Linkerzijde Vrijheidsbond vóór vrijzinnig-
democraten vóór sociaal-democraten vóór
communisten tegen Plattelanders tegen.
Rechterzijde Katholieken tegen, behalve van
Dijk en Bomans antirevolutionairen allen te
gen Christelijk-Historischen vóór; behalve
Weitkamp, Krijger, Tilanus, Lovinck, Bakker
Staatk. Gereformeerde partij, tegen.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
één uur.
Binnenland,
Rede van Mr. Dr. Baron Van Wijnbergen.
Gisteravond heeft mr. dr. baron van Wijn
bergen, in den Haag een redevoering ge
houden voor de Katholieke Garde.
Na een kort openingswoord van den voor
zitter, mr, v. d. Oever, ving baron van Wijn
bergen, die met applaus begroet werd, zijn rede
aan.
Spr. verdeelde het verkiezingswerk in twee
deelen de candidaatstelling en een aansporing
tot de kiezers om Katholiek te stemmen.
Als spr. vraagtWas het streven der R. K.
kiezers in de laatste maanden uitsluitend op
het belang van partij en land gericht dan moet
hij als eerlijk man antwoorden Neen.
In de laatste maanden was liet werkelijk wel
wat al te erg in de R. K. Staatspartij.Het schouw
spel, dat rnen daar te zien kreeg, was niet ver
heffend. Over persoonlijke aanvallen wil spr.
niet spreken hij laat ze voor wat ze zijn.
Spr. citeert de „Standaard", waarin gezegd
is, dat het schijnt alsof er in de Katholieke
Partij een actie gevoerd wordt voor personen,
die geen Kamerlid zijn, maar die het wel schijnen
te wdie-n worden. Spr. heeft den indruk gekregen
dat, indien ooit de democratie niet beoefend
is, dit het geval is geweest in den laatsten tijd.
Wanneer zoo vraagt spr. zal ons volk
dat eens inzien Wanneer zal categorise de
vraag gesteld worden aan de verschillende per
soonlijkheden Gij, die u aandient als demo
craten,. op weiken staat van dienst kunt gij
bogen 2 Wat hebt gij voor het volk opgeofferd
en gedaan
Met verwijzing naar hetgeen er gebeurd is
en naar de welsprekende cijfers uit den laatsten
tijd, vraagt-spreker aan Katholiek Nederland
Word eens wakker en let op uw zaak. Help ons
in de toekomst voorkomen, dat een kleine groep
zou vernielen wat door verschillende generaties
in het belang van SLaat en Kerk werd verwezen
lijkt.
Gaarne bréngt spr. hulde aan prof, Geurts,
om diens moed om de waarheid te zeggen en
om zijn juist politiek inzicht. Hadden wij een
vijftigtal,mannen als hij, over ons land en over
de verschillende redactiebureaux verdeeld, de
zaken z.ouden veel beter gaan dan nu.
De voorzitter der Chr.-Hist. Unie heeft in zijn
rede gezegdHet gist in de Katholieke Staats
partij. Dit is niet waar. Het Katholieke volk in
zijn geheel is best en spr. vreest de democratie
niet, als het geheele volk mee doet en niet enkele
groepjes,, die bij den dag meer toonen, dat zij
leiding behoeven in plaats van leiding te kunnen
geven.
Niettegenstaande alle moeilijkheden is er
nog steeds een Katholieke partij.
En als. spr. den uitslag van het politiek advie6
beziet, is er reden tot tevredenheid,
want van de 32 plaatsen zijn er slechts 3 niet
aanvaard.
Deze wijziging betreurt spr. ten zeerste. Er
hadden wijzigingen aangebracht kunnen worden,
die minder zwaar gevoeld werden dan thans
aangebracht zijn.
Niemand heeft tot heden toe beweerd, dat
de Katholieke zaak door deze verandering ge
diend is. Ook de drie personen zelf niet 1
Het kiesreglement heeft goed voldaan, maar
het is daarom wel voor verbetering-vatbaar.
Voor alles moet echter verbeterd worden de
mentaliteit der menschen.
Er is toch gevraagd Zullen wij vrije lijsten
bezigen Spr. begrijpt er niets van, dat zóó
iets gevraagd kan worden nu de officieele lijst
is vastgesteld.
Het Bondsbesluur vertrouwt, dat men op
de candidaten van de officieele lijst zal stemmen.
Deze woorden zijn niet door het Bondsbestuur,
maar door den aartsbisschop op den Nijmceg-
schen Katholiekendag gesproken. Spr. hoopt, dat
het vertrouwen in de Katholieke kiezers gesteld
niet beschaamd zal worden. (Applaus). Maar er
moet propaganda gevoerd worden, er moet
belangstelling gewekt worden voor de politiek.
De lijn van Sehaepman moet worden doorge
trokken.
Zoo lang spr. leiding geeft aan de Katholieke
Staatspartij, zal de samenwerking met de andere
rechtsche groepen niet verbroken worden. De
overgroote meerderheid van ons volk wil dit
ook niet.
Wij moeten vooral niet spelen in de kaart
van hen, die begrijpen, dat voor alles de rechtsche
samenwerking verbroken moet worden.
De instandhouding der coalitie is het middel
om zoo dicht, mogelijk te naderen lof het ideaal
in den Christelijken Staat.
Dat moet nu eindelijk eens ingezien worden.
Spr. wekt allen op om op I Juli a.s. te stemmen
op de officieele lijst.
Spr. besloot met uiteen te zetten op welke
gronden men Katholiek moet stemmen.
Wijziging van de Drankwet.
De commissie van rapporteurs over bovenbe
doeld wetsontwerp meent, na kennisneming van
de memorie van arihvoord en de daarbij gevoegde
not# van wijziging, er op te moeten wijzen, dat
in laatstgenoemd stuk blijkbaar een vergissing
i' ingeslopen, In plaats van de woorden in den
ah sten regel „Artikel 25, lid 5, 1*., der Drank-
•>l moet vermoedelijk gelezen worden: Ar
tikel 2, onder IR."
De commissie zou het op prijs stellen, indien
de regeering, deze fout herstellende, tevens zou
willen overleggen een gewijzigd wetsontwerp.
De Olympische Spelen.
De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp tot
subsidieering van de in 1928 te Amsterdam te
houden Olympische Spelen met 48 tegen 36 stem
men verworpen. Men zie de rubriek Staten-Gene-
raal.
De Kamerverkiezingen.
Nu het Verbond van Actualisten door een
besluit van zijn ceiitralen raad nitt deelneemt
aan de verkiezingen, zullen groepen van het
Verbond zelfstandig met een candidatenlijst,
uitkomen. Deze lijst is in de verschillende kies
kringen gelijkluidend en zal bevatten als nummer
1 den heer J. Schouten, in Den Haag, hoofd
redacteur van „De Vaderlander", het orgaan
van het Verbond, en als no. 2 W. H. G. baron
Van Ittersum, te Apeldoorn.
Blijkens bericht in „De Vaderlander" heeft,
het dagelijksch bestuur van het Verbond ge
meend, zich hiertegen niet te moeten verzetten.
Prof. Mr. C. van Vollenhoven.
Prof. van Vollenhoven, die naar men weet,
en der drie leden is van de algmcenc gemengde
commissie ter regeling van de geschillen tusschen
de Vcreenigde Staten van Amerika en México,
is voor overleg met zijne mede-leden en bespre
kingen in verband met de vervulling van hun
scheidsrechtelijke taak, gisteravond met de
Nieuw-Amsterdam naar Amerika vertrokken.
De hoogleeraar hoopt begin September in ons
land terug te keeren.
Zelf doen.
Blijkens het Kamerverslag in de „N. R. Crt."
heeft de heer Bomans Dinsdag in de Tweede
Kamer bij de bespreking van het subsidie voor
de Olympiade gezegd, dat voor de internationale
bloemententoonstelling te Heemstede „ook van
overheidswege door Haarlem en omliggende
gemeenten een garantiefonds in 't leven is
geroepen."
De heer Bomans vergist zich, schrijft de „Tijd.'
In het waarborgfonds voor de bloementen
toonstelling hebben de gemeente Haarlem slechts
voor 10.000, de gemeente Heemstede vooi
5000 en de gemeente Aalsmeer voor 1000
ingeschreven. Het overig^ 84 pCt. van het
totaal bedrag is door particulieren bij elkaar
gebracht.
De bollenkweekers geven hier een mooi voor
beeld van het zelf doen en de sportmannen
moeten nu maar volgen.
Andermaal gesloten.
Dr. van Gils schrijft in de Tijd
Verleden jaar heeft de uitsluiting van Katho
lieken uit het geleerde genootschap „De Ko
ninklijke Academie van Wetenschappen" heel
wat stof opgejaagd. In „De Tijd" van 2 Mei 1924
wezen wij er op, dat onder de vier nieuwe leden
in de Afdeeling „Letterkunde" geen enkel Ka
tholiek voorkwam.
Dat bezorgde ons o.a. een open brief van prof
Bolk „Tijd" 27Maart 1924 waar wij in „De
Tijd" van dien dag en van 12 Juni een open ant
woord op gaven. Later werd de Afdeeling „Na
tuurkunde" aangevuld met drie nieuwe leden,
waaronder één Katholiek, de Leidsche hoog
leeraar dr. W. H. Keesom.
De toestand in de Afdeeling Letterkunde was
in 1924 aldus, dat op de 50 leden 1 zegge en
schrijve één Katholiek - Prof. Van Ginne-
ken werd aangetroffen.
Optimisten meenden, dat in deze Afdeeling
- waar de achterstand zoo schreeuwend groot
was 1 op de 50 't. aantal Katholieken ko
mend jaar zou worden uitgebreid. Zij hebben zich
vergist.
Andermaal 1925 -zijn 6 nieuwe leden
benoemd, de heeren professoren Van Hamel,
Suyling, Verrijn Stuart en De Vooys, allen te
Utrecht verder de Leidsche hoogleeraren F.
Muller J.Wz. en dr. R. van der Meulen, redac
teur van het Woordenboek der Nederlandsche
taal, te Leiden. Doch ook ditmaal1dus noch in
1923 noch in 1924, noch in 1925 werd een
enkel Katholiek waardig gekeurd in de Afdee
ling, die omvat de „Taal-, Letter-, Geschiedkun
dige en Wijsgeerige Wetenschappen" een plaats
in te nemen op de 5 correspondenten komt één
Katholiek, prof. Van Kan te Weltevreden, voor.
Over de beteekenis dezer uitsluiting hebben
wij verleden jaar uitvoerig gehandeld. Wij her
halen dat niet Alleen vragen wij, of de tijd nu
noch niet gekomen is, om in het Parlement deze
zaak te bespreken
De Koninklijke x\cademie toch is een lichaam,
van den Nederlandschen StaaL uitgaande, en
vordert jaarlijks een ton gouds, die mede door
de Katholieken wordt opgebracht.
Stads- en Gewestelijk Nieuws»
Lezing en demonstratie.
Door de drie middenstandsvereenigingen en
die van de huisvrouwen was, gelijk bekend, de
lieer Doets, directeur van de gemeentelijke tech
nische bedrijven uitgenoodigd om een uiteen
zetting te geven over het gewoon- en woonhuis
abonnement op de electrische geleiding.
De heer Doets had aan dit verzoek gevolg
gegeven en de lezing op gisteravond in Musis
bepaald.
Ondanks de gemeenschappelijke actie waren
niet veel belangstellenden op komen dagen, zoo
dat de heer Hijman die de bijeenkomst leidde,
voor een matig bezette zaal het welkomstwoord
moest spreken.
Nadat rnevr. Goemans namens de huisvrouwen
haar waardeering geuit had voor hen die dezen
avond mogelijk gemaakt hadden was het woord
O verspannen Zenuwen
vragen een Kalmeerend en Zenuwsterkend
Middel; Mijnhardt's Zenuvvtablelten beantwoor
den volkomen aan dit doel. 1616 6
Prijs 75 et: Bij Apotli. en Drogisten.
aan den heer Doets, die eerst verklaarde dat hij
om misverstand wegvagende toenadering tus
schen directie en afnemers te bevorderen gaar
ne deze gelegenheid daartoe aangegrepen had.
Daarna behandelde spr. het woonhuis-abonne
ment.
Als grondslag van zoo'n abonnement dient de
gezamenlijke oppervlakte der verschillende ver
diepingen van het huis, onverschillig of deze al
of niet electrisch verlicht zijn alleen de opper
vlakte van onbewoonbare kelderruimte wordt
niet medegerekend. De wijze van berekening van
het abonnement komt hierop neer,datelkemaand
een vasstaand bedrag, berekend naar de grootte
van het huis, in rekening wordt gebracht, waar
door een hoeveelheid electriciteit mag worden
verbruikt,|welke zoodanig is vastgesteld, dat deze
voor de verlichting meestal voldoende is. Eventu
eel hooger verbruik, zooals dat door toepassing
van electrisch-verwarmen en koken zal voorko
men,wordt tegen een veel lageren prijs in rekening
gebracht, n.l. tegen slechts 10 cents per kilo-watt
uur, plus een eventueele kleine bijslag, indien de
steenkolen waar intpsschen niet veel kans op
bestaat duurder zouden worden dan f 15 per
ton.
Voor ieder tiental vierkante meters van een
woonhuis is een gebruik vastgesteld van 13 K.W.
U., door elkaar berekend per jaar, tegen 26 cent
per K.W.U. (gewone prijs 30 et.)'
Evenwel wordt minstens 60 M2 en 'n opper
vlakte boven 300 M2 slechts voor de helft in
rekening gebracht. Blijft men onder het minimum
dan wordt liet teveel betaalde teruggestort,
naar een berekening van den gewonen prijs, zoo
dat men dus nooit schade hij een abonnement
kan hebben.
Ieder doet verstandig vervolgde spr. indien
hij zich om inlichtingen tot ons wendt. Opme
tingen en vergelijkingen met het normaal ge
bruik geschieden door ons gratis, en alleen wan
neer we het voordeel vandenabonné daarin zien,
dan advisceren wij tot het aangaan van bedoeld
abonnement. Dit moge vreemd lijken, daar me
nigeen in den ambtenaar een bloedzuiger ziet,
maar wij willen in het voordeel van den abonné
werken, omdat we begrijpen dat een goedkoope
stroomlevering, het gebruik daarvan doet stij
gen, zoodat èn burgerij èn gemeente bij deze
wisselwerking gediend zijn. Vervolgens behandel
de spr. het gewone abonnement, dat meer voor
groote verbruikers bedoeld is, zooals voor win
keliers, café-houders, enz.
Dit abonnement wordt berekend naar de be
lasting (een vakterm) op de lampen en het stroom
verbruik in de maanden Nov., Dec. en Januari.
Men betaalt dan 24 cl. per K.W.U., terwijl het
meerder verbruik tegen 6 et. per K.W.U. in
rekening wordt gebracht.
Hoe minder men in de maanden dat er gecon
troleerd wordt verbruikt, hoe lager wordt het
verplicht aantal K.W.U. en hoe meer K.W.U.
kan men dan dus voor 6 et. gebruiken.
Met vele voorbeelden uit de stad bewees spr.
vervolgens welke belangrijke bedragen de abon-
në's aldus besparen kunnen.
Het abonnement loopt van November tot
November, maar een verkort abonnement kan
iedere maand ingaan.
Ook in dit geval doet men verstandig zich om
inlichtingen tot de directie te wenden, en zal
deze dan steeds adviezen geven in 't belang van
den verzoeker controlecring en berekening ge
schiedt gratis, alleen wanneer men tot een abon
nement overgaat wordt voor de plaatsing van
den rabatmeter een kleine vergoeding geëischt.
Na de bespreking van deze abonnementen
wilde de spr.ook nog even het juiste gebruikvan
de gascomfortn behandelen, daar de meeste
gebreken van het kookgas ontstaan door liet
verkeerd regelen van den toevoer.-Wordt te veel
lucht toegevoerd dan slaat de vlam in de meng-
buis. en stroomt er te weinig lucht in, dan ont
gloeit de koolstof niet, veel warmte gaat verlo
ren, de vlam wordt te groot cn gaat loeven.
Wanneer de verhouding goed is, dan moet
de vlam niet heel groot zijn en een groene kern
hebben. Deze juiste verhouding kan men vei-
krijgen door het verstellen van de luchtscliuif bij
de mengbuis.
Het praatje van lucht in het gas werd door
den spr. naar het rijk der fabelen verwezen. Juist
om dit tegen te gaan wordt het gas herhaaldelijk
scheikundig onderzocht, oök al omdat zuurstof
het inwendige der toestellen verwoesten zou.
Door verscheidene aanwezigen werden nog
vragen gesteld, die door den heer Doets bevre
digend beantwoord werden.
Het dankwoord van den vergaderingleider
aan den directeur der technische bedrijven was
dus wel op zijn plaats. Tenslotte werden de
aanwezigen in gelegenheid gesteld om de demon
stratie te aanschouwen die met verschillende gas-
cn electriciteitsapparaten gegeven werd.
Veertig jarig jubilé.
Zondag 10 Mei a.s. herdenkt de heer J. J. S.
Engering den dag, wanrop hij vooi4 40 jaar terug
als werkend lid van het zangkoor der Franke-
landsche Kerk werd aangenomen. Al die jaren
toonde de lieer Engering zich steeds als een
ijverig en sympathiek zanger, voor wien de eere
Gods op de eerste plaats gold.
't Is Zondag dan ook wel een heugelijke dag
voor den jubilaris.
R.K. Fabrieksarbeidcrsbond j,St. Willibrordus"
Bovengenoemde bond houdt op Vrijdag 15
Mei 's avonds half acht in het gebouw R.K.Volks-
bond een ledenvergadering.
Bespreking Viering Encycliek feest pnz. Op
komst dringend verzocht.
Te waterlating.
Gistermiddag werd met goed gevolg van één
der hellingen der Scheepsbouw Maatschappij
„Nieuwe Waterweg" alhier, te water gelaten
het stoomschip „Magician", in aanbouw voor
The Charente Steamship Co. Ltd., Liverpool.
Dit stoomschip is gebouwd volgens het bak-,
brug- en kampanje type, heeft twee doorloopen-
de dekken en voldoet aan de voorschriften van
Lloyd's Register, en de Board of Trade.
De hoofdafmetingen zijn Lengte tusschen de
loodlijnen 394'11", breedte op buitenkant
spanten 52'31/i", holte tot bovendek in de
zijde 30'6", Hoogte van het tusschendek 10'
0", hoogte van Bak, Brug- en Kampanjedek 7'
ll1/,".
Draagvermogen ongeveer 8000 ton.
Het schip heeft zes laadruimen, waarvan ruim
No. 4 ingericht als dieptank voor waterballast.
Verder heeft het schip twee masten, welke
voorzien zijn van houten inschuifbare toppen
voor de vaart onder de Manchester Kanaalbrug,
6 laadpalen en 16 laadboomen, terwijl beide
masten voorzien zijn van inlichtingen om met
een 40 tons laadboom te hijsehen.
De machine-installatie zal bestaan uit een
triple expansie machine, werkende met over
verhitten stoom.
Daarvoor zullen worden opgesteld- 2 dubbele
Schotsche ketels, voorzien van oververhitters.
Het totaal verwarmd oppervlak dezer ketels
bedraagt 7700 vierk. Eng. voet.
UIT ROTTERDAM.
Conversie-leening.
Naar de „Msb" verneemt is op bovengenoemde
leening voor een dusdanig bedrag met recht van
voorkeur ingeschreven, dat op de vrije inschrij
vingen slechts een gering percentage kan worden
toegewezen.
Geraenyd Nieuws»
I n verband met de moordzaak
te Culumborg, is naa.' het Hdbl. meldt, gister
middag een achterneef van de slachtoffers van
Culemborg naar Tiel overgebracht.
Ongelukken. Toen vannacht de logger
Kees, Katwijk 105, de haven van ÏJmuiden
binnenkwam, wou men tusschen de pieren het
achterzeil inhalen. Daarbij klom de stuurman
H. v.'B. op de giek, om het zeil af te trekken.
Door een rukwind is hij toen overboord gesla
gen en verdronken. Van B. was ongehuwd en
woonde te Katwijk.
Te Amersfoort is vanmorgen half-tien mej.
Z., in de wachtkamer bij dokter Prins plotseling
overleden. De politie onderzoekt, of deze dood
verband houdt met een aanrijding door een mo
tor op Maandag.
Zaterdagmiddag j.l. is te Oostburg een
vier-jarig meisje door een auto zoodanig aange
reden, dat het gistermiddag in het St. Antonius-
gesticht aldaar aan de gevolgen is overleden.
Tijdens een vossenjacht is gistermorgen
een onderofficier te Alphen aan den Rijn met
zijn motor in volle vaarf tegen een boom gereden.
In vrij ernstigen toestand is hij naar het Elisa-
bethsgesticht te Leiden overgebracht.
Gister is de 83-jarige J. v. d. Valk te Balgoij
(Gld.) in de Maas gevallen en is na eenigen tijd
levenloos opgehaald,
Te Bodegraven heeft een schipper dichtbij
een paar bussen benzine een pijp aangestoken,
met het gevolg, dat een vonk in een der bussen
terecht kwam. De bus ontplofte en de schipper
werd ernstig gewond, dat men voor zijn leven
vreest.
Wraak. Gister is te Winschoten in arrest
gesteld de 22-jarige rijwielmaker J. W. u't Mun
tendam, die uit wraak den auto van zijn vader
in brand gestoken heeft.
Dankbare verpleegde. Mej. P. M.
Veen, lidmate der Doopsgezinde gemeente te
Sneek, heeft, naar de Leeuw. Ct. meldt, onder
bezwaar van vruchtgebruik van haar vader, den
lieer J. P. E. Veen, en na enkele legaatjes, het
R.K. St. Antonyziekenhuis te Sneek, in welke
inrichting zij 9 April is overleden, tot haar uni
verseel erfgenaam benoemd.
Het vergeten schoolkind. De
Dordr. Crt. meldde gisteravond
De onderwijzeres M. J. van Kessél, die de 9-
jarige C. Kurvers school hield en haar daarna ver
gat, wat tot gevolg had dat het meisje in het
raam klom en daaruit viel of sprong, is voor-
loopig door het schoolbestuur geschorst. Het is
meermalen voorgevallen dat mej. Van K. leer
lingen school hield en dan het gebouw verliet
zonder verder aan hen te denken of één harer
collega's te waarschuwen en zij had hierover
reeds eenige malen een ernstige reprimande ge
kregen.
Intusschen heeft het schoolbestuur nieuwe
verplichtingen ingesteld, ook geldende voor de
andere scholen, opdat herhaling van een derge
lijk geval vrijwel buitengesloten is.
Over zus Kurvers kunnen we nog mededeelen
dat zij naar het R.K. ziekenhuis vervoerd is
voor een onderzoek met X-stralen. Men heeft
echter geen nadere verwondingen of kneuzingen
kunnen constateeren en de patiënte maakt
het zeer wel.
Voor de fi 1 m. Op de bloemententoon
stelling te Heemstede vei toefde gister een ge
zelschap van ongeveer driehonderd Volendam-
mers en Edammers,meisjes en jongens. Zij moes
ten dienst doen bij het opnemen van films van de
Cranfiehl and Clarke te New York. Deze film
zal als reclame voor Nederland in Amerika wor
den afgedraaid.
■5
-A7
