DMGBLMD WO.ORSGHIEDMÊÊ OMSTREKEN.
DITJES EN DATJES.
4788e Jaargang,,
Zaterdag 25 October 1924.
Ui» 14083
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advert, entiën 15 regels f 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt. 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 508 bij levenslange geheele invaliditeitf 200
duim; 180 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
verlies van een hand, voet of oog f
De verzekering wordt gewaarborgd door
TWEEDE BLAD.
Blnkenland.
Wie drijft
De „Morgen" schreef dezer dagen over lieL
„heillooze drijven", omdat men door „geestelijke
tyrannie" de anders denkende menschen
die het katholieke beginsel even volledig aan
vaarden als ieder ander katholiek „de partij
uitdrijft" en aldus „de ware eenheid op on
verantwoordelijke en schromelijk kortzichtige
wijze vernietigt."
De „Gelderlander" wijdt aan die uitlatingen
volgend hartig woordje
„Is dat zoo
Is er geestelijke tyrannie in onze partij
Worden er menschen uit de partij gedreven
Wordt ieder uitgemaakt Voor 'n verstoorder
onzer eenheid, die niet. denkt als de leiders
Is daar 'n woord van waar
Of moeten wij 't omdraaien, dat slechts zij
in de oogen van „De Morgen" verstandig
zijn, die anders denken dan de leiders
Kortzichtig en heilloos drijven
Wie drijft er?
Wij zullen aan 'n enkel woord niet blijven
hangen, of er hier kortzichtigheid is of daar,
blijve een verwaarloosd detail. Men wil ons
enkel de opmerking misschien veroorloven,
dat wij, onder elkaar, ons van zulke dikke
woorden konden onthouden, want ze dienen
tot niets, tenzij tot elkanders verbittering.
Maar houden wij ons aan de feiten.
Is hij een verstoorder der eenheid, die niet
denkt als de leiders
En is er een drijven in dezen zin of deze
richting
Dat wordt dan gezegd, nadat er in onze partij
een kiesreglement is gemaakt, hetwelk aan
minderheden de beste kans geeft om in de partij
vertegenwoordigd te worden.
Nergens vertoond tot nu toe.
In geen enkele partij toegepast.
Is uitgevoerd door de leiders van onze partij
en vastgelegd in een reglement.
Men mag bij ons dus niet enkel anders denken
dan de leiders, doch ook anders doen.
En anders doende blijft men in de partij.
En anders doende wordt men door de partij,
door het reglement der partij en als ge aan
liet woord leider wilt vasthouden door de
leiders voortgeholpen naar een Kamerzetel.
Toch wordt er geschreven, dat er in onze
partij niet anders gedacht mag worden dan de
leiders denken.
Waartoe dient dat
Wat tracht men daarmee te bereiken
Als men de katholieke zaak daarmee dienen
wil, dan doet men het wel op een heel bijzondere
manier.
Onlangs spraken we een man, die lid was
geworden van de R. K. volkspartij, omdat in
de oude partij alles werd bedisseld door de
leiders en de kiezers niets te zeggen zouden
hebben.
De kiezers hebben in geen enkele partij zooveel
in te brengen als bij ons.
Er was eens een groot gezin, waar christelijke
familiegeest en onderlinge genegenheid de
verschillen tusschen de onderscheiden karakters
verdoezelde en 'bsaamhoorigheidsgcvoel, bij alle
afwijkingen de eenheid deed bewaren, zoodat de
vele voordeelen van een leven in gezinsverband
door ieder onverdeeld genoten werden.
't Was eeii voorbeeld naar buiten
Edoch op een noodlottigen dag, meenden
een paar leden van dat gezin zich niet meer
te kunnen verecnigen met den gang van zaken
en inplaats van met eenig geduld de in de samen
leving noodzakelijke verdraagzaamheid te be
oefenen en door bezadigd overleg hun redelijke
grieven uit den weg te helpen, liepen zij met een
kwaden kop de deur uit, om hun tenten ergens
anders op te slaan.
Nog erger tegen ieder d,ie het hooren wilde
of hooren moest, belasterden zij hun voormalige
huisgenooten, strooiden verdachtmakingen tegen
hen met mudden vol uit, en vergaten nimmer,
tussGhen dit alles door, zichzelven torenhoog
op te hemelen. Het slot van zoo'n kwaadaardig
betoog luidde echter altijd Heemend zoet
„als katholiek, moet je weten, voelen wij ons
echter een met hen."
Nu zullen er menschen zijn die over zoo
iets eenvoudig zorgeloos en vergoelijkend hun
schouders ophalen, anderen weer, die tevreden
knikken, dat hoewel ze dat wegloopen afkeuren,
de slotverklaring „erg netjes" noemen, mogelijk
zullen er ook jabroers zijn die 't o zoo flink vin
den, maar ik geloof, dat T toch ook nog menschen
geeft, die weten te zeggen het eenig juiste woord
huichelarij.
ge-
Zij stellen zelf de candidaten.
Over alle ingediende candidaten wordt
stemd.
En een candidaat, die meent geen kans te
hebben in een enkelen kieskring, mag zich
candidaat laten stellen in verschillende kringen
en eischèn, dat de stemmen, welke in verschillen
de kringen op hem worden uitgebracht, alle
zullen tellen.
Waar is er zooveel medezeggenschap van
kiezers, zooveel erkenning van de rechten der
minderheden
Indertijd heeft er in „Het Volk" zooiets
gestaan over de alleenheerschappij der katho
lieke leiders bij het stellen van candidaten en
van „Het Volk" heeft ons dat niet verwonderd.
Maar dat een katholieke krant schrijft over
geestelijke tyrannie, over het uitdrijven van
partijgenooten en over het verbitteren van hen,
die niet denken als de leiders, dat is niet te
verdragen.
Het kan toch niet anders, of zulke beweringen
moeten de stemming in de partij verbitteren.
Nu behoeft dat een katholieke krant niet
altijd te weerhouden om de waarheid te zeggen.
Als het niet anders kan.
Als voor de waarheid moet getuigd, het
koste, wat het koste.
Maar de waarheid is hier net andersom.
Er heerscht in geen enkele partij zooveel
vrijheid van beweging als bij ons er is nergens
zooveel ruimte voor aparte meeningen en van
de meerderheid afwijkende inzichten, wat.
praat men dan van geestelijke tyrannie en
zwaait met dikke woorden zonder zin
Wordt er al niet genoeg gekankerd in onze
partij
Moet men in onze menschen nog de halluci
natie wekken van geestelijke slavernij
Als er iemand uitdrijft, dan is het degene
die door voortdurend kankeren en op onpracti-
sche wijze onvervulbare idealen naar voren
brengen, den menschen het hoofd op hol brengt.
Een prima geschiedschrijver.
Eenigen tijd geleden deed in liberale bladen
de ontdekking opgeld van een Roomsch reken^
hoekje met specifiek-Roomsche sommetjes.
Er was niets aan te merken op de sommen,
maar de verwerkte voorbeeldjes vielen niet
in den smaak Welnu, daarover is alle dispuut
moeilijk.
Erger is echter, hoe de Hoornsche onderwijzer,
de heer M. Haas, in zijn pas bij Thieme ver
schenen „Gcillustreerde Geschiedenis van 't
Vaderland" een leesboek voor de hoogere klassen
der lagere school en voor het voortgezet onder
wijs" de leerlingen op het volgende vergast
Is 't wonder, dat de Spaansche koning begreep,
dat Willem eigenlijk de hoofdpersoon was \an
het verzet Eerst beproefde Filips hem door
schoone aanbiedingen over te halen. Als Willem
't Verder staakte, kreeg hij alle goederen terug,
zijn schulden werden betaald, zijn zoon, die
in Spanje gevangen, zat, kreeg de vrijheid,
bovendien ontving de Prins een millioen gulden
en mocht hij het geloof behouden, dat hij bezat.
Doch de Prins moest van 'L zoete gefluit van den
vogelaar niets weten. Daarop besloot Filips
AVie in de binnenlandsche politiek niet vreemd
is, zal allicht bevroed hebben dat het bovenstaan
de slaat op de R.K. Staatspartij die op 't, oogen-
blik door een gedeelte van haar vroegere aan
hangers bestreden wordt op een wijze, die in
felheid gelijkt op die van haai ergste tegenstan
ders.
Zoo werden onlangs in Utrecht op een ver
gadering van de R.K. Volkspartij bij monde
van mr. Pius Arts (zoon van den oud-zouaaf en
vernoemd naar den edelen Paus) en nog enkele
groote onbekenden, de schandelijkste beschuldi
gingen geslingerd tegen de partij waaruit zij de
serteerden. en 't was ook op deze vergadering
dat de farizeesche uitlating gelanceerd werd
„op katholiek terrein zullen we naast de oude
partij staan."
Het huichelachtige van deze woorden voelt
men dadelijk wanneer de R.K. Staatspartij
immers nog niet kan verweten worden dat zij
het katholiek terrein verlaten hoeft, met welk
recht razen deze lieden dan tegen haar
Of denken de heeren dat men slechts in enkele
zaken katholiek moet zijn
't Wordt er dan niet beter op voor hen, want
de Volkspartijers die voortdurend zedemeeste-
ren of zij instee van weerspannig tegen hetEpis-
copaac, het Episcopaat zelf zijn, die aanhoudend
oreeren over hun prima Roomschheid en tegen
ons schermen met het verwijt liberaal-econoom
blijken dan nog leelijk verstrikt in 't net van
het liberalisme zelf, waar wij ons tenminste niet
in laten vangen.
De meeste van ons zullen bovendien wel be
grijpen dat ook al waren we tweemaal sterker,
wij ons in geen geval splitsing konden veroor
loven.
Hoe 't zou gaan wanneer we onze eenheid
prijsgaven dat kunt ge lezen in de Vaderlandsche
hem uit den weg te ruimen en verklaarde hem
vogelvrij (1580). Ieder, die den Prins doodde,
kreeg een rijke belooning aan den moordenaar
werd elke misdaad, die hij mocht hebben be
gaan, hoe groot ook, vergeven, terwijl hij om
de „vrome" daad in den adelstand werd verhe
ven. Alsof iemands zonden door een ander
mensch kunnen worden kwijtgescholden alsof
een moord ooit goed te praten is Hoe 't zij, er
werd een premie gesteld op 't hoofd van Willem
van Oranje. Nu was voor de Noord-Nederlan
ders de maat ov ergeloopen. Zij verklaarden,
dat zij niet langer zulk een koning konden ge
hoorzamen. Zij zwoeren Filips ai' en kozen een
anderen opperheer in den persoon van den
Franschen p/ins van Anjou. Dat was een daad
van groote beteekenis, eenig in de geschiedenis.
De Nederlanders redeneerden zeer terecht, dat
„een vorst, als een herder moet zijn voor zijn
onderdanen, om die te beschermen tegen ge
weld de onderdanen zijn er niet om den vorst
als slaven te dienen." 't Was de beschouwing
van Willem van Oranje, dat de vorst er was om
het Volk en niet het volk om den vorst. Hieruit
ziet men, hoever deze zijn tijdgenooten vooruit
was. Er moesten nog heel wat tijden voorbijgaan,
eer deze opvatting door meerderen werd onder
schreven."
Hier wordt doodeenvoudig verzwegen, hoe
Koning Filips, volgens de heerschende rechts
opvattingen der 16e eeuw, wel degelijk het
recht had Oranje, dien hij op geen regelmatige
wijze vatten kon, door vogelvrij-verklaring te
dooden.
De man, die een vogelvrij-verklaarde doodde,
was volgens zestiende eeuwsch recht geen moor
denaar en hem viel niets kwijt te schelden. En
om hier nu als reden op te geven, dat de af
zwering van Filips plaats had om de vogelvrij
verklaring van Oranje, is toch al te naief.
De „Telegraaf" kan dit geschiedenisboekje,
als bijzonder cultureel aanbevelen maar 't is
ondertusschen gelukkig dat onze jeugd zoo'n
prulboek niet in handen krijgt.
Aan de overzijde schijnt men nog steeds de
historische waarheid te vreezen of niet te kennen!
Liturgie.
TWINTIGSTE ZONDAG NA PINKSTEREN.
„Nood leert bidden" is een spreekwoord ons
allen overbekend en velen, zoo niet allen,
kunnen de waarheid van dit woord uit eigen
ondervinding bewijzen Ook de hoofdman,
waar het Evangelie vandaag over spreekt, werd
door den nood naar den Zaligmaker gedreven
en 't zou zeer goed mogelijk geweest zijn, dat
zonder de doodelijke ziekte van zijn zoon,
deze Vgder op hetzelfde standpunt was blij
ven staan, als zijn standgenooten verachting-
voor al wat van de Joden kwam. Wat al les
sen geeft ons dit evangelieverhaal Vooreerst
laten we nog eens ons geheugen verfrisschen dat
de moeilijkheden en de lasten des levens door
God worden toegelaten, om ons aan:Zich te ver
hinden. Wij die voor den Hemel- geschapen
zijn,vergeten in voorspoed en zorgeloosheid
zoo gemakkelijk;!'ons hooger doel jjrnaar God
zorgt dat we inïjhet aardsche niet ondergaan,
geschiedenis of met eigen oogen aanschouwen
in Italië, Frankrijk enz.
Het verwijt vaii liberale economie is anders
ook wat tijd betreft al heel slecht gekozen, Want
de laatstp weken doen de echte liberale econo
men, of zij die er voor wenschen door te gaan,
juist niets anders dan tieren tegen de regeering,
omdat deze het volksbelang durft te dienen door
een kleine tariefwetsherziening aan te kondigen,
een wijziging die den naam van bescherming
nog niet eens kan dragen.
Alle in liberalen geest geredigeerde bladen,
van de dure deftige „N. Rotterdammer" tot
de „Maas en Schiebode", die wekelijks gratis
voor de prullemand bezorgd wordt, zwoegen
aan anti-protectionistische artikels en zieden
van toorn en nijdigen van spijt tegen regeering
en rechterzijde, die hun beschimmeld vrijhandel
stelsel althans een weinig op zij willen schuiven,
in het belang van het land.
Het was werkelijk vermakelijk die vreemde
capriolen te beschouwen van de gelegenheis-
clowntjes.
Zoo kwam de politieke medewerker van de
neutrale „Schiedamsdhe courant" die aan het
gezwam in de ruimte en een vunzige „grap" van
Dresselhuys een halve kolom wijdde, maar het
gedocumenteerde betoog van onzen genialen
Hermans vermoffelde, met de roerende klacht,
dat een invoerrecht net zoo zwaar wordt gevoeld
in de hutjes der armen als in de woningen dei-
rijken. Die onzin te weerleggen is tc bespottelijk,
evenwel mag 't wel eens gezegd worden, dat er
niet zooveel hutjes van armen in ons land meer
zouden zijn, als men eerder met het verderfelijke
geworden stelsel van vrijhandel gebroken had.
Maar wat geeft een goed liberaal er om of een
100.000 gezinnen ten koste van enkele groothan-
200 bij doodf 100 bij verlies van een
de N.Holl.A'gem.Verz. bank Schiedam
door de rampen en kruisen, die onze naar den
grond gebogen hoofden weer opwaarts richten
naar het huis des Vaders. Als we vandaag
dat wondersucces van nabij zien, laten we dan
ook voor ons eigen leven weer meer hegrijpen
gaan de waarde van het lijden en niet met een
ongeloovige wereld, door de slagen ons nog ver
dei- laten ai'\ Oereji van God, die niet anders be
oogt dan onze verbetering of onze hoogere Ver
volmaking^ Daar is echter meer. Het verwijt,
aan den Vader „Indien gij geen teek enen en
wonderen ziet, gelooft geniet", geldt ook ons
Is dat een kinderlijke verhouding, als we alleen
maar in moeilijkheden gaan bidden Als we
Gods hulp als 't ware tastbaar willen Voelen om
weer eens echt in Hem te gelooven en volop op
Hem te vertrouwen. We weten, „dat al wat
geschreven is, voor onze onderrichting geschre
ven is en daarom is heel de wereldgeschiedenis
voor ons een bewijs van Gods leidende voor
zienigheid, waarin wij kunnen zien en beoordee-
len, hoe alles ten slotte goed terechtkomt.
Daaruit moeten wij toch besluiten, dat ook
:n de leiding van ons leven alles ten goede zal
worden gericht, ooi: al zien wij dal na niel ter
stond in. Gods wegen zijn en blijven ondoor
grondelijk en eerst als „we zien zullen van
aanschijn tot aanschijn", zullen we begrijpen,
wat ons nu nog raadselachtig of onverklaarbaar
schijnt. Daarvoor is echter noodig een groot
geloof en een daaruit groeiend vertrouwen,
waardoor we belijden „Alles wat Gij gedaan
hebt aan ons, O Heer, hebt gij in ware gerechtig
heid gedaan want wij hebben gezondigd voor
U en naar Uwe geboden hebben wij niet geluis
terd maar geef eer aan Uwen naam en handel
met ons naar de menigte Uwer barmhartigheid."
Dat is het veiligheidsgevoel van het kind in
de ouderlijke leiding, wat niet vraagt en onder
zoekt, maar naar de wijzing des Vaders leeft
in de zekere overtuiging dat dan alles goed gaat.
Hoe wij dan dat leven in te richten hebben
leert ons St. Paulus in het epistel „Ziet toe
dat gij met omzichtigheid handeltniet als
dwazen maar alg verstandigen woekerend met
den tijd omdat de dagen boos zijn." „Wilt
daarom niet onverstandig worden maar begrijpt
wat Gods .wil is." Laten we daarom met den
psalmist vcrtrouwvol uitroepen „Bereid is
mijn hart o God, bereid is mijn hart (om alles
te aanvaarden, wat Gij over mij beschikken
zult, voor- en tegenspoed) zingen zal ik on
een psalm verheffen aan U, Die mijn roercnzijt."
Toch zal ons menschelijk gevoel zich tegen het
lijden blijven verzetten lijden zal altijd pijn
blijven doen, maar als we geleerd hebben steeds
opwaarts te blikken dan zal ook in tegenspoed
de bede ons van de lippen komen „Gedenk o
Heer Uw woord, dat Gij tot Uwen dienstknecht
gesproken hebt en waardoor Gij mij vertrouwen
hebt gegeven dat trooste mij in mijn ver
nedering."
Gemengd Meuws,
„Lieb Vaterland, kannst rühig
sein". Het gebeurde in een coupé op de lijn
AmsterdamUtrecht. In een der hoeken, niet
van de lijn natuurlijk, maar van de coupé, zat
delaars gebrek moeten lijden
Wat geeft een goed liberaal er om, dat ons
geld bij mil boenen over de grens gesmeten wordt,
terwijl regimenten Nederlanders in den vreemde
het harde lot van landverhuizer njoeten dragen
In de Tweede Kamer sprak een van die ver
stokten over ons „beproefd" stelsel van handels
politiek 't is jammer dat er niet iemand riep
zwaar beproefd
Het spook der duurte werd ook al in 's lands
vergaderzaal opgeroepen door de krijtbleeke
linkerzijde. Helaas Jan Duys mocht niet spre
ken, want wat zou hij graag geschreeuwd hebben:
wat maal ik om goedkoope prullen, als ik geen
centen heb
t Zijn zwarte dagen geworden voor de lin
kerzijde vooral voor de S.D.A.P.
Voor de liberalen en hun verwanten kan men
nog aanvoeren de verzachtende omstandighe
den, dat zij van huis uit zich te veel in het kringe-*
tje van zelfgenoegzaamheid opsluiten en boven
dien hun eigenbelang bedreigd zien, maar de
S.D.A.P.'ers, althans de kopstukken ervan,Weten
drommels goed, dat vrijhandel alleen juist is
als iedereen het doet, dat ons land niet de leve
rancier, maar de klant van het buitenland is, tri
dat in landen waar protectie is, welvaart heerscht
en het den werkman goed gaat
Toch hebben zij den treurigen moed gehad,
hetzij dan eenigszins aarzelend, om zich tegen de
tariefwijziging te verklaren.
Hiervoor is sléchts een oplossing de S.P.A.P.
werkt Welbewust de maatschappelijke ellende
in de hand, omdat zij van de daaruit v«ortko-
mende onlevredenheid winst hoopt te maken
bij de komende verkiezingen, of om in den stijl
te blijven de roode heeren zullen bun strijd
op de ruggen der arrebeiders strijoen. Fijne
politiek 1 M.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURA
y^-gPBceagWtt*¥i88»g^^
