I I If
DE PHOENIX'
Verven en Stoomen.
DAGBLAD VOOR SCHIESJMM
OMSTREKEN.
46ste Jaargang.
Vrijdag 5 October 1923.
13761.
m ia
mm
Buraau KOEM ARKT 4. Telefoon fnteseomxBunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.—per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Het wapen der R. K. Universiteit
te Nijmegen.
B e s c h r ij v i n g
Doorsneden. 1. in blauw een rood gebekte en
gepoote zilveren duif met kruisaureool en zeven
stralen van goud. 2. in rood een zilveren kruis.
Het schild gedekt met de kroon van Keizer
Karei den Groote. Wapenspreuk In Dei nomine
feliciter.
Verklaring:
Het wapen wil op de eerste plaats de gedachte
uitdrukken van den H. Ambrosius, meermalen
aangehaald door den II. Thomas van Aquino
,Omne verum (a quocumque dicatur) a Spiritu
Sancto est") „alle waarheid (door wie ook uit
gesproken) komt van den H. Geest." De bron
van alle waarheid, wetenschap en wijsheid is
-God. In het bijzonder bidden wij tot den H.
GeeSt om licht. Een zinnebeeld van den H. Geest
is ons gegeven in de H. Schrift, bij den doop van
Christus ,,De hemel ging open en (Johannes)
zag den Geest Gods als een duif nederdalen en op
Hem komen" (Matth. 3, 16). Van de <)uif gaan
uit zeven stralen, aanduidend de zeven gaven
van den H. Geest, bij den 'profeet Isaias aan
gegeven (11, 2, 3) de gave van wijsheid, verstand,
raad, sterkte, wetenschap, godsvrucht en vreeze
des Ileeren. Deze gaven omvatten den geheelen
mensch, zoo dient ook de Universiteit niet be
krompen eenzij dig-intellectualistische maar al
zijdige vorming te geven. In de Summa (la. 2de,
68, 4) wijdt St. Thomas o.a. deze beschouwing
aan de gaven van den IJ. Geest In alle vermo
gens van den mensch, die beginsel kunnen zijn
van menschelijke daden, zijn er gaven n.l. in de
rede en in het streefvermogen. De rede nu is
bespiegelend en practisch en in beide valt te
beschouwen het waarnemen der waarheid, bc-
hoorend bij de vinding van en bij het oordeel
ov r de waarheid. Om nu de waarheid te vinden
wordt de bespiegelende rede .vervolmaakt door
het verstand de practische door den raad. Om
juist, te oordeelen wordt de bespiegelende ver
volmaakt door de wijsheid, de practische door de
wetenschap. Het streefveroogen wordt vervol
maakt in de verhouding tot anderen door de
godsvrucht, in dc verhouding tot den mensch
zelf door de sterkte tegen de vrees voor gevaren
en tegen het onordelijk begeeren van genietingen
door de vreeze. Zoo blijkt dat deze gaven zich
uitstrekken tot alles waartoe zich de deugden
uitstrekken, zoowel de intellectueele als de zede
lijke deugden."
De benedenhelft van het wapen drukt uit, dat
de Katholieke Universiteit is een Nederlandsche
Katholieke. Daarvoor is gekozen het wapen der
Nederlandsche Kerkprovincie. Het zilveren kruis
op het roode veld is van ouds 't wapen van het
Sticht van Utrecht en is als zoodanig bij het
herstel der kerkelijke hiërarchie geworden hel
Wapen van het Aartsbisdom Utrecht, hier ge
nomen, zooals gebruikelijk is, om de geheele
Kerkelijke provincie te representeeren.
Het wapen wordt gedekt door de kroon, die
te Weenen bewaard, de kroon van Karei den
Groote wordt genoemd, ofschoon deze volgens
latere onderzoekingen eerst na Karei den Groote
zou zijn gemaakt. Deze kroon meende men te
mogen kiezen, om de plaats der vestiging, die de
keizerskroon boven haar wapenschild voert. De
Universiteit moge geen stedelijke zijn, om den
krachtigen steun van Nijmegen is er een nauwe
band tusschen stad en Hoogeschool. loch is
niet de stedelijke kei^rskroon gekozen, omdat
de kroon meer nog dan een heenwijzing naar de
stad der vestiging wil zijn een herinnering aan
ons oudste cultuurtijdperk. Uitgezonderd een
deel van het Zuiden, ontving ons land met het
Katholicisme, gepredikt door St. Willihrord eil
zijn medehelpers voor - het eerst een breedere
beschaving, die zich ontwikkelde, en tot bloei
kwam in de Carolingsche periode.
De spreuk is ontleend aan geschriften uit
denzelfden tijd.Karei de Groote en andere middel
eeuwsche vorsten plachten diverse stukken aldus
be onderteekenen (vandaar ook het „in Dei no
mine" tegenover het meer klassieke „Dei nomi-
ne").
Er werd dan bijgevoegd of bij- verstaan
actum" en de zin was in den naam Gods ge-
'ukkig volbracht. De Universiteit wil de spreuk
ecbter als een bede en wenscli opvatten, waarbij
•ban b.v. „progrediamur" als aanvulling kan
borden gedacht. De zin is dus Mogen wij in den
113am Gods gelukkig voortgaan of moge het ons
111 den naam Gods voorspoedig gaan. Aldus
sbiit de spreuk ook aan bij de stukken van het
schild.
Het wapen is in overleg met de Commissie van
Organisatie ontworpen en geteekend door de
e,ielsmeden Jan Eloij en Leo Brom, die ook het
Sroot en klein zegel der Universiteit zullen snij
den en de groote metalen wapenschilden in kleu-
r(m zullen uitvoeren, welke de gevels der ver
schillende Universiteitsgebouwen zullen ken
tekenen.
Advertentiëni 15 regsls f I.fB'j alks ragsi daarboven
plaatsen wordt 2 maal berekend, ingezonden medtdsslragen 7B
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
cent, 3 maai
ct. per regel,
op aanvraag
Legervermindering
Naar de „Tel." verneemt is in beginsel beslo
ten tot een aanmerkelijke legervermindering
door opheffing van oen der vier divisies en wel
de tweede divisie te Arnhem, bestaande uit 6
regimenten infanterie, 2 regimenten veld-artille-
rie en 1 half regiment huzaren.
Invoering 48-urige werkweek.
Naar wij vernemen, ligt het in het voor
nemen van B. en W. van 's-Gravenhage den ge
meenteraad voor te stellen tot vervanging van
de 45-urige werkweek van het gemeenteperso-
neel door een 48-urige werkweek. Deze voorstel
len zullen tegelijk met de begrooting worden
behandeld.
Subsidie voor werkloozenkasson.
De regeering heeft goedgevonden, dat ook
voor 1924 de mogelijkheid zal geopend blijven,
dat aan werkloozenkassen een subsidie van meer
dan 100 pet. overeenkomstig de bepalingen van
het werkloosheidsbesluit 1917, wordt verleend,
doch alleen in gevallen, waarin het dringend
noodig blijkt.
De Dordlselie burgemeestersvaeaturo.
Naar men verneemt is binnenkort de benoe
ming te verwachten van mr. W. G. Wendelaar,
uurgemeester van Alkmaar tot burgemeester
van Dordrecht.
De schadeloosstelling van de Kamerleden.
Namens de Kamerfractie van den Vrijheids
bond, is gisteren den volgenden brief aan do
Christ.-liist. Kamerclub gericht
„Naar aanleiding van uw schrijven d.d. 29
September j-1- waarvan wij tegelijkertijd publi
catie in de pers opmerkten, hebben wij de eer u
mede te deelen, dat wij daarvan niet zonder
verbazing hebben kennis genomen.
Wanneer het de bedoeling van uw schrijven
mocht zijn daarmede onze Kamerclub opwek
king te geven in gelijken zin te handelen, dan
zou dit doel vermoedelijk heter kunnen zijn
-bereikt, indien er gebruikelijkerwijze een ge
zamenlijk vooroverleg ter zake had plaats ge
vonden thans ligt het voor de hand, dat wij uw
schrijven voor kennisgeving aannemen.
Wij willen u intusschen nog wel medodeelen,
dat een soortgelijk denkbeeld ook reeds eenigen
tijd bij ons een punt van overweging had uit
gemaakt, en dat wij voornemens waren, zoodra
een verlaging van ambténaarstractementen in
derdaad een feit mocht worden, de andere groe
pen der Kamer uit te noodigen, van gedachten
te wisselen over de vraag, of het op den weg der
Kamerleden kan liggen, zich een offer, en zoo ja,
m welken vorm te getroosten.
Door uw, onzes inziens ontijdig optreden, zal
thans die weg niet kunnen worden betreden wij
zullen nu te zijner tijd overwegen, wat ons in
deze zal te doen staan."
Een uitvlucht
De poslcrijenbegrooting.
Verschenen is de begrooting P. T. T.-bedrijf.
Hoewel de exploitatie-uitgaven met ongeveer
/ll millioen gedaald zijn, kan geen winstcijfer
worden geraamd, wegens het teruglóopen der
exploitatie-inkomsten.
R. K»Vakbureau.
Het Bureau voor de R. K. Vakorganisatie zal,
naar wij vernemen, op 10 October in het St.
Josephgebouw te Utrecht een vergadering
houden met de volledige besturen van zijn aan
gesloten organisaties. Op deze'vergadering zullen
punten van behandeling zijn De arbeidsduur
en daarmede verband houdende verleende over-
\verkvergunningen het rapport der commissie-
Barge en de Volkskrant,
Tegen do Vlootwet.
De R.K. kiesvereeniging Rijkskieskring 'g-Gra-
•venhagè heeft gisteravond haar uitgestelde
tweede vergadering, ter bespreking van de Vloot
wet gehouden.
De rij der sprekers werd geopend door kolonel
Evers, hoofdaalmoezenier, die ervan overtuigd
is, dat de regeering geen militaire uitgaven zal
doen, indien die niet strikt noodzakelijk zijn
voor het land. Hij dient een motie in in dezen
zin, welke voorts vertrouwen uitspreekt in de
regeering.
De heer baron Van Voorst tot Voorst be
grijpt dat wij met onze vloot niet tegen Enge
land of Japan kunnen vechten. Er zijn echter
in de geschiedenis tal van voorheelden waaruit
blijkt dat een kleine, maar eensgezinde natie
veel bereiken kan.
De heer Spit zegt, dat degenen, die zich tegen
de Vlootwet verklaren, in geen geval als de be
stokers van de regeering kunnen worden be
schouwd. We hebben steeds andere landen ver
weten. dat zij voorgingen in bewapening en den i
vrede verhinderden. Laat nu Nederland voorgaan
op dit gebied.
De heer Guit is tegen de Vlootwet, omdat zij,
die geen schuld hebben, de zwaarste lasten van
den oorlog moeten dragen.
De Inleiders aan het woord.
Prof. V e r a a r 1 met applaus en gejuich
begroet, zegt dat de oorlog uitgegroeid is tot
een technisch monstrum, dat oen onmogelijk
heid is voor een klein volk.
Men moet uitsluitend werken in de richting
van het recht,, en dan kan men beter tijdelijk
niet beschikken over de schatten van Sumatra
of Gelebes, dan de verschrikking van den oorlog
ondergaan, die den ondergang beteekent. Militai
re weerbaarheid is niet de eenige weerbaar-beid.
Nederland vervult in de internationale gemeeit-
schap een rol, die men het in ieder geval zal
laten vervullen.
Men moet niet zeggen de Regeering stelt
het toch voor. Dan zouden onze Kamerleden
daar zeker aan gebonden zijn Maar als de Re
geering iets 2egt, dan is 't nog niet zoo. Ook wij
als volk moeten ons woordje mogen zeggen.
(Applaus).
Gewapend met ons gezond verstand, mogen
wij gaan in een andere richting dan de Regeering
en strijden voor onze machtige internationale
rechtspositie. (Luid langdurig applaus)..
Kapt. L a m b o o y wijst er allereerst op, dat
de uitspraak van de vergadering niet bindend
is voor.de Kamerleden. In 1911 heelt onze weer
macht zeker preventief gewerkt. Toen wij ons
leger uitbreidden werd het Duitsche operatic
plan, dat eerst over Roermond voerde, veran
derd en omgelegd.
Na de conferentie van Washington heeft
Engeland Singapore versterkt. En men moethet
Japansche gevaar niet onderschatten. Niet ai-
,een met cultuurmiddelen mogemvij ons wapenen.
Tegenover de oorlogsmentaliteit mogen wij niet
in ons zwembroekje gaan staan.
Vervolgens werd de volgehde motie (van het
bestuur) aangenomen met 210 tegen 11 stemmen,
welke uitslag met luid applaus werd begroet,
J-,De R.K. kiesvereeniging, enz.,
overwegende.
dat in de R.K. Staatspartij in het algemeen en
in den Rijkskieskring 's-Gtfaverihage in het hij
zonder voortdurend is aangedrongen op aan
zienlijke bezuinigingen ten aanzien van de mili
taire uitgaven
■dat door uitvoering der aanhangige Vlootwet
aan den aandrang niet wordt voldaan
dat de bepToel'de buitenland scire politiek van
N ederland ook in de toekomst alle militair ver
toon moet vermijden, maar hierin moet bestaan,
dat wij
het liooge aanzien, dat Nederland in aile lan
den om zijn groote cultuurwaarden en niet om
zijn militaire krachten geniet, als de beste waar
borg voor onze onafhankelijkheid bewaren en
vermeerderen
dringt er met den nreesten ernst bij de R.K.
Kamerfractie op aan de aanhangige Vlootwet
niet te aanvaarden
besluit dezh motie ter kennis te brengen van
de katholieke Kamerfractie en de pers
verzoekt den overigen R.K. Rijkskieskring-
organisaties aan deze motie adhaesie te betuigen.
Tijdens de stemming werd druk geteekend op
een katholiek petitionnement tegen de Vloot
wet, uitgaand van de Studieclub St. Michael.
Duidelijker dan Minister De Geer het gezegd
heeft, kunnen wij het niet zeggen de verwerping
van de Vlootwet brengt den Minister van Fi
nanciën geen cent in het laadje. Hij staat dan
voor dezelfde uitgaven als nu hij wordt er beter
noch slechter van. Meerdere kosten vloeien er
voor Nederland niet uit voort. De raming
was, dat over zes jaar de uitgaven éën millioen
hooger zouden worden, maar dat eene millioen
zal wel door bezuiniging gevonden worden.
Dit alles is zoo duidelijk, dat alle twijfel uit
gesloten schijnt. Nochtans zijn er ook onder ons,
die zich lieten meesleepen en die onder den in
vloed kwamen der legende, dat Vlootwet en
bezuiniging met elkaar in verband staan."
Gemengd Nieuws.
Ernstige v ei h't p a r.t ij. Dinsdag
avond, meldt de Asser Crt., heeft er te Fochteloo
een ems' ige vechtpartij plaats, gehad, die ver
moedelijk reeds een slachtoffer gemaakt heeft.
Een paar arbeiders uit öe omgeving, zeker L's,
hadden op de markt te Oosterw'olde varkens ge
kocht. Van het daarvoor ontvangen geld maak
ten zij met hun schoonvader H. de J. aldaar
goede zwier. Eenige cai'é's werden bezocht en
toen men zich eindelijk huiswaarts begaf, waren
ale drie mannen geducht onder den invloed. De
veldwachter M. wilde hen toen wegens openbare
dronkenschap verbaliseeren. Doch dat zette zulke
kwaad bloed hij de mannen, dat een hunner een
dolk greep en daarmee den veldwachter te lijf wil
de gaan. Woest sloeg hij om zich heen. Doch in de
formeele vechtpartij, die inmiddels ontslaan
was, wist noch zag hij meer wat hij deed, met 't
ontzettende gevolg, dat de woesteling, in-
plaats van den veldwachter, op vvien hij het
gemunt had, zijn schoonvader met het dolkmes
dwars door een der longen stak.
De manuiacturier A.S., te Smilde, die van
de vechtpartij getuige was, had intusschen
de politie en den geneesheer gewaarschuwd.
Weldra waren dezen te plaatse. De beide dron- i
ken kerels werden gearresteerd en opgebracht,
terwijl de schoonvader' per ziekenauto in aller
ijl naar het ziekenhuis te Groningen werd over
gebracht. Zijn toestand was zoo ernstig, dat
men vreesde, dat hij tijdens het vervoer den
geest zou geven.
M otorv legels, Gisteravond reden drie
jongelui uit Hilversum op een motorfiets in
woeste vaart over den Bussutnsehen grintweg
in de richting van Hilversum, toen ter hoogte
van het fietspad naar Craillo een vrachtwagen
naderde. Door het schijnsel van een lantaarn,
die onder den wagen hing, in de war gebracht, en
meenend, dat van de andere zijde ook een voer
tuig naderde, raakte de bestuurder van de motor
fiets, Van Schijndel, zijn stuur en evenwicht
kwijt. De'motor vloog tegen den wagen en daar
na over den Weg tegen een boom. Alle drie jonge
lui sloegen tegen den grond. De bestuurder kwam
er het best af hij had alleen ontvellingen. Dc
beide anderen zijn ernstig gewond van den een
werd een voet verbrijzeld, die hedenmorgen afge
zet is, en de ander kreeg een verbrijzelde knie.
Zij zijn in de R.K. ziekenverpleging te Hilver
sum ondergebracht.
Teleï.
15.
Uit de Pers.
De V loot wel.
„De Standaard" (A. R.) driestart over de
Vlöotwptaffaire en schrijft daarbij o.rn.
„De eigenlijke Vloot wordt door Nederland
en Indië saam betaald.
Op de volgende wijze
De aanbouw der oorlogsbodems komt half
voor rekening van Nederland en half voor reke
ning voor Indië.
De kosten voor person re 1, kolengebruik
enz., van de in dienst zijnde schepen worden
gedeeltelijk door Nederland en gedeeltelijk door
Indië gedragen. Hierbij gaat het dus niet half
om half. Ne'derland betaalt de bedrijfskosten
van het deel der Vloot, dat werkelijk in Nederland
aanwezig is, en Indië betaalt de bedrijfskosten
van het deel der Vloot, dat in Indië dienst doet.
Omdat verreweg het kleinste deel der
Vloot in Nederland dient, betaalt Nederland ook
hef, kleinste deel der exploitatiekosten.
De helft der bouwkosten voor de nieuwe
Vlooi., vermeerdert met de bedrijfskosten van
het deel der Vloot dat in Nederland dient, vor
men nu saam een bedrag, dat niet grooter is
dan Nederland thans voor de Marine uitgeeft.
Vandaar het feit, dat de-Vlootwet voor Ne
derland geen nieuwe lasten meebrengt. Wei
lasten, maar geen hoogere lasten dan we
nu reeds moeten opbrengen.
Verwerping van de Viootwet brengt dus op
zichzelf geen cent besparing.
Wil men op de Marine sommen van groote
beteekenis besparen, dan moet men haar a f-
schaffen. Een middenweg is er niet.
-De ramp in Japan. Het eigenaardige
geval doet zich in Japan voor, dat in de door
de aardbeving geteisterde steden een surplus
aan levensmiddelen is ontstaan, ten gevolge van
de enorme aanvoeren. Dientengevolge konden de
rantsoenen aan de bevolking verdubbeld worden.
Een der meest gruwzame bezigheden, waar
mede bepaalde personen zijn belast, is het
verzamelen van geld en kostbaarheden, wdke
zich nog op de lijken van de bij de catastrofe
omgekomen personen bevinden. Er wordt aldus
dagelijks voor een bedrag van ongeveer 3O0Ü
Yen gevonden.
Ook dieven hebben reeds tal van lijken van
alle kostbaarheden en geld beroofd.
Dc aardbevingen duren met 1 usschenpoozen
nog voor o.m. te Tokio, en gaan met hevige
stortregens gepaard.
Hevige orkaan. In New Foundland en
de nabijgelegen kustprovincies van Ganada
heeft een hevige orkaan gewoed. Er werd groote
schade aangericht. Naar schatting zijn er
o.a. ongeveer een kwart millioen vaten appelen
vernield. Veie personen Werden gewond.
G r o o 1. c b r a n d. Lit Oran (Algiers) wordt
gemeld, dat een groote brand heeft gewoed in
het entrepot. Een groote hoeveelheid pharina-
ceui.isc.he artikelen ging verloren. De schade
wordt geraamd op 1.500.000 francs.
D e in ij At a m p in Scholia n d'. De
brigades, die liet reddingswerk in de mijn te
Falkirk op zich hebben genomen, zagtn gister
ochtend haar volharding betoond, toen zij vijf
mijnwerkers redden, hoewel alle hoop reeds lang
was opgegeven.
