er niets
van bekend, dat Ehrhart- zich naar Zweden zou
hebben begeven.,
Uit Berlijn. De duurte en de levensmidde-
lennood nemen eikendag toe.Gisterochtend ston
den weer lange rijen vrouwen voor de kruideniers-
en boter-en-kaaswinkels, ten einde na urenlang
wachten, ten minste nog een kwart pond boter
te verkrijgen.
Deze hoeveelheid kostte 150.000 mark (33 'l/z
cent) terwijl de prijs eergister nog slechts 240 a
260.000 mark (51 a 58V2 cent) per pond bedroeg
In de markthallen waren de aanvoeren uitermate
gering. Aardappelen waren nog slechts in zeer
kleine hoeveelheden te verkrijgen.
Van Londen. Van gezaghebbende zijde
Verneemt Reuter, dat prins Paul van Servië
in het huwelijk zal treden met prinses Olga van
Griekenland, de oudste dochter van prins Ni-
kolaas Van Griekenland.
Uil. Berlijn. Een gedeelte van het Unter-
grund-, und Hochbahnverkeer ligt sinds gis-
germiddag 12 uur stil, daar een deel der arbeiders
uit de Werkplaatsen en de centrale in staking-
zijn gegaan. Deze eischten namelijk gister bij de
uitbetaling der loonen een -direct te betalen
voorschot. Toen geantwoord werd, dal hierover
pas heden kon worden beslist, is het betrokken
personeel, buiten de vakvereeniging om, in sta
king gegaan.
Het ^verlijden van president Harding.
Vanwege het Permanente Hof Van Inter
nationale Justitie is gisteren het volgende tele
gram gezonden aan den secretaris van staat te
Washington
Het Permanente Hof van Internationale
Justitie, met smart hel, overlijden vernomen
hebbende van president Harding, wcnscht
uitdrukking te geven aan zijn deelneming met
liet gevoelige verlies, door de Vereenigde Staten
en de wereld geleden,-en verzoekt u, aan de
betrekkingen van den president de deelneming
van het Hof te betuigen.
Loder.
Vliegen.
De vijf Ned. militaire vliegtuigen, welke zullen
deelnemen aan de vliegwedstrijden te Gothen
burg, zijn gistermiddag te half drie te Kopenha
gen aangekomen. Heden om elf uur zal de reis
naar Gothenburg worden voortgezet.
Nog al begrijpelijk
Men heeft zich hier te lande niet ontzien 'I, aller-
beruchtste boek, waarvoor de Fransche schrijver
van liet Legioen van Eer beroofd werd, te ver
talen en het zelfs te verfilmen.
Zooals té verwachten viel, heeft tic ge
meentelijke keuringscommissie te Amsterdam
met algemeene stemmen die sehandfilm voor
opvoering afgekeurd, ook voor volwassenen.
Ook het „Vaderland" verwondert dit besluit
geenszins, maar, zegt het blad, „wel is het eigen
aardig, dat de Bond van Bioscoopdirecteuren
niets in deze film voncl en haar met algemeen e
stemmen goedkeurde."
Is dat zóó te verwonderen Zijn die Bioscoop
directeuren nu bepaald de juiste personen om
een film op goed of slecht te keuren Wie sprak
er van bij den duivel tc biecht gaan
Slecht van betalen.
Het. bestuur van het Nationaal Arbeidssecre
tariaat in Nederland heeft vijf federaties „wegens
wanbetaling" geschorst, t. w. de Landelijke
federatie van textielarbeiders, de Nederlandsche
federatie van sigarenmakers, de federatieve
bond Van kleermakers en de Nederlandsche
federatie van land-, tuin- en veenarbeiders.
Deze schorsingen worden gerekend te zijn in
gegaan op 1 Augustus.
Rijkssleuii voor woningbouw.
Naar de Ned. Verneemt," heeft de minister van
Dezer dagen verschijnt
onder redactie van W. G. DE BAS.
Bestel reeds nu bij 8
J. S. VAN LEEUWEN, - BROERSVEST 67.
arbeid bepaald, dat er in de maand Augustus
geen steun vanwege het rijk verleend mag wor
den voor den bouw van groote complexen 'wo
ningen, in Verband met de zeer hooge steunprij
zen, die in den laatst.cn Lijd met ongeveer 10
per 1000 zijn opgeloopen. Dit besluit geldt zoowel
voor den bouw ingevolge de Woningwet als voor
den premiebouw.
Nederl.-ïndisehe Besluursaeademic.
Bij Kon. besluit van 21 Juli is, in Verband met
de a.s. opheffing van de Nedei landsoh-Indische
Bestuursacademie, met ingang van Augustus,
onder dankbetuiging voor de door hen als zoo
danig bewezen diensten, eervol ontslag verleend
aan de heeren jij,
dr. G. Snouck Hurgronje, hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, adviseur voor Indi
sche en Arabische zaken bij het departement van
koloniën, als lid en voorzitter van het college van
curatoren der Nederlandsch-Indische Bestuurs
academie
E. G. baron Sweerts dc Landas Wyborgli,
commissaris der Koningin in de provincie Zuid-
Holland, oud-lid van den Raad van Nederlandsch
-Indië
F. A. Liefrinck, oud-lid van den Raad van
Nederlandsch-Indië
C. J. Hassélman, lid van den Raad van State,
en
A. W. F. Idenburg, oud-gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië en lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal,
als leden van hetcollege van curatoren vari
bovengenoemde onderwijsinrichting
mr. G. .J. A. van Berckel, gepensionneerd Oost-
Indisch hoofdambtenaar, laatstelijk van den
Raad van Justitie te Batavia, als directeur der
Nederlandsch-Indisehe Bestuursacademie.
De vakcentrales en de Vlootwet.
Naar wij vernemen, heeft het bestuur van het
Bureau voor de R. K. Vakorganisatie de leiding
van het Neutrale Vakverbond medegedeeld, dal
het geen aanleiding vinden kan, thans deel te
nemen aan een bespreking, om te komen tot een
agitatie tegen de Vlootwet.
liet Vakbureau-bestuur zegt in zijn schrijven
verder, dat de vraag, of er aanleiding zou kunnen
bestaan, om een bepaald standpunt in te nemen
met betrekking tot de plannen der Regeering,
naar zijn meening eerst dan kan worden over
wogen, wanneer bekend is, welke houding door
dc Regeering wordt ingenomen. Een oogenblik
aannemend, aldus het Vakbureaubest uur, dat de
Vakbeweging geroepen zou kunnen zijn, zich met
deze zaan, welke niet vrij is van politiek, in te
laten, in elk geval moet toch vóórop staan, dat
men precies weet, waartegen wordt geageerd.
Wij vernemen nog, dat het. in vakvereenigings-
kringen bevreemding heeft verwekt, dat. juist de
zich neutraal noemende vakbeweging zich met
deze Vlootwet-actie gaat bemoeien.
In zijn schrijven aan de overige Vakcentrales
luidt het, „dat onderwijs, volksgezondheid, so
ciale voorziening, zelfs redelijke loonen der
overheidsdienaren zullen worden geofferd aan
het bezit van een vloot."
Deze uiting zou er op kunnen duiden, dat het
Neutrale Vakverbond, voornamelijk bestaande
uit overheidsdienaren, als Vakverbond stelling
zou willen nemen tegen „het bezit van een vloot."
Betwijfeld wordt, of het Neul rale Vakverbond
wel bevoegd en in staal is, zich met zaken van
internationaal-politieken aard, als de viool kwes
tie is, in te laten.
Nader vernemen wij nog, dat liet C. N. V. in
zijn schrijven aan het A. N. V. o.m. opmerkt, dat.
besprekingen over de aangelegenheid in kwestie
alleen doelmatig kunnen zijn, wanneer men be-
scliikt over kennis der positieve plannen der
Regeering. En die schijnt schrijft bet C. N. V.
-het A. N. V. te bezitten, daar het anders
onmogelijk kon spreken van „dat onderwijs,
volksgezondheid, sociale voorzieningen, zelfs
redelijke loonen der overheidsdienaren zullen
worden opgeofferd aan het bezit van een vloot,"
woorden, welke het A. N. V. toch niet kan neer
geschreven hebben, zoo die slechts op veronder
stellingen zijn gebouwd. Daarom verzoekt het
C. N. V. aan het A. N. V. beleefd om nadere
inlichtingen.
I)e maaltijd van het A. 1\, V.
Men herinnert zich de Belgische ontstemming
over het feit, dat aan den feestmaaltijd van het
Algemeen Nederlandsch Verbond, waar Neder
landsche ministers aanzaten, twee Belgische ter
dood veroordeelden zouden zijn gehuldigd. Een
van die Ler dood veroordeelden, zou de heer
Ryppoliet Meert zijn geweest.
De heer S. van Lier Ezn. schrijft, thans in
„Neerlandia"
„Mijn bezigheden brachten mij in het begin
van Juli tc Hannover. Het spreekt vanzelf, dal,
ik van deze gelegenheid gebruik maakte om
onzen goeden vriend Ilyppoliet Meert te bezoe
ken. Ik trof hem aan in zijn gezellig kantoor, dat
den indruk gal' van veel om va tienden arbeid op
velerlei gebied. liet deed mij genoegen hem, den
grooten man van liet A. N. V-., weer eens de hand
te kunnen drukken en hem zoo opgewekt en
gezond te zien. Natuurlijk liep ons gesprek over
de Herdenkingsfeesten te Dordrecht en over al
Wat daar gesproken was, vooral over de hulde,
die den stichter van het A. N. V., in zoo ruime
mate, gebracht was. De Belgische boosheid over
de vermeende aanwezigheid aan den feestmaal
tijd van twee ter dood veroordeelde Vlamingen
werd evenmin vergeten doch alleraardigst was,
de uitroep van den heer Meert„En, liet niQ.oigte
is, dat ik niet eens ter dood veroordeeld ben
Hij liet mij een Vlaamsch blad zien, waarin uit
drukkelijk verklaard werd, dat niet Hyppoliet
Meert, doch diens neef, Leo Meert, die zich veel
meer op politiek terrein bewogen had, ter dood
veroordeeld was. Hyppolict Meert had zich al
spoedig uit, den politicken strijd teruggetrokken."
He Belgische kolenexport.
De Belgische regeering heeft naar uit Brussel
aan de „Tel." Wordt gemeld, tot nader order den
geheelcn uitvoer van steenkolen stopgezet. Den
laatsten tijd heeft, de uitvoer naar Noord-Frank
rijk, Nederland en andere landen zulke afmetin
gen aangenomen, dat de voorziening in eigen
behoefte hierdoor in het gedrang blijkt te komen.
Demagogie.
De sociaal-democratische pers leeft van dema
gogie, van eenzijdige Voorstellingen en halve
waarheden
Zoo stelt een medewerker van dc „Voor
waarts" tegenover elkaar 11 millioen, die de
staat voegt bij de 25 milliocn van de gemeenten
voor de. werkloozenzorg en de 100 milliocn Welke
de „bezittende klasse ieder jaar aan rente voor de
staatsleen ingon ontvangt
De schrijver weef, natuurlijk heel goed, zegt
„Patrimonium" terecht, dat die 100 millioen
volstrekt niet alleen ten goede van „de bezittende
klasse" komt.
^Staatspapieren zijn een zeer gezochte belegging
voor sommige diaconieën, weeshuizen, filantro
pische instellingen,pensioenfondsen, kleine spaar
ders etc.
Een zeer groot deel van de 100 millioen komt
dan ook direct weer ten bate van de breed e volks
klasse. De „bezittende klasse geeft Veelal aan
andere beleggingen de voorkemal zijn in den
laatsten tijd Staats- en Gcm e ol, e 1 e en ing en weer
in trek genomen. De voorstelling van den schrij
ver in de „Voorwaarts" lijkt naar niets.
De rente van deze crisisleeningen is bovendien
niet abnormaal. Een heffing ineens zou thans
in den eersten oorlogstijd stond deze quaestie
anders voor ons land nadeeligc gevolgen
hebben. De inflatie van den Zwitserschen franc
is méde veroorzaakt door het sociaal-democra
tisch voorstel hoewel dit door een referendum
werd Verworpen. Men moet ook rekening houden
met den indruk van dergelijke maatregelen op
beleggers in het buitenland.
In wetenschappelijke geschriften toonen de
sociaal-democraten de noodzakelijkheid van
kapitaalvorming Wel te verstaan. Ook Weten zij
daarin wel te Vertellen, dat een niet onbelangrijk
deel van het inkomen der „bezittende klasse
óók van liet z.g.n. „arbekïslooze inkomen," dat
uit rente wordt verkregen, door den fiscus wordt
Opgevorderd.
Maar Dij de populaire „voorlichting" van de
arbeiders behoeft men het niet. de Waarheid zoo
nauw niet te nemen.
Men meent dat. althans.
Maar hoe zou zich een dergelijk „voorlichting"
wreken, indien men eens zelf de verantwoorde
lijkheid voor heel den gang van zaken moest
dragen
Het, rapport-Barge.
Naar de „Volkskr." verneemt, is door de
commissie-Bargc geen onderzoek ingesteld bij
de besturen der sociale organisaties, of zij bereid
zijn te bevorderen, dat deze haar medewerking
verleenen bij de totstandkoming van den Verlcie-
zingsraad.
In de kringen der R.K. Vakbeweging wordt
thans overwogen in hoeverre men aan het ver
langen der Gom mis s ie - B a rg e zou kunnen voldoen
Naar het D. v. N.-Br. verneemt, is hel
bondsbestuur voornemens op Zaterdag 8 Sep
tember a.s. een vergadering te houden ter be
spreking van het rapportBarge.
Van de zijde van het Rijkskieskringbestuur
Tilburg zal evenwel met het, oog op de va
cantia op een maand uitstel Worden aange
drongen.
Do „Msb." meldt, dat hel, bestuur van den
Rijkskieskring Arasterdam het bondsbestuur
zal verzoeken, de bovenbedoelde vergadering
niet voor begin November te houden.
Buurlcominissies.
Het voorloopig cnrmité heeft, hij circulaire de
bewoners van Burgemeester Knappct Liaan, St.
Lidumastraat en tusschengekgen straten opge
roepen tegen a.s. Maandagavond in liet Gebouw
Eendracht, alhier, ter bespreking der plannen
tot collectieve versiering en illuminatie tijdens de
a.s. jubileumfeesten.
De Bu u r t-c om-missie Lange A e h-
terweg, heeft op 3 Augustus bestuursvergadering
gehouden en besloten om op den L, Achterweg
electrische verlichting aan te brengen met aan
Weerszijden een eerepoort..
Spaarbank ILK. Volksbond.
Op 30 April j.l. bedroeg het ingelegd
kapitaal f 300.631.48
Van I Mei t.ot 31 Juli ontvangen - 35.536.67
/336.168.15
en terugbetaald - 28.642.91
Op 31 Juli aan Inleggers Verschul
digd 307.525.24
B ij li e t. t e s-G raven hage g h o ri
de examen Middelbaar Engelsch A, slaagde o.m.
mejuffr. M. E. Maassen, onderwijzeres aan dc
Katholieke Mulo in de Westmolenstraat, alhier.
Lijst van onbestelbare brieven
en briefkaarten, van welke de afzenders onbe
kend zijn.
