DAGBLAD WOOIR SCHIEDAMI EN OMSTREKEN.
DITJES EN DATJES.
47ste Jaargang.
Zaterdag 26 Januari 1924.
No. 12854
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 8a. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenv§rzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeit200 bij verlies van een hand, voet oï oog f 200 bij dood f 200 bij verlies vaneen
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de Holl.Algem. Verz.bank te Schiedam
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Een Partijraad.
Reeds meermalen is van verschillende kanten
in onze partij aangedrongen op een Partijraad.
In de R.K. Werkgever schrijft nu dr. Korten-
horst een artikel, waarin hij ook een dergelijken
Raad bepleit. Hij zegt o.a.
„Die eenheid is niet mogelijk zoolang de
R.K. Kamerclub,de Bond, de Sociale Organisatie
en de Pers elk zijn eigen boontjes dopt.
Laten wij toch loeren van onze vijanden.
Wat is de kracht van de socialisten Het is
hun eenheid geen actie gaat er uit van de
S.D.A.P. of het N.V.V. neemt er aan deel, en
het „Volk" voert de propaganda. Er is daar
leiding, die geen tegenleiding duldt. Dreigt er
oneenigheid, binnenskamers wordt een oplossing
gezocht en gevonden en een volmaakte tucht doet
de rest.
Zou men nu denken, dat de socialisten, die
slechts één belang dienen dat der socialistische
arbeiders wél behoefte hebben aan een hecht
verband tusschen politieke en socialie organisa
ties en de pers, terwijl de katholieken, die alle
standen en klassen omvatten, het zonder eenig
organisch verband zouden kunnen stellen?
Wil men geen verkiezingsraad, gelijk door
de R.K. sociale .organisaties voorgesteld, men
moet. het zelf weten en de gevolgen zelf dragen.
Wij hebben tijdig gewaarschuwd.
Doch ook de verkiezingsraad brengt de
oplossing van het probleem niet.
Wat de katholieke eenheid eischt is een
Partijraad, bestaande u,it vertegenwoordigers*"
van
de R.K. Kamerfractie
den Bond van Kiesvereenigingen
de Sociale organisaties
de Pers.
Dat college zal den band moeten vlechten
tusschen de elementen, die tezamen de groote
kracht vormen van de katholieke eenheid en
dat niet alleen bij de verkiezingen die eens
in de vier jaar gehouden worden, doch per
manent, telkenmale wanneer groote belangen
gesta dig overleg eischen.
Deze Partijraad zal aan de hem samen
stellende deelen overeenkomstig elks bij
zondere verantwoordelijkheid volkomen
vrijheid van handelen moeten waarborgen
het karakter van dit college zal er een zijn
van overleg en advies, niet van dwang en ge
bondenheid, tenzij men onder gebondenheid
verstaat den hoogeren vorm van vrijheid, waar
bij terwille van het algemeen belang afstand
gedaan wordt van eigen standpunt.
Het gaat nu eenmaal niet meer zonder
organisatie het machtwoord van enkele „groo-
ten" mist in deze tijden zijn uitwerking het is
struisvogel-politiek wanneer dat niet wordt
ingezien.
a.
b.
c.
d.
Dien middag had ik een paar postzegels
gekocht, die zooals bekend is, zijn uitgegeven
ten bate der Nederlandsche noodlijdende kun
stenaars, en ik zat te overdenken, hoe treu
rig het toch eigenlijk is, dat begenadigde geesten,
met behulp van zulke verkapte bedelarij ziel en
lichaam Bij elkaar moeten houden. Droevig fi
guur slaat zoo dacht ik, een land dat zijn groo
te zonen laat, verhongeren en verkommeren.
Maar dan herinnerde ik mij toch ook weer,
hoe datzelfde land, wat nu zoo norsch den artis-
ten clen rug toedraait, vooral de laatste jaren
zoo'n goeden naam verworven heeft door zijn
ontroerende menschenmin en christelijke lief
dadigheid, waarmee het duizenden en nog eens
duizenden uit de kaken des doods redde en
vanzelf rees de vraag bij mij op, wat toch de re
den van die tegenstrijdige handelwijs mocht zijn.
Juist wilde ik een en ander rustig overden
ken, toen plotseling Grietje, het meisje-voor-
halve dagen, met veel haast en weinig kloppen
de kamer binnenstormde, de angst op haar
gezichten 'n visite-kaartje in haar hand. „Groote
grut is me dat schrikken" zei ze ontsteld. M'n
hand greep gretig naar het blanke papiertje en
met verbazing las ik: De Nederlandsche leeuw.
Even later stond hij voor me, met manen, die
van geen eerste en laatste kwartier afweten, maar
voor deze gelegenheid ten berge rezenz'n
staart zweepte en geeselde natuurlijk zijn flan
ken, en gaf bovendien het karpet een Vrij dagséhe
beurt wat gezien de opstijgende stofwolk nuttig
en, noodig was z'n oogen schoten Bengaalsch
vuur kortom 't Was vreeselijk. Exuseer m'n
nagels, zei hij, mij een poot gevend, m'n naam is
Lion, koning dei' woestijn. Overbluffen liet ik
me niet, en de pijn van m'n ontvelde hand ver
bergend, haalde ik m'n voornaamste houding
voor den dag en zei de pers, koningin der aarde
wat is er van uw dienst
Eerst hapte hij nog grimmig naar een lang-
Men zoelte de oplossing van de crisis in de
katholieke gelederen niet langs liberalen weg,
door wederom zonder eenig verband naast el
kaar te lijven staan, doch doe een uiterste po
ging om door toepassing der christelijk-solida-
ristische beginselen, belichaamd in een „Partij
raad", het onderling permanent overleg te doen
zegevieren.
Hier helpen geen blinddoeken en maskers.
En ook geen machtspreuken."
Gemengd Nieuws.
Een eigenaardig gebruik. Op vis-
s<;hersplaatsen, zelfs al liggen ze onder den rook
der steden, heerschen nog menigmaal eigenaar
dige gebruiken. Zoo gaf de „benoeming" van
een „klinker" te Scheveningan nog al eenige
emotie.
Voor wie nog niet op de hoogte is met het
ambt der klinkers moge het volgende dienen er
blijkt uit, dat religie en negotie soms nog heel
dicht, hoewel ongevaarlijk, bij elkander staan.
Scheveningen heeft vijf klinkers, min of meer
bejaarde visschers, wier taak het is te luiden en
te klinken.
Zij moeten met hun vijven de klok der Ned.
Herv. Kerk luiden, die aan 't eind der Keizer
straat, vlak bij het strand staat. Twintig minuten
voor kerktijd heeft dat luiden plaats, zoodat zij,
die tot een andere kerk behooren, voldoenden tijd
hebben om daarheen te gaan.
Een of twee der luiders hebben daarenboven
nog kerkelijke plichten te vervullen den diake
nen behulpzaam zijn en toezicht bij één der in
gangen te houden.
Het is nog een algemeene gewoonte dat bij
overlijden de klok geluid wordt eerst op den
sterfdag en vervolgens 's morgens als de doode
begraven wordt en bij het vertrek van de lijkstatie
uit het sterfhuis.
Gelegenheid om te wachten vonden ze vroeger
iii 't „kalhuis", waar men u (kallen)vertellen kon
welk schip op de kust aanstuurde en waar altijd
een turfvuur brandde.
Later kregen ze het douanehuisje van de accijn
zen en thans is de torenkamer hun wachtlokaal,
waar een lei en een krijt gereed ligt om bij afwe
zigheid der luiders van een sterfgeval mededee-
ling te doen.
Het klinken geschiedt natuurlijk met een kope
ren bekken en een houten hamer. Het dient om
de burgerij opmerkzaam te maken op de mede-
deeling, die de klinker heeft te doen. In den regel
betreft dit den afslag van visch b.v. om half-
acht afslag van haring, steurharing of versche
visch.
De brutobesomming van ieder schip, dat aan
de markt komt, wordt verminderd met één gul
den klinkloon. (Er gaat ook, als men de treilvis-
scherij uitoefent, een half procent voor de ar
men af).
Een hoogst enkele maal maken ook organisa
ties van de hulp der klinkers gebruik. Zoo het
poote-mug, die echter ijlings de beenen nam, en
brulde toen, dat 't 'n schandaal was. Ik weet
vervolgde hij kalmer, m'n hooge sprongen zijn
hier in Holland uit; ik de Nederlandsche Leeuw,
die eertijds de zeeën beheerschte en de natiën
deed trillen, ben tot een aanfluiting geworden
ik draag mijn lot niettemin met berusting. Ik
grom niet als men mij op uithangborden van her
bergen kladt laat zelfs toe, dat mallcmolenbazen
me voor een cent verhuren aan kinderen met
kleverige vingers, die een ritje op mijn rug willen
ronddraaien.
Gebrek aan geduld zullen jullie, Schiedammers,
trouwens niet verwijten aan mij, die ter eere van
de koningin-moeder reeds meer dan 'n kwart
eeuw, gehurkt op 'n paaltje in de Plantage zit
maar wat me nu aangedaan is, kan ik niet
dulden, dat is te erg en met een boos gebaar
haalde hij 'n postzegel uit zijn slobkousen te
voorschijn. Asjeblieft, bromde hij, een van twee
centen, minder kon het niet, en bekijk nu eens
wat ze van me gemaakt hebben, 'n Zieke kat
is er bij vergeleken nog een majesteit. Dat ze
instee van '-U zwaard, een glas ranja in mijn
poot geteekend hebben is reeds afschuwelijk,
maar dat ze me iets, wat 't midden, houdt tus
schen een boodschappenmandje en een aard-
heienslof, voor zetel gaven, dat is wel zoo ge
raffineerd laag, dat ik er mjjn kalmte bij verlies.
We verliezen allemaal onze kalmte, wel eens,
troostte ik, wanneer we de rebussen der moderne
kunstenaars beschouwen.
Kunstenaars, sprak hij verachtelijk, zeg liever
kunstemakers die zijn tegenwoordig niet wijzer
maar moet 'n volk zooiets dulden De eerste de
beste fox-terrier wordt beklaagd om z'n honden
leven, katjes pakt men niet zonder handschoenen
aan, de vegetariërs konden uit liefde voor de
koe, wel een slager vermoorden,als er iemand met
kegelen een poedel gooit, protesteert de Dieren
bescherming, doch de Nederlandsche Leeuw
laat men straffeloos beschimpen.
Wanneer u er zoo over denkt, hernam ik,
Havencomité, toen het demonstratie wilde hou
den een feestcomité, dat de burgerij tot mede
werking wil opwekken of de Chr. Zeebedenbond
voor een spoedeischende vergadering, waartoe
b.v. 't vorig jaar in den nacht na Paschen de
bemanningen der gereedliggende schepen wer
den uitgenoodigd.
Hoewel de klinkers feitelijk door de Reederij
worden aangesteld en hef klinkermateriaal eigen
dom der reederij is, wordt tegen 't bovenstaande
nimmer bezwaar gemaakt. Waarschijnlijk ook
daarom niet, wijl de klinkers geen vast loon heb
ben.
Voor het luiden der klok ontvangen zij samen
60 ets. voor het klinken 1 per schip. De in
komsten zijn dus zeer wisselvallig.
'Toch is het animo om in 't, corps opgenomen te
worden, bijzonder groot. Dat bleek de vorigeweek
wel, toen met spanning werd uitgezien, wie de
vacceerende betrekking zou krijgen.
Gaan oude gebruiken niet zelden met misbrui
ken gepaard, de benoeming van een klinker ge
schiedt zoo onpartijdig mogelijk.
Gandidaat voor het ambt kan ieder zijn, die
minstens 8 jaar schipper op een logger of bom is
geweest en tusschen 55 en 65 jaar oud is.Men
kan dus meedingen gedurende 10 jaar en zoo
dikwijls als er een vacature is, in den regel door
overlijden.
De Permanente Commissie uit de Reederij
roept de gegadigden op en dan wordt in het Wees
huis op of een groot reederijkantoor de betrek
king verdobbeld.
Men werpt met drie dobbelsteenen en wie de
meeste oogen gooit heeft de betrekking. Deze
week wierp iemand 18 oogen en zijn mededingers
bleven daar allen beneden (zijn opvolger wierp er -
17 zoodat de beslissing spoedig gevallen was.
De gelukkige dobbelaar is nu voor heel zijn leven
in het corps der klinkers opgenomen, tenzij hij
door langdurige ziekte ontslag moet nemen.
Het is te begrijpen, dat zoo'n benoeming een
bcgeerenswaardig goed is voor bejaarde zeelie
den, die gaarne het zilte nat verruilen voor een
baantje aan den wal maar van napleiten over
bevoorrechting of partijdigheid is later geen
sprake.
gewond. Ook werd een groote matericele schade
aangericht.
Vliegongeluk. Een vliegtuig, dat uit
het vliegkamp vanAscli in Belgisch Limburg was
opgestegen moest bij Hasselt door motordefect
dalen, doch kwam terecht in een ondergeloopen
weiland.
Het vliegtuig viel met zulk een kracht van een
hoogte van 600 M. naar beneden, dat het nage
noeg geheel wegzakte in den weeken grond van
het ondergeloopen land. De beide vliegeniers
werden op slag gedood. Het waren twee luite1
nant-vliegeniers, beiden 26 jaar oud.
Toe t-A n k h-A m e n's graf. De „Times"
meldt Na den wekelijkschen rustdag werden
gistermorgen de werkzaamheden hervat. Heden
wordt een aanvang gemaakt met het uit elkaar
nemen van den vierden schrijn. Dit zal minder
bezwaren opleveren, nu er meer ruimte in het
grafgewelf is gekomen. De verwijdering van den
laatsten schrijn, welke de sarcophaag omgeeft,
zal echter nog zeer veel moeite kosten, daar
het dak en de zijstukken uit één stuk bestaan.
Geen liefhebbers. Dinsdag werd te
Bergen (N. H.) publiek geveild het voor eenige
jaren gebouwde landgoed Russenduin te Bergen
aan Zee, dat toen ongeveer een hall' millioen
kostte. Het huis werd slechts weinig bewoond,
daar de eigenaar, de heer Aug. Janssen, reeds
stierf kort na de voltooiing van het grootsche
gebouw. Nadat het geruimen tijd leeg had ge
staan, liet de familie het in veiling brengen,
waarbij het hoogste bod 325.000 was. Het per
ceel werd toen opgehouden. En thans werd
geboden 20.700. Bij het huis behoort 13
H.A. duingrond.
In de voorwaarden voor den verkoop is be
paald, dat Se geheele bezitting onverdeeld moet
blijven en dat er geen stukken van bebouwd
mogen worden.
Hebt if w naaste lief.... Na afloop
van de markt te Oss kregen gisteren, de ge
broeders F. en K. de H. in het café van de Jong
op den Heuvel ruzie.
De kastelein zette het tweetal, dat elkaar
weldra in de haren gevlogen was, buiten de
deur. Daar werd de strijd voortgezet en smeet
de woedende F. den erg tegenspartelenden K.
broederlijk dwars door de dikke spiegelruit
van de firma Tempel. De ruit werd totaal ver
nield de etalage der drogisterij in een ruïne
herschapen. De mishandelde jongeman kwam
er met een paar schrammen aan het hoofd af.
T a njv gesprongen. Bij de Leuna-Werke
te Leipzig, heeft door het springen van een am-
moniak-tank een ernstig ongeluk plaats gehad,
waarbij drie arbeiders werden gedood en 25
Zal 't u mogelijk goed doen te vernemen dat
uw beleedigers gestraft worden met, dezelfde
zegeltjes waar ze u mee grieven met uitgesto
ken hand staan ze er op afgebeeld, vragend om
een fooitje aan het publiek, dat hen verwaarloost
Loon naar werken, sprak hij nu tevreden,
't gezond verstand is dan toch nog niet héele-
maal op hol in onze lage landen. En na de ver
dediging van zijn belangen aan de Pers te hebben
opgedragen, verdween hij met gezwinden spoed
in de gang liet Grietje het thee-servies vallen.
Het was vooral na dit schervengerecht, dat mijn
oordeel over de miskende kunstenaars beden
kelijk ging gelijken op dat van Neerlands Leeuw.
Ja de kunst is in de verdrukking zelfs de
kunst van volksmennerij.
De beroemde welsprekendeGriek, Deirtbsthenes
besteedde jaren aan zijn vorming tot redenaar,
scheerde zijn hoofd kaal om zjjn hersens te doen
gedijen, en stak aleer hij zich tot de menigte durf
de richten, zijn gepolijste toespraken, tienmaal
voor zichzelf alleen af.
De hedendaagsche partijdrijvers maken er
zich gemakkelijker af die zeggen, praat de
menschen naar den mond, leer 25 moppen uit de
„Vroolijke bruiloftsgast" en voordat je 't weet,
zit je op wachtgeld en op 'n Kamerzetel.
't Verloop van de kabinetscrisis gaf van die
nieuwe opvatting weer vele blijken. Nauwelijks
\yas de Vlootwet verworpen of de róode scherp
slijpers brulden in koor herstel der coalitie zou
beestachtig wezen (Algemeene instemming).
N ecnigen tijd toen het werkelijk scheen dat
door de oneenigheid der rechtsche partijen een
zakenkabinet het vooruiticht was, schreeuwden
ze in vereeniging, dat zooiets een treurige ver
slapping der christeli jke beginselen bet.eekcndc,
en. niet zoodra werd het bekend dat de Koningin
een andere oplossing bedacht had, of ze schelter-
d :n schandaal, en moest er een protestmeeting
volgen. j
Troelstra opende de rij sprekers met een huile-
Gevaarlijk voetbalspel. Op de
Houtmansgracht te Gouda waren gisteren eenige
jongens aan het voetballen. Bij gebrek aan een
echt leer deed ditmaal een blikkenbus alsvoetbal
dienst. Over en weer werden prachtschoten
gelost, totdat een der knapen de kroon op het
werk zette met een geweldigen schop tegen de
bus, die tegen een doelpaal, in het huidige geval
het zoontje van den lieer S., ketste. De knaap
werd zoo ernstig aan het hoofd getroffen, dat
hij naar de Wijkverpleging vervoerd moest
worden.
Vreemdelingen. Te Winterswijk heeft
de militaire politie in de afgeloopen week 80
vreemdelingen die zonder papieren waren, over
de grens gewezen.
balk-ac.htige inleiding over de snoode „Volks
krant", die had durven schrijven, dat het pro-
testmeeting-uitstapje uitgeschreven was door de
S.D.A.P. om herrie te schoppen. Dat was niet
waar, griende de spreker niet zoodra riep er
echter een toehoorder: laten we de boel maar eens
op stelten zetten, of Troelstra galmde ik ben 'f
volkomen met dien man eens (Geweldig applaus
kalk uit het plafond).
De laatste spreker was Stenhuis, die 't niet
bijzonder trof, omdat de op-stelten-zetterij ge
durende de meeting al begon, en de roode broe
ders, tengevolge der vinnige opmerkingen van
zwarte schapen die de kudde waren binnen ge
slopen, de gedachte aan het eenheidsfont, niet
stokken en stoelen elkaar uit het hoofd wilden
slaan. Stenhuis die voor geen kleintje vervaard
is en blijkbaar den alleen-verkoop van Hofmann-
druppels heeft, noemde de herrie een zenuwachti-
gen toestand, dien de meetinggangers vanuit
liet zaaltje naar hun fabrieken moesten overbren
gen.
Dat is wat je noemt leiding geven.
Voor iets is het goed geweest, dat alles op
stelten wordt gezet, en wel voor de waarheid.
Deze heeft met haar nieuwe beenverlengstukken
den leugen vlugger ingehaald dan gewoonlijk.
Nog geen twee maanden is het geleden dat
Klaas de Vries hier ter stede stond te beweren,
dal het onderwijs,behalve het leeren van vloeken,
op de bijzondere scholen zooveel slechter was dan
op de openbare en nu is 's mans boosaardig ge-
om it reeds verbannen naar de rommelzolder van
het fabelen-rijk. Eerst is de held en zijn kor
nuiten op alle fronten met cijfers geslagen en na
den uitvlucht, dat de examen-commissies par
tijdig waren, werd het een paar hunner eerlijke
collega's zelfs wat te machtig en oppnlijk sloegen
dezeden laster aan de kaak en bevestigden den
goeden roep die ons onderwijs geniet en verdient.
En Klaas de Vries met zijn trawanten zwijgen
eendrachtig als sphinxen. Maa.Sla.nuus.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
1 iiiiiiiiiMim i r r - --
