DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
DITJES EN DATJES.
47ste Jaargang.Zaterdag 23 Februari 1924. No 13878
Zaterdag 23 Februari 1924.
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intereommuimal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentie n: 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 et. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren.Tarieven worden op aanvraag
- toegezonden. Incassokosten worden berekend.
wratis-Ongevailenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf Ml bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
1 van eeii wijsvinger; f la bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de HoIl.Algem. Verz.bank te Schiedam
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
moet andere jaren de belangstelling eens zien
bij het groote politiek debat.
BinnenUnd.
Het groote politieke debat.
Aldus schetst de overzicht-schrijver van
de „Standaard" het laatste half uur van het
groote politieke debat.
Vrijdagmiddag ruim 5 uur.
In de Kamer „loopt" het groote politieke
debat, 't Gaat speciaal over de financieele
plannen der regeering.
Het „gemeen overleg" is gaande.
Er zijn in de zaal drie excellenties Ruys,
Heemskerk en Van Swaay.
He laatste zit op den tweeden rang te peinzen
over mogelijke giro-verrassingen.
Suze Groeneweg spreekt.
Eenzaam staat ze daar en haar stem is
rustig, zelfs eenigszins vriendelijk. De eenige
die op haar geluid en op haar wijsheid bleef
wachten, is de heer IJzerman. Hoewel rustig,
hangt hij in z'n bankje.
Links anders niemand meer dan in de
verte Wijnkoop, die zoo nu en dan niet in maar
°P z'n bankje zit. Anders niemand meer aan
deze zijde.
Aan de overzijde nog Beumer, de Monté
Verloren en Michielsen.
Suze moet eindigen, de hamer des Voor
zitters roept haar, de „roode" tijd is om. Ze
vraagt deemoedig, of ze eind 'n aan haar betoog
mag maken. De ridderlijke President staat het
toe.
Dan staat de heer Beumer op. Spreekt over
huwende ambtenaressen en Koninklijke be
sluiten. Zelfs zegt hij een keer deze juffrouw
- als hij de geachte afgevaardigde mej. Wester
man bedoelt.
Vijf over half zes de heer Nolens wipt binnen
en zet zich in z'n bankje bij den heer Beumer.
Even later aan de andere zijde arriveert
de heer Weitkamp.
Acht over half zes de heer Wijnkoop ver
dwijnt naar Amsterdam en met hem de ver-
slaggever van „de Tribune".
Tien over half zes. Excellentie Van Swaay
rijst op en gaat stillekens de zaal verlaten.
Dan komt mej. Groeneweg uit haar bankje
én daalt naar het midden der zaal af, om de
goede woorden des heeren Beumer niet te
missen.
Elf minuten over half 6 de heer Loerakker
arriveert en luistert.
Veertien minuten over half 6 de heer Fruy-
tier komt binnen, zit even, kijkt rond, neemt z'n
portefeuille en verdwijnt.
Even later krijgt de heer Weitkamp z'n
stenogram, zet z'n bril op en begint het na te
lezen.
Kwart voor 6 de Regeering krijgt het woord."
Zoo verliep het laatste half uur van dit groote
debat over de groote politiek
Wel een bewijs, hoe weinig de oppositie ten
nadeele der Regeering weet uit te spelen. Men
Zooals eertijds van Alkmaar, begint nu de
Victorie van Gouda.
Dit is geen Goudsche „mop", maar kristal-
zuivere historie.
Zonneklaar heeft het oude half-vergeten
stadje aangetoond, dat het de kronkels en roer
selen der tegenwoordige geestesrichtingen be
spiedt, de nieuwste nooden van den verschen
yd begrijpt, en aan de spits wil marcheeren,
van de kolonne's der menschheid in opmarsch.
t Is niet meer of minder, dan een greep naar
de macht; en wie had dat ooit van Gouda uit
verwacht.
Men heeft namelijk aldaar, onder het perso
neel der gemeente, een ambtenaar, die uit den
aard van zijn beroep tot de hoogere rangen be-
joort, en deze ambtenaar heette tot voor weinig
agen stadsbaas hij was belast met de uiter-
'jke verzorging van Gouda.
Stel u nu eens voor, de rood-schreeuwende
verschrikking van dit geval verplaatst u "nu
sens in den ontzettenden toestand van iemand,
10 gesteld is over meer dan één ondergeschikte,
en zijn verantwoording slechts kan dekken mot
een gewonen Hollandschen naam, met den
u bel-gebeid Hollandschen titel van stads-baas.
dat stads,kon desnoods nog door den beugel,
ma.tr dat dorperige baas, dat steen-dood-gewone
aas, waarmede ieder burgertje zich hoort bc-
i e cn, wanneer hij een loopjongen-onder-de-
noa voor 15 stuivers-zonder-de-kost gehuurd
U ne,en er Paste een gebiedend halt;
en t is dan ook gekomen.
Verbeeld je, dat een waardigheidsbekleeder
m de 20ste eeuw, met een Nederlandschen naam
tevreden moest zijn.
De noodklok bromde de gemeenteraad kwam
„De Telegraaf" en het Russische geld.
De „Telegraaf" heeft zich blijkbaar bedacht,
zoo lezen we in het „Volk". Niet tegen het hoofd-
redactioneele artikeltje in dat socialistische blad,
waarover zij aanstonds zoo verontwaardigd
deed, heeft zij een gerechtelijke actie ingesteld,
maar tegen een buitenlandsch overzicht van
„Het Volk", dat verscheen op hetzelfde uur,
waarin de „Telegraaf" haar verontwaardiging
publiceerde en waarvan zij op het oogenblik
harer verontwaardiging dus nog geen kennis
kon dragen. En in plaats van de Justitie te doen
uitmaken of beleedigingen-zonder-informatie ge
oorloofd zijn, stelt de „Telegraaf" tegen „Het
Volk" een actie tot schadevergoeding in
De „Telegraaf" stelt nu, dat sommige harer
abonnees wegens de „beschuldigingen en insi
nuaties" hunne abonnementen opzeggen en
anderen ervan worden teruggehouden om abon
nee te worden
Voorts stelt zij, dat adverteerders om de
„beschuldigingen" haar hun advertenties zul
len onthouden en verschillende personen en
vooral autoriteiten tegenover haar „een ge
reserveerde houding zullen gaan innemen, het
geen op het gebied van artikelen, nieuwstijdingen
en advertenties een ongunstigen invloed zal
hebben."
Deswege vraagt de „Telegraaf" aan de recht
bank de beide hoofdredacteuren van het „Volk"
te veroordeeien tot een schadevergoeding „nader
op te maken bij staat."
Op 4 Maart. a.s. zal de zaak dienen voor
de eerste kamer der arrondissementsrechtbank
te Amsterdam.
Het kan interessant worden.
Cvemeuyd Nieuws.
Moederke Eyer. Lillo, het Vlaamsche
dorpje bij Antwerpen heeft den 105en verjaar
dag van Moederke Eyer grandioos gevierd
laatstleden Zondag, 's Ochtends een plechtige
H. Mis van dankzegging in de stampvolle dorps-
kerk.En toen begon het feest waaraan duizenden,
die van alle kanten toestroomden, deel
namen. Na den prachtigen optocht, verdrong
een geweldige menigte zich voor de woning van
de Eeuwenlinge. Ze zit voor het venster en een
ieder wil ze zien. De gendarmen zijn verplicht
met 't geweer de baan vrij te maken voor Prins
Leopold, die verwacht wordt.
De prins kwam. Moederke Eyer gaf hem de
hand. De Prins, zichtbaar ontroerd, speldde
haar het eereteeken van Ridder in de Leopolds
orde op de borst en dronk op de gezondheid
van de koene eeuwenlinge.
Hij keuvelde gerufmen tijd, met haar en haar
kinderen
Zie eens Moeder, aldus haar dochter Ca-
tharina, hoe gaarne al de menschen u zien.
Da's zeker 1 'k Heb z'immers nooit kwaad
gedaan, zei het oudje.
bijeen. Terstond werd het voorstel in behande
ling genomen; om van stond af aan, den stads
baas, niet meer stadsbaas, maar gemeente-ar
chitect te noemen en alsof ze patent-stalen
veeren in den nek hadden, zoo knik-knikten de
hoofden der vroede vaderen van ja.
Goed zoo Gouda, gij hebt bewezen dat er
behalve op uw pijpestelen, ook op de rompen
uwer burgers goede koppen staan, gij helpt het
nieuwe tijdperk van hoogmoedswaanzin, ijdel
tuiterij en karakterloosheid inluiden. Uw daad
zal weerklinken in de gemoederen van hen, die
het hoog in de wapens voeren, uw daad zal
navolging vinden bij allen die reeds een klap
van den molen te pakken hebben, of er eerst
daags een ontvangen zullen.
Een geheele omwenteling wacht ons
Wie zal bijvoorbeeld, de met de netton der
wet verschalkten en „onder de paraplu" ge
plaatsten, nog langer gevangenen durven noe
men 't Ligt in de lijn van een land, dat zich
op wil stooten in de vaart der volkeren, derge
lijke geknipten, voortaan ,,cellisten"te noemen.
Bedelaars zullen ook door de groeiende bescha
ving omgedoopt worden hun naam kan heel
geschikt collectant zijn.
Een nieuwe wereld van onbegrensde mogelijk
heden doet zich open Kellners heeten voortaan
aannemers, boeren aardrijkskundigen, fiets-
jongens wielrenners enz. enz., en al wat de pen
voert zal aangeduid worden met chef-de-bureau
of chef-de-kantoorkruk.
Met 'n weinig goeden wil, kunnen we allemaal
wel een paar draadjes opgeschroefd worden
naar het hooge idegal om meer te lijken dan we
zijn.
Eenmaal op zoo'n denkbeeldige sport van de
maatschappelijke ladder aangeland is het vrij
envoudig de kleeren maken den man,dus, een
chic pakje, 'n konijnenvel in je kraag, 'n paar
slobkousen aan de voeten, naast dit moois een
En de Prins, evenals al de aanwezigen, lachte
gemoedelijk.
Luide roept ze uit
't Is spijtig meneer dat ik zoo slecht hoor
De Prins worden eenige portretten over
handigd. Bij zijn vertrek wordt hij tot aan de
deur door het oudje vergezeld. Na een kinder
cantate en een volksbanket, dat aan de jubi-
laresse en haar familie was aangeboden, werden
de feesten met een bal besloten.
De separatisten van de Palts,
men mag van hen zeggen wat men wil, hadden
tegen de Franschen, schrijft het „Vdl.", een
rechtmatige grief. De Franschen hadden hen
eerst gesteund, het verzet tegen hen ontwapend,
hun regeering zelfs erkend. Vervolgens ver
anderden de Franschen van koers en besloten
de onderneming te liquideeren. Maar hadden
de separatisten er nu voor het minst geen aan
spraak op, dat ze werden beschermd tegen de
wraak van de bevolking, die ze maanden lang
onder de schuts van de Fransche bajonetten
hadden geterroriseerd Hadden de Franschen
de vereischte maatregelen genomen, er voor
gezorgd, dat de separatisten veilig over de
Paltser grenzen konden trekken, dan was het
bloedbad van Pirmasens niet gebeurd. Zoo iets
was toch te vreezen, na de betoogingen en rel
letjes die er hier en daar al tegen de separatisten
waren geweest. Er waren er zelfs verscheiden
om het leven gebracht.
De Franschen hebben blijkbaar gevoeld,
dat hun gewezen bondgenooten inderdaad moch
ten verlangen, dat ze hun huid konden bergen.
Ze hebben nu maatregelen genomen. Men kan
daar van lezen. In verschillende steden worden
notabelen als gijzelaars gevangen gezet zou
den die werkelijk terecht worden gesteld, als
de bevolking weer separatisten doodsloeg
en meer van dien aard. Is dat nu weer niet een
ander uiterste De Fransche troepen, die aldus
optreden, hadden toch eenvoudig de over
gebleven separatisten kunnen wegvoeren.
Maar wat verbijsterend is, is, dat er in Landau
vijf leden van den bedrijfsraad tot 15 jaar ge
vangenisstraf zijn veroordeeld, omdat zij in
December een groote betooging tegen 'de sepa
ratisten zouden hebben geleid. Men weet nu
voldoende, hoe die separatisten hebben huis
gehouden dat de bevolking daartegen uit den
band is gesprongen, is de natuurlijkste zaak
ter wereld. Het staat nu vast, dat die separa
tisten er zich niet op konden beroepen, dat de
bevolking een autonome regeering onder hun
leiding wenschte. Het was een zuivere onder
drukking van slechte en goeddeels vreemde
elementen, in een schrikbewind uitgevoerd.
Tegenstand, zelfs gewapende tegenstand daar
tegen is een nationaal recht. En daarvoor wor
den, nu nog, vijf menschen in de gevangenis
geworpen, voor vijftien jaar 1 Maar waar ver
bazen we ons nog over.
Zelfverdediging! Toen rechter Mor
ning dezer dagen de zitting van de rechtbank
wandelstokje, op welks handvat de gouden
ring zoo fraai uitkomt en klaar is Kees 't
wordt alleen wel eens 'n toer om den Vrijdag
aan den Zaterdag of den laatsten van de maand
aan den eersten te knoopen.
Waar deze moderne geest zijn aanhangers
telt bij velen, is het begrijpelijk dat zijn invloed
overal waar te nemen is.
Ook bij rijk en gemeente wordt de noodzaak
om de tering naar de nering te zetten weiniS
gevoeld. Men vraagt niet, meer, is het geld er
voor, maar men zegt, het is een verbetering
't is zoo leuk, dus we schaffen het aan. Afge-
loopen 1 't Eind zal de last wel dragen.
De treurige toestanden, gevolg van zoo'n
stelsel, worden nog verergerd door de voor
ons land ongunstige economische omstandig
heden.
De vrijhandel ons in 1913, door buitenlandsch
kapitaal, aangesmeerd als een middel voor alle
kwalen, is nu de oorzaak dat over onze onbe
schermde grenzen een lawine van producten
stroomt, waaronder de eigen nijverheid ver
stikt.
Maandelijks overtreft de invoer den uitvoer
met millioenen. Was in 1917 het ongunstige
verschil 145 millioen gulden, in 1923 verarmde
ons land met 706 millioen gulden, die zoo ze
hier besteed waren tienduizenden een rijk stuk
brood bezorgd hadden, maar Jan Publiek dat
door zijn levenswijs op koopjes moet loopen,
denkt daar niet aan.
Dat we nog niet ten gronde zijn gegaan, dan
ken we uitsluitend aan Indië.
Wanneer we de baten, welke die rijke bezitting
afwerpt moesten missen, dan waren we redde
loos verloren. Hoelang zal echter Indië nog van
N ederland zijn
Indië loopt werkelijk gevaar, niet door de
te Lincoln (Nebraska) opende, verscheen als
eerste beklaagde Wallace Wallick, die zich te
verantwoorden had wegens het achterlaten
van zijn echtgenoote zonder middelen van
bestaan.
Toen Wallick, die zonder advocaat was, werd
opgeroepen, om zijn eigen zaak te verdedigen,
stond hij op, trok een revolver en begon blin
delings om zich heen te vuren. Rechter Morning
werd onmiddellijk gedood, waarna Wallick
trachtte den advocaat zijner vrouw te treffen.
Hij miste zijn doel en vóór de politiedienaren
het konden verhinderen, joeg hij zichzelf den
laatsten kogel door het hoofd.
Wolven in den Elzas. Naar gemeld
wordt, zijn in den beneden-Elzas tengevolge
van den kouden winter talrijke wolven naar
de bewoonde streken getrokken.
In de laatste dagen werd een wolf neerge
schoten in de streek van Benfels. In de om
geving van Münster werden vier wolven tege
lijk waargenomen.
De laatste jaren was het aantal wolven,dat
iederen winter gedood werd, verminderd, maar
thans beginnen de gevreesde viervoeters zich
weer in grooteren getale te vertoonen.
„B eroemd" misdadiger. In de straf
kolonie op het Fransche eiland Ré is een berucht
misdadiger overleden, die indertijd veel van
zich deed spreken. De man, Baptistin Travail
geheeten, verwierf zich o.a. „beroemdheid",
doordat hij één zijner meest stoutmoedige
„karwijtjes" met zuiver patriottische doeleinden
verrichtte.
Zie hier eenige bijzonderheden betreffende
een inbraak, door Travail gepleegd, alleen met
het oogmerk om zijn land een dienst tebewijzen.
Het was in 1916, kort na het toetreden van
Italië tot den oorlog. Baptistin Travail wist
in het kabinet van den Oostenrijkschen gezant
te Bern door te dringen. De gezant had daar
een brandkast staan, waarin zich, behalve een
som van 250.000 lire, verschillende documenten
bevonden, betreffende de Italiaansche defensie,
met name zeer inLeressanlo rapporten van ge
heime Oostenrijksche agenten in Italië.
De diplomaat waande zijn brandkast echter
absoluut veilig, want het nuttig meubelstuk
was voorzien van een mechaniek, dat bij een
forceering van het slot een helsche machine
moest doen ontploffen.
Travail, die van deze omstandigheid nauw
keurig op de hoogte was, toog niettemin aan
't werk.
Met behulp van een steekvlam wist hij de
brandkast aan den achterkant te openen en
zich van den kostbaren inhoud meester te
maken.
Eenige uren later waren de Italiaansche
generaals in het bezit van hoogst belangrijke
documenten, die hen in staat stelden de vijan
delijke operaties in de war te sturen en een
overwinnend offensief te openen.
verwerping van do Vlootwet met de 40 mil
lioen die Marine jaarlijks opstrijkt, kan er
nog wel iets door haar gedaan worden maar
door het bederf, dat de ambtenaren-kaste is
binnengedrongen en wat ons gezag gevaarlijker
bedreigt dan iets anders.
Verduisteringen en knoeierijen zijn aan de
orde van den dag. Te lange vingers en kaste
korten trekken gemeenschappelijk op, om 't
laatste greinje ontzag, dat de inlanders voor hun
overheid hebben, uit te roeien.
De vorige week stierf er 'n kapitein. Het doods
bericht ging niet zooals hier, vergezeld met een
staat van trouwen dienst en het compliment
de overledene was een braaf mensch, maar met
de mededeeling „het kastekort bedraagt 40
duizend gulden."
Zoo'n staaltje spreekt boekdeelen 1
'n Hercules vuist en 'n stalen bezem zijn voor
dien Augiasstal dringend noodig.
Voor 'n paar jaar geleden had een commissaris
van politie, onlangs voor zes jaren achter slot
en grendel gezet, de brutaliteit om Indische
landsdienaren aan te werven uit het Haagsche
inbrekeps-korps niet zoo zeer om met dieven,
dieven te vangen, als wel om dien „heereu" de
kunst af te kijken en jat-lcs van hen te nemen.
't Moet gezegd hun komst heeft resultaat
gehad. Toch moet ge na dit alles niet denken
dat in de Oost de poort voor ieder wagenwijd
open staatwanneer je de Loge-zijdeurtjes niet
gebruikt, valt dit heusch niet mee.
Een missionaris, die met de edelste bedoeling
alles verlaat, om den inlander te bekeeren en te
beschaven, moet soms bidden en smeeken en
dikwijls zonder gevolg, om toegelaten te worden
zijn komst heet„gevaarlijk voor het gezag."
De man uit het volk zou hierop antwoorden
„Je moet hooren, wie het zegt."
MaaslandUs.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
t
