DAGBLAD MOOR
Of OMSTREK
DITJES EN DATJES.
47ste Jaargang.
Zaterdag 13 September 1924.
No. 14047
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertentiën: 15 regels 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij
duim; f 00 bij verlies van een wijsvinger;
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Herriot en de vrede.
Wij lezen in „Het Huisgezin"
In den Areopagus van den Volkenbond,
te Genéve bijeen, schijnt men den naam van
God niet te kennen en alles te verwachten van
mensehelijk overleg.
Toch heeft de Fransche ministerpresident
Herriot gisteren in zijn redevoering het woord
„goddelijk" gebezigd, toen hij den wensch
uitsprak, dat Frankrijk op zijn oorlogspuinhoo-
pen „de goddelijke bloem van den vrede mocht
zien ontspruiten."
H Men zou den heer Herriot kunnen tege
moet voeren, dat die goddelijke bloem te
eerder zou ontspruiten en te steviger wortel-
schieten, naarmate men zich dichter aan
sloot bij de vredesdenkbeelden, reeds vóór de
Volkenbondsvergaderingen zich daarmee be
zig hielden, door den Paus ontwikkeld en aan
de geteisterde wereld voorgehouden.
En waar de woordvoerders der groote mo
gendheden, met name van Frankrijk, bij al
len vredes-wil dien zij manifesteeren, nadruk
leggen op veiligheid en waarborgen, daar moest
het hun toch duidelijk zijn, dat de hechtste
waarborg gelegen zou zijn in het aanvaarden
en naleven der christelijke beginselen, verzinne
beeld door de vertegenwoordiging van den
Vredesvorst in de vergadering van den Volken
bond.
Men spreekt van verzoening, men houdt
lyrische redevoeringen over de weldaden van
den vrede, men bezingt hem in bloemrijke
taal, maar men gaat hem voorbij, die aller
vader wil zijn, die in hooge onpartijdigheid
alle landen en alle volken lief heeft, die in
moeilijke gevallen en onparLijdigste scheids
rechter zou zijn en nooit de schaal van het
recht zou doen overslaan naar den kant van
het belang.
Er is sprake van, dat Herriot zal worden
voorgedragen voor den Nobel-prijs.
|};Hij heeft inderdaad mooi over dei} vrede
gesproken, en wij willen veronderstellen, dat
wat hij gezegd heeft zijn volle en innige over
tuiging weergeeft;
Toch zou, indien hem de vredesprijs werd
toegekend, een ernstige aanklager tegen hem
optreden.
Voor den internationalen vrede hebt gij u
verdienstelijk gemaakt, zou die kunnen zeg
gen, maar den godsdienstvrede in uw eigen
land hebt gij verstoord.
Naör verzoening met Duitschland streeft
gij, maar in Frankrijk zelf ontketent gij den
burgeroorlog en kwetst millioenen in hun
heiligste overtuiging.
In uw redevoering te Genéve hebt gij ge
zegd, dat uit Rusland woorden van geweld
worden vernomen, maar in Frankrijk pleegt
gij daden van geweld tegenover weerloozen,
tegenover hen en haar, die, met verlooche
ning van zichzelf, zich aan de hoogste belangen
van het land wijden.
Herriot de vredesprijs, het zou een bespot
ting en een wreede ironie zijn, evenals de Vol
kenbondsvergadering zonder de tegenwoordighei
ven den geest'van den Paus een huis lijkt op
drijfzand gebouwd.
Een prelaat heb ik eens hooren schertsen, dat
de verdraagzaamheid en milde opvatting onzer
Kerk, niet beter geillustreerd kan worden, dan
met het feit, dat zij voor den dienst in haar
gebouwen, naast den „Eerbied in Gods Huis",
ook een koster duldt, waarmede monseigneur,
voor hen die het vatten, genoeg te kennen
gaf, hoe hij de beide functionarissen als uiter
sten beschouwde in hun optreden, een meening
die er bij velen gul inging. En toch 1 hoe groot
het verschil tusschen genoemde personen mag
zijn, zij die het twijfelachtige voorrecht hebben
om de socialistische pers te doorwerken, weten,
dat er een nog pyramidaler tegenstelling is, en
wel de wanverhouding in al zijn scherpe af
schuwelijkheid tusschen kapitalist en socialist.
Dat is enorm mijne heeren 1 wanneer je daar
goed in komt, dan loop je er onmiddellijk weer
kwaad uit. Al evenwel, er zijn nog rechters in
Holland en inktrijke walnoten en geduldig
papier. Aan hun speurende oogen (dier rechters
n.l.) ontgaat geen sikkepit en wanneer een
burgerman nog zoekt naar zijn tegenwoordigheid
van geest, of wat soms nog beter is, zijn afwezig
heid van lichaam bewerkt, dan krabbelen hun
nerveuse vingeren reeds pikante notities.
Stel je voor (al is het om dezen tijd moeilijk)
een glijbaan. Daar is een jongen met een prik
slee, een jongen met een plankje en nog een
jongen met een klomp maar alles glijdt en
je denkt bij je eigen dat is leuk. Mis 's avonds
levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering vvordt^waj^bo^^^o^eT^HoiLAlgmïEVerz^^nl^chiedam
overblijfselen gevonden van wilde paarden,
beren, wilde katten, rendieren en hazen. Al het
gevondene zal in het museum te Bürnn worden
tentoongesteld. Men vond in dezelfde geologische
formatie ook instrumenten van agaat en jasper.
Gemengd Nieuws.
Angstige oogen blik ken. Het is
thans bekend geworden, dat het stoomschip
„Stad Antwerpen" van den Belgischen dienst
tusschen Ostende en Dover Dinsdag bijna op
een mijn is geloopen. Het schip lag, met 560Ö
passagiers aan boord,recht tegen een zware zee in.
Toen het 7 mijl van Dover verwijderd was,
kwam er een hooge zee aan, waarbij de machines
werden stil gezet. Op dat oogenblik rapporteerde
de uitkijk een mijn, die in de zon glinsterde,
toen de zee ze op den top van een golf mee
voerde.
De roerganger kon het roer juist naar stuur
boord omgooien, terwijl de mijn angstig dicht
langs het schip passeerde, nl. op een afstand
van nog geen 5 voet.
Slechts enkele passagiers waren getuigen van
wat er gebeurde. Een hunner verklaarde, dat
het werkelijk een geluk was, dat de zee zoo
ruw was, daar anders de mijn niet in zicht zou
zijn gekomen, doch onder de oppervlakte zou
zijn voortgedreven.
De Engelsche zeemijnen waren zoo gemaakt,
dat zij na een zekeren tijd ongevaarlijk werden,
hetgeen bij de Duitsche mijnen niet het geval
is en als het hier een Duitsche mijn had gegolden,
zou wellicht een ramp zijn geschied.
Er is onmiddellijk draadloos aan de autori
teiten te Dover kennis gegeven van het waar
nemen der mijn.
De
Het gouvernementshotel.
„Deli Ct." bevat het volgende
Het „Nieuwsblad van Meester-Cornelis" be
vatte een bericht, waarin wordt meegedeeld,
dat aan employé's van de gouvernementshotela,
die uit hun dienst ontslagen werden, als schade
vergoeding voor het verlies van hun brood
winning sommen werden,uitbetaald tot bedragen
van 30.000 per hoofd
Dit leek zoo ongelooflijk, dat de „Java-Bode"
ter plaatse, waar men geacht kan worden van
deze zaak op de hoogte zijn, nadere informaties
inwon, en toen bleek dat het berichtin
derdaad juist is. Alleen de betaalde bedragen
zijn niet zoo fabelachtig hoog, als men aan het
Meestersche orgaan meedeelde.
De juiste bedragen, welke werden uitbetaald,
zijn de volgende de chef-kok f 13000, de 2e
chef-kok f 13000, de chef de réception 15000,
de zaalchef f 14000, totaal 53.000.
Hier blijkt dus uit dat het gouvernement
in sommige gevallen, inderdaad een ideaal
werkgever is 1 Het geeft aan de ontslagen die
naren een erfenisje, zooals hun waarschijnlijk
geen tweede hier in hun leven te beurt zal vallen
en wij hooren menigen armen belastingbetaler
de verzuchting slaken
„Ik wenschte, dat ik ook met zoo'n erfenisje
„de laan uit" werd gezonden 1"
De ontslagenen hebben nu tenminste den
tijd om naar een andere betrekking om te zien,
en de regeering behoeft geen wroeging te hebben,
dat zij haar dienaren „broodeloos" maakte
Ter wille van de billijkheid voegt het blad
hier aan toe, dat bedoelde hotel-geëmployeer
den op een 5-jarig contract waren aangenomen.
De omvang der strop springt in het oog als
men weet, dat thans de drie gouvernements
hotels tezamen voor 9000, per jaar verpacht
zijn, terwijl tot overmaat van ramp door een
uitmuntend concern onder bekwame Vakleiding
voor de huur van één hotel 9000 is geboden.
lees je in de „Voorwaarts" de maatschap
pij deugt nietalle drie jongens moeten een
prikslee hebben. Af
Je loopt op straat, of je fietst buiten de/stad,
en je wordt gepasseerd door veel auto's en je
denkt dat zou me lijken maar even verder zie
je twee van die machines als booze bokken
tegen elkaar op staan, of je bespeurt zoo'n
automobilist, die onder zijn voertuig ligt met
een schroevedraaier, 'n besmeurd gezicht en
dito handen en je voelt je toch maar opperbest
tevreden met je lot. Mis 's avonds lees je in 't
„Volk" de maatschappij deugt nietalle men-
schen moeten 'n auto hebben. Je was er weder
om glad naast
Bedenk eens. Maar waarom voort te gaan
van de eerste pagina tot de laatste k,olom dreunt
het in alle toonaarden door bedoelde bladen
tusschen kapitalisme en socialisme is het tafel
laken doorgesneden per paplepel, bij de maat,
ja met gaslretels gelijk, wordt het de ouwe ge
trouwen ingegoten, dat er overal een onover
brugbare klove gaapt, die de arbeiders scheidt
van hun uitbuiters, tot aan den dag, enz. enz.
het slot mag verondersteld worden bekend te
zijn
Wie schetst daarom mijne verwondering,
zooals ze in 5 cents colportage-lectuur uit
roepen, toen ik dezer dagen hetzelfde rood
gloeiende anti-kapitalistische „Volk", den Sint
Geerte-minne-beker der ware broederschap zag
drinken met.de oer-kapitalisten, de Hollandsche
handelaars, die dat zelfde „Volk" tot nu toe
met onbezweken trouwe, voor de parasieten der
Geheimzinnig bombardement.
Te Epping (Engeland) hebben zich zeer ge
heimzinnige voorvallen afgespeeld.
De zoon van een hotelhouder daar ter plaatse
liep 's avonds met zijn zuster en een vriend
langs St. Johns's Road te wandelen, toen hem
plotseling een steen trof.
Hij toog op onderzoek uit, teneinde te ont
dekken, waar de steen vandaan kon zijn ge
komen, maar moest de wijk nemen voor een
nu volgend hevig steenen-bombardement.
Een agent van politie, die ten tooneele ver
scheen, werd insgelijks het mikpunt der ge
heimzinnige steenenwerperij en toen hij een
grooten steen langs zijn hoofd hoorde suizen,
oordeelde hij het maar raadzaam, zijn electri-
sche zaklantaarn, waarmee hij een inspectie
begonnen was, uit te doen.
Een andere agent zag zich eveneens aan het
geheimzinnig bombardement blootgesteld.
Tijdens hun nasporingen om de bewerkers
van het bombardement te ontdekken, zagen
de agenten overal in het rond ruiten rinkelend
aan stukken vallen
De politiemannen floten om assistentie en
een politiemacht onder aanvoering van een
inspecteur, zocht den omtrek af.
Middelerwijl bleef het bombardement on
verzwakt aanhouden en een menigte volks,
kwam, op het zien der talrijke agenten en van
het licht der electrische zaklantaarns, pools
hoogte nemen.
Vele nieuwsgierigen werden door steen en ge
troffen en eerst om 5 uur 's morgens hield het
bombardement op. t
Het mysterie bleef intusschen onopgehelderd.
Naamsveranderingen in Rus
land. Zooals men weet heeft het in de West-
Europeesche landen heel wat voeten in de aarde,
voor dat toestemming voor een verandering
van naam wordt gegeven. Het geval-Zwaantje
is er in ons land het recente bewijs van, dat
aan voornamen niet gemakkelijk te tornen valt,
en wat familie-namen betreft deze zijn al even
wortelvast.
In Sovjet-Rusland is dit anders. Naar wij
in de Moskousche „Izwestija" lezen, wordt
het daar degenen, die van hun ouden naam ge
noeg hebben, al heel gemakkelijk gemaakt een
nieuwen aan te schaffen. Door het volkscom
missariaat van Binnenlandsche Zaken is n.l.
bekendgemaakt, dat veranderingen van familie
naam en ook van voornaam in 't vervolg wel
willend zullen worden toegestaan. Men heeft
zich slechts in hoogste instantie te wenden tot
de centrale afdeeling voor oorkonden en acten
van den burgerlijken stand en zonder groote
moeite zal men zijn Verlangen ingewilligd zien,
mits tegen betaling van drie roebel. Ook moet
nog in twee bladen n.l. een plaatselijk blad en
de „Izwestija" een advertentie worden geplaatst
waarin van de naamsverandering mededeeling
wordt gedaan.
Geraamten van mammoeten ge
vonden. In de nabijheid van Briinn in
Moravië is een groot aantal overblijfselen van
diluviale dieren opgegraven. Er zijn beenderen
bij van niet minder dan zes mammoeten, die
bijzonder ordelijk bijeen liggen. Enkele geleerden
meenen, dat de dieren door een natuurramp
zijn overvallen, anderen houden 't er voor, dat
ze door menschen zijn gedood. Er werden ook
tegenwoordige en voor de verworpenen der
toekomstige maatschappij doodverfde.
En door dezelfde vingerbeweging, slechts met
'n ander touwtje, negen de houten koppen van
alle ledepoppen uit het roode pers-Jan Klaassen-
spel, voorkomend vriendelijk naar den Holland
sehen Mercurius, die plotseling door zijn erf
vijanden, van de vloermat naar de triomfboog
verheven was.
Vanwaar die frontverwisseling, vanwaar die
beginselbuiteling
Ter bescherming van de verdrukte Holland
sche nijverheid, ter beteugeling van de werk
loosheid, kortom in 't belang van 't land, wordt
door de regeering een verhooging van de in
voerrechten overwogen.
De handelaars, die, zooals Willem I reeds
voorzien heeft, van onze natie een kruiers-volk
gemaakt hebben, bijna geheel afhankelijk van
buitenland, willen daarvan natuurlijk niets
weten en zetten een keel op. Wanneer je die
heeren wijst op het feit dat de invoer den uitvoer
met tientallen millioenen overtreft en dit boven
den stand leven van ons land alleen door de
Indische goudmijn mogelijk is, dan schreeuwen
ze nog harder. Ze zijn nog van hetzelfde kaliber
als hun voorzaten waartegen de Engelschman
Canning in 1823 het rijmpje richtte
„In matters of commerce the fault of the
Dutch
Is offering too little and asking too much."
Wat in recht en slecht Hollandsch wil zeggen
dat de Hollandsche handelaars de leelijke ge
woonte hebben, om veel meer te vragen dan aan
D a w e s en z ij n p ij p. Aan ieder, die
Dawes ontmoet, vertelt een Duitsch blad, zal
zijn pijp opvallen. De Dawes-pijp is met geen
andere te vergelijken de breed uitgeholde kop
üiet het aan den bovenrand ingevoegde mond
stuk, 't is werkelijk een apart model.
Deze pijp heeft een geschiedenis. Een ar
beider te Chicago, Lyon genaamd, molenbouwer
van beroep, had bij een ongeluk zijn rechterarm
verloren, zoodat hij zijn betrekking niet meer
kon waarnemen. De man legde zich toe op het
pijpen snijden.
Op een goeden dag, zoo verhaalt Lyon zelf,
zag ik generaal Dawes' portret in een krant.
Het akelige pijpje, dat hij tusschen de tanden
hield, beviel mij in 't geheel niet. Ik zond den
generaal een van de door mij vervaardigde
pijpen. Als monsterEn sedert dien heeft hij
altijd zijn pijpen bij mij besteld. Bij dozijnen
tegelijk.
Dawes was met 't model Lyon zoo ingenomen
dat hij al zijn vrienden zulk een pijp schonk.
En toen hij als chef van de commissie der des
kundigen naar Europa kwam, bracht hij Voor
de Duitsche, Engelsche en Fransche staats
lieden eveneens pijpen van Lyon uit Chicago
mee.
Zoo werd de Lyon-pijp populair. De ver
vaardiger zit in een bescheiden kleine werkplaats
in een voorstad van Chicago en weet nauwelijks
hoe hij aan de opdrachten moet voldoen. Wanneer
Lyon stevig doorwerkt, levert hij 1000 pijpen
per maand. Maar er zijn er reeds 75.000 besteld
en nog niet geleverd.
Bekeeringen. Miss Adeline Thelluson,
een nicht van Vircount Halifax, den bekenden
leider de,r Anglo-Katholieke partij (High church)
is te Brighton door den Eerw. Heer Well in de
Katholieke Kerk opgenomen.
Eveneens de Noorweegsche novellenschrijf-
ster Mevrouw Sigrid Lindert. Ofschoon nog
jong, is zij reeds candidaat gesteld voor den
Nobel-prijs. Hare boeken gaan voornamelijk
over de middeleeuwen en zij bewijst daarin
haar grondige kennis van dien katholieken tijd.
Dit komt vooral uit in hare trilogie „Kristen
Lavrausdater" en heeft zeker geen geringen
invloed gehad op hare bekeering. Op zijn kasteel
Wartenberg is Prins Gustav Bannof Kurland,
behoorend tot den hoogen adel en daar in groot
aanzien, katholiek geworden. Hij is eigenaar
van uitgestrekte goederen en van de Villa Eden
in Baden. Een zijner zonen werd eenige jaren
geleden katholiek.
De beroemde detective van Schotland Yard,
de hoofdinspecteur Mercer, aldus meldt de
„Universe", is voor zijn steiven in de Katho
lieke Kerk opgenomen en bediend. Wegens
ziekte had hij ontslag moeten nemen.
Mercer was bekend door zijn nasporingen in
veel sensationeele zaken o.a. de geruchtmakende
Bottomley-affaire, die hij na maanden lang in
het land op en neer gereisd en ijverig gevorscht
te hebben, tot klaarheid bracht.
te bieden, een eigenschap die hen tot voor heden
zonder tusschenpoos de schimpscheuten en
knock-outs van Volk, Voorwaarts en consorten
op de hals haalde.
Nu echter de regeering, let wel, de christelijke
regeering, het met de beste bedoelingen en
heel gematigd, terwille van onze kwijnende in
dustrie, tegen de handelaren opneemt, nu is
de S.D.A.P. snel als het weerlicht, haar woede
tegen de „Gaafzuigers" te boven en aandoenlijk
met hun lot begaan.
De haat tegen de bezitters mag nog zoo
fel zijn, zij moet het afleggen tegen de lieve lust
om de rechtsche partijen een hak te zetten
en aldus ziet men nu in verteederend verbond
de „vetgemeste" koopman met den „uitgekne
pen" socialist optreden Schaper en Dressel-
huys compagnons en de liberale pers, de deftige,
zingt met haar verslonsde roode zus, duetten in
smeltenden samenzang de wondere dingen zijn
de wereld nog niet uit
Dat de sinds jaar en dag „bewuste" volgelin
gen van Marx dit alles slikken is in een woord
verbijsterend
't Is waar dat die menschen zoo langzamer
hand er gewend aan raken om voor partijbelan
gen, partijleiders en andere bijkomstigheden
opgeoffere te worden, maar dat ze zich zonder
kik of mik laten voeren naar de abattoirs der
importslagerij van hun tegenstanders, dat do t
een normaal schepsel toch een weinig duizelen
van verbazing over zulk een onmondigheid bij
redelijke wezens.
Maaslandus,
COURANT
O
