Het geheimzinnige raadsel
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Donderdag 11 October 1923.
No. 13766
Bureau KOEMARKT 4 Teleïoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën s 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseh Nieuws.
NA HET LIJDELIJK VERZET.
Te Brussel heeft gisternamiddag een minister
raad plaats gehad,Welke zich bezighield met den
toestand in het Roergebied. De ministerraad-
kwam in overeenstemming met de Fransche re-
geering, tot de conclusie, dat er geen aanleiding
bestaat, de door de Duitsche regecring gevraag
de Fransch-Belgische-Duit sche commissie in te
stellen, welke zich zou bezighouden met het
Vergemakkelijken van de hervatting van het
economisch leven in het Roergebied.
De Fransche en Belgische regeeringen zijn
Van oordeel, dat het instellen van zulk een
commissie geen nut heeft, aangezien de Franseh-
Belgische autoriteiten in het Roergebied vol
ledige volmachten hebben en bovendien in ver
binding staan met hun regeeringen en alles, wat
in hun macht is, zullen doen om de hervatting
van den arbeid te bevorderen.
Aan den anderen kant is alleen de Commissie
van Herstel gequalificeerd óm zich bezig te
houden met de door Duitschland te verrichten
leveringen.
Naar het schijnt, zien de industrieelen in het
Roergebied af van het denkbeeld van verlenging
Van den arbeidsdag. De afgevaardigden en syn
dicaten van de Roer, die te Gelsenkirchen heb
ben vergaderd hebben zich er mede tevreden ge
steld de onwettigheid te bewijzen van het be
sluit, der werkgevers tot verlenging van den
arbeidsdag in de mijnen. Evenwel namen zekere
elementen een aggressieve houding aan ten op
zichte van de werkgevers.
Aan den anderen kant hebben sommige bo-
drijfsraden zich verklaard voor een algemeene
neerlegging van het werk in de mijnen.
Met het oog op dezen toestand hebben de
mijneigenaars de aanplakbiljetten waarin aan
kondiging werd gedaan, dat men zou terugkee-
ren tot den arbeidstijd van voor den oorlog,
doen vervangen door nieuwe kennisgevingen,
Waarin wordt aangekondigd, dat voorloopig de
arbeidsduur niet zal worden verlengd en dat
onverwijld onderhandelingen zullen worden ge
opend te Berlijn tusschen vertegenwoordigers
der werkgevers en werknemers ter oplossing van
de kwestie.
DUITSCHLAND.
De Duitsche regeering zal heden terstond
na de aanneming van de machtigingswet, de
navolgende vijf, reeds geheel liggende, ver
ordeningen uitvaardigen
lo. oprichting van een valuta-bank
2o. stopzetting van de bankbiljetten-pers
3o. beperking van de rijksuitgaven
4o. beperking van den invoer
5o. intrekking van verschillende demobili
satie-verordeningen. (Dit laatste beteekendt o.a.
de annuleering van de verplichte tewerkstelling
van oorlogs-invalieden.
Rins en e regeering en industrieelen.
Verschillende bladen vestigen er-de aandacht
op, dat zoowel Hugo Stinnes als de overige Rijn-
kmdsche industrieelen inderdaad van plan waren
eerst de rijksregeering^te raadplegen alvorens
•net de Fransche generaals te onderhandelen.
Zij hebben met de Fransche autoriteiten be
raadslaagd over het hervatten van den arbeid.
Be industrieelen waren gedwongen totdergelijke
onderhandelingen aangezien de rijksregeering
verk.laard had voortaan geen ondersteunings-
oredieten meer aan de industrieelen te zullen
verleenen. Het kabinet heeft reeds een uitvoeri
ge bespreking aan de actie der industrieelen ge
wijd.Van officieuse zijde wordt erop gewezen, dal
de eischen die Hugo Stinnes aan het rijkskabinet
zou hebben gesteld niets meer zijn dan een sa
menvatting van bet standpunt der industrieelen,
welke het kabinet zelf heeft gevraagd. Dit stand
punt der industrieelen heeft het kabinet nog niet
besproken. Tot dusver zijn de 10 vragen der
industrieelen slechts nagegaan door de betrokken
departementen. Gisteravond zou het kabinet
echter nogmaals vergaderen ter bespreking van
deze aangelegenheid.
DUITSCHLAND EN AMERIKA.
Te Berlijn, verluidt, dat bekende Ameri
kaansche bankiers, wier namen nog niet be
kend gemaakt werden, op weg zijn naar Berlijn,
ter bespreking van de mogelijkheid van een
lecning voor Duitschland.
Er loopen geruchten, dat Amerikaansche kapi
talisten zouden willen deelnemen aan de uit
gifte van de nieuwe munt op goud-basis.
De Amerikaansche ambassade verklaarde,
niets te weten van onderhandelingen over de
hulp uit de Vereenigde Staten. Zij acht het
evenwel mogelijk, dat na de regeling van de
Roerkwestie bet mogelijk zal zijn voor Duitsch
land een leening te verkrijgen. De reis van Cuno
w„ordt. met een en ander in verband gebracht.
BEIEREN.
De „Reichsflagge" een van de belangrijkste
onderdeden van den Kampfbund van Hitier,
beeft in hare vergadering te Neurenberg ver
klaard, dat zij zich achter Von Kahr en diens
politiek schaart.
Dit besluit heeft Hitier aanleiding gegeven
de leiding van de Reichsflagge" neer te leggen.
LLOYD GEORGE EN IIET
PI^AN-HUGHES.
Sprekend te Montreal over Coolidge's verkla
ring dat het nog niet te laat was om het herstel
plan van Hughes in overweging te nemen, zeide
Lloyd George
Ik vind dit uiterst belangrijk. Dit plan is ab
soluut het beste plan voor een regeling der scha
deloosstelling, doch liet spreekt vanzelf, dat
sedert het voor het eerst ter sprake werd ge
bracht, de capaciteit van Duitschland om te
betalen, geringer is geworden. Ik leg er chn na
druk op, dat Hughes' plan een goede hoop geeit
op een succesvolle oplossing.
DE TANGER-KWESTIE.
Reuter verneemt uit Londen, dat de Engelsehe
Fransche en Spaansche experts, die het Taflger-
vraagstuk hebben besproken, thans tot over
eenstemming zijn gekomen betreffende de for
mule, welke, terwijl zij de respectieve regeeringen
geheel vrij laat in haar handelingen, zal dienen
als basis der besprekingen in de toekomstige
conferentie van gevolmachtigden.
76
Ja, m'n waarde Bumrng, ze:de de comnrssars,
^oe gaat dat. Eerst hadden We den moord, op den
Professor, van den dader geen spoor. De aanslag
op de auto van den bank'er, we misten weer
'cdere aanwijzbig. Je begrijpt, dat bij den laat-
sten aanslag, toen We tenminste eenig houvast
hadden, We maar al te geneigd waren aan te
hemen, dat we eindelijk den draad in handen
hadden. Die journalist was overal bij, hij kon er
dus de hand in gehad hebben. Nu toen is maar
kbit en goed besloten hem te 0; resteeren. We
hopen heel wat te ontdekken, maar We zijn wel
oen beetje bedrogen uitgekomen. De resultaten
zijn maar heel mager. En dit lijkt, me al wel vast
ho staan, als het Werner was, die trachtte den
hankierjieer te steken, dan zijn het toch anderen
Scvveest, die eerder al getracht hebben hem te
uooden.
Apropos, hebben die mijnheer van Gielen en de
C!'fgenamen van professor Evan nog geen ruzie
0rn den buit, vroeg de detective.
Om den buit Wat bedoel je
O, ik dacht maar zoo, dat die uitvinding van
"en professor, waarvan sprake was, zeker geld
'Vaard is. En op de uitvinding zullen denk ik bei-
e Partijen aanspraak maken.
J^wel, maar de bankier heeft immers dadelijk
DE FIUME-KWESTIE.
„Polotika" meent te weten, dat de voorgeno
men samenkomst van Mussolini met Pasjitsj
niet plaats zal hebben, daar de huidige stand
der Fiume-kwestie niet veroorlooft, er een
positief resultaat van te verwachten. De ont
moeting, voegt het blad er aan toe, zal meer
resultaten kunnen opleveren, wanneer de in
gang zijnde onderhandelingen ten einde zijn
gebracht.
hij het eerste verhoor al verklaard, dat hij de
rechren van dc kinderen van den vermoorden
professor volkomen erkentIk denk, dat die het
met elkander Wel eens zijn. En bovendien men
beweert, dat de zoon \an van Gielen trouwen zal
met Alice Evan, Een flink meisje is zij.
En haar broer
O, de jonge dr. Evan. Hm, dat lijkt me een
schuw type, zoo'n half gekke geleerde. Ik heb
hem eenmaal gesproken.
Hoeft hij zich hier in de stad gevestigd
Neen, hij reist zoo wat, ik denk, dat hij wel
weer studiereizen zal gaan maken. Het is en
blijft een ellendige geschiedenis. Het verwondert,
me eigenlijk, dal. jij er nog niet je neus in gestoken
hebt, Running.
Misschien, antwoordde deze diplomatisch, in
ieder geval bemoei ik mij nooit, met dergelijke
interessante geschiedenissen, als ik daarvoor niet
van de een of andere belanghebbende een op
dracht krijg.
Running was intussehen opgestaan en stak den
commissaris rle hand toe.
Nou veel succes hoor, zeide hij.
Hetzelfde met de anarchisten, antwoordde de
ander.
De altijd vriendelijk glimlachende detective
vond de inlichtingen die hij verkregen had, blijk
baar niet belangrijk. Hij ging dien dag voor de
tweede maal een b ezoek brengen aan de hospita
van Frits Werner,
Ja, juffrouw, zeide hij, ik moet u toch nog even
lastig vallen. Jü moet me eens vertellen of uw
commensaal ook niet bezoek gehad heelt van
RULGARIJE.
Een officieel bericht meldt, dat de regeering
van Bulgarije, nu de communistische opstanden
geheel zijn bedwongen, een uitgebreide amnestie
zal verleenen aan de gevangen genomen opstan
delingen, uitgezonderd hunne leiders.
De leider Wankof, die den opstand te Sofia
leidde, verklaarde hij zijn verhoor voor den
rechter van instructie, dat hij oorspronkelijk eën
opdracht van de communistische partij had ge
weigerd, daar de opstand volgens hem mislukken
zou. De centrale der communistische partij over
tuigde hem echter van het tegendeel en verklaar
de, dat zij goede gronden had aan te nemen, dat
op steun van Joegoslavië kon worden gerekend.
ROEMENIE.
De politie te Boekarest heeft een complot
ontdekt tegen het leven van verschillende mi
nisters en vooraanstaande personen op financieel
en journalistiek gebied. Er zijn verscheidene
personen gearresteerd, onder wie twee studenten,
die een volledige bekentenis hebben afgelegd.
PORTUGAL.
Dezer dagen is te Lissabon reeds het derde
complot tegen den nieuwen president van Por
tugal, Te'xeira Gomes, ontdekt. Vijanden van
den president voorspellen, dat hem hetzelfde
lot zal treffen als zijn voorgangers, van wie er
vijf een gewelddadigen dood zijn gestorven,
terwijl de overigen zijn gevlucht.
Alleen Dalmeida, de afgetreden president was
de eerste, die zijn geheelen tijd heeft uitgediend.
PERZIE.
Uit Teheran verneemt Reuter De oud-minis
ter Oawam-Es-Salteneh is gearresteerd. Een
bericht uit Allahabad verklaart, dat de arresta
tie werd uitgevoerd op last van den Perzischen
minister van oorlog die krachtige maatregelen
neemt tegen politieke tegenstanders,daarhij hen
er van beschuldigt zijn val te bewerken. Er
heerscht groote opgewondenheid in Teheran,
Waar men verdere verwikkelingen verwacht.
uitgezonden, ten einde deel te nemen aan de
vijfde zitting der Internationale Arbeidsconfe-
rentie, welk op 22 dezer te Genéve is bijeenge
roepen.
Irt die afvaardiging zijn benoemd
a. tot afgevaardigde der Nederlandsche re
geering, tevens voorzitter der afvaardiging, dr.
W. It. Nolens, minister van staat, lid van de
Tweede Kamer der Staten-,Generaal, hoogleeraar
in de arbeidswetgeving aan de Gemeentelijke
Universiteit te Amsterdam
b. tot afgevaardigde der Nederlandsche re
geering C. J. P. Zaalberg, directeur-generaal van
den arbeid
c. tot afgevaardigde, vertegenwoordigende de
Nederlandsche werkgevers, ir. C. F. Stork, direc
teur van de N. V. Machinefabriek Gebrs. Stork
en Co., te Hengelo
d. tot afgevaardigde, vertegenwoordigende
dc Nederlandsche arbeiders, J. Nauta, 2de secre
taris van het Christelijk Nationaal Vakverbond,
penningmeester van ylen Internationalen Bond
van Christelijke Kantoor- én Handelsbedienden
organisaties
e. tot secretaris dei', delegatie, met den titel
van technisch raadsman, dr. A. M. Joekes, ad
ministrateur bij het Departement van Arbeid,
Handel en Nijverheid.
CHINA.
De nieuwe president Tsao Koen is gistermor
gen in zijn ambt bevestigd. Later nam hij deel
aan de plechtigheid van de afkondiging der con
stitutie in het parlement, waar hij den eed af
legde. De constitutie is Dinsdag gereedgekomen
en goedgekeuiü, na een behandeling in het par
lement, die niet minder dan twaalf jaar heeft
geduurd.
ALLERLEI.
Uit Parijs. De „Daily News" heeft gemeld,
dat prins von Bulow benoemd zal worden tot
Duitsch gezant te Parijs. Te Parijs heelt men
hiervan tot dusver nog geenerlei bevestiging
ontvangen.
Uit Berlijn. De bankbiljetten van 5 en 10
milliard mark zullen weldra in omloop worden
gebracht. Ook uitgifte van biljetten van 20. 50
en 100 milliard wordt reeds aangekondigd.
Uit New York Het congres der Amerikaan
sche federatie van den arbeid, dat te Portland
woidt gehouden, heeft met 25.066" tegen 1895
stemme een voorstel tot, prichling van een
politieke arbeiderspartij verworpen.
Binnenland.
I)e leeftijd van toelating tot de lagere school.
De parlementsrédacteur van „het Volk" meldt
aan zijn blad
Naar wij uit goede bron vernemen, overweegt
de regeering een wijziging van het Kon. besluit
waardoor de leeftijd, waarop het geoorloofd is,
dat een kind tot de lagere school wordt toege
laten, welke leeftijd nu minimaal 5% jaar be
draagt met één jaar zal worden verhoogd en dus
op minimaal 61/2 jaar zal worden gesteld.
Deze wijziging zou tweeëerlei bedoeling heb
ben
l e. zou zij veroorzaken een vermindering van
den toeloop van jonge kinderen in 1924 waar
door althans dat jaar de eerste klasse minder
bevolkt zal zijn, hetgeen voor genoemd jaar tot
eenige bezuiniging zal kunnen leiden
2e. zou de verbooging van den toelatings
leeftijd liet paedagogisch belang worden gediend,
wijl volgens veler meening de tegenwoordige
minimale toelatingsleeftijd van 51/,, jaar te laag
is. De autoriteiten moeten nog over het voor
nemen der regeering advies geven.
Indien de wijziging wordt doorgevoerd zal dit
nog in den loop van dit jaar geschieden.
Internationale Arbeidsconlerentie.
Bij Kon. besluit van 3 dezer is bepaald, dat
eene afvaardiging van Nederland zal worden
iemand, die niet te goed onze laai sprak
O ja, antwoordde de juffrouw, er is hier zoo
iemand geweest, dat was daags nadat mijnheer
Werner en mijnheer van Gielen ruzie hebben
gehad. Hij sprak erg krom en had een heel vreem
de naam.
Precies, zeide'de detective, en Weet u ook Wat
hij bier kwam doen.
Neen, heelemaal niet. Hij is ook niet weer terug
gekomen.
In orde juffrouw, ik ben u zeer dankbaar voor
uw goede hulp. En als het u pleizier kan doen,
dat te vernemen, dan wil ik u wel zeggen, dat
mijnheer Werner wel heel spoedig uit zijn hechte
nis zal ontslagen worden.
Deze mededeeling deed de juffrouw blijkbaar
genoegen en zij Verzekerde nog herhaalde malen,
dat het ook idioot was om zoo'n goeden lieer in de
gevangenis te stoppen.
De detective scheen te meenon, dat hij dien.
dag genoeg gedaan had. Tenminste men kon
hem nadat hij op zijn gemak had gedineerd, dien
avond in den schouwburg aantreffen,waar luj met
de meeste aandacht volgde, wat op het tooneel
voorviel. Maar in de pauzes nam hij toch ook
zeer scherp het publick op. Hij had plaats ge
nomen in een loge, die hij in het donker hield,
zoodat hij zonder zelf in het oog te loopen, een
goede kijk op de zaal had.
Hij maakte gebruik bovendien van een goeden
tooneelkijker en scheen zijn bezigheid zeer amu
sant le vinden.
Eenmaal, bet was in de pauze tusschen het
tweede en het derde bedrijf, maakte hij een
De ambtenaren der Kamers van koophandel.
De Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
heeft aan de Kamers van Koophandel een circu
laire gezonden, waarin hij mededeelt, dat hij de
begrooting dezer Kamers niet zal goedkeuren,
tenzij aan het personeel der Kamers een salaris
verlaging van 10 wordt toegekend,'met in
gang van 1 Januari 1924.
De Minister motiveert dit, volgens de „Tel."
door te wijzen op den zorgwekkenden toestand,
waarin inzonderheid handel en nijverheid op het
odgenblik verkeeren, hetgeen hem voor de nood
zakelijkheid, stelt, uit te zien naar middelen die
er toe kunnen leiden, bepaaldelijk op deze takken
van volksbestaan van overheidswege gelegde
geldelijke lasten zooveel mogelijk te beperken.
De R. K. Universiteit.
Ter gelegenheid van de opening van de R. K.
Universiteit 17 dezer zullen in het gebouw De
Vereeniging te Nijmegen het woord voeren de
rector-ma gnificus dr. Jos. Schrijnen, de pause-
teeken van verrassing, toen in een loge schuin
tegenover de zijne, waar ook bet licht, getemperd
was, een dame zich voorover hoog en zoo goed
zichtbaar w'erd.
Aha, mompelde Bunning. dat wordt interes
sant.
De bedoelde dame had zich blijkbaar in den
lichtkring gewaagd, zij trok zich tenminste dade
lijk weer in het half duister terug. Maar de detec-
ive wist blijkbaar genoeg, Want toen het derde
bedrijf aan den gang was, verliet zij z'n loge, het
spel scheen hem absoluut geen belang meer in
te boezemen. Hij verliet, den schouwburg en wan
delde buiten een beel je op en neer, als ware het.
hem binnen T,e warm geweest en schepte hij nu
een luchtje.
Maar intussehen nam hij terdege dc rijtuigen
en auto's op,die zich in lange filevoor den schouw
burg begonnen op te stellen. En ten laatste
scheen hij gevonden te hebben Wat hij zocht. Het
was een blauw gelakte auto. Bunning zocht nu
een taxi, waarin hij plaats nam.
Chauffeur, zei hij, je rijdt straks die groote
aulo na onverschillig waarheen die rijden mag. Er
zit een goede fooi voor je aan, als je de auto niet
uit het oog verliest.
Geen nood, mijnheer, dat komt in orde; ant
woordde dc man.
Geen tien minuten later werd de bedoelde,
auto voor geroepen. Een dame stapte in, Waarna
onmiddellijk werd Weggereden.
En de taxi, waarin Bunning gezeten was,
volgde.
Wordl ueevul'jd).
I
