DAGBUUO %fOOFt SGHiEBA
DITJES EN DATJES.
48ste Jaargang.
Zaterdag 17 Januari 1925.
No. 14151
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intereommunaal 85 Postbus 39
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco n er
P°1 Jur~ ,Pm partaai Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbencht 10 ets.
A d v e r t e n t i 6 n 1 5 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct per resrel
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
d fM®b« ""«Sm 'een wüsrioam vcrli(!s. na h,!nd' ™et ol oog I 21)1) hij dood 1 2(111 bij verlies vaneen
"i De verzekering wordt gewaarborgd door de
Dit nummer bestaat uit 2 bladen ^00r dfi linn:ir,,icf"" 0 11 «nonnn^wicMMHiiii bi iiï Mn
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Homeopathie.
Criticaster schrijft in de „Resb."
„Onze kapitalisten worden altijd kwaad,
als ze van socialistischen kant voor botteri
ken worden uitgemaakt. En toch is daar weinig
reden voor, want de lieeren van het kapitaal
kunnen nog veel leeren. Als ze eens bij de Russen
in de leer gingen, die vaak voor hall-idioot en
onnoozel versleten werden, zouden ze het verder
kunnen brengen in het kapitaal.
Onze kapitalisten zijn bang van socialisLen,
communisten en dergelijke menscheri, die wel
hevig critiseeren kunnen maar niet regeeren.
Hoe rnoet men die menschen bestrijden? Doet
men dat door er bot tegen in te gaan, als een
Mussolini b.v. Weineen, dat is heelemaal de
verkeerde methode. Revolutionairen hebben in
dat opzicht iets van ezelsals men ze slaat,
vertikken ze het héélemaal om te draven. Neen,
men moet met zulke luitjes een beetje in de
homeopathische richting te werk gaan. Men
begint met toe te geven en maakt zelf revolutie,
zweert bij hoog en bij laag, dat er buiten de revo
lutie geen heil is en belooft het volk bergen van
goud en aardsche paradijzen bij de vleet. Zorgt
inmiddels de teugels strak en „de wapens HIER"
te houden. De menschen zijn dan wel heel gauw
ontnuchterd maar de bazen zijn baas en wee
wie hun te na komt. Zoo ging het in alle revo
luties en zoo ging het ook in Rusland. Zouden er
wel grooter bazen en erger kapitalisten zijn dan
de bolsjewiki-bazen ginds En tocli héét ginds
't proletariaatde dictator. Er is niets
nieuws onder de zon. Hoe oud is al het bekende
lind der König absolut, wenn er unsre Wille
thut (De koning zal absoluut monarch zijn,
als hij onzen wil maar doet). In Rusland is het
„volk" dictator maar Lenin (en zijn opvolger)
beslist wat er gebeuren moet. De rollen zijn een
beetje omgekeerd maar overigens bleef alles bij
het oude.
Wat Rusland in 't groot te zien geeft, kan
men elders vaak in't klein waarnemen. Ook hier
te lande konden we dezer dagen genieten van
de hooge sprongen van een geslepen Rus, die
van niet tot iet kwam. Hij wilde er komen, groot
kapitalist worden. Ging hij daarom tegen de
kapitaalbestrijders in Weineen, hij papte er
mee aan en flikflooide ze. Toen liij wat in bonis
begon te raken, gooide hij hun de duizenden in
den schoot. Die gestie legde geen windeieren
want het was weer een stap Lot nieuwe hande
lingen, die millioenen waarborgden. Een onge
luk ligt in een klein hoeüje en de man is eindelijk
onschadelijk gemaakt. Maar hoe lang heeft hij
niet den grooten hans kunnen uithangen van
andermans centen En toch een braaf lid van
S. D. A. F. en Communistische Partij
Hieruit valt weer veel te leeren.
Voor de kapitalisten Zeker, maar
Kapitalisten zonder geweten.
Echter ook veel te leeren in zake klassenstrijd
en „kapitaal bestrijders, zooals de Socialisten
heetcn te zijn.
Den laatsten tijd is er in verschillende bladen
heel wat te doen geweest over een geval te Den
Bosch, waarin een socialist het rouwmoedig
afsteiven van een gewezen partijgenoot en het
plichtsgetrouwe gedrag van een priester, met
veel misleiding trachtte uit te buiten tot pro
paganda voor de S.D.A.P., welk afschuwelijk
bedrijf door de roode pers, azend op bederf,
gretig gesteund werd.
De ware toedracht der zaak, die weldra aan
t licht kwam en in onze pers geopenbaard
werd, durfde „Het Volk" en gelijkgetinte kleur
lingen tot op heden niet afdrukken, maar om-
Keantwoorride he[haalde uitdagingen loch iets
S».„7 m0eSt worden> klagen we de onder
staande verontschuldiging
soéi;ilk!fde "beke®ring" Van Maas bemoeide de
alleen dat Vn Lgeheel "ieL HiJ wraakte het
kn priester, als bewijs van Maas'
kathohcisme, den eisch stelde van het breken
raee 8.D.A.P., die hij geheel zijn leven trouw
geweest was. Hfet gebeurde toont niet aan, dat
e sociaal-democratie niet een zuiver economi
se ie stelsel is, want de sociaal-democratie, heeft
er niet het geringste bezwaar tegen, wanneer
aai leden als katholiek leven en sterven willen,
e gebeurde toont echter omgekeerd aan, dat
e vatholicisme, volgens de opvatting zijner
eerschende elementen, geen zuiver godsdienstig
s escl is, doch de genademiddelen der kerk
weigert, wegens economische overtuigingen."
et viel de katholieke bladen natuurlijk niet
moeilijk, om het goed recht der Kerk aan te
oonen en het bespottelijk begrip dier menie-
mannen over de verhouding tusschen katholi
cisme en socialisme aan de kaak te stellen, maar
^beurde in nogal zwaarwichtige redenaties.
waarom Veel £emakkcliJker om te doen begrijpen
een socialist toestemming van zijn
Ken reden tol nederigheid.
De katholieken van Amsterdam zijn bezig
een Wachtersfonds" bijeen te brengen om de
liek/k l e" Van de bewaking der katho-
ïeke keiken, die men gedurende den dag ge
opend WIJ houden. De bewaking - aldus de
".- 4 T 1S »helaas noodig midden in het in-
stinctenleyen en de verwording van zoovelen in
ae vrijdenkende groote stad."
Wij, Nederlanders, gaan, even goed trouwens
als andere yo ken, dikwijls groot op ons zelf,
éoozeer wel, dat wij ook meenen beter te zijn
dan anderen.
echter, 200 constateert de „N.
,i. ln het buitenland en ook in de
allergrootste steden als b.v. Parijs, waar liet
„ïnstmctenleven van inzaat en vreemdeling
ook fnsch zn gang gaat en, ook helaas, „ver
wording is van „zoovelen in de vrijdenkende"
wereld, de kerken open kan laten zonder opzette-
ijke wachters, dan moeten we toch zeggen, dat
ons volk op dit punt althans geen reden heeft
lot zelfverheffing. Eer tol nederigheid.
De „Voornaarts" en de 8-uren dag.
Blijkens eenc directioneele circulaire aan 't
personeel van het orgaan „Voorwaarts", het
partijblad en eigendom van de Federatie dei
S. D. A. P. in Rotterdam, zal het is de „Tri
bune" die er dezer dagen op wees met ingang
van heden voor het personeel de 45 urige werk
week worden veranderd in een 48-urige.
Of men in deze sociaal-democratische mi-
krokosmos, waar de partij de vrijheid heeft
de arbeidsvoorwaarden van het personeel te
ïegelen en in te richten naar de zuiver sociaal
democratische beginselen, met deze verslechte
ring der arbeidsvoorwaarden bijzonder ingeno
men zal zijn, wagen wij te betwijfelen. Doch dit
interesseert ons niet.
Interessanter vinden wij het feit op zich
waaruit moge blijken, dat men in sociaal-de
mocratische kringen toch niet zoo verwoede
tegenstander is van dezen maatregel, voor
welks verdediging niet-sociaal-demoeratische po
litici wel eens als ergerlijke reactionnairen zijn
gekwalificeerd. Anderszins blijkt er ook uit
dat men ook daar beseft voor economische nood
wendigheden te moeten bukken.
Uit een en ander valt de conclusie te trekken,
i,waf, so"aal-democratie verantwoor
delijkheid heeft te dragen, zij zich heel be
grijpelijk - op een heel ander standpunt plaatst
dan wanneer zij zich m de opposifcie bevindt.
De houding van de „Voorwaarts" tegenover
de 48-urige werkweek, met voor haar lezers
doch voor haar personeel, is zeer leerzaam.
„Msb."
Leraeiigd 'Nieuws.,
partij krijgt om katholiek te zijn, terwij] een
katholiek door de kerk bevolen wordt, zich van
het socialisme verre te houden
Een heel eenvoudig voorbeeld is voldoende i
„Een schoorsteenveger, die zoo van z'n werk
komt, zal er heusch geen been in zien om met
een heer op te loopen, die in keurig wit flanel
gestoken is, maar ik geloof dat die bewuste heer
het spreekwoord gedachtig, dat wie met pek'
omgaat ermee besmet raakt, liever niet zoo dicht
bij den schoorsteenveger komt."
En om welke goede reden, werpt de groen
vrouw de rotte uit de gave appelen
Het kwaad wil er nu eenmaal vlugger in dan
liet goede, waarom de Kerk als een goede moedor
het samengaan verbiedt met lieden, die door hun
afkeer van godsdienst en miskenning der moraal
door ieder ware Katholiek uit zichzelf reeds
vermeden worden.
Dat het gehalte der S.D.A.P. in ons land vooral
nog altijd van dien aard blijft dat liet gevaar
voor verderfelijke besmetting ons dwingt haar
op een grooten afstand te houden, is het gevoD
van een oorzaak, die men zoeken moet in haar
ontstaan.
Omzwervingen van twee Zui
len s c li e werkloozen. Twee Zuilen-
sche werkloozen hadden zich laten inschrijven
om naar Frankrijk te gaan werken in de steen
groeven, aldus de Utr. Courant,.
Zij kenden wel ga^n Fransch, doch de Direc
teur van den Rijksdienst der Arbeidsbemidde
ling had gezegd, dat dit hoewel gewenscht, niet
noodzakelijk was.
Maandagmorgen 29 Dec. aanvaardden ze
welgemoed de reis en kwamen Dinsdag in
Parijs aan. Daar werden ze, namens liet Hol-
landsche consulaat op den tiein gezet, die hen
naar de plaats van bestemming zou voeren,
waar ze ongeveer 4 uur in den middag aan
kwamen. Ze werken daar per auto afgehaald
door den baas, die met hen een kroeg binnen
ging, alwaar met een aantal Italianen en Polen
een drinkpartij begon, waaraan de beide Zui
lenaars verzocht werden mee te doen, die tot
9 uur duurde. Daarna ging het in vliegende vaart
met een snelheid van 100 a 120 K.M. over bergen
en door dalen naar het hotel. Dit bleek echter
niet meer te zijn dan een hok, aan hevige ver
vuiling ten prooi. Men moest daar liggen tusschen
allerlei gespuis, terwijl de geladen karabijnen
en revolvers aan den wand hingen. De beide
Zuilenaars gaven door gebaren te kermen, dat
zij daar niet wilden slapen. Toen ging het in
dezelfde va^rt als1 boven naar een ander hotel,
dat iets beter was, en waar zij dan ook den nacht
hebben doorgebracht, na vooraf brood en koffie
Vermengd met sterken drank, als slaapmutsje
te hebben ingekomen. De baas beduidde dat hij
hen den volgenden morgen om 8 uur zou komen
halen.
Dit geschiedde ook. Doch dit hotel was nog
een half uur rijden of 6 uur loopen van het
eigenlijke werk. Hier konden ze dus niet eiken
avond terugkomen. In de steengroeven was
geen behoorlijke slaapgelegenheid, geen keu
ken. Ieder moet daar maar voor zichzelf zor
gen. Dat zijn de Hollanders niet gewend.
Typeerend was ook, dat in de steengroeven
slechts Italianen en Polen wei'ken, geen Fran-
schen.
Toen bleek, dat er geen behoorlijke huisves
ting te krijgen was, beduidden de beide Zuile
naars, dat zij dan niet wilden blijven. De baas
bracht hen daarop weer naar den trein, die
hen 's avonds om halfelf in Parijs bracht.
Daar besloten zij het Hollandsche consulaat
op te zoeken, dat echter begrijpelijk om dien
tijd gesloten was. Op weg naar het station
terug verdwaalden zij en kwamen na 5 uur
rondzwerven, daar aan. Daar zij echter geen
plaatsbewijs hadden, mochten zij ook daar niet
ainnen en legden zich toen maar vóór het
station neer om wat uit te rusten. Den vol
genden morgen ontmoetten ze een Hollander,
die wel Fransch kende. Deze hielp hen in den
trein naar Holland.
Voor zoover zij overstappen moesten op
Fransch gebied, zaten ze met een papiertje in
handen om den naam van de stations te verge
lijken, die ze passeerden. Van het afroepen der
namen verstonden ze natuurlijk ook al niets.
Eten of drinken was, wegens onbekendheid met
de taal, zoo goed als niet te krijgen.
En zoo kwamen zij vermoeid, hongerig en
dorstig weer in Zuilen terug. Voor zich zelf
veel ervaring rijker, doch ook voor andereren
een les meebrengende. Het is althans te hopen,
dat, als anderen door de Arbeidsbemiddeling
hier of elders worden aangeworven, voor werk
in Frankrijk, zij onder de bescherming van die
bemiddeling blijven, totdat ook de huisvesting
enz. goed geregeld is.
Een sensationeel'e misdaad is
ontdekt in Czzepel in Hongarije. De 27-jarige
luitenant van de gendarmerie Lederer en zijtn
24-jarige vrouw hebben den slager Kodelka in
'n hinderlaag gelokt hem vermoord, daarna zijn
lijk in stukken gesneden en getracht de over
blijfselen in den Donau te werpen. Maar terwijl
zij met deze laatste operatie bezig waren, werden
zij verrast en gearresteerd, Zij bekenden hun
misdaad.
De politie heeft het geld en de sieraden van
Kodelka teruggevonden. Zij meent, dat luite
nant Lederer nog andere misdaden op zijn gewe
ien heeft!
Een prijsvraag. Gelijk wij reeds be
richtten is deze week bijeengekomen de inter
nationale jury, die tijdens deze zitting liet
programma van de internationale prijsvraag
voor het nieuwe gebouw, waar eerlang te Genève
de vergaderingen van den Volkenbond gehouden
zullen worden, zal vaststellen.
Zij bestaat uit den Belg Horta, die bij den
aanvang der bijeenkomst tot voorzitter is ver-
Kozen, den Oostenrijker Hoffmann, den Fransch-
man Lemaresquir, den Italiaan Muggia, den
Engelsehman dir J. J. Burnet en den Zwitser
Moser.
In tegenstelling met de wenschen van de
laatste Asseinblée heeft de Volkenbondsraad
besloten, dat aan de prijsvraag alleen door
architecten, die tot de landen, leden van den
Volkenbond behooren, kan worden deelgeno
men. Als prijs is een bedrag van 100.000 frs.
beschikbaar gesteld, dat door de jury verdeeld
zal worden onder de vervaardigers van de
beste onLwerpen.
Billijkheidshalve heeft de jury besloten, dat
bij de verzending der programma's aan de
regeeringen, rekening zal worden gehouden
met het tijdsverschil, dat ontstaat, wanneer
de verzending aan alle landen tegelijk zou
geschieden. Zooveel mogelijk wil men bewerk
stelligen, dat die programma's gelijktijdig in de
verschillende landen aankomen. Bovendien be
staat de gelegenheid, direct van het Volken
bondssecretariaat een exemplaar toegezonden
te krijgen, wanneer men den wenseh daartoe te
kennen geeft en tegelijkertijd frs. 20 (Zw.)
Het welslagen van een onderneming is dik-
W Als h J011 au 1rnenschkulidige berekening.
Als b.v. Mussohm (zoo spot men) voor onder-
scheidingsteek en zijner aanhangers inplaats van
het zwarte hemd het witte gekozen had in een
vuil land als Italië zou hij geen schijn van kans
gekregen hebben.
Indien de S.D.A.P. vanaf haar oprichting
met de laagste instincten der massa in het gevlei
was gekomen ze had nooit den omvang bereikt
van nu modderpoelen zijn altijd ideaal kweek
plaatsen van reptiliën.
Maar een booze daad heeft gerekte schaduwen
De lezers der roode bladen wier smaak eenmaai
vergiftigd is leggen 's avonds hun orgaamonvol-
daan ter zijde als zij geen schandaalgeschiedenis
opgedisclit krijgen of een drabbige pennevrucht
mochten plukken voor de fabrieksconversatie
van den volgenden dag. en daar zij zelf de redac
tie mogen kiezen, moet die redactie hen tot
vrienden houden.
■doo krijgt men een verklaring voor het
vreemde feit dat de leiders der S.D.A.P. om
de gunst hengelen der katholiekenen de redacties
der roode bladen, geprest door den lezerskring,
voort moeten gaan met liet verstrekken van
perversiteiten en het werken naar ouden trant
van
„Praat alles goed, behalve wat dc vijand
doe.t."
andaar de vervaardiging van pikante be
richten, waarin de priester het ontgelden moet,
vandaar de aanprijzing van liederlijke films, het
verdedigen van zedelooze boeken en de verheer-
lijking van schrijvers, die hun naam als mensch
verspeeld hebben; vandaar dat wij in de eene
kolom van zoo'n giftblad azijnzuur voor dompers
worden uitgemaak t en in de andere kolom met een
druppe] honing tot samengaan genood worden.
Zoo zit de S.D.A.P. nu zelf geklonken in de
ketens die zijliet smeden om de lezers te boeien.
Hoeveel materieel voordeel tot nu toe de hee-
'cn van hun tactiek ook hebben genoten,
bet aan de deur zetten der moraal kan niet al
tijd zonder schade geschieden. Dat heeft de
„Voorwaarts" dezer dagen ondervonden
Dit fraaie orgaan, o.m. altijd schimpend op
kapitalisme en kapitalist, heeft, nadat het vuur
_.J. 7
aan de schenen gelegd werd, eindelijk moeten j u»uK
bekennen dat het opgericht werd en gesteund 1 verrichtte, te vermijden,
wordt met d« kapitalen van den miilionnair j „Voorwaarts" als een nn
„O.W.er" Judko Barmat, die zijn geldzaken op Het is een hoogst onaangename zaak voor
„Allen, die vroeger met Barmat betrekkingen
hebben onderhouden, hebben steeds minder aan
gename ondervindingen opgedaan en bestempe
len hem als onreëel en onbetrouwbaar. Tijdens
den oorlog deed hij groote exportzaken met Rus
land en Duitschland en in liet begin ook met
Engeland. Hij en zijn firma werden geplaatst
op de '"Engelsche zwarte lijst.
Inderdaad behoort Barmat thuis op alle zwarte
lijsten, daar bij een bedrieger van de ergste soort
is. Met zijn handig gezwenael is bij erin ge
slaagd een aardig kapitaal te vergaren. Barmat
heeft zeer goede manieren en voor een israëliet
een zeer goed uiterlijk. Ook is liij aangenaam m
den omgang, zoodat rnen algemeen door hem
wordt, ingenomen en hem vertrouwen schenkt,
waar hij dan op de meest geslepen wijze misbruik
van weet te maken, Ondanks zijn slechte repu
tatie slaag de hij zonder moeite in handelskrin
gen door te dringen en een paar jaar geleden is
hij zelfs in een vrijmetselaarsloge opgenomen.
Men moet steeds voorzichtig met hem zijn."
De „Voorwaarts" zat met 't geval Ieeiijk in
t nauw. Evenwel J. Barmat is S.D.A.P.er en
baar geldschieter, zoodat, met een modderklare
redeneering, de hoofdredacteur het voor elkaar
wist te krijgen, dezen fijnen broeder voor te
stellen als den held, die weer eens aangetoond
had, hoe verkeerd het kapitalistisch stelsel was,
dat hem tot op heden zulke kromme sprongen
veroorloofde.
Dat de „heer" Judko Barmat, als socialist
vérplicht was geweest zulke kromme sprongen,
die hij toch ook ten nadeele van het proletariaat
vermijden, daarover zwijgt de
als een mof.
zoo n manier dreef, dat de Duitsche justitie hem
achter slot en grendel zet#3.
Het Duitsche consulaat geelt de volgende
beschrijving van dit heerschap, dat o.a. rabar-
berbiaden voor tabak verkocht
.het blad, want al kan de redactie voor haar aan
geen moraal gewende lezers, het goed praten
dat ze terwillo van de duiten, de oogen toe knijpt,
voor ieder ander maakt ze zich verachtelijker
als ooit. Maaslandcs,
7 «J O
