Bet geheimzinnige raadsel
OMGBLMO VOOR Hf
OMSTREKEN
FEUILLETO
46ste Jaargang.
Dinsdag 7 Augustus 1923.
No. 13712
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws,
HET HERSTEL.
In hunne besprekingen van de Roerbezetting
en het herstel blijven de Engelsche bladen groote
terughouding in acht nemen. Zoo wordt bijv. het
feit, dat de Fransche regeering, nadat eerst Rij
haar was aangedrongen op de vergunning tot het
openbaar maken van de geheele correspondentie
(waartegen zij eerst bezwaar had) thans zich
gehaast heeft om zelf haar nota's openbaar te
maken zonder de mededeelingen van de Engel
sche regeering, bijna geheel door de bladen ge-
ignoreerd.
De financieele redacteur van de Manchester
Guardian bespreekt de Fransche nota. Het is
4een document hetwelk aanbeveling verdient
voor hen wier eerste doel is het vestigen van een
gezonde en blijvende politieke en economische
orde op het continent. In de eerste plaats is
Frankrijk niet in staat of onwillig om in te gaan
op ons voorstel om haar greep om de Roer wat
losser te maken, en in de tweede plaats hand
haaft het zijn vroegere houding, n.l., dat, welke
offers de anderen ook brengen, Frankrijk in geen
geval zij7i maximum eischen wil verzachten. Zoo
blijft het er op aandringen dat het totaal bedrag
van de schadevergoeding moet worden vast
gesteld door de schuldeischers zonder dat eenigc
rekening gehouden wordt met het vermogen van
den schuldenaar om te betalen. Het wil immers
niet toestemmen in een nader onderzoek op dit
punt, terwijl het als voornaamste punt van zijn
program dc onvoorwaardelijke overgave vraagt
van de Duitsche regeering in zake het lijdelijk
verzet. Het overschatte het belang van dit punl
zoover als de onderhandelingen waarover het
gaat, daarbij zijn betrokken. De industrieele
machine is een zeer teer instrument en het huidi
ge profijt is zeer klein vergeleken bij dc geheele
opbrengst.
Andere bladen toonen eenige verbazing over
het feit dat Engeland's bondgenooten er niet
voor terugdeinzen Engeland uit te noodigén zijn
belangen geheel op te offeren door afstand te
doen van zijn vorderingen op de geallieerden en
eeii streep te halen door Engeland's aandeel in
dc schadevergoeding, juist op het tijdstip dat
Engeland te kampen heeft met het groote pro
bleem der werkloosheid dat ontstaan is doordat
de toestand in Europa op het doode punt is
gekomen tei'wijl Engeland terzelfder tijd de
groote oorlogsschuld aan Amerika afdoet met
een bedrag van circa 40 millioen per jaar,
een schuld die wel op naam van Engeland staat,
doch feitelijk ten behoeve der bondgenooten is
aangegaan.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De „Matin" heeft een bericht uit Sauerwein,
zijn correspondent in het Rijnland gepubliceerd
over voorgenomen onderhandelingen met in-
dustrieelen in het Rijnland over een verhooging
van de activiteit der industrie in het Roergebied.
De Duitsche Allgemeine Zeitung verneemt in dit
verband, dat inderdaad eenige indusl ï'icelen aan
de uitnoodiging gevolg hadden gegeven, maar dat
het eenige punt van onderhandelingen was
bevordering van de productie in het bezette
gebied met de Franschen,met voorbijgaan van de
ol'ficieele pei'sonen e Berlijn, waarop de Dui -
sellers onmiddellijk verklaarden, dat zij daar
over onmogelijk konden spreken.
Uit Essen wordt gemeld, dat een bond Werd
ontdekt in het gebouw van het Kolensyndicaat.
Twee zijn er gevonden op de spoorlijn. Een
schildwacht nabij Mühlheim is met een hand
granaat aangevallen.
Te Gelsenkirc.hen hebben de Franschen de
rijksbank bezet en ongeveer 6 milliard mark in
beslag genomen. De clirec eur en twee hoofd
ambtenaren zijn gearresteerd. De Franschen
zouden zeer ruw opgetreden zijn.
Het noodige geld voor be alingen on breek in
tal van gedeelten van he Roer-gebied.
Te Wiesbaden is eveneons een som van 81/a
milliard mark, bestemd voor de s akende spoor-
weglieden, in beslag genomen en eveneens een
som van 147 millioen mark, bes emd voor het
zelfde doel.
Havas verneemt, dat generaal Simon, bevel
hebber van het brüggehoofd Dusseldorp, van
wege de correcte houding der Duitsche politie na
den aanslag van den student Raabe, den hoofd
commissaris van politie weder in vrijheid heeft
doen stellen. Het zijn namelijk de Duitsche
politiemannen, die het eerst de gewonde soldaten
te hulp gekomen zijn en de gemeentelijke am
bulance-automobielen hebben doen komen om de
slachtoffers naar het hospitaal te brengen.
De aanslag wordt algemeen door dc bevolking
en de bladen veroordeeld. De eerste burgemees
ter van Dusseldorp, vergezeld van zijn adjunct,
is naar generaal Desvignes gegaan om hem te
zeggen, hoezeer hij de lage misdaad veroordeelde
hij zeide ook dat hij een verklaring in denzelfden
zin zou afleggen bij de binnenkort plaats hebben
de opening vair de gemeenteraadszitting.
In een bijeenkomst van Rijnlandsche autono-
misten heeft de leider Matthcs zijn betuiging van
leedwezen voor de Fransche en Duitsche slacht
offers uitgesproken en de politiek van haat cn
Wraak van Pruisen gebrandmerkt.
Het Amerikaansche congreslid Madden die
Duitschland en vooral het bezette gebied heeft
bezocht, verklaarde voor het aanvaarden van zijn
terugreis naar Amerika dat een oplossing van het
Europeeseh probleem dringend noodzakelijk is en
dat Amerika hierin de behulpzame hand moet
bieden aangezien de V. S.*het eenige land is dat
zoowel met Engeland als met Frankrijk bevriend
is en bovendien direct belang heeft bij een rege
ling der schadeloosstelling. Zonder deze be
middeling ziet het congreslid geen uitweg aan
gezien 7ioch de regeering te Londen, noch die te
Parijs, kan toegeven dat haar politiek in zake het
Roerarebied en de schadeloosstelling onjuist is
geweest zonder belangrijk aan prestige in te
boeten en zich binnenlandsche moeilijkheden op
den hals te halen.
29
Mocht hij die vrecselijke verdenking koeste
ren Waren er behalve dan het vinden van dat
stukje goed andere motieven, die de verdenking
gegrond maakten
Frits Werner haalde de schouders op. Zeker
was het, dat, indien bankier van Gielen niet de
vriend maar de vijand van den vermoorden
professor ware geweest, dat dan het raadsel
verklaard werd, hoe de moordenaar dadelijk kon.
weten, dat Evan naar den Beukenhof zou gaan
Maar de theorie, die Werner bezig was op te
bouwen, leidde hem tot een monsterachtige
Veronderstelling. Aangenomen, dat van Gielen
voor den professor naar den Beukenhof ver
trokken was, dat hij de man was, die de aanslagen
op diens leven gedaan had of althans had laten
doen, dan zou hij ook de oorzaak zijn van de
wegversperring voor welke de automobiel zoo'n
grooten omweg had moeten maken. Die versper
ring had zeer goed een auto-ongeval kunnei
veroorzaken.
Zou dan de bankier behalve den professor
Evan en diens dochter ook zijn eigen zoon dat
gevaar hebben willen doen loopen.
Dat was absoluut onmogelijk. Want al nam
men aan, dat hij een ellendige moordenaar zoude
BELG IE.
Fortliomme, de nieuwe minister van nationale
verdediging, heeft heden den eed in handen
des konings afgelegd.
IERLAND.
President Cosgrave heeft den ïerschen rebel
len amnestie aangeboden, indien zij verklaren de
wetten te zullen respecteeren.
De volgelingen van De Valera hielden giste
ren te Dublin acht vergaderingen.
Te Dublin hebben zich heftige tooneelen vooi--
gedaan bij de opening van het congres der Ier-
sche Labourpartij en der Iersche vakvereenigin-
gen, hetwelk aldaar in het raadhuis wordt gehou
den. Vóór het gebouw hadden zich talrijke re-
publikeinsche vrouwen verzameld, die naar
linnen wilden wilden dringen.Enkele gedelegeer
den hadden het hard te verantwoorden. Een
aantal vrouwen riep :,.De gevangenen moeten
worden vi'ijgelaten!" Onder de demonstranten
was ook een zekere miss Despard, de zuster van
maarschalk lordFrench.Een groote politiemacht
verspreidde bevrouwen en hield haar op eenigen
afstand van het raadhuis. Het congres beraad
slaagde met gesloten deuren.
AMERIKA EN TURKIJE.
Er is overeenstemming bereikt te Ouchy tus-
schen Turkije en de Vereenigde Staten. Het ver
drag" zal vandaag onderteekend worden.
Het algemeen verdrag, dat den grondslag legt
van de toekomstige betrekkingen tusschen
beide landen en het uitleveringsverdrag zijn
door den Amerikaanschen en den Turlc-
schen gedelegeerde onderteekend. De Ame
rikaansche vertegenwoordiger, het woord voe
rend, zeide, dat de verdragen bedoeld zijn om
de betrekkingen tusschen twee landen vast, te
leggen, om een nauwe cn nuttige samenwerking
mogelijk te maken, die naar hij hoopt, zicbont-
wikkelen zal. Hij legde den nadruk op de politieke
veranderingen, die in Turkije plaats gehad heb
ben en ook op het feit, dat Turkije den rang heeft
gekregen van een onafhankelijk land,waardoor de
betrekkingen tusschen Turkije en de andere
landen opnieuw geregeld moesten worden.
zijn, daaraan viel geen oogenblik te twijfelen, had
hij zijn zoon lief. En hij zou dezen zeker niet
aan gevaar blootstellen, welke beweegredenen
Van haat of geldzucht ook den dood van profes
sor Evan zouden doen verlangen.
Maar bovendien, als van Gielen den professor
had willen dooden, dan zou hij hem toch niet tot
bescherming zijn eigen zoon medegegeven heb
ben.
Dit te onderstellen ware al te dwaas.
Neen, neen, de bankier kon de moordenaar
niet geweest zijn.
Maar door welk ellendig toeval waren dan die
draden wol, geheel gelijkend op de stof waarvan
de bankier dien dag een pak droeg
Vele vragen en overwegingen bestormden
Werner. Toen hij bij het hek kwam stond daar de
auto klaar, die nog op den bankier wachtte.
Rijdt mijnheer dadelijk terug, vroeg Werner
den chauffeur.
Ja, mijnheer.
Op hetzelfde oogenblik kwamen van Gielen en
Antoon het huis uit.
Kijk, zei dc bankier, ik kan nu meteen nog
afscheid van u nemen, mijnheer Werner, ilc moet
dadelijk terug. En jullie beide Wensch ik met je
nasporingen veel succes. Maar mijnheer Werner
kijkt zoo ernstig, het schijnt, dat hij al een spoor
heeft gevonden.
Frits Werner aarzelde een oogenblik. Het lag
hem op de lippen te zeggen, wat hij wist. Maar
dat durfde hij toch niet goed. Toch wilde hij de
kans niet laten voorbijgaan om er althans op te
TURKIJE.
De nieuwe Nationale Vergadering van Angora
zal op 12 Augustus a.s. worden geopend. Bij de
jongste verkiezingen hebben verscheidene vrou
wen een groot aantal stemmen gekregen.
De regeering Van Angora heeft besloten tot
verdeeling van staatseigendommen onder de
reserve-officieren. De demobilisatie van de
reserve-lichtingen is begonnen.
De Turksche autoriteiten hebben het haar
door generaal Harington voorgelegd protocol
betreffende de militaire ontruiming van Constan-
tinopel ter goedkeuring naar Angora door
gezonden
AMERIKA.
President Goolidge heeft gisteren de regeerings-
Laak op zich genomen en zich opgemaakt tot het
volgen van de politieke wegen, door president
Harding aangewezen. Hij had een aantal ofl'iciee-
le conferenties met de hoofden der departemen
ten. Een politieke verklaring werd niet afgelegd,
en evenmin zou Coolidgc hedenavond aankon-
digen of hij een extra-zitting van het congres op
het oog heeft. Goolidge heeft te kennen gegeven
dat hij niet alleen wenscht dat het huidige kabi
net aanblijft maar ook dat het zell's niet voor den
vorm hem zijn ontslag zou aanbieden. Diens
volgens is dan ook, naar wordt vernomen, geen
enkele ontslagaanvraag ingediend.
PORTUGAL.
Texeira Gomes, de gezant van Portugal te
Londen, is na drie stemmingen tot president van
de Poi'tugeesche republiek gekozen, met 121
tegen 5 stemmen, "uitgebracht op dr. Maehado.
ALLERLEI.
Omtrent de Macedonische betoogingen wordt
uit Sofia gemeld De regeering van Joegoslavië
is door de" Macedonische beweging min of meer
verontrust. Zij verdenkt de Bulgaarsche regee-
ring er van voeling te houden met de leiders van
de Macedoniërs en heeft door haar gezant te
Sofia den Bulgaarschen minister van Buiten-
landsche Zaken een protest doen overhandigen
tegen het toelaten der Macedonische betoogin
gen. Dc gezanten van Roemenië en Tsjecho-
Slowakije hebben zich bij dit protest aangesloten.
De onderhandelingen tusschen Polen en
Duitschland over de wederzijdsche uitwijzingen
zijn afgebroken. De Duitsche regeering heeft te
Warschau een nota laten overhandigen, waarin
verklaard wordt, dat de indruk niet kan worden
weggenomen, dat dc Poolsche regeering in het
geheel geen overeenkomst wenscht, ten einde de
door den voiigen minister-president Sikorsik
ingeleide politiek tot verpoolsehing van Duitsch
gebied door te voeren. De Duitsche regeering
houdt zich het recht voor haar consequenties
daaruit te t rekken.
Naai- de ,,Voss. Ztg." uit Dresden verneemt
is de politie erin geslaagd, gisteren, op een ver
gadering van revolutionnairen, het geheele zoo
genaamde comité van actie in hechtenis te nemen
In totaal werden tweehonderd personen ge
arresteerd.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
Neville Chamberlain, de Engelsche minister van
gezondheid, kanselier van de schatkist zal wor
den.
Binnenland.
De Hembruj).
De minister van Oorlog heeft op schriftelijke
vragen van het Tweede Kamerlid Henri ter
Hall, betreffende publicatie van het rapport
der commissie tot onderzoek naar de toestanden
bij de Ar tiller iè-Inrichtingen aan de Hembrug
en Instructiewerkplaats te Delft, geantwoord
De reden, waarom het rapport van de com
missie tot onderzoek naar. de toestanden, bij
Artillerie-inrichtingen aan den Voorzitter der
Tweede Kamer is toegezonden, met verzoek het
ter griffie te leggen, is gelegen in de omstandig
heid, dat de minister den inhoud daai-van zoo
spoedig mogelijk ter kennis Wenschte te brengen
van de Tweede Kamer, op wier Wensch bedoelde
commissie is ingesteld.
zinspelen.
Een spoor gevonden, zei hij. Neen, ik natuur
lijk niet, maar u hebt gehoord van het stukje
wollen stof, dat men in den tuin gevonden heeft.
Ja.
Dat zou de justitie op het spoor van den mis
dadiger kunnen brengen.
Kom, riep Antoon van Gielen, de man, die het
gevonden heeft, hecht er zelf zooveel waarde niet
aan
Neen, maar als u zelf of ik of iemand anders nu
eens de man ontdekte, die op den dag van der.
moord precies zoo'n costuum droeg.
Ja, als we zoo iemand ontdekten, zeid de ban
kier, in zijn auto stappend.
Nu, ik weet zeker, dat de man, die kort voor'of
r,a den moord, daar zich verscholen heeft en
zonder het te weten natuurlijk dat, spoor achter
liet, niet zoo weinig beteekenis daaraan zal hech
ten.
Als hij de dader is, wat nog bewezen zou moe
ten worden.
Natuurlijk. Maar als hij de dader niet is, dai-
zou hij zich wel bekend maken. Zie eens, als u of
ik daar gestaan hadden en onze jas gescheurd. En
als we vernamen, dat een paar draden van óns
costuum daar waren blijven hangen en da. d.-
politie meende, dat ze hiermee op het spoor van
den misdadiger gekomen was, dan zouden wc
toch dadelijk er heen gaan en zeggen ge zijt op
een ve rkeerd spoor. Ik ben daar toevallig geweest
Werner nam, terwijl hij dat zeide, den bankier
scherp op. Maar deze was daar in de struiken
H. Lol ij n minister van financiën
Naar het Gentrum verneemt zal in de vacature
van minister deGeer tot ministervan financiën be
noemd worden de heer H. Colijn, de leider der
anti-revolutionnaire partij en oud-minister van
oorlog.
De communisten cn de godsdienst.
De Communisten houden niet op met de iuige
openhartigheid, Welke hun eigen is, telkens weer
hun brutalen haat tegen den godsdienst te
demonstrecren. Zoowel in binnen- als buiten-
landsche communistische bladen lezen wc t elkens
groote artikelen van de leiders der partij, die
aanwijzingen komen geven omtrent de beste
wijze, waarop men den godsdienst zal kunnen
wegrukken uit de harten der menschen.
En wijl die leiders weten, dat het nog niet zoo
gemakkelijk gaat dc menschheid te berooven van
haar allerhoogste goed, trekken zij met waarlijk
duivelachtige behendigheid van alle mogelijke
middelen, die de techniek onzer gecultiveerde
maatschappij biedt, partij, om het leven der
menschen absoluut te verstoffelijken cn het te
berooven van alle geestelijke aspiraties. In de
„Tribune" van 1 Aug. 1.1. wijdt de beruchte
bolsjewieksche militairist Leo Trotzki een drie
kolomm3n lang artikel aan dit ondeiworp, waar
in wij o.a. lezen
„De cinema is een der machtigste hulpmidde
len, die de revolutionnaire staat bij zijn be
strijding van den godsdienst cn in zijn opvoe
dingswerken gebruiken kan.
rijden,
en
niet geweest, de draden Waren niet van zijn pak,
of hij was iemand, die het uitnemend verstond,
zich te beheerschen. Hij toonde tenminste niet de
geringste ontsteltenis en zeide
Welnu als in de couranten bekend wordt, dat
daar van iemands pak een paar draden gevonden
zijn, dan komt de eigenaar van dat pak wellicht
opdagen. Maar de kans is gering.
Hij gaf zijn chauffeur bevel Weg In
drukte de beide jongelui haastig de hand
verdween. T
Fiits en Antoon slenterden samen naar hef
huis terug En weer zaten zij als op den avond
van den moord voor den haarcl. Maar hun gesprek
wilde niet vlotten. Zij voelden zich eigenlijk geen
van beiden op hun gemak en ze wilden dat voor
elkaar niet weten.
Frits Werner was met z'n vriend overeen
gekomen, dat zij samen den misdadiger zouden
zoeken. Nu koesterde hij ernstige vermoedens
tegen iemand en hij kon, hij wilde daarover met
zijn vriend niet spreken. Want de man, dien hij
verdacht, was de vader van zijn vriend.
Maar omgekeerd voelde ook Antoon van Gie
len zich in eenigszins gedwongen positie. Immers
hij zou met Werner den misdadiger zoeken en het
geheim trachten op te lossen. Werner moest
natuurlijk mcenen, dat zij alles wat ontdekt werd
samen zouden weten. En hij verzweeg hem zijn
ontmoeting van den vorigen dag, hij verzweeg
hem, dat de zoon van professor Evan naar alle
waarschijnlijkheid de misdadiger was.
Wordl vervolgd
Ba—Hffl! I'll I IIIBMMWWBMBJMMgfMaijaW
