Alle Katholieke Kiesgerech
tigden stemmen op 1 JULI a.s.
do. 1 van LQst 23.
KOOIEN, D. 1. P. N.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM ER OMSTREKEN.
FiUiLLETO PL
Verborgen Heldenmoed.
In onzen kieskring begint
LIJST 23 met den naam
4Uale Jaargang.
Donderdag 18 Juni 1925.
Na. 14278
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkberichfc 10 ets.
Advertentifin: 1öflregel* f 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeel ingen 7b ct. pér regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden be ekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 1500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 Mjj verlies van een hand, voel of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
dnjjn^BCHb^verliesvaic^eenjyj^^
Evenredig Kiesrecht.
Woensdag 1 Juli is de dag der stemming.
Er is nog weinig te bespeuren van belangstel-,
ling, van enthousiasme voor den stemdag.
Sommigen schrijven dat o.a. toe aan het Even
redig Kiesstelsel.
't Kan waar zijn, doch dan komt het doordat
men dat Kiesstelsel niet kent.
Dat Kiesstelsel toch geeft den kiezer belang
rijke voordeelen, die hij miste bij het vorige
stelsel. s
In onderstaand artikel geeft de Kamer-presi
dent mr. dr. Kooien no. 1 van onze Katholie
ke lijst eenige van die voordeelen aan. Hij
noemt er drie
Iedere stem heeft waarde, iedere stem heeft
dezelfde waarde.
Ieder kan stemmen op zijn eigen partij.
De beslissing valt bij de eerste stemming.
Er zijn geen herstemmingen.
Wij geven hier verder het woord aan ons
hooggeachte Kamerlid mr. dr. Kooien.
tegenover de critiek, welke men ook bij deze
verkiezingen tegen het stelsel van evenredig
kiesrecht alom hoort, loont het de moeite om
nog eens stil te staan bij eenige groote voordee
len, die het gebracht heeft.
Het individueel kiesrecht gaat uit van de
gelijke waarde van iedere stem. Maar wat kwam
er van die gelijke waarde onder het districten
stelsel terecht
Twee duizend liberale kiezers haalden in
Amsterdam II de meerderheid zes duizend
Katholieke konden Engels in Enschede niet in
de Kamer brengen.
Bij het evenredigheidsstelsel heeft iedere
stem gelijke waarde. De stemmen van onze
Katholieke landbouwers in Kloosterburen, in
het Noorden van Groningen, welke vroeger te
loor gingen, hebben evenveel waarde als die van
de Katholieken in een stad in het Zuiden. Geen
stem gaat teloor, iedere stem heeft|waarde. Maar
ook iedere stem heeft gelijke waarde. Waar het
lid eener partij ook woont, te midden van geest-
Verwanten of in de diaspora, zijn stem telt mede.
Een tweede voordeel. Ieder kan stemmen op
den candidaat zijner eigen partij.
Vroeger hadden vóór iedere verkiezing tusschen
de meeste partijen onderhandelingen plaats
noodgedwongen zag een partij wel eens af van
het stellen van een eigen candidaat, en dat niet
alleen in districten, waar zij een kleine minder
heid was ook waar men eigenlijk recht had op
„.n. z®tel (denk aan Loosduinen, Breukelen,
Wijk bij Duurstede, enz.) stelden de Katholie
ken soms dadelijk een lid der coalitie. Maar dat
gaf uiteraard aanleiding tot ontevredenheid.
Welnu, bij het stelsel van evenredig kiesrecht
13)
,,In orde, in orde", riep Constance vroolijk uit,
„daar ben ik recht blij om Wjlt u Bose aan
stonds naar mij toesturen ik wil met haar pra
ten over het loon en over andere dingen en zoo
dra het barones de Lisle geschikt uitkomt kan
zij bij mij in dienst treden. Maar ik hoor de
bel voor het middagmaal ik geloof niet het het
el zoo laat is."
Constance verwijderde zich haastig. Vol be
wondering keek Mary haar na en riep uit „Wat
een bekoorlijke verschijning Zij keerde zich
weder naar haar neef, maaT Walters oogen waren
onafgewend op het pad gericht, waarover Con
stance zich verwijderde.
„Wat een lieftallig rneisV', sprak hij. „Ik
heb nooit mooier wezentm gezien!"
Mary zuchtte stil, toen zij hem verliet en begaf
zich naar haar vertrekken. Zou hem dat niet een
zware verzoeking worden „arme, arme mngen'
mompelde zij zacht bij zichzelf. Aanstonds ging
zij naar Isabel om haar over het verlangen te
spreken dat Constance geuit had, en na een
weinig praten gaf Isabel toe.
Toen Mary den volgenden dag afscheid kwam
nemen, was Isabel een oögenblik ontroerd en
hield haar vast omarmd.
kan men overal stemmen op de eigen menschen.
Een der.de voordeel. Er zijn geen herstemmin
gen meer. Er zijn in een bepaalde periode geen
nieuwe verkiezingen meer. Herinnert men zich
nog de enerveerende 10 dagen welke gemeenlijk
verliepen tusschen stemming en herstemming
Bij de veelheid der bestaande partijen gaf de
stemming boven den Moerdijk zoo goed als
nergens den uitslag dadelijk de geweldige in
spanning van de eerste stemming moest her
nieuwd wordenallerlei afspraken moesten
worden gemaakt tusschen de partijen ter rechter
zijde en tusschen de partijen ter linkerzijde ten
einde de zege te behalen. Dat alles is uitmet
één stemming is de uitslag definitief en ook voor
volgende jaren ligt de uitslag voor een be
paalde periode vast.
Nog andere voordeelen bestaan. Doch ge
noeg ter overdenking aan hen, die thans van het
evenredig kiesrecht niets dan kwaads weten te
zeggen.
D. A. P. N. KOOLEN.
Etaitenianisek Nieuws,
DE VEILIGHEIDSKWESTIE.
.^Men verwacht te Parijs Duitschlands antwoord
op de nota Briand eerst over vier of vijf weken.
Men hoopt, dat Duitschland de basis voor ver
dere onderhandelingen aanvaarden zal.
FRANKRIJK.
Bij de stemming, die Dinsdag in de Kamer
plaats had, en die tot resultaat had de verda
ging van de interpellatie Doriot, hebben van de
103 socialisten 83 zich van stemming onthou
den, terwijl twee met de communisten meestem
den. Naar aanleiding van deze stemming, die op
oneenigheid in de gelederen van het Cartel wijst,
heeft de socialistische groep gistermorgen drie
uur vergaderd. In deze vergadering werd de
Marokkaansche kwestie en het financieele pro
bleem besproken. Men is evenwel niet tot een
besluit noch tot overeenstemming geKomen
Verschillende leden der groep moeten als hun
meening hebben uitgesproken, dat het beter was
met de steunpolitiek te breken, die zeiden zij,
niet meer de instemming van hun departemen
tale organisatie heeft.
Gisteravond kwam de groep nogmaals bijeen
om de gedragslijn vast te stellen.
De
HONGARIJE.
zaak Benickzky.
In de avondzitting gister van het parlement ver
klaarde de m-mstei'-pres'dent, dat de beschul-
d'g'ngen van Bemckzku geheel onjuist zijn.
Bemckzky heeft getracht, door leugen^ een
conflict teweeg te brengen tusschen regeering
en staatshoofd. Ook de oud-premier Huszar,
onder wiens regiemBenickzky minister was,noem
de bewermgen onju-'st. Het parlement nam daar
om een mot;e van vertrouwen m de regeerng
aan.
De affa;re Bemckzky ;s lrermede pok Pek
gesloten. De soemhsten dreigen echter de re-
geermg verdere onaangenaamheden voor te be
reiden.
DE WARENHANDEL-CONFERENTIE.
Geëindigd.
De conferentie in zake den handel in wapenen
enz. wijzigde gister het onccrteekeningsprotocol,
om het toetreden te vergemakkelijken van alk
staten, die met aan de conferentie hebben deel
genomen. Deze toetreding zal kunnen plaats
„Vergeef mij, Mary", fluisterde ze. „Ach, ik
weet wel dat ik >e geduld op een zware proef heb
gesteld."
Mary kuste haar hartelijk en verzekerde haar
v'an haar liefde en deelneming, en met den wensoh
elkaar spoedig weder te zien, verlieten zij el
kander.
Walter was Mary bij het te paard stijgen be
hulpzaam.
„Vaarwel lieve nicht, het ga m goed. Dat God
ie zegene voor al het goede dat je voor ons ge
daan hebt, voor den troost dien je mij gegeven
hebt."
„Je moet naar Thoresby komen, beste jongen.
Beloof je het
„Ja, ik beloof het je" verzekerde hij ernstig'
Toen Maj-y wegreed, ging Walter op het bordes
staan en keek haar na. Isabel stond voor het
venster met bedroefden blik'. Zoo scheidden zij -
Na het vertrek van Mary kroop de tijd traag
voorbij. Getrouw aan haar eens genomen besluit
leidde Isabel een teruggetrokken leven. Angst
vallig vermeed zij onder den maaltijd aan de
vroolijke gesprekken deel te nemen vaak nuttig
de zij haar eten op haar eigen kamer. G'avin An
na vond deze handelwijze beleedigend en beant
woordde dit door Isabel slechts met een koele
stijve buiging ie begroeten, wat IsabtT van haar
j nt ool! deed- Daar zij ook Constance met
dezelfde terughoudendheid behandelde, verwij
derde deze zich meer en meer van Isabel, hoe
wel zij beter dan de anderen haar gedrag begreep.
hebben zonder uitstel en zonder dat het in wer
king treden als voorzien in artikel 41 behoeft
te worden afgewacht Het protocol betreffende
den chemischen oorlog zal in werking treden
zood"a een staat het zal hebben ge-atiliceerd
alle andere staten zullen alsdan onmiddellijk
kunnen toetreden.
Art. 14 bepaalt, dat veertien ratificaties
noodig zijn voor de -inwerkingtreding dér con
ventie. Er wordt echter niet in gezegd, dat be
paalde staten geratificeerd moeten hebben.
Sir Esme Howard, de Britsche gezant in de
Vereenigde Staten, is met de „Aguitania" te
Southampton aangekomen. Aan een vertegen
woordiger van de „Daily Mail" verklaarde hij
„Ik geloof niet, dat de betrekkingen tusschen
Amerika en Engeland ooit beter zijn geweest
dan thans. De kwestie van een nieuwe ont
wapeningsconferentie moet echter voor het
oogenblik blijven rusten. Ik geloof, dat algemeen
wordt begrepen, dat er geen kans voor succes
voor een dergelijke conferentie zal zijn voordat
de kwestie van de veiligheid in Europa is opge
lost. Wanneer dit het geval zal zijn, zal president
Coolidge bereid wezen, opnieuw de kwestie van
ontwapeningsconferentie ter hand te nemer.
De conferentie inzake de contröle op den han
del in wapenen enz. is gistermiddag om halfdric
gesloten. In totaal hebben achttien staten de
conventie in zake de controle op den interna
tionalen handel m wapenen, munitie eü oorlogs
materiaal onmiddellijk onderteekend, nl. de
Vercemgde Staten, Abessmië, Brazilië, Chili,
Engeland, Estland. Finland, Frankrijk, Britsch-
Indië, Italië, Japan, Joegoslavië, Letland, Lux
emburg, Polen, Roemenië, San Salvador er;
Spanje.
Het giftgassonprotocol is onmiddellijk door
27 staten onderteekend. Frankrijk ontbreekt
evenwel, doeh de oorzaak hiervan is, dat de
leider der Fransche delegatie Paul-Boncour,
die zich sedert enkele dagen te Parijs bevindt,
er waarde aan hecht, het protocol in zake don
giftgassenoorlog en den bacteriënoorlog zelf te
onderteckenen.
Bij de sluit-ing der conferentie heeft de Fran
sche afgevaardigde graaf Clauzel hulde gebracht
aan den geest van verzoening, waarvan alle
delegaties blijk gaven en welke leidde tot het
samenstellen van een conventie. Ons werK,
ze'de hij, 's niet volmaakt, het is ook verre van
volledig. Maar de conferentie is er, ondanks
ernstige moeilijkheden, in geslaagd alle beducht
heid weg te vagen, wélke aanvankelijk bleek te
bestaan. Ten slotte zinspeelde Clauzel even
op de belangrijke diplomatieke gebeurtenis
welke tijden- de conferentie te Genéve heeft
plaat" gehad en het dot van haar werkzaam
heden bijzonder belangrijk maakte. De over
eenkomst inzake de veiligheid, op zoo gelukkige
wijze te Genéve onder de auspiciën van den Vol
kenbond tot stand gekomen tusschen de Fran
sche en Engelsche ministers van Buitenlandsche
Zaken, vormt, aldus Clauzel, een schakel en
zelfs de voornaamste in de keten, welke alle
volkeren moet verbinden, en een versterking
moet vormen van de keten, welke wij gesmeed
hebben voor de volkomen uiteindelijke organisa
tie van den wereldvrede.
In zijn slotrede wees de president, Carton de
Wiart, er op, dat het resultaat "dezer conferentie,
ondanks zijn gebreken, van des te meer beteeke-
nis is, waar het gold, de belangen van 45 ver
schillende staten zoo mogelijk met elkaar in
Constance had haar eigen moeder nooit gekend
daar deze kort na de geboorte van Constance
gestorven was. Toch voelde zij een teedere liefde
voor de overledene en dikwijls schreidde zij heete
tranen voor het portret in de groote galerij, met
die mooie lieve vrouw erop, die zij zoo gaarne
bij zich had gehad.
Lord Beauville gedroeg zich tegenover Isabel
zeer voorkomend en trachtte haar in alles van
dienst te zijn, maar zij had liever haar wil
tegenover den zijne gesteld.
Niets werd haar tegen haar zin opgedrongen,
zooals zij verwacht had. Zij behoefde de gods
dienstoefeningen niet bij te wonen en de huis
geestelijke, Gregory Oldcastle beproefde geen
enkele maal 'n gesprek met haa- aan te knoo-
pen. Ook hij wed afgeschrikt door haar koelheid
en trots. Öok Walter behandelde zi.i zoonis de
anderen. Hij had haar opgezocht, haar om op
heldering geVraagü. Alles zou goed tusschen hen
zijn,zooals vroeger, maar onder één voorwaaidc
Walter moest zich evenzoo tegenover de familie
Beauville gedragen als zij. Maar dat wilde hij
met. Zijn opvoeding had hem het onderscheid
geleerd tusschen recht en onrecht cn hij wist zich
aan de rechtmatige overheid te onderwerpen.
Dit trachtte hij Isabel uit te leggen, maar tever
geefs. Ontstemd trok zij zich terug en blc< f
zich tegen hem gedragen als tegenover de
anderen.
Walter zwierf troosteloos rond. Hij verlangde
terug naar Rheims. Liever zou hem daar het
overeenstemming te brengen. Wannec men het
"■csultaat deze*- conferentie op de juiste waadde
wil schatten, moet men ev aan indachtig zijn,
dat ondanks alle pogingen tot dusve11 niets,
maa* dan ook in het geheel niets, bere;kt is
kunnen wo"dcn op den weg nam- de bepertdng
de1, bewapening of naa1' een contröle daarvan.
Op dezen weg beteekent de thans aangenomen
conventie een étappe. Zij heeft, zooals Paul-
Boncou1- bij den aanvang de1- conferentie zeide,
in elk geval den handel in wapenen uit de sfee1*
van het privaatrecht overgebracht naar <jie
van het publiekrecht.
HET DAWESPLAN.
Het eerste ■•appo't.
Uit Be "lijn verluidt De agent-generaal voor
de herstelbetalingen, Pa-ker Gilbert, zal lieden
zijn eerste ■-apport over de tenuitvoerlegging
van het Dawes-plan publicee'-en.
Dit rapport omvat het eerste halfjaar tot
30 Apnl 1925, waarin de repa^atieb-talingen
geschiedden ingevolge het Dawes-plan. De
agent-generaal zegt in zijn rapport,, dat het nog
te vroeg is, conclusies te Dekken met betrek
king tot de definitieve gevolgen van het Dawes-
plan. De toepassing ervan heeft echter tot dus
ver aan de verwachtingen beantwoordt. Dit
succes moet niet alleeen naar de verrichte be
talingen worden afgemeten, maar ook raat de
mate, waarin het er toe bijdraagt in plaats van
wantrouwen en oneenigheid vertrouwen en
verzoening te brengen. Zijn meening over den
economisch en toestand van Duitschland vat de
agent-generaal als volgt samen Het i geen
Kleinigheid zich van zulk een periode van des
organisatie te herstellen als Duitschland heeft
doorgemaakt.
Nog veel moeilijkheden moeten uit den weg
worden geruimd, voordat men zeggen kan, dat
een werkelijke stabditeit verkregen is. Het
Dawes-plan heeft echter zijn twee hoofddoel
einden bereiktlo. de Dmtsche begrooting over
1924'1925 is in evenwicht en sluit zelis met
een surplus 2o. Duitschland is er in geslaagd,
zijn valuta te stabihseeren en stabiel te houden.
Dit alles is voor de herstelbetalingen ven
zeer groot belang. Maar dc tot dusver verkregen
resultaten in deze beide richtingen vormen
nog niet de definitieve wederaanpassing, n.aar
zijn slechts de uitgangspunten daarvoor. Vooi de
DuiRche industrie bestaat nog een ernstig ve-
brek aan bedrijfskapitaal en het herstellen van
de 1 uitenlandsche markten zal tijd koste n.
Er nroet een kapitaolfynds gevormd worden, dat
de regeering, de binnenlandsche handel en de
industrie noodig hebben. De nadruk moot op de
toeneming van het binnenlandsche kapitaal
worden gelegd. Er bestaan reeds bemoedigende
teekenen voor een terugkeeren tot besparingen.
Bij de uitvoering van het Dawes-plan hebben de
Duitsche regeering en de geallieerde regeeringen
loyaal gewerkt en in den geest van vriendschap,
welke de grondslag van het plan is.
BELG IE.
Het nieuwe kabinet.
De algemeene raad van de socialistische partij
heeft gister den geheelen dag vergaderd om de
kwestie te bespreken of hij al dan niet de nieuwe
combinatie van Poullet zou.ondersteunen. Met
40 tegen 26 stemmen werd ten laatste besloten
de combinatie goed te keuren.
Om zes uur deelde Poullet den koning mede,
dat het kabinet gevormd was. De samenstelling
is als volgt
zwaarste werk zijn dan deze langdurige rust
op Apswell.
VII.
De heer Gregory Oldcastle, die het niet waagde
een esprok over den godsdienst met Isabel aan
te knooper, vreesde geenszins bij Walter dit
punt aan te roeren en was zeer begeerig om hem
de verderfelijkheid cn dwalingen van de Room-
sche leer te bewiizerj. Walter schrikte hiervoor
met terug, zij wondden hem veeleer op en prikkel
den hem tot tegenweer. Lord Beauvdlc wdde dat
Constance bij deze twistredenen tegenwoordig
was, opdat zij zou hooren hoe goed de heer
Gregory zijn zaak kon verdedigen. Zoo gebeurde
het dikwijls dat Constance met Rose ir den tuin
zat te handwerken, terwijl de Anghraanschc
geestelijke en Walter hun mceningen uiteenzetten
Deze laatste, die naast zijn vurigen geloofsijver
en zijn degelijke kennis een groot gemak bezat
om zich duidelijk vit te drukken, verdedigde
zijn meeningen met succes.
Wanneer de Anlgicaan een nederlaag eed
en dat geschiedde biina altijd kor Constance
haar lachen dikwijls niet inhouden. Een i mieren
keer volgde zij liet dispuut m J zulk een ara dacht
dat bet werk aan haar Kanden ontviel. Voorover-
ebögen zat zij dan te luist» r r, met haai- c gen
op Walter gericht, een Leek' var kracht en e ïcv
i ie, wiens hoofd ondiist door donkere lokken,
gloeide van vurigheid.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURAN