Het ieslaclit der Bureaus.
DAGBLAD VOOR SC Hl EDAM EN OMSTREKEN.
alleen
in pakjes
FEUtLLiTOM.
47ste Jaargang.
Zaterdag G September 1824.
No. J4041
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intereoramunaal 05 Postbus 3!>.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 et. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden be ekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 5G0 bij levenslange geheele invaliditeit200 S)jj verlies van een hand, voet oï oog f 2ÖÖ bij dood f 200 bij verlies van eeo
duim; 1' EO bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verz
nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE .BLAD.
Balieiilantlscfr Nieuws»
DE VÖLKENBONDSVERGADERING.
Rede van ITe r riot.
Te midden van langdurige ovaties, waarbij de
geheele zaal en de galerijen hem staande uit
bundig toejuichten, heeft Herriot gister op de
Volkenbondsvergadering het woord geno
men. Hij begon met te verklaren, dat Frank
rijk meer dan ooit blijk heeft gegeven van
zijn verlangen naar vrede, voor Frankrijk
zelf en voor de andere volkeren, welke rustig
wenschen te leven. Frankrijk, dat maar al te
goed weet wat de oorlog kost aan tranen en
leed, blijft trouw aan de letter en den geest
van het statuut, dat gelijk met het verdrag van
Versailles is onderteekend door de voornaam
ste machten ter wereld. Dit pact is een pact
van veiligheid, rechtvaardigheid en recht en
het is onmogelijk er bepaalde clausules uit te
lichten zonder het geheel te verminken.
Daarop wenscht Frankrijk zijn toekomst
te bouwen in overeenstemming daarmede
zijn buitenlandsche politiek te voeren.
Herriot brengt hulde aan de pogingen, reeds
gedaan om de vredes'gedachte veld te doen
winnen en wijst op het vele dat de Volken
bond reeds heeft tot stand gebracht.
Herriot betoogt, dat het statuut zelf de
kwestie der ontwapening aan het veiligheids
vraagstuk vastkoppelt en in het internatio
naal recht den aanval tot een misdaad stem
pelt. Frankrijk verlangt, dat men de moei
lijkheden, voortgekomen uit de bedenkingen
welke gerezen zijn tegen het waarborgverdrag,
zal overwegen.
Het voornaamste bezwaar, dat gerezen is,
is dat tegen de definitie van aanvallen. Vroeger
was schending der grenzen het eenige criterium
voor een aanval voor den chemischen oorlog
en den oorlog in de lucht bestaan cr evenwel
geen grenzen.
Frankrijk heeft gister met vreugde gecon-
stateert, dat Engeland een krachtig voorstander
van het door Frankrijk te Londen in een ander
verband geponeerde arbitragebeginsel is. Fran-
rijk doet daarbij niet anders dan de voorstellen,
door Bourgeois zoo welsprekend in Den Haag
verdedigd, handhaven. De arbitrage-gedachte
is in art. 12 van het statuut belichaamd. Herriot
spreekt de hoop uit, dat een der voornaamste
daden dezer vergadering zal zijn d.e aanvaarding
van het arbitragebeginsel en de verklaring dat
degene die arbitrage weigert tot aanvaller zal
worden verklaard. Het arbitragebeginscl moet
alle besprekingen beheerseben en de commissies
dienen de draagkracht er van vast te stellen.
Het is niet noodig daarvoor een speciale com
missie te benoemen, daar de eerste en de derde
commissie hiertoe bompetent zijn. Frankrijk
gaat uit van het beginsel niets vernietigen, alles
perfectionneeren. Het is beslist voor controle
op de fabricage van wapens en munitie en zal
zich niet tegen een bestudeering verklaren van
het artikel van het statuut van het internatio
nale hof van justitie, dat de Staten in de gelegen
heid stelt zich aan het verplichte artitrage te
onderwerpen. Het zou een eer zijn voor Frank
rijk, dat te Londen het denkbeeld van arbitrage
heeft geopperd, wanneer dit beginsel op oneindig
veel grooter problemen zou worden toege
past.
26
Maar waar zou zij hem vinden Zij wist
alleen dat hij zich op de weide bevond, doch
had geen nadere aanduiding van deze vrij on
bepaalde plaats.
Zij keerde terug om nadere aanwijzingen te
vragen, doch vond in de eetzaal alleen Harry,
die m.et het hoofd in de handen en de ellebogen
op de tafel zat te studeeren en zich niet be
kommerde om iets anders. Zijn geheele houding
verried een hevige ingehouden smart. Monica
verbeeldde zich dat de tranen door zijn vingers
druppelden. Zij wilde teruggaan zonder iets te
zeggen, toen juist miss Araminthe binnentrad.
,,Ik wilde u juist opzoeken, miss Araminthe,
om u den weg te vragen naar de groote weide."
Miss Araminthe antwoordde niet, doch keek
naar Harry, die het hoofd ophief en zijn tante
droge oogen en een rustig gelaat toonde.
Miss Araminthe opende den mond als om te
spreken. Dat was haar gewoonte zij deed den
mond open, bewaog de lippen en zei niets.
Zij hield u steeds in afwachting van een mede-
deeling die niet kwam. Maar nu sprak miss
Araminthe tot Monica's verbazing en wat meer
was, zij sprak vrij vloeiend en verstaanbaar.
„Ge werkt te lang, Harry, die boeken ver
moeien u. Ge gaat te weinig uit, ge zijt toch niet
ivmge
Herriot betoogt dan, dat arbitrage nood
zakelijk is, maar niet voldoende. De drie fac
toren, die het vraagstuk beheersehen, zijn ar
bitrage, veiligheid en ontwapening. Deze fac
toren hangen onderling samen en zouden abstrac
ties zijn, indien er geen levende realiteiten aan
beantwoordden.
Ook Herriot acht een groote ontwapenings
conferentie noodzakelijk, welke ernstig dient
te worden voorbereid. Met deze voorbereiding
moet de Volkenbond worden belast. Herriot
hoopt, dat de Vereenigde Staten niet zullen
weigeren mede te werken, vooral wanneer zij
zien, dat de arbitrage .in het centrum der be
sprekingen staat.
„Over Duitschland zal ik openhartig spre
ken wij hebben er het destructieve militairsme
in bestreden en de wreede leer, in het Duitsche
parlement, verkondigd, dat nood wetten breekt.
Wij hebben nooit de ellende van het Duitsche
volk gewild. Frankrijk kent geen haat, het leeft
niet van den haat het wenscht goede trouw."
Herinnerend aan de door Frankrijk en
Duitschland onderteekende overeenkomst merkt
Herriot dan op, dat artt. 1 en 8 van het statuut
voor het toetreden van een Staat het voldoen
aan bepaalde voorwaarden eischen, alsmede het
vervullen van zijn internationale verplichtingen.
Ditzelfde geldt voor Rusland. Geen her
stel van den definitieven vrede is mogelijk
zoolang Rusland alle medewerking weigert.
De vrede, waarvoor wij arbeiden, mag geen
abstract begrip zijn, doch eischt grooter manne
lijkheid dan de oorlog. Deze vrede mag geen
onvervulde wensch blijven. Arbritrage, veilig
heid en ontwapening zijn de drie voornaamste
zuilen, waarop de tempel, welke wij moeten
bouwen, dient te steunen. Alleen wanneer de
fundamenten hecht zijn, zal hij zijn hoog ten
hemel kunnen verheffen.
Nadat Herriot erop opmerkzaam was gemaakt,
dat zijn uitspraak in zake de toetreding van
Duitschland tot den Volkenbond niet ge
heel duidelijk was, heeft hij het stenogram
nog eens doorlezen en daarin aanleiding gevon
den nogmaals nadrukkelijk te verklaren, dat hij
vóór toetreding van Duitschland tot den Vol
kenbond is.
Na de rede van Herrio.t verklaarde Salandra,
de leider der Italiaansehe delegatie, dat de
gevoelens, welke de redevoeiingen van de beide
premiers bezielden, de volle sympathie hebben
van de Italiaansehe delegatie.
Daarna kwam lord Parmoor aan het woord,
die verklaarde, het met Herriot eens te zijn,
doch niet wat betreft het fundamentcele pimt
want Parmoor wenscht den vrede uitsluitend
te doen berusten op de arbitrage met uitsluiting
van iedere veiligheid.
,-erzekering wordt gewaarborgd door de N.HoIl.Algem. Verz. bank Schiedam
Intusschen is het aantal stakers tot boven
de 30.000 gestegen. Sommige mijnschachten
zijn reeds onder water geloopen, terwijl men
in andere mijnen niet meer kan afdalen, daar
ook de machinisten het werk hebben neergelegd.
DE STAKING IN DE BORINAGE.
De paritaire mijncommissie vergaderde gister
morgen te Brussel.
S§De door de patroons verstrekte cijfers werden
door de commissie van onderzoek juist be
vonden, doch er werd niettemin geen over
eenkomst tusschen de patroons en mijnarbeiders
bereikt.
De paritaire commissie zal Dinsdag opnieuw
vergaderen.
DE INTERGEALLIEERDE CONTROLE.
De Duitsche pers meldt, dat de In tergeallieer
de Controle Commissie den 8sten September
haar taak zal hervatten.
SPANJE EN MAROKKO.
Prima de Rivera en drie generaals, die deel
Van het directoire uitmaken, hebben besloten
zich naar Tetoean te begeven, teneinde een
onderzoek naar de situatie in te stellen.
DE STRIJD IN MAROKKO.
Generaal Weyler is benoemd tot chef van den
general en staf van het Spaansche leger. In een
verklaring van het directoire wordt gezegd,
dat als gevolg van zekere omstandigheden, die
de bijzondere aandacht der regeering vragen,
met name den strijd in Marokko, de koning en
generaal Primo de Rivera bun reis naar Bilbao
hebben uitgesteld. Primo de Rivera heeft thans
verzocht de feestelijkheden ter gelegenheid van
de herdenking in zake de instelling van het
directoire uit te stellen totdat de toestand weer
normaal is geworden.
AMERIKA.
Het begrootingsbureau van het Congres heeft
op de vlootbegrooting voor het volgtnde fiscale
jaar een bedrag van 56 millioen dollar weten te
besparen. Daarover is in marine-kringen ont
stemming gewekt. Zij wijzen er op dat er een
bedrag van 20 millioen werd uitgetrokken alleen
voor de uitbreiding van de,, drankvloot. Ook
wordt er op gewezen dat het Congres reeds
eenige jaren geleden oen post van 30 millioen
dollar weigerde om de oorlogsschepen die met
steenkool werden gestookt, van olie-inrichtingen
te voorzien. Volgens genoemde kringen wordt
de sterkte van de vloot opgeofferd aan politieke
belangen.
ALLERLEI.
Uit Moskou Veertig leiders van den opstand
in Georgië zijn ter dood veroordeeld. Hunne
namen zijn niet Bekend gemaakt, doch men
gelooft, ,dat een hunner Prins Androsnikov
is, de leider der Georgische anti-bolsjewisten.
De „Pester Lloyd" verneemt uit Parijs,
dat men in vooraanstaande Zweedsche en Ame-
rikaansche kringen van plan is, Herriot voor
den Nobelvredesprijs voor te dragen.
Uit Warschau Toen het hoofd van de
Poolsche republiek gister een bezoek bracht
aan Lamberg-, wierpen twee individuen een bom
naar zijn auto. De bom ontplofte evenwel eenige
oogenblikken later, zoodat niemand gedeerd
werd. Een der aanvallers kon worden gearres
teerd. De verontwaardiging over den aanslag is
algemeen in de stad.
Uit GenéveNaar verluidt, zullen de
Fransche en Engelsche delegaties heden een
gemeenschappelijke vergadering houden, om
een algemeen program in groote lijnen uit te
Werken.
ITet is niet onmogelijk, dat zoowel MacDonald
als Herriot bij die gelegenheid een nieuwe rede
zullen houden.
Naar verluidt zou de Duitsche regeering
een nota gereed hebben welke eerlang aan de
betrokken mogendheden zal worden gezonden
over Marx proclamatie inzake de schuld aan
den oorlog.
- Uit Berlijn 'Generaal DegouLte heeft op
zijne terugreis van Parijs naar het Roergebied
een auto-ongeval gehad.
Zijn auto is omgevallen, waarbij de chauf
feur gedood werd generaal Degoutte bleef
echter ongedeerd.
B fan en-Ja a d.
□ïristelijk-Nationaal Vakverbond.
Gister is te Utrecht een buitengewone verga
dering van het Christelijk-Nationaal Vakverbond
gehouden, Ler bespreking van het voorontwerp
Ziekte- en Ongevallenwet 1925, dat thans bij
den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig is.
Met bijna algemeene stemmen werd een con
clusie aangenomen, welke ten slotte als volgt
luidde
„Het G.N.V.", in builengewone vergadering
bijeen gehoord de besprekingen over hef* voor
ontwerp eener Ziekte- en Ongevallenwet 1925
handhaaft de reeds vroeger ontwikkelde be
zwaren tegen het stelsel der bedrij fsvereenigin-
gen en tegen de collectieve ziekteverzekering, en
geeft mitsdien de voorkeur aan de invoering
van de wet-Talma, op enkele punten gewijzigd
spreekt evenwel als zijn oordeel uit, dat spoedige
invoering van een wettelijke ziekteverzekering
in hooge mate wenschelijk is, en dat uitsluitend
met het oog daarop ook de thans voorgedragen
regeling, hoewel deze in menig opzicht zeer ge
brekkig is, eventueel als basis niet reeds bij
voorbaat behoeft te worden afgewezen acht
het in elk geval noodig, dat worden aangebracht
zoodanige wijzigingen, dat de bedrij fsverecni-
gingen uitsluitend worden gevormd door werk
gevers- en werknemersorganisaties
dat slechts medewerking Verleend kan worden
door bona-fide yakvereenigingen, aangesloten
hij een landelijke vakcentrale
dat de dispensatie, bedoeld hij art. 12, alleen
verleend kan worden aan reeds thans bestaande
vcreenigingen en fondsen en dan nog slechts voor
een periode van ten hoogste vijf jaar
dal de controle op de naleving van de wette
lijke bepalingen, ook voor zoover betreft de
uitvoering door Bedrij fsv ereenigirigen geschiedt
-van overheidswege;
dat in het bijzonder ook de medische controle
die er voor heeft te waken, dat de door een
ongeval getroffen verzekerde, onverschillig wie
de risicodrager is, behoorlijk genees- en heel
kundig behandeld wordt niet aan de bedrij fs-
Vereenigingen wordt overgelaten, maar uit
geoefend wordt door een medischen staatsdienst,
overeenkomstig de toezegging van deu minister
van arbeid in de zitting van de Tweede Kamer
van 8 April 1.1.
dat de minimum-ui Lkeering bij ziekte en
ongeval wordt gebracht op 80 pet. van het loon,
in overeenstemming met de bepalingen ten op
zichte van het ziekengeld in onderscheidene
collectieve contracten opgenomen
ziek, hoop ik," sprak zij op een vreesachtig
teederen toon.
„Ik ben heel wel, tante Araminthe, Kwel
u daarover niet."
Nu wendde de oude dame zich tot Monica.
„De groote wei, zegt u, mademoiselle Maar
Harry zou u kunnen vergezellen, niet waar
Harry," sprak zij en deze vreesachtige toon
van genegenheid deed nog des te betor uitkomen
wat een stoutmoedigheid er voor haar in lag om
een dergelijk eenvoudig voorstel te doen.
„Gij kunt dezen morgen miss Monica wel
tot aan de weide vergezellen, beste, je hebt
behoefte aan beweging. Dan zal miss Monica
Jessy wel te Ricge afhalen als zij terugkomt."
Hij wilde het eenige plan dat miss Araminthe
eens gevormd had, niet belemmeren in zijn
uitvoering.
Monica ging op weg met haar gids, dien zij
als een droomerigen, doch sympathiijken knaap
beschouwde. Zij hadden een lange wandeling
over de bruime heide en al was de winterkoude
nog niet ingevallen, de wind blies vrij vinnig
over de vlakte. Monica begon een gesprek om
haar gedachten te verzetten.
„U studeert veel," sprak zij, „ik zie u altijd
met een boek in de hand. Voor welke bestem
ming is u bezig zich voor te bereiden
Deze vraag scheen hem verlegen te maken,
doch hij antwoordde toch vrijmoedig wIk
wil ik moet dokter worden."
„Dokter Dat had ik niet verwacht."
Hij zag er werkelijk weinig naar uit om zich
op deze nuchtere, droge studie toe te leggen.
Een toekomstig dichter of kunstenaar zou men
eer in hem vermoeden. Ofschoon zijn mager
gelaat meer kleur had dan van Jessy, scheen
zijn gezondheid toch minder goed dan die zijner
zuster.
Monica hervatte met zekere wisseling -de
koele droefgeestigen toon van Harry maakte
meer indruk op haar dan de aanmatiging van
zijn broeders „Is u er zeker van dat dit beroep
u lijken zal U heeft echter nog ruim den tijd
om te overwegen."
„Maar ik ben zoo jong niet," antwoordde
Harry, terwijl hij zich oprichtte, „ik ben niet
veel jonger dan u."
,,0, ikzei Monica met een droef
geestige uitdrukking in haar gelaat.
Harry scheen lijdende.
„Als ik geen dokter word," hernam hij, „word
ik niets, want in iets anders heb ik geen zin.
Dat alleen is de moeite waard om voor te leven."
Hij sprak echter niet met de geestdrift van
een tegengehouden roeping.
„U zult binnen eenige jaren wel anders oor-
deelen," hernam Monica. „Het voornaamste
is dat u komt tot een onafhankelijke positie in
de wereld en tot een gelukkig huiselijk leven."
„Nooit, nooit," zei hij.
Zij hadden de grens der weide bereikt en
Harry bleef staan alsof hij van Momca scheiden
Wilde. Deze wilde hem bedanken, doch hij bukte
zich over een bosje brems en plukte een bloeiend
takje, dat door een gunstige omstandigheid
tusschen de verdorde stengels was blijven leven.
Het was stellig de laatste en het eenige dat nog
te vinden was. Hij bood dit kleine goudgele
twijgje Monica aan en verwijderde zich. Monica
moest nog vér loopen voor zij het kampement
bereikte, waar haar vader verblijf hield. Zij
verhaastte haar schreden, want zij was ver
langend den ouden man weer te zien. Eindelijk
bemerkte zij een grijze vlek, die de groepen der
verspreide schapen vormden. Deze schapen
vormden met het wild, de schelpdieren en de
melkproducten der boerderij, de hoofdbronnen
van het levensonderhoud op Blackborn. liet
was dan ook van de kudden, dat Blackborn
zijn voornaamstö inkomsten trok de in een
kring verspreide boerderijen gaven slechts mid
delmatige opbrengsten.
De groote weide voedde op dit tijdstip slechts
een gedeelte der kudde. De vorst had het gras
nog niet aangetast en de schapen graasden het
korte,dichte gras bijna tot den wortel af, Monica
passeerde de groote schaapskooien, waarin de
dieren een schuilplaats moesten vinden geduren
de de eerste koude nachten vóór de geheele op
sluiting in den winter.
De jongedame wendde zich tot een zeer
rossigen knaap, die de verontrustte honden
bijeenriep, en vroeg hem naar den herder. De
knaap wees in de verte een stecnen hut aan,
waar uit den schoorsteen een dunne witte rook
kolom opsteeg.
Wordt vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
v. ROSSEH's „STER-KOFFIE"
431 15