DE PHOENIX" T,f'
DAGBLAD W&&R SCHIEDAM EèW OmSTRE§€EëH*
Het eeuwfeest der Havenkerk.
Verven en Stoomen
mm
FEUftLSTOM.
47ste Jaargang»
Vrijdag 14 November 1924.
Bureau s KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 3». Advertentiën: 1—5 regels f 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per rsgel.
post 3.— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer WiM® Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Taneven worden op aanvraag
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet ol oog f 200 bij dood f 100 bij verlies van een
-ssk km verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de
duim: i 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij v
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergader int/ van Donderdag, 13 November.
De Kamer heeft liet ontwerp nieuwe Tarief-
wet aangenomen, met 57 tegen 39 stemmen,
rechts tegen links.
Voorts werd aangenomen een reeks kleine
wetsontwerpen, onder meer tot aankoop van
een terrein van 17 II. A. aan den weg'Middelburg
Vlissingen voor een vliegveld, en tot afschaf
fing van de waarschuwing hij de invordering
van de directe belastingen, met verlenging van
den termijn van aanmaning aan 3 tot 10 dagen.
Aan de orde was daarna het ontwerp tot
wijziging van art. 22 der Postwet (postshéque-
en girodienst).
Bij dit voorstel kuurt de heer Braambeek
(S. D.) de afschaffing van de rentevergoeding
voor deposito's af.
De heer Van" Vu uren (R. K.) is het
daarmee niet eens.
Minister Van Swaay meent, dat de
kleine rentevergoeding niet opweegt tegen den
arbeid en de kosten daaraan verbonden. Hij
gelooft niet, dat de afschaffing de menschen
zal afschrikken, en wijst op België, waar even
min vergoeding gegeven wordt. De vergoeding
van rente aan crediteuren, die door de débacle
lang moesten wachten, staat buiten het ont
werp. Spreker kan niet met zekerheid zeggen,
dat geen débacle meer kan Voorkomen, maar
de kans is zeer gering. De débacle van het vorige
jaar was onvermijdelijk, omdat de achterstand
verschrikkelijk was.
Het wetsontwerp betreffende den postehéque-
en girodienst werd daarna z. h. s. aangenomen.
Zonder stemming of discussie werd aange
nomen het wetsontwerp tot onteigening van
eigendommen voor de verbetering van de Speel-
rnanstraat te Rotterdam.
Aan de orde zijn de algemeene beschouwingen
over de Staatsbegrooting voor 1925.
De heer Schaper (S. D.) opent de dis
cussie.
De heer Rutgers van Rozenburg
(G. H.) houdt eenige financieole beschouwin
gen en verdedigt de juistheid van de daad der
Regeering om spoedig het tekort te dekken.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
1 uur.
Binnenland.
dan in Engeland, ofschoon de kosten van bouw-
materiah*n®jin beide landen ongeveer dezelfde
zijn. terwijl in Nederland het heien nog veel
extra kosten meebrengt. De commissie schrijft
dit toe aan het feit, dat de Nederlandsche ar
beiders veel vlugger werken dan de Engelsche.
Een Nederlandsche metselaar legt per dag on
geveer 2000 steenen, een Engelsche slechts 4
500, in sommige gevallen zelfs niet meer dan 200.
Tarief van invoerrechlön.
Naar men verneemt, bestaat het voornemen
bij aanneming van het aanhangige tariefontwerp
door de Staten-Gcneraal, ten behoeve van de
ambtenaren der invoerrechten, van rijkswege
een bewerking van het tarief van invoerrechten
uit te geven en deze, tegen betaling, ook voor
het publiek verkrijgbaar te stellen.
Niéuwe lu ch t verbind int)
Door bijzondere overeenkomst met de Konink
lijke Nederlandsche Luchtvaartmaatschappij
is in aansluiting aan het traject Moskou
Amsterdam, een rechtstreeksche luchtverbin-
ding van Moskou over Berlijn naar Parijs ver
zekerd geworden.
- Engelseli oordeel over onzen
woningbouw.
Men meldt uit Londen
De Engelsche commissie, die onder leiding
van sir Charles Ruthen, directeur-generaal
voor den woningbouw van het departement
van hygiëne, een officieel bezoek aan Nederland
heeft gebracht ter bestudeering van den woning
bouw aldaar, is thans in Engeland teruggekeerd.
Sir Charles Ruthen werd vergezeld door den
lord provoost Sleg en den gemeente-secretaris
van Edinburgh, den voorzitter van de woning
bouwcommissie van Liverpool. Ihomas White
en vertegenwoordigers van verscheidene andere
gemeenten. De leden der commissie verklaren
in Nederland veel te hebben geleerd, vooral
wat betreft den bouw van betonwoningen te
Amsterdam, doch hun belangrijkste ervaring
was dat de bouw van groote woningcomplexen
in Nederland veel goedkooper kan geschieden
De vliegtocht NederlandIndie.
Uit Calcutta wordt geseind
Het Fokker-vliegtuig is hier gistermiddag
2 uur aangekomen. Het heeft een goede reis
gehad, en de landing geschiedde vlot.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De Havenkerk-parochie jubileert en met haar
Heel Rooinsch Schiedam wijl voor honderd jaren,
'met de stichting van het kloeke aan Sint Joannes
den Dooper toegewijde kerkgebouw, een beter
tijdperk voor ons katholieken werd ingezet
een tijdperk van hernieuwd leven en opbloei
naar alle kanten van de bescheiden gemeente
die tot dan toe half verstolen haar heilige gehei
men moest vieren en zich door een eeuwenlange
onderdrukking nooit had kunnen ontplooien
een nieuw tijdperk, waarin zich uit de eerste
parochie, ten slotte drie anderen zouden ont
wikkelen.
Het kerkgebouw dat, buiten d,e vele
inwendige verbeteringen en versieringen, zijn
oorspronkelijken vorm beeft behouden en bleef
zooals het was toen voor een eeuw terug bet
eerste H. Misoffer binnen zijn muren werd opge
dragen, is nu in feestdos gestoken.
Guirlandes van gevlochten palmgroen, door-
strengeld met bloemen en flonkerende gloei
lampjes, golven langs de pilaren, waartegen de
prachtige vaandels ten pronk staan en bloemen
manden met een fleurige vracht gevuld hangen
af van de gewelven.
Maar het glanspunt der versiering is de licht-
glorie van het priesterkoor waar de schoone weel
derige vormen van liet altaar nagetrokken zijn
in lijnen van licht, die samenvloeien jn den pom-
peuzen kraöxihemel. De jaartallen, die duiden
op het eeuwfeest,zijn in vlammende cijl'erteekens
op de flanken van het altaar-bovenstuk aange
bracht, versterkend de schitterende lichtbron
die haar glansen schiet door de geheele kerk.
Het triduum waarmede dit gedenkwaardige
feest zoo luisterrijk mogelijk zal gevierd worden,
«gistermorgen zeven uur begonnen met een alge
meene IT. Communie der kinderen, die bij groote
deelname stichtend verliep, is gisteravond half
acht voortgezet met een plechtig Lof, dat gece
lebreerd door den pastoor der Singel-parochie
met assistentie van pater Biest» en rector Crcmer
bijgewoond werd door de geestelijkheid der ju-
lileereude parochie, die in het priesterkoor
plaaLs had genomen en door 'n overgrocte menig
te kerkgangers. ITet zangkoor zette, na de uit
stelling van het Allerheiligste, de plechtigheid
in met het mooL Veni Creator van Beltjens, dat
Zoowel door de uitstekende vertolking van solist
als van koor, den gewenschten indruk maakte
ook het, Ave Verurn van Krüger en Jepkens'
Magnificat werden door het koor goed gezongen.
Na het gemeenschappelijk rozenkransgebed,
besteeg de hoogeerw. deken Schraag den kansel
tot het houden van dc feestpredikatie.
In welgekozen, hartelijke woorden richtte hij
zijn gclukwensch tot geestelijkheid en geloovigen
met het eeuwfeest der Havenkerk. dat niet
alleen een rede tot verheuging is voor de pa
rochianen der Havenkerk maar ook voor alle
andere katholieken van Schiedam omdat de
Havenkerk de moederkerk is der overige kerken
in onze gemeente. De eerw. redenaar herdacht
in den breede de zegenrijke werking dit? van
dit middenpunt van godsdienst is uitgegaan, de
uitstorting van de vele genade die ons door haar
gewerd en den geestelijken vooruitgang dien zij
hier teweeggebracht heeft; hij wees vervolgens op
den pioniersarbeid der Dominicaner-orde en den
geloofsmoed der voorvaderen, die voor honderd
jaren hun offers en ijver eindelijk beloond za
gen door de voltooiing van dit huis des gebeds.
Na in een vurige aansporing allen opgewekt
te hebben dit. lichtende voorbeeld te volgen,
eindigde de eerw. spr. zijn bezielende predikatie
met een peroratie waarin hij aantoonde ieders
verplichting, om God dank te betuigen voor
al liet ontvangene en Hem bijzonder in deze
dagen nieuwen zegen af te smeken,kerk en stad
tot heil.
Het zangkoor voerde nog het Ave Maria van
Witt en het Tantum Ergo van de Leur uit,
waarna met den Zegen, dezen eersten avond van
het plechtig Iridium, besloten werd.
Onze stadgenoot, de kunstschilder A. v. d.
Schouw, heeft de gelukkige gedachte gehad, om
ter gelegenheid van dit jubileum, liet Haven
kerkgebouw, op het doek te vereeuwigen. Het
ook door zijn afmetingen imposante paneel,
gevat in een fraai matgouden lijst, is nu tentoon
gesteld in een der uitstalkasten van de firma
Ullers, Hoogstraat 27, waar liet bijzonder gun
stig uitkomt en zeer verdiend, veler aandacht
trekt.
Het schilderij lijkt ons, en van opzet, en van
uitwerking, al bijzonder goed geslaagd.
De kunstenaar heeft het kerkgebouw genomen
in de zoo mooie havenbocht, onder de zonnige
juiching van een morgenlucht en met de boomen
in rijken herfsttooi, die weerspiegeld wordt in
het klare stroomende water. Een en ander mocht
ai in bijzonder ten goede komen aan een blij
coloriet, het plaatste den artist voor de moei
lijkheid, om in deze kleurenweelde niettemin
het gebouw duidelijk te laten spreken door een
koen aangebrachte felle belichting van toren en
gevel en tevens door aan de overzijde der gracht
de schaduw wat te verzwaren heeft hij echter deze
hindernis glansrijk overwonnen.
Wij kunnen ieder aanraden, het geëxposeerde
doek eens le bezichtigen, ook al, omdat dit
misschien tot de mogelijkheid leidt voor den
kunstenaar, dat. uit die rijen kijkers een kooper
naar voren komt.
Men verzoekt ons mede te deelen dat de spe
ciale verlichting die het Havcnkcrk-interieur nu
zoo verfraait, aangebracht is door de Goede en
Mol, met materiaal dat welwillend door „Waar
't wiel draait" is afgestaan de versiering is
van „Rosa."
Goedkoope brandstoffen voor werkloozen.
B. en W. schrijven aan den Raad
Door den Schiedamschen Bestuurdcrsbond
wordt Uwen Raad gevraagd ons College te mach
tigen dezen «winter weder voor de werkloozen
brandstoffen beschikbaar te stellen tegen sterk
verminderde prijzen.
Wij meenen, dat op dit verzoek niet behoort
te worde» ingegaan.
Ten aanzien van de werkloozen toch is onze
Gemeente o.i. reeds zoover gegaan als mogelijk
is.
Welke lasten dit voor dc Gemeente mede
brengt, daarop is reeds bij de indiening der
begrooting voor 1925 gewezen.
Daarbij is in heb oog te houden, dat het niet
alleen de uitkeeringen zijn die de werkloozen
ontvangen doch dat zij daarboven nog verschil
lende belangrijke voordeelen genieten als vrij
stelling van belasting en schoolgeld, klompen
'en kousen, van de schoolkleeding, kostelooze
geneeskundige hulp enz.
Waar het ook voor hen, die werken, in den
na den oorlog ontstanen toestand niet gemakke
lijk is rond te komen, is het ook met het, oog op
li'en niet gerechtvaardigd, de voorrechten aan de
werkloozen nog te vergrooten.
Ons streven heeft zich dan ook bewogen in
de richting om te komen tot een algemeene ver
laging van de cokesprijzen.
Als gevolg daarvan is thans besloten de cokes-
prijzen vast tc stellen ais blijkt uit onderstaand
vergelijkend staatje
gr. cokes gekl. cokes pl.cokes.
1923/24.
gewone prijzen f 1.15 1.30 1.-
gereduceerde prijzen
werkloozen -1.03 -1.17 -0.90
1924.
geldende prijzen -1.05 - 1.20 - 0.8o
nieuwe prijzen -0.90 -1.- 0.85
Bovenstaande vergelijking der nieuwe prijzen
met die van vorige jaren toont aan een belang
rijke verlaging ook voor de werkloozen.
Wij stellen U derhalve voor afwijzend op het
adres te beschikken.
De avonturen van Kristen Blok.
H
Kaspar Lange was een stille natuur, die zich
liefderijk gedroeg jegens alle schepselen Gods,
goedmoedigheid en warmte lichtten hem uit de
bruine oogen. Zonder nu juist een kunstenaar
le zijn, was hij voor al wat goed en mooi was
ont\ ankelijk. Alles om hem heen getuigde daar
van, zoowel zijn huis als zijn tuin, z'n kleine,
fraaie bibliotheek, als de prachtige kunstwerken
waarmede hij smaak/ol de kamers had versierd.
Alles had daar een vrooiijk, blij aanzien, en voor
den, eersten keer sinds hij zijn goed bewoonde
werd z'n vriendelijk slaapKamettje in een zie
kenkamer veranderd.
Op zekeren dag, na het ongeval op den land
weg, lag hij op zijn bed, bleek en stil, zonder
zich met iets bezig te houden. Zijn linkerarm
rustte op de dekens in wit verband gepakt.
Dr'oomerig gleed z'n blik door het venster naai
de torenspits van de kerk in het naburige stad
je. De dokter had hem zoo juist verlaten en hem
zes weken geduld en volkomen rust naar lichaam
cn geest aanbevolen dan alleen kou hij hem hoop
geven den gebroken arm weer zoo gezond en
sterk te krijgen als vroeger.
De jongeman zag er, trots zijn bleekheid, zeer
vrooiijk uiteen onuitsprekelijk milde en lee-
dere uitdrukking straalde op zijn edel gelaat',
en gelijk hij daar lag met het zwarte haar kroe
zend over het witte voorhoofd, de bruine oogen
glanzend van innerlijke blijheid, zag hij eruit
als de held uit een Oosterseh sprookje.
„Met al m'n tegenslag ben ik toch nog geluk
kig", lispelde hij, „ik weet nu dat zij van mij
houdt, en wanneer ik ook nooit.
Verder dacht hij nieteen diepe zucht ont
welde z'n borst, terwijl de gebroken arm die uit
zijn rustigen stand gekomen was, hem ook pijn
scheen te doen.
Daar verhief zich in den donkersten hoek van
de kamer een hooge gestalte.
Het was een oude, goede schoolkameraad,
Kristen Blok, dien Kaspar nu in den ruwen
gebaarden jongeman, die hem den vorigen
avond uit zijn cabriolet geworpen en naar huis
gereden had, herkende.
Met den grootsten ijver had Kristen Blok ook
den arts gehaald en den geheelen nacht aan het
ziekbed gewaakt, Nu had hij een dutje gedaan
in een der hoeken van het vertrek.De uitspraak
van den dokter had hem verheugd en z'n daad
zou dus geen blijvende gevolgen hebben. Met
zijn ongekamde haren en baard, in z'n schooie-
rigen, besmetten kiel, maakte hij een verdachten
in druk. Er was iets wilds zoowel in zijn manieren
als in zijn groote rollende oogen, die alle men
schen van het huis schrik aangejaagd hadden.
Met een aanmatiging als was hij heer van het
goed, had hij voor alles gezorgd, alles bevolen
wat den zieke noodig was. Zoowel in den stal
als in de keuken had hij bewijzen van z'n despo
tisch optreden geleverd. Nu wreef hij zich de
oogen uit en bromde „Is er iets niet in orde
Lig je zoo goed?"
„Uitstekend," glimlachte de zieke. „Ik lig
goed en verheug mij over het schoone uitzicht,
dat ik hier heb, sinds je den kostelijken inval
'had het bed om te draaien. Het licht verblindt
me alleen een beetje
„Ik zal de gordijnen laten zakken en je met
je bed maar weer omdraaien.
„Neen hoor! In geen geval. Wat heb ik dan
nog aan het uitzicht? Ik lig hier wat goed. Ik
kan je waarlijk niet genoeg bedanken
„Houd je mond, dat is onzin. Ik heb me als
een schobbejak tegen je gedragen, en daarom
behoef je me'nou niet voor den gek Le houden.
Maar bespaar mij je bedankj-er totdat je iets
heb waatvoor je mij waarlijk te danken hebt, en
lig stil, dat heeft de dokter je gezegd Wanneer
je nog'ieto te vertellen hebt, voor den dag er mee
Waarom zuchtte je zoo net, en waarom waren
je oogen vochtig Kom Kaspar, je kunt mij geen
zand in de oogen strooien."
„Voor het oogenblik heb ik nergens behoefte
aan, beste vriend", zeide de zieke en streelde
„Polyhymnia."
Haydn's „Jahreszeiten" is een kunstwerk,
waarin de geniale meester zijn gansche reine,
zuivere, gcloovige ziel heei't uitgestort, op een
wijze, welke treft tot in ons diepste gemoed. Het
leven der natuur, in z'n vier verschillende uitin
gen van lente, zomer, herfst en winter, is voor
hem daarin 't beeld van het menschelijk leven
met al zijn wisselvalligheden, van vreugde en
leed, jeugd en ouderdom.
't Was gisteravond niet de eerste maal, dat
dit schoone, gave werk hier werd gezongen, maar,
al werd 't nog veel vaker uitgevoerd, 't zou blij
ven boeien, 't blijft mooi, heerlijk. Men zou een
geest en hart als Ilaydn zelf moeten hebben, zoo
kinderlijk zuiver kunstzinnig, om de „Jahres
zeiten" in den juist-bedoelden vorm en expres
sie te verklanken, maar toch heelt „Polyhymnia^
de ruwe, eeltige handen, ,,'k Heb veel meer reden
om mij tc verheugen dan om treurig te zijn. Ik
kan den goeden God niet genoeg voor al het
geluk danken dat Hij mij gezonden heeft. Maar
wanneer je mij een plezier wilt doen, vertel mij
dan eens waar je toch uitgehangen hebt, sinds
wij samen op de schoolbanken gezeten hebben 1
Drie jaar lang heb ik niets meer van je gehoord.
Meermalen heb ik vergeefs naar je gezochttoen
vernam ik datje weg was weggestuurd.
je onderging een geneeskundige behandeling.
„Naar Sleeswijk gezonden, in een gekkenhuis
opgesloten, bedoel je, maar je kunt 't zeker niet
over je hart verkrijgen dat te zeggen. Zoo is het
ongeveer gegaan vorig jaar om dezen tijd werd
ik in het krankzinnigengesticht opgesloten.
Kristen Blok lachte half vrooiijk, maar toch
ook niet zonder bitterheid, en z.'n rechterhand
balde zich onwillekeurig.
„Het heette dat ge ziek waart, maar je werdt
toch goed behandeld en nu ben je, Goddank,
weer geheel gezond."
„Dat ik stapelgek was, geloofde men algemeen,
en ik zou in een gekkenhuis genezing vinden
Hét eene noch het andere is waarWeet je nog
waar wij het laatst bij elkaar waren. Op het
examenin de hoogste klas van het gym
nasium. Ik zuchtte over m'n Latijn, je weet, dat
was niets voor mearchitect wou ik worden.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURAN
iiii junnwni n
ï*- KfKï!
t. i&■-£:■>.