Het geheimzinnige raadsel
DE PHOENIX"
DAGBLAD IVOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Verven en Stoomen.
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Dinsdag 16 October 1923.
No, 13770.
Bureau KOEUAUKÏ 4. Telefoon Imleseommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Buitenlandsch Nieuws.
HET HERSTEL.
In zake het Belgische plan tot regeling der
Schadeloosstellingskwestie kan nog worden ge
meld hel plan beoogt het aanwijzen van sommi
ge bronnen voor inkomsten van Duitschland en
de opbrengsten van zekere in Duitsohlnnd in het
leven te roepen monopolies ten behoeve van
de schadelooss teil ingsbetaliiitgen alsmede het
vestigen van een hypotheek ter hoogte van een
nader te bepalen bedrag op de Duitsche in
dustrie.
De „Daily Telcgrai~>h" wijst er op, dat het
plan op sommige belangrijke punten overeen
stemt met het jongste aanbod van de regee-
ring-Cuno van Juni j.l. dat door de Engel-
sche regeering in overweging werd genomen
als basis voor de onderhandelingen met Ber
lijn. Het blad zegt, dat het een schrede in de
goede richting is, dat de Commissie van Her
stel thans gemachtigd is, het practische plan
te onderzoeken, dat vier maanden geleden te
Brussel werd opgesteld. Het onderzoek van
het plan zal al dan niet resultaten kunnen
opleveren. In elk geval wordt het niet beschouwd
als een regeling der schadeloosstellingskwestie,
daar het geen betrekking heeft op zulke belang
rijke kwesties als die van de stabiliseering van
het Duitsche geld of van het moratorium, maar
uitsluitend de methodes aangeeft, waarop geld
verkregen kan worden.
Dat is echter het vitale element van het
probleem.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat het
Belgische plan sedert de eerste aanbieding ervan
in verschillende opzichten is gewijzigd. Het totaal
bedrag van de Duitsche schulden wordt gesteld
op 50 milliard goudmark, het maximum genoemd
in de voorstellen, welke Bonar Law in Januari
jl. te Parijs deed.
Op een basis van 6% rente en stortingen in
het amortisatie-fonds ter delging van de Duit
sche schuld, zullen jaarlijks 3 milliard goud-
mark worden vereischt.
De „Times" zegt, dat door de Belgische com
missie was voorgesteld een inventaris op te
maken van de Duitsche rijkdommen, zoowel
betreffende de eigendommen alsook de bronnen
van inkomsten.
De Duitsche regeering heeft de technische
nota van België getoetst en bevonden dat zij
als grondslag van een definitief plan kan strek
ken.
DOUANE-CONFERENTIE.
Bij de opening der gister te Gcnève aangevan
gen internationale conferentie over de douane
formaliteiten, welke bijeengeroepen is onder de
auspiciën van den Volkenbond, constateerde de
voorzitter Buxton dat 34 staten vertegenwoor
digd waren, onder welke de niet-leden van den
Volkenbond, Duitschland en Amerika, en ver
klaarde, dat liet doel van de conferentie uit
sluitend is te trachten de douaneformaliteiten
en reglementen te vereenvoudigen en te be
perken.
NIEUWE DUITSCHE DANK.
Het Duitsche Rijkskabinet beeft gister be
sloten een muntbank op te richten. Het papieren
geld blijft wettelijk betaalmiddel, doch de uit
gifte van nieuw papieren geld zal worden ge-
staakt. Aan liet hoof van de nieuwe bank zal
een raad van beheer van 20 leden worden ge
plaatst.
80
Dat is te zeggen. Van den kant van Jozef Evan
Was liet zeer zeker wel een huwelijk uit liefde,
maar van haar kant ben ik daar niet zoo heel
zeker van. In elk geval heeft zij zijn aanzoeken
steeds geweigerd tot haar vader het beslissende
Woord sprak. Zooals ik u al gezegd heb, haar
Wider vertoefde in Siberië, doch 't gelukte hem
mt dat verre verbanningsoord te. ontsnappen.
ia Japan kwam hij naar Europa terug en voeg-
zich in Zwitserland bij zijn dochter. En hij
heeft ten slotte bewerkt, dat zij hem haar hand
reikte.
Natuurlijk omdat hij haar gelukkig wilde zieu
en overtuigd was, dat zij beiden elkaar liefhad
den, meende Frits Werner.
Dat is nog de vraag. Ge moet niet vergeten,
dat én Janowski én zijn dochter leven voor de
Wraak Ufun haat tegen al het bestaande is vree
wijk, zij mecnen nu eenmaal, dat aan al het on
echt door bloedig geweld een einde gemaakt
r,1t>et worden. Zij zetten met andere Russen een
rëeks van samenzweringen op touw en zijn mede-
fdichtjg aan vele bloedige aanslagen in het Rus-
IN HET BEZETTE GEBIED.
De Fransche spoorwegregie in het bezette
gebied wil slechts een zeker percentage van
het Duitsche spoorwegpersoneel weder, të werk
stellen. Zij verklaart, dat zij den dienst met veel
minder personeel dan vroeger hij de Duitsche
spoorwegen in dienst was, kan onderhouden.
DE VERREKEN BUREAUX.
Duitschland hervatte de samenwerking met de
verrekenhureaux, welke belast zijn met de rege
ling der schulden van vóór den oorlog tus-
schen Fransche en Duitsche particulieren. Deze
samenwerking was door Duitschland na de be
zetting van het Roergebied bij wijze van re
presaillemaatregelen gestaakt.
ENGELAND.
De kanselier van de schatkist heeft te Bir
mingham een rede gehouden, waarin hij verklaar
de, dat elke minister van Financiën natuurlijk
den wensch koestert de belastingen te verminde
ren. Door aanzienlijke bezuinigingen op de uit-
gavenwas reeds een vermindering van verschillen
de belastingen-mogelijk geweest, doch de minis
ter verwachtte niet, dat de begrooting over
1924 eveneens een surplus van 160 millioen
pond sterling zou aanwijzen. De regeering zou
dc mogelijkheid' overwegen orn dooi' bezuini
gingen de belastingen te verminderen, daar dit
zeer gcwenscht zou zijn, doch tegelijkertijd zou
men naar nieuwe bronnen van inkomsten moeten
uitzien.
Adverfcsntiëni 15 regal» 1.75 elk» ragtl daarhovaa 35 cant, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden madaöeeüngsn 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
ANGORA HOOFDSTAD VAN TURKIJE.
De Nationale Vergadering te Angora heelt
het wetsontwerp aangenomen, volgens hetwelk
Angora de hoofdstad van Turkije zal zijn.
De Turksche ministerraad heeft gedelegeer
den aangewezen, ten einde met de Amerikaan-
sche vertegenwoordigers een regeling te l.rel'-
l'en omtrent de schadevergoeding, die betaald
zal worden aan de Amerikanen, wier belangen
tijdens den oorlog zijn benadeeld.
CHINA.
In haar tweede antwoord op de nota der
mogendheden, in zake den treinroof bij Lien-
Tsjengj aanvaardt de Cliineesche regeering de
gestelde cisclien.
Zij wenscht. alleen een bespreking over het
bedrag der te betalen schadevergoedingen.
De Ghineesche regeering verklaart zich in
haar antwoord bereid met de mogendheden
samen te werken in zake de oplossing van het
vraagstuk van de bescherming der spoorwegen.
ALLERLEI.
Uit Frankfort Eenige bankinstellingen te
Mainz zijn ertoe overgegaan, hun personeel in
Fransche francs te betalen. Aangezien ook door
de spoorweg-regie de in haar dienstzijnde ar
beiders met Fransche geld worden betaald valt
dus in het Rijnland op een dubbele valuta te
rekenen, gelijk een jaar geleden ook in het Saar-
gebied het geval was.
De Keulsche correspondent van de Times
hoort uit goede bron, dat de ontworp-overecn-
komst tusschcn het Wolff-eonzern en de Fransche
bezettingsoverheid nog niet is getoekend, omdat
de FranSehen nieuwe eisclien hebben gesteld,
die Otto Wolff, de leider van liet conzem, te
zwaar vindt.Niettemin nemen de andere industri
eden het hem hoogst kwalijk, dat hij, in tegen
stelling met. Stinnes, met de Franschen heeft
onderhandeld zonder Berlijn te raadplegen.
Uit Constantinopel. De regeering van
Angora besloot het voorstel van de Oosten-
rijksche regeering te aanvaarden, tot het voeren
van besprekingen, betreffende do voorwaarden
sische Rijk. Janowski bevond Jozef Evan een
zeer waardevol bondgenoot, een man van weten
schap wieïis laboratorium middelen leverde voor
bommen en/,. Jozef Evan wist ook. van de ont
dekking van zijn vader en heeft daarvan met zijn
revolutiónnaire. vrienden gesproken. Welnu sinds
dien is' streven vgn Janowski er op gericht dat
geheim in handen te krijgen en natuurlijk zou
dat zijn om de uitvinding van de nieuwe ont-
plofba're stof, die een ontzettende uitwerking
moet hebben, te benutten voor zijne doeleinden,
Hij is juist de man om desnoods het levensgeluk
van zijn dochter op te offeren, als hij dat noodig
vond cm Evan voorgoed aan zich te binden. In
hoeverre of er van haar zijde de liefde in het spel
was, kunnen we intusschen voor het oogenbik
laten rusten. Zij trouwden met elkaar Tegen
den zin vanprofessor Evan, die met een en ander
tamelijk op de hoogte was.
Jozef Evan had dus geheel met ziin vader
gebroken.
Ja, of liever zijn vader met hem. Hij heeft
eerst nog vele pogingen aangewend om zijn vader
het geheim van diens uitvinding afhandig te ma
ken. Hij wist er trouwens wel 't een en ander van
en beproefde zelfstandig tot resultaat te komen,
maar dat schijnt niet gelukt. En zijn vader was
absoluut niet te bewegen zijn zoon nog tot zijn
vertrouwde te maken. Toen is Jozef Evan piot
voor een vriendschappelijke politiek en het slui
ten van een economisch verhond tusschen de
beide landen.
Uit Berlijn. In een brief aan den Rijkskan
selier heeft de" Rijkspresident verklaard, dat hij
in verband met de Rijksfinanciën en de ernstige
tijdsomstandigheden, in het vervolg tot nader
aankondiging vijftig procent van de hem toege
stane representatietoelage zal laten vallen.
Uit Parijs. De Temps" meldt uitWarschau,
dat de staking van de mijnwerkers en het spoor-
en postpersoneel in Poolsch Silezië ten einde
loopt. Het werk is voor het grootste deel her
vat.
Uit. Berlijn. Volgens een bericht uit Athene
zijn de ministers van Oorlog- Justitie, Binnenland
ache Zaken en Onderwijs afgetreden.
Binnenland.
- Onze Universiteit.
Nijmegen in liet hijzonder Katholiek Nij
megen volgt met belangstelling de organisa
tie van de officieel© opening der R.K. Universi
teit. Ook uit andersdenkende kringen wordt sym
pathieke waardeering getoond.
De liuldebetooging van katholiek georgani
seerd Nijmegen' aan de professoren der R.Iv.
Universiteit op den dag der officicele opening,
belooft een indrukwekkende demonstratie te
worden. Heel georganiseerd Katholiek Nijmegen
uit alle rang en stand neemt daaraan deel.
Het geschenk der Nijmeegsche burgerij, be
staande o.m. uit de waardigheidsketen voor den
rector magnificus zal namens de burgerij wor
den aangeboden door nir. Jan Wierdels, voor
zitter1 der commissie.
De studenten der R.K. Universiteit hebben
een R.K. Studentenvereeniging opgericht, welke
op initiatief van prof. Groenen werd gedoopt
„Carolus Magnus."
Een tachtigtal studenten gaven op dezc'op-
richtingsvergadering blijken van belangstelling.
Woensdagavond organiseeren de vereenigde
studenten een fakkeloptocht door de stad, waar
aan twee muziekkorpsen zullen deelnemen en
welke optocht tegelijk een hulde zal zijn aqn
de nieuw benoemde professoren.
Edo Fimmen ontslagen.
In den Vrijdag j.l. gehouden vergadering van
het secretariaat van het Internationaal Vak
verbond heeft in vervolg op de reeds vroeger
gehouden discussies in het bureau en in het
bestuur vau het Internationaal Vakverbond een
bespreking plaats gehad over de positie van
Fimmen als secretaris van het I. V. V.
In onderling overleg werd goedgevonden, dat
Fimmen met 1 November a.s. zijn functie als
secretaris van het I. V. V. moet neerleggen.
De (lranluvet-inspeetie.
Binnenkort zullen de oudste inspecteur en
twee der oudste adj.-inspecteurs van de Drank
wetinspectie den dienst verlaten.
Het schijnt voorts de bedoeling te zijn in de
toekomst den dienst zooveel mogelijk te centra-
liseeren te 's-Grévenhage.
Aïscheidsandicntie.
De prinsen van Solo en van Djocjakarta, die
den 20sten dezer ons land zullen verlaten om
eenigen tijd daarna naar Inic terug te keeren, en
de sultan van Boeloengan, die nog eenigen tijd
hier te lande blijft, doch wiens terugkeer naar
Indië ook op handen is, zullen a.s. Woensdag op
Het Loo door de Koningin in afsoheidsaudiëntie
worden ontvangen.
De opbrengst der Indische middelen,
Vólgens het „Bat. Nieuwsblad" neemt de
achteruitgang van de gewone middelen een. ver
ontrustend karakter aan. Indien alsnog geen
strenge bezuinigingen gevonden worden, zal
de begrooting 1925 niet kloppen. Het tekort
op de gewone middelen bedraagt 25 millioen.
De raad van Indië en de bezuinjgingscommis-
sie vergaderen Woensdag tot het overgeven van
nieuwe maatregelen.
Een belangrijk bedrag zoek
Het gemeentebestuur van Didam heelt dezer
dagen een aanschrijving van het departement
van financiën ontvangen, een bedrag van 25.000
terug te betalen, dat de gemeente van het rijk
zou hebben ontvangen. De gemeenteraad ,1 leeft
deze aanschrijving, voor kennisgeving aangeno
men. De burgemeester had reeds aan bet de
partement geantwoord, dat de gewenselite be
taling niet zou volgen, omdat dc gemeente Di
dam bedoeld bedrag nooit had ontvangen.
De koleuievorantics uit hot Roergebied.
He Holl. Nieuwsbur. seint uit Berlijn, dat de
kolenleveranties uit het Roergebied naar Neder
land, die gedurende 14 dagen niet konden plaats
hebben, omdat het Fransche spoorwegbestuur de
rails voor het transport, niet beschikbaar stelde,
thans kunnen worden hervat, aangezien de
spoorlijnen zijn vrijgelaten.
De salarisvermindering.
Naar men verneemt heeft het wetsontwerp,
betreffend^ salarisvermindering der ambtenaren
den Raad van State reeds verlaten en is de in
diening bij de Tweede Kamer deze weck te wach
ten.
De giro-stilsthnd.
Naar men verneemt, zullen de Middenstands-
banken haar bemiddeling Verleenen voor reke
ninghouders, die in moeilijkheden verkeeren, ten
gevolge van het sluiten van den postcheque en
girodienst, Waartoe in de steden, waar derge
lijke banken of agentschappen zijn, commissies
zullen worden gevormd, te beginnen met 's-
Gravenliago. Het bestuur van den girodienst had
de hulp van deze banken reeds in principe aan
vaard, doch het wilde naast den moreelen waar
borg, ook zekere financieel? garantie. Hiertoe
zijn de Middenstandsbanken, wanneer de be
dragen niet te hoog zijn, bereid.
Door dezen maatregel bewijzen de banken,
zoowel haar clientèle, alsook aan den girodienst
een grooten dienst.
Het Verbond van Nederl. FabrikantenVer-
eenigingen heeft zicli tot den minister van water
staat gewend met het Verzoek een algemeen
vijfcents-tërief voor binnenlandsche postwissels
in te voeren, gedurende den tijd, dat de sluiting
van den postcheque- en girodienst voortduurt.
Het verzoek is schriftelijk gemotiveerd.
Een conferentie over het zevende leer jaar.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de Amster-
damsche wethouder van onderwijs., de heer Ed.
Polak, tót de wethouders van onderwijs van
Rotterdam, den Haag, Utrecht en Haarlem een
uitnoodiging gericht om gezamenlijk te bespre
ken of er slappen te doen zijn bij de Regeering
om aan bedringen op het behoud van het zevende
leerjaar, dat de Regeering wil afschaffen.
Telef.
15.
seling ng_ar Zuid-Amerika vertrokken, op een
studiereis. Waarom hij daarheen ging, is mij duis
ter..
Misschien om zich aan demaclu van zijn revo-
lutionnairc vrienden tc onttrekken. Mogelijk was
hij tot bezinning gekomen.
De detective schudde het hoofd.
Neen antwoordde hij dat kan de reden niet
geweest zijn. Eenmaal lid van hun geheime or
ganisatie zou het hem niet gemakkelijk vallen
buiten hun invloed tc raken. En bovendien hij
ging daarheen niet tegen hun zin,ik geloof eerder
in opdracht Van hen, in ieder geval met hun
volkomen toestemming. Volgens de bladen is hij
daarvan pas teruggekeerd, maar zooals ge weet
kwam hij eer terug en verbleef hij reeds hier te
lande, toen zijn vader vermoord werd.
Toch niet door hem.
Neen, dat stond trouwens al dadelijk bij mij
vast. Jozef Evan mag dan zijn wie hij wil, hij is
zeker zoo diep niet gevallen, dat hij in koelen
bloede, zijn eigen vader zou kunnen dooden.Maar
wel heb ik er over gedacht, of misschien nietzijn
v ienden den moord gepleegd hebben. Indien zij
dat voor hun lugubere plannen noodig oordeel
den, waren zij daa.toe zeker wel in staat. En als
het hun plannen dienen kan, dan zullen zij Van
Gielen evenmin sparen. Maar dat is nu juist
hetgeen ik in deze geschiedenis'niet begrijp. -Van
Gielen is al een paar malen bijna het slachtoffer
geweest van een aanslag, aoch het kunnen Ja
nowski en zijn v.ienaen niet zijn, die hem uit den
weg willen ruimen'. Immers met den dood van
drii bankier zofulen zij niets bereiken, want daar
mee komt liet geheim van de uitvinding niet in
lnm bezit. Een ander moet daar achter zitten.
Men verdenkt mij, zeide Werner bitter.
Te dwaas om over te spreken. Doch dien ander
moeten wij vinden, want vermoedelijk is hijook
den man, die den professor doodde.
Dus dat zou dan de bankier niet zijn Hij
speelt in dit alles toch ook een vreemde rol.
Ik geef u toe. Zijn houding is mij ook onbe
grijpelijk. Wat Janowski deed tot heden kan ik
mij volkomen verklaren, alleen de reis vanEvan
naar Zuid-Amerika daar weet ik geen uitleg
voor, sprak de detective peinzend, maar watvan
Gielen bedoelt,daar kan ik mij nog geen theorie
over vormen.
Frits Werner had met groo.te aandacht het
verhaal van Running gevolgd.
Die Janowski, zeide hij, is een gevaarlij ke
kerel.
Dat is hij zonder twijfel zooals alle dweep
zieke mensc.hen gevaarlijk zijn, die zich eenmaal
een ideaal gesteld hebben en meenen, dat te
moeien nas*reven me4 alle middelen.
Wordt vervohjd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
