DAGBLADWQCÜ SCHIEDAM HAf OMSTREKEN*
„L. van Beethoven
46ste Jaargang.
Zaterdag 13 Oetober 1923.
No. 13768
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Binnenland.
De militaire kameleon.
Naar het „Vad." verneemt, zal binnenkort
een gala-uniform voor de officieren Worden vast
gesteld.
Deze zal bestaan uit een zwarte jas met
één rij knoopen en zwarte pantalon.
De aanschaffing is Voorloopig facultatief
maar zal na drie jaar verplichtend worden ge
steld.
Wat zijn die heeren vindingrijk L
Teekenen maar.
„De Tribune" vertelt een mooi staaltje van
het handteekenen verzamelen voor het befaamde
petitionnement, dat straks wel 3 a 4 milliotn
handteekeningen (of kruisjes zal verLoonen
In het Amsterdamsche Werkhuis met zijn 1200
Verleegden is een van de ambtenaren van
de directie twee dagen vrijgesteld van dienst
om bij de verpleegden rond te gaan om ze
het petitionnement te laten teekenen. De
oudjes zien in dengene, die hun de lijst aanbiedt,
allereerst hun superieur, Wien iets te weigeren
hun zeker zuur zal opbreken.
Er werd dan ook als één man geteekend.
Realpolitiek en Romantiek.
De Verslaggever van „Het Vaderland" die
de journalistenreis naar België meemaakte,
Vertelt van den maaltijd, door het gemeente
bestuur van Antwerpen aan de Nederlandsche
pers aangeboden, het volgende:
„Wij waren vlak tegenover Kamiel Lluysmans
gezeten, een der bekendste figuren uit de socia
listische beweging.Huysmans stond bij de Loosten
op de vorstelijke gezinnen op en zong het volks
lied mee. „Zóó ver zijn uw vrienden in Holland
nog niet", veroorloofden wij ons op te merken.
En dadelijk was de gezellige causeur op dreef
Och wat, wij zijn toch geen romantikers, wij zijn
realpolitiekers; de Hollandsclie socialisten komen
ook nog wel zoover. Wat wilt ge, ging de heer
Huysmans voort, wij eeren het Staatshoofd,
koning of geen koning, en dan (met een klap op
de tafel) ik wil u zeggen, wanneer het voor mij
gaat om een Koningschap zooals bijvoorbeeld
iö Engeland, of om een republiek h la Frankrijk,
dan kies ik voor mij het Koningschap.
„Aldus Kamiel Huysmans, voorman uit de
'ftternationale socialistische beweging. En aan
gezien onze socialistische collega's zoo veel verder
af zaten, meenden we goed te doen deze even
eerlijke als verstandige overtuiging op deze wijze
°hder hun oogen en die van andere Nederland
sche socialisten te brengen.
Na de houding van de Nederlandsche socia
listen bij het regeeringsjubileum van ons Staats
hoofd schijnt ons deze uiting van Huysmans
dubbel leerzaam, zegt „De Vrijheid" terecht.
Gemengd Nieuws.
Een gek figuur. In het „Vdl." vertelde
een tooneelspeler het volgende humoristisch
svontuur
Het was in het gebouw voor K. en W. in den
Haag, in November 1912. Men gaf de Operette
Hie Försterchristel en we waren genaderd tot de
litiale van het tweede bedrijf, v
De Christel ligt dan op haar knieën voor
Een gevoel van bedeesdheid, van eigen klein
heid en ontzag maakt zich van ons meester,
z°o dikwijls we het geluk kunnen bereiken, stil-
uister end te mogen genieten van werken van
Beethoven, den geweldigen, den genialen, den
strijdenden, den oVerw'innenden Beethoven den
Srootsten toonkunstenaar, dien het God behaag
de de wereld te schenken, als een verheven voor
beeld van een mensch in den waren zin des woords
die met al zijn krachten den strijd voert om.de
dorheid te vinden en te bewaren.
Vurige hoogachting en diepe vereering paart
Zl°h daarom met dat schuchtere, bedeesde ge-
voor den man die dien zwaren levens-
ijd in alle vormen zoo zuiver en schoon in
^bgerepte klankenreeksen heeft weten uit te
rukken.
En is 't dan vreemd te noemen, dat men over
eSeheele wereld dien Beethoven eert en huldigt,
eb dat zal blijven doen, allereerst door zijn on-
01 fclijlce werken zoo gaaf en waai mogelijk te
polken, maar ook door zijn naam aan muziëk-
^ereenigingen te verbinden welke hem als het
°°gste en schoonste ideaal voor oogen willen
°uden
B Hok in onze stad, men weet het, bestaat een
rlr'nPh°nie-orkest, dat den naam van Beethoven
ti^agt, en gelukkig, durven we te zeggen, met
b. Dit kranige orkest waarvan de heer J.
dj' Eeltzer op zoo waardige wijze steeds het
^acteurschap heeft bekleed viert binnenkort
tje|Us(B*g 13 Nov. a.s.) zijn derde lustrum. Vijf-
1 Ja»r lang reeds is 't het bestuui en dirigent
de deur van Keizer Jozef II en zingt „Herr
Kaiser Du liebe Majestët" enz. enz. Het or
kest zet met de triomphale opkomstmuziek
in. De deur gaat open en vier Gardisten komen
op en blijven links en rechts bij de deur staan.
De hofhouding op het tooneel gaat in de tradi-
tioneele groote hofbuiging. Ademlooze stilte
Nu kom ik op als Keizer Jozef II en blijft voor
de geknielde Christel staan. Plotseling begint
't publiek vreesclijk te lachen De soufleur
roept mij toe Mensch je pruik Ik tast
naar mijn hoofd en voel alleen de witte dames
kous, welke ik over mijn hoofd had getrokken
om te verhoeden, dat mijn donker haar onder
de witte Allongepruik zou uit komen Het pu
bliek brult De kapelmeester klopt af en
kruipt van zijn lessenaar weg om zijn bril schoon
te maken, hij lacht tranen. De Gardisten zijn
een voor een door de deur verdwenen en ik
vlieg als een aangeschoten wild zwijn naar mijn
keizerlijk appartement terug
Wat was nu 't geval Een haardspeld uit
mijn pruik was in de franjes aan de portiére
die aan de deur was aangebracht, blijven haken
en zoodoende was mijn pruik in de deuropening-
blijven hangen, zonder dat ik er erg in had
Bij de pogingen, de pruik weer los te krijgen
van de portiére, lag het publiek half flauw van
den lach. Dat van de heele finale nu niets meer
terecht kwam, laat zich wel denken. Mijn kei
zerlijke waardigheid en autoriteit was naar de
haaien
Toen het doek gezakt was, kwamen mijn
directeur en de regisseur mij als twee bloed
honden aanvliegen. „Ich schmeisse Sie raus",
25 gulden boete, enz. enz.
Vijf minuten later wordt de directeur, die
in zijn kleedkamer een sigaret stond te rooken
(denkelijk om zijn zenuwen weer tot rust te
brengen) door een brandweerman „gesnapt"
en met 25 gulden beboet. Nieuwe herrie
I I I e b d r ij f9 e scene.
Nu kom ik weer op als Keizer Jozef, om
mijn scène met de arme Christel te spelen
Maar zoo ver komt 't niet Ik ben nog niet
goed en wel op, of een „Pettenklant" roept
van den Engelenbak Jozef, waar heb je
je kous Maar nu was 't mis Ik voelde dui
delijk, dat de troon mij onder mij .wankelde
Het publiek ging zóó te keer, dat ik maar heen
gegaan ben, Christel aan haar lot overlatend.
Na de voorstelling is de Keizerlijke Ma
jesteit als een dief langs donkere grachten en
straten naar huis gegaan Het was mijn eerste
en tevens ook mijn laatste „Representationsrol
Een figuur tegenover 2000 menschen. de bla
mage was grooter dan de gage
Merkwaardig geval. Mevr. S. in den
Haag had sedert eenigen tijd een gevoelig plekje
boven het linkeroog. Een paar dagen geleden
begon het door onbekende oorzaak plotseling te
bloeden en bleef pijnlijk. Op diezelfde plaats
ongeveer had Mevr. S. op 18-jarigen leeftijd|een
wond gekregen door een vallende glasruit en na
dat het glas uit het voorhoofd verwijderd was,
werd de wond door den geneesheer gehecht.
Een dame, die dézer dagen bij haar op be
zoek kwam, ontdekte, dat er een heel klein
hard puntje uit de gevoelige plek te voorschijn
kwam. Met een soort pincet probeerde zij het
eruit te halen, wat haar dan ook gelukte. Een
stukje glas van ongeveer 11/.i c.M. lengte kwam
voor den dag
't Merkwaardige van het geval is, dat het
mogen gelukken, een schare dilettanten bijeen
te houden, die met hart en ziel zich aan de edele
giootsche kunst der muziek willen wijden.
In 1907 waren er in onze stad eenige personen,
die plannen bij zich droegen tot oprichting van
een strijk-orkest, dat inderdaad ook reeds den
15c!en Juni van 't volgend jaar door toetreding
van 12 violisten en 1 contra-bassist onder den
naam ,,L. v. Beethoven" tot stand kwam wat
later voegden zich hier nog een alt en een cello
bij. Den 28sten Dec. van 't zelfde jaar werd het
eerste concert gegeven in de voormalige zaal der
S.O.V. a.d. Vlaardingerdijlc, waartoe eveneens
een pianist en vier fluitisten hun medewerking
verleenden. Zoo'n succes beleefde men hiervan,
dat Weldra het orkest met verschillende blaas
instrumenten als klarinet, hoorn, trompet en
trombone werd uitgebreid zooclat men toen dus
den ouden naam van strijkorkest in dien van
symphonie-orkest, moest veranderen.
In April 1909 vólgde de eerste uitvoering van
het vergroote orkest, en in Mei 1910 op 't vol
gend concert, Werd de eerste symphonic gespeeld,
een van Haydn, terwijl hierbij ook de toen nog
ongehuwde Mevr. Berck-Feltzer voor de eerste
maal haar zoo hoog gewaardeerde hulp als
pianiste Verleende. Zij speelde bij deze première
een Capricio briilant van Mendelssohn.
Nadien ging het met „Beethoven" steeds in
stijgende lijn, orkest-werken werden vertolkt
van Beethoven zelf, van Mozart, Schubert e.a.,
Welke uitvoeringen, vervolmaakt nog door de
medewerking van de steeds goede solisten, on
verdeeld succes behaalden voor' uitverkochte
zalen.
Op 't oogenblik is het orkest 45 leden sterk en
scherpe glas, zonder haar te hinderen 28 jaar
lang op dezelfde plek is blijven zitten en nu nog
zonder verdere onheilen aan te richten verwij
derd kon worden.
De paniek op de Londensclie
mark t. Wat er eigenlijk dezer dagen op de
kanariemarkt (eigenlijk Club-row Market), in
Betlmal Green te Londen gebeurd is, wèórdoor
de paniek, die oorzaak is geworden van het
lichamelijk letsel van zooveel menschen en den
dood van zooveel gevleugelde zangers en vier
voetige huisdieren, is. ontstaan daarover
tast men nog in het duister en daarnaar is de
politie nu ijverig op zoek.
Vaststaat, dat er op gen gegeven oogenblik
,jEen aardbeving geroepen werd, onmidellijk
gevolgd door de kreten „Een paard óp hol
en „Daar is cr een met een revolver De men-
schenmassa, die al Wat geestelijk geïnfecteerd
was door de griezeligste voorspellingen voor dé
zen Zondag, die, naar het zeggen van duistere,
astrologen en koffiedikjuffrouwen, vreesciijke
aardschokken te Parijs en te Londen moest bren
gen, nam de zaak voor echte munt op. Het ver
dere verloop blijft dan niet in nevelen gehuld. Op
iédere vijftig meter in de straat is wel een over
prikkelde joffer, die den kreet overneemt ze
sleept haar zeven kinderen achter haar rokken
aan en kiest het hazenpadde psychose wint
veld kooien, hokken, honden- en katten-, daar
na kinderlevens verliezen hun beteekenis. Een
een paar uur later liggen de kermende slacht
offers in de ziekenhuizen.
Zoo is het gebeurd. Kort na half twaalf, toen
de kooplui in hun stalletjes, gelijk ter plaatse
gebruikelijk is, hun waar bij opbod aan het ver-
koopen waren, en zeker 4000 menschen de markt
vulden, begon het gegil, en het gedrang naar de
beide uiteinden van Sclater Street, waar de
markt gehouden wordt. De eerste patiënten
verloren er het evenwicht bij en geraakten onder
den voet. De stalletjes vielen om, nadat de sta
ken, Waarop ze steunden, als lucifershoutjes
Waren doorgeknapt. De kooien moesten het
bitter ontgelden weldra lagen tallooze kanaries
en andere vogels dood op het plaveisel.Katten
en honden, die niet tijdig uit hun hokken en
boxes konden wegkomen, ondergingen hetzelfde
lot. Een groote ramp dreigde een oogenblik, toen
een kraampje met patentbranders tegendengrond
ging en de aanwezige petroleum vlam vatte,
waarbij de brandende \loeistof zich een weg
baande tusschen het publiek. Maar dit gevaar
was gelukkig gauw ondervangen.
Van tijd tot tijd werd een groote volière alleen
maar opengetrapt, zonder dat de bewoners
letsel bekwamen. Dan hoorde men boven het
gegil van de menschen uit een hevig getjilp en
dwarrelde een brigade „pietjes" het luchtruim in.
Wat roerend was, was het gedrag van. de kin
deren tegenover den doodsnood van hun grootste
vriendjes de vogels. Honderden dezer dierljes-
zijn door kinderhanden gered en talloos Waren
de tranen, vergoten door de kleinen bij het zien
van het lijden der verminkte dieren. Deze laatste
hebben Wel ontzettende verliezen geleden. Zoo
zag men, toen de paniek voorbij was, in den win
kel van een der grootste vogelhandelaren een
grooten korenzak bijna vol met vogellijkjcs.
Een klein meisje van 12 jaar, een buurmeisje van
een schildpaddenkoopman, dat dezen verzocht
had op zijn levende koopwaar te mogen passen,
werd bij de vervulling van die taak door de vluch
tende menschenmassa verrast. Zij wist de kisten
beschikt over bijna alle instrumenten, Welke in' t.
kader van een symphonisch werk thuishooren.
Niet alleen echter de vereeniging jubileert,
maar ook haar directeur, de heer J. C. M. Felt-
zer, die van 't begin af aan, dus nu 15 jaar, deze
functie vervult en tevens nog een andere
heugelijk feit herdenkt n.l. een 30-jarige muzika
le loopbaan. Reeds als 12 jarige jongen bracht
hij het klaar gunstig proefspel le leveren voor
liet Schied.-Symphonie-ork'st,-dat onder leiding
stond van Julius Egencr en onder bescherm
heerschap van den Schutterij-majoor A issor.
Als 3e fluitist werd hij aangenomen en gal
zijn eerste voordracht met de ouverlure Lohen
grin. Spoedig hierna werd de jonge kunstenaar
fluitist bij de Stafmuziek der Schutterij, van
welk gezelschap eerst eveneens Egener dirigent
was, later Bart Verhallen. Elf jaar lang bleef
Feltzer aan de stafmuziek alhier verbonden, in
Welke periode hij slechts een zomerseizoen uit
kwam voor het Rotterdamsche Schutterij-corps,
dat Arthur Zeidel dirigeerde. Van 1903 1914
had hij het voorrecht als fluitist geëngageerd te
zijn bij het beroemde Residentie-orkest, dat hij
in 1914 verliet, om meer zelfstandig werk te
beginnen.
In den mobilisatie-tijd was bij van Aug. 1914-
Dec. 1915 kapelmeester van het 33ste landweer-
muziekcorps in Rockanjc, in welken tijd hij ook
dikwijls voor de soldaten soleerde en hen met
zijn prachtig spel een aangename afwisseling in
hun eentonig leven wist te bezorgen. Ieder Weet
ook, dat de heer Feltzer de laatste jaren hier cn
in Rotterdam'en elders meerdere malen als so
list of medewerker bij concerten is opgetreden.
Zijn groot kunstgevoel en vaardige techniek is
met schildpadden met haar eigen lichaam te
beschermen maar geraakte zelf onder den voet
en werd vrij ernstig gewond. Van één koopman
beloopen de verliezen alleen al tusschen acht- en
twaalfhonderd vogels, die een kapitaal vertegen
woordigen van meer dan 300 pond sterling. En
de meeste van deze verliezen worden, als men bij
die eenvoudige menschen kan verwachten, niet
door verzekering gedekt.
Eenige honderden vrouwen zijn bij deze tragi
komische historie flauw gevallen. Een juffrouw
gdde boven de menigte den naam uit van haar
tWeejaiig dochtertje, dat ze reddeloos verloren
dachV-en waarnaar ze als krankzinnig liep rond
te zoeken. Wie schetst haar vreugde, toen ze
door omstanders opmerkzaam Werd gemaakt op
een baby, die door een krachtige mannenhand
hoog boven de tierende volksmassa werd uit
gedragen, uit vrees dat ze verpletterd zou wor
den, en toen ze in die kleine haar lieveling her-
leende
Sluwe dieventruc. Te Antwerpen, in
een café aan de Keyserlei, is dezer dagen een
Amerikaansch echtpaar de dupe geworden van
een buitengewoon handig stel oplichters.
Deze Amerikanen schatrijke lieden, waren al
te Harwich in „aanraking" gekomen met een der
schavuiten, die hen later van hun hebben en
houden ontlastten. Toep ze n.l. de boot naar
Antwerpen wilden nemen, liep een goedgekleed
heer tegen den echtgenoot aan. Uit deze botsing
distilleerde de vreemde lieer een kennismaking,
waarbij hij zich voorstelde als hoogleeraar uit
Missouri, zoon van eën ouden vriend van den
Amerikaan. Achteraf is gebleken, dat deze
„hoogleeraar" zijn slachtoffers al van Londen -
uit gevolgd was.
Toen men te Antwerpen was aangekomen,
werd opnieuw een „toevallige" ontmoeting
geënsceneerd, en later een afspraak gemaakt
voor een samenkomst in bovenbedoeld calc. De
nieuwbakken vriend wilde niet buiten zitten,
want, zoo gaf hij voor, hij moest binnen iemand
spreken. De beide Amerikanen gingen mee naar
biijnen. Nauwelijks zat men, of epn vierde per
soon kwam bij liet gezelschap, die voorgesteld
werd als taxateur. De vriend ging even met
dezen taxateur apart, blijkbaar om een diaman
ten ring te laten schatten. Toen hij terugkwam,
scheen hij teleurgesteld en verklaarde dat hij
„bekocht" was en dat de ring waardeloos was.
De Amerikaanschc dame keek daarop bezorgd
naar haar eigen ringen. „Hebt u die in Amerika
gekocht vroeg de „taxateur". „Neen", was
het antwoord, „te Parijs." Toen de man aan
stalten maakte heen te gaan, werd hij door den
Amerikaan teruggeroepen, die hem beleefd
verzocht, ook de ringen van zijn vrouw eens te
schatten. De taxateur haalde een loupe te voor
schijn en ging met de ringen naar het raam, om
beter te kunnen zien.
Opeens viel er een glas wijn op den vloer.
Consternatie. Toen de Amerikaan opkeek, zag
hij don „taxateur" juist door het deurgat ver
dwijnen, met de ringen. De „vriend" schreeuw
de dat hij don bedrieger wel zou krijgen, en holde
zijn medeplichtige achterna. Beiden waren zoo
verstandig, niets meer van zich te laten zien.
En toen de Ameriknansche echtelieden naar
hun plaats waren teruggekeerd, kwamen ze tot
de ontdekking, dat zij behalve van de ringen ook
nog van hun tasch met geldswaarden, een gouden
beurs en andere dingen van w-aarde waren be
roofd.
hem natuurlijk niet met den wind komen aan
waaien, maar dankt hij aan zijn met zorg Ver
volmaakten aanleg enlangejarenvan onvermoei
de studie. Van zijn moeder ontving hij de eerste
piano-lessen, van zijn broer Willem, die thans
in Rotterdam zijn musicus-carrière maakt, de
eerste vioollessen en van Bastiaan Visser de
eerste fluit-lessen. Vooral van zijn 1621ste
jaar pakte hij hard aan en studeerde hiervan 2
jaaraandeToonkunst-muziekschool teRotterdam
en 3 jaar aan het Conservatorium In den Haag.
Nu al 28 van de 30 jaar geeft de heer Feltzer
los, niet alleen in fluitspelen, maar ook in viool-
en piano en steeds hebben velen van zijn onder
richt willen profiteeren. Voor zijn dirigentschap
is hem vooral het engagement bij het Residentie
orkest een flinke school gfeweest, waar 1 e m aller
lei müziek werd voorgelegd, die tot in e'è uiter
ste finesses moest worden ingeleefd en begrepen.
Men ziet dus, dat én orkest én dirigent wel
reden hebben, om hun jubilea waardig te vieren,
wat dan ook met een feestconcert zal gebeuren
op Dinsdag 13 Nov. in den R.K. Volksbond,
waar dan ongetwijfeld zeer velen tegenwoordig
zullen zijn, om van het hun gebodene te genieten
en voordeel te trekken. Muziek toch, welgezind
en aandachtig beluisterd,, verkwikt niet alleen
den mensch, maar veredelt hem ook. Niemand
was hiervan meer overtuigd, dan de grccte B( d-
hover^ zelf.
„Gij.zult mij slechts groot terugzien",sprak
hij eens, „niet.alleen als kunstenaar zult- gij mij
grooter vinden, maar ook als mensch beter cli
volmaakt
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
