DAGBLAD I fOORSCHIEDAM EN OMSTREKEN,
Aan Hechts de Zege.
48ste Jaargang.
Vrijdag 3 Juli 1925.
No. 14291
Bureau K O E M A R K'T 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post f 3.-— per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
AdvertentiCn: 1—5£regels 1.75«Ike regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
duim; f 60^»ijjverlies^vaï^eei^wqsviiiger^^^
De dag van gister heeft ons de blijde lijding
bereid, dat de rechtsche coalitie-partijen zege
vierend uit den verkiezingsstrijd zijn getreden.
Rechts Verwierf 55 zetels, Links 42.
God zij gedankt en geprezen De christelijke
politiek en het christelijk landsbestuur is weer
voor een viertal jaren verzekerd. Wij, katholie
ken, kunnen thans met onze cpalitie-genooten
jubelen over den gunstigen, gezegenden uitslag,
waarvan toch waarlijk voor ons geestelijk, en
lichamelijk heil zooveel afhangt.
Wij herhalen wij, katholieken, kunnen jube
len, want ten volle tevreden kunnen wij zijn, al
is ons zetelaantal dan ook van 32 op 30 terugge
zakt. Men vergetc niet, dat 32 eigenlijk een wat
geflatteerd cijfer was, verkregen met twee
fortuinlijke overschotten. En thans toch be
haalden wij weer het grondgetal 30, terwijl de
R. K. Volkspartij bovendien van katholieke
stemmen ook nog een zetel bemachtigde. Deze
erbij geteld, was onze Kamerfractie dus zeker
31 personen sterk geweest, 't Blijft daarom in
tusschen diep te betreuren, dat de Volkspartij ge
meend heeft zich te moeten afscheiden, wat even
wel nog niet heeft kunnen beletten, dat de R. K.
Staatspartij op zich nog een winst maakte van
bijna 9000 stemmen. Want deze keer was ons
totaal cijfer 883350, de vorige maal in 1922,
874.745. Brabant en Limburg hebben Woensdag-
eens extra hun beste beentje voorgezet en kwa
men uit de bus met cijfers, om van te beven.
Voorloopig zijn wij zoo vrij geweest, de R. K.
Volkspartij bij rechts te rekenen. Zij is immers
uit katholieken samengesteld en schijnt ook niet
geheel afkeerig van de coalitie. De lijd kan ons
intusschen in dezen nog veel leeren.
't Zal velen van ons spijten, dat de kamerleden
mevr. Bronsveld en de heer 'Feber niet zijn
herkozen, maar mogelijk brengt de kabinets
formatie hierin nog een oplossing.
Evenals wij, zijn ook de Anti-Revolutionnairen
door dissidenten-actie gedupeerd. De Staatlc.
Ger. Partij en de Herv. Ger. Staatspartij kaapten
hun heel .wat stemmen al'.en ook Dr. Kuyper's
Volgelingen hadden de vorige keer met over
schotten geboft. Toch kunnen ook zij nog vrijwel
tevreden zijn, de eerste indruk na Woensdag-
liet zich nog heel wat ongunstiger aanzien. De
drie protestante afgescheidenen kan men niet
bij de coalitie tellen, om de eenvoudige reden,
dat ze er niet Van willen weten, speciaal omdat
de katholieken erbij zijn aangesloten.
De derde groep der coalitie, de Ghr.-Histor.,
's op haar groot aantal zetels van 11 gebleven
dus ook zij heeft alle reden om zich bevredigdte
toonen.
Wat links aangaat, de S.D.A.P. heeft flinke
winsten behaald waar vandaan is niet precies
te zeggen, in ieder geval een gedeelte van de
Communisten, wat den meer koelen geest van
den Nederlander wel typeert maar een andere
vraag is, of de socialisten tevreden zijn, en daarop
meenen wij ontkennend te kunnen antwoorden.
Zij hadden beslist verwacht, dat links zou over
winnen. Wat, is hun dat tegengevallen De groote
mond, bij 't vernemen der eerste uitslagen opge
zet, is dan ook al grootendeels gestopt. Tusschen
haakjes kan hier nog worden bijgevoegd, dat de
S.D.A.P. in 1922, een tweetal zetels had verloren.
De Vrijz. Democraten mochten hun fractie
met twee leden zien groeien, dank zij waarschijn
lijk hun bedriegelijke ontwapenjngsleuze, en de
Vrijheidsbond, 't afgeleefde Liberalisme, moest
natuurlijk weef een veer laten. Niet beter kwa
men de Plattelanders en de Communisten er af.
De Middenstandspartij van Stalde had een groo-
ten stróp, doordat haar lijsten niet verbonden
waren.
In ieder geval dus, heeft rechts een flinke meer
derheid weten te behouden. Gods zegen heeft
op ons streven en werken gerust. Wederom zijn
wij in staat gesteld, om het erfdeel onzer vaderen
te handhaven. Moge dat zoo blijven, tot heil van
Kerk, Vorstin en Vaderland.
Bnlienlandscli Nieuws,
DE VEILIGHEID.
Gister heeft te Berlijn een kabinetszilting
plaats gehad, waarin de buitenlandsche politieke
toestand werd besproken. Na afloop der zitting
werd het volgende communiqué gepubliceerd
„Het Rijkskabinet heeft Donderdagmiddag
de besprekingen voortgezet over den buiteriland-
schen politieken toestand. De rijksmmisterWan
Buitenlandsche Zaken bracht rapport uit over
den stand van de voorbereidende werkzaamhe
den voor de beantwoording der Fransche vei
ligheidsnota. Omtrent de richtlijnen van dit
antwoord bestaat overeenstemming. Zeer bin
nenkort zal aan het kabinet het ontwerp-ant-
woord worden voorgelegd."
De fractie der Duitsche Volkspartij zou gister
avond in den Rijksdag de interpellatie indienen
waarin aan, de regeering verzocht wordt inlich
tingen te verstrekken over den buitenlandschen
politieleen toestand en haar Verdere voornemens
in de kwestie van het Veiligheidspact. Deze inter
pellatie zal de gewenschte gelegenheid bieden
voor het debat over de buitenlandsche poliliek
dat minister Stresemann in de jongste bijeen
komst van het bestuur der Duitsche Volkspartij
had verlangd met het oog op de aanvallen in een
deel van de Duitsch^Nationale pers.
De debatten zullen ongeveer tegen het einde
der volgende week plaats vinden, nadat de re
geering tegen het, midden dier week als antwoord
op de laatste nota van Briand een tusschennota
zal hebben verzonden
De inhoud van deze nota is reeds vastgelegd
in het communiqué, dat de rijksregoering Vrij
dag jl. heeft gepubliceerd. De regeering zal
zich bereid verklaren, verdere onderhandelin
gen met Frankrijk over het sluiten van een vei
ligheidspact, in te leiden, doch zal er op wijzen,
dat het eerst noodig is, dat enkele onduidelijk
heden in de Fransche nota worden opgehelderd.
DE SCHULDENKWESTIE.
Evenals Amerika heeft nu ook Engeland bij
verschillende staten aangedrongen op een rege
ling der schuldenkwestie.
Volkscommissaris Sokonnikof verklaarde, dat
Rusland bereid' is concessies te doen in zake
betaling der schulden.
^*1-
HET DUITSCH-POOLSCHE CONFLICT.
De. D itsche Rijksraad heeft gister de verorde
ning aangenomen, waarbij wijzigingen worden
aangebracht in de douane-tarieven voor Poolsche
goederen, als tegenmaatregel voor het, Poolsche
invoerverbod van Duitsche producten. De ver
ordening treedt 6 dezer in werking. De Duitsche
maatregelen vormen, naar van officieele zijde
wordt medegedeeld, een spiegelbeeld der Pool
sche maatregelen en zullen bestaan in een invoer
verbod en hooge invoerrechten voor een aantal
artikelen, welke de voornaamste Poolsche uit-
voerproductep, betreffen.
Intusschen worden de pogingen voortgezet,
om het geschil bij te leggen.
POLEN.
De Poolsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Skrzinsky, is gister naar de V. S. ver
trokken, waar hij zooals bekend, een aantal
lezingen zal geven over Polen.
De leiding van de buitenlandsche aangelegen
heden zal worden opgedragen aan Macawski,
de vertegenwoordiger van Polen bij den Volken
bond.
BELGIE.
Na heftige debatten over het vrouwenkies
recht voor de provinciale verkiezingen heeft de
Belgische Kamer met 123 tegen 37 stemmen en
15 onthoudingen, een motie van vertrouwen
in het kabinet-Poullet aangenomen.
DE STRIJD IN MAROKKO.
De „Daily Mail" meldt, dat de vredesonder
handelingen tnsschen Ahd-el-Krim en den Spaan
schen specialen gemachtigde afgebroken zijn.
In plaats van zijn eisehen te matigen nam
Abd-el-Krim een nog recalcitrante!' houding
aan. Abd-el-Krim handhaafde zijn eisch be
treffende het, erkennen van een onafhankelij-
ken Rif-staat, omvattende verscheidene stam
men, wier gebied thans nog bezet is door de
Spaansche troepen. Wat dè Fransche zone be
treft, verklaarde Kritn zch tevreden gesteld
te achten door de annexatie van de Wergha-
vallej.
DE RUMOR IN CHINA.
Naar aanleiding van het bericht, dat de nieuwe
Amerikaansche gezant te Peking instructies tot
spoedige regeling' der exterritoriale rechten zou
hebben medegekregen, wordt er in Engelsche
kringen op gewezen, dat, geli'jk de Engelsche
regeering reeds tegenover de regeering te Pe
king betoogd heeft, deze kwestie niet bespro
ken kan worden, zoolang niet alle incidenten
van den laatsten tijd op bevredigende wijze
opgelost zijn en de der vreemdelingen vijan
dige beweging geëindigd is.
Een Reu ter-bericht uit Washington meldt
nog, dat de V. S. het van groot belang achten,
da de internationale commissie, in la t leven
geroepen door de bewapeningsconferentie van
Washington, ter bestudeering van de wijziging
der exterritoriale rechten in China, spoedig
bijeenkomt.
Er zijn aanwijzingen, dat de regeering te
Washington reeds stappen heeft gedaan, ten
einde deze aangelegenheid ter kennis te brengen
van <le Staten-onderteekenaars van de conventie
van Washington.
ALLERLEI.
Uit Brussel Bij de metaalarbeidersstaking
zijn thans meer dan 40.000 arbeiders betrokken,
n.l. in'het Centrum 13.000, te Charleroi 9C00,
in het Brusselsche 8000. Ook te Gent is tot, sta-
kin g besloten. Te Antwerpen Wordt nog gewerkt.
Te Fontaine l'Eveque, zal bet werk op 25 Juli
worden neergelegd. Het blijkt wel, dat de leiders
door de plotselinge beslissing der arbeiders over
rompeld zijn geweest. Deze is mede het gevolg
van de actie der communisten.
Uit Berlijn De valorisatie-commissie van
den Rijksdag hield zich gister bezig met de
valorisatie van de spaarbarik-tegoeden. Na lang
durige debatten werd een compromis-voorstel
aangenomen, volgens hetwelk spaarbank-te
goeden minstens tot 121/, zullen worden ge
valoriseerd, en wel die tegoeden, Welke tot 15
Juli 1922 werden'gestort.
Binnenland»
TWEEDE KAMERVERKIEZING.
De uitslag.
De nieuwe Kamer zal zoo goed als zeker
beslaan uit 30 Katholieken 13 Anti-rev. en
11 Chr. hist (dus 54 rechts) 1 R.K. Volkspartij
2 Staatk. Geref. en 1 Herv. Ger. (alzoo 4 wilden)
24 S.D.A.P., 9 Vrijheidsbonders 7 Vrijz. Demo-
cr. I communisten 1 Plattelander (dus 42 links)
De oude Kamer was samengesteld uit 32
Katholieken; 16 A.R, 11 Chr. LI.; 1 Staatk.
Geref. 20 S.D.A.P. 10 Vrijheidsb. 5 Vrijz.
Dem. 2 comm. 2 Plattelanders en I liberale
partij.
In alle 18 Kieskringen werden op de ver
schillende partijen de volgende aantallen stem
men uitgebracht
R.K. Staatspartij
Anti-Rev. Partij
Christ. Hist. Unie
Vrijheidsbond
ld. (Ter Hall ;Staalman)
Vrijz. Dem. Bond
S. D. A.P.
Socialistische Partij
Communistische Partij
Rev. Atbeiders Comité
R.K. Volkspartij
Staatk. Geref. Partij
Prótestantsche Volksp.
Herv. Geref. Staatsp.
Vrije Christelijke partij
Chr. Demi Federatie
Vaderlandsch Verbond
Democratische Partij
Plattelanders (Braai)
ld. (De Boer)
M i d denst.an dspa rtij
Bond voor Bezuiniging
Verbond van Actualisten
Vrij denkers
Pensioensactie Partij
Premievrij Staat,spensióéi
Grondpartij
Nationale Partij
Rentetrekkers Partij
Sportpartij
Repaille Partij
Landb. Partij
Lijst. Pansier
1925
1922
883350
874745
377415
402277
305563
318669
226434
271358
43101
187159
134595
706317
567769
8223
12409
36786
53657
12656
40115
15806
62472
26744
15598
19541
30276
20431
132
13908
20760
12588
11154
9209
43969
46009
18755
23176
15724
4855
8193
2251
3648
1946
556
1868
765
206
4392
4697
1154
294
Totaal 3.085.770 2.929.569
De Iciesdeeler is alzoo vastgesteld op 30.858.
De namén der gekozene n.
R. K. Staal spa r t ij
Van Sasse v. IJsselt, Fleskens, Deckers, Win-
termans, van Rijc.kevorsel, Vos, Van Rijzewijk,
Moller, Van Wijnbergen, Van Schaick, Suring,
Van Voorst tot Voorst, Bulten, Kooien, Kuiper,
naejMeijer, Veraart, Kortenhorst, Van Dijk, Bo-
öians, Loerakker, Van der Bilt, Van Vuuren,
Engels, Aalberse, Nolens, Buys de Beerenbrouck,
Rongaerts, Hermans en Ament.
A n t i.-R e v. P a r t ij
Colijn, Rutgers, Heemskerk, Van Dijk, Duy-
Uiaer van Twist, Schouten, Beumer, Visscher,
De Wilde, Smeenk, Zijlstra, Scheurer en Bijle-
Veld. v
S. D. A. P.
Vliegen, Drop, Kleerekoper, Braambeek, J. ter
Laan, mej. Groeneweg, Zadelhoff, Brautigam,
K. ter Laan, IJzerman, Gerhard, Van den Icm-
Pel, Stenhuis, Van den Bergh, Duys, Cramer, Van
der Waerden, Sannes, Hiemstra, Albarda, Nan
der Sluijs, Schaper, mevr. De Vries Bruins en
Van der lleyden.
C h r i s t, H i s t. Unie.
Schokking, de Geer, Snoeck-Henkemans, De
Visser, Bakker, Weitkamp, Krijger, mej. Katz,
Tilanus, Lovink, Van Boetzelaer, v. Dubbeldam.
V r ij li e i d s b o n d.
van Rappai'd, Dresselhuys, mej. Westerman,
Knottenbelt, Drooglever Fortuyn, Boissevam,
Boon, Van Gijn en Staalman.
V rij z. Dem. B o n d
Marchant, Oud, mevr. Bakker Nort, Ketelaar,
Ebels, Joekes en van Aalten.
Staatk. G e r e f. P a r l ij
Kersten en Zandt.
Herv. Ger. Staatspartij.
Lingbeek.
Comm. P a r t ij
de Visser.
Plattelandersbond:
Braat.
R. K. V o 1 k s p a r t ij
P. Arts.
Niet herkozen zijn dr. Bierema (V.-B.), R. F.
de Boer (Plattel.), mevr. S. C. C. Bronsveld-Vi-
tringa (R.K.), L. J. M. Feber (R.K;), L. A. Fruy-
tier (R.K.) mi'. J. Gerritzen (V. B.) L. de Groot
(V. B.), Id. J. ter Hall (V. B.), Th. Heukels (A.R.)
Chr. van den Heuvel (A. R.) Knigge (R.K.)
H. A. Leenstra (A.R.) jhr. dr. Rutgers van Ro
zenburg (C. H.), P. .1. Rutten (R. K.), B. J. J.
Wijkamp (S. D.).
De nieuwe leden.
Nieuwe leden van de Kamer zijn de heeren
Vos (R. K.), Moller (R.K.), prof. Veraart (R.K.),
mr. L. G. Kortenhorts (R.K.), enRuys de Beeren
brouck (R, K.)H. Colijn (a.r.) Heemskerk (a.r.)
van Dijk (A.R.), en Bijleveld (A. R.) Drop (S.D.)
Stenhuis (S.D.), mr. G. van den Bergh (S. D.),
ir. Cramer (S. D.) van der Sluys (S. D.), en van
der Hijden (S. D.)de Geer (G. H.), en de Visser
(C. LI.) Knottenbelt (V. B.), Droogleever For
tuyn (V. B.) en Boissevain (V. B.) mr. Joekes
(V. D.) en mr. van Aalten (V. D.) Zandt (Staatk.
Geref.) ds. Lingbeek (Herv. Geref) L. de Visser
(coram) en P. Arts (R. K. Volkspartij),
„Leugen-campagne."
Met de ongehoorde hmtaliteit, die wij van
„lift Volk" gewend zijn, als het tegen katho
lieke geestelijken gaat, zet „Het Volk" zijn las
tercampagne tegen den Limburgschen clerus
voort. Liet jongste nummer van het blad bevat
op de voorpagina nefen portretten van „de mis
handelde partijgenooten te Brunssum." Luidde
eergisteren het afschuwelijke en leugenachtige
opschrift „De beestmenschen van Nolens
de pastoor mobiliseert de burgerwacht", thans
wordt een nieuw sensatie-hoofdstuk ingeleid
onder den titel „Hoe kapelaan Merkelbach zich
weerde."
Kapelaan Merkelbach reed in een rijtuig mee,
met wethouder Raets en den hoofdambtenaar
Broersma. De kapelaan liet zich niet onbetuigd,
zwaaide met zijn hoed en schreeuwde Weg
me de Vliegenvangers Wij stemmen No-o-o-o-
lens Dit lied werd gretig overgenomen door
de honderden kinderen, die het ons met taaie
volharding in de ooren brulden.
De betooging ging een straatje om en keerde
weer naar onze meeting t,er«g. Hetzelfde spelle
tje herhaalde zich
De. leiding van onze meeting, die in handen
was van onzen partijgenoot Koeroo, hield onze
menschen rustig. Telkens, wanneer de uitdagen
de bende passeerde, werd de meeting tijdelijk
geschorst en niemand van de meeting-gangers
liet zich verleiden tot tegen-opmerkjngen of an
dere daden. De opzet om onze meeting te ver
storen mislukte dus geheel.
Toen trokken de katholieken het dorp in en
de stemming werd steeds luidruchtiger. Te ver
wonderen was dat niet, want er reed in den
stoet, een wagen mee met. een vat bier en dor
stige schutters. Ook in het dorp kon de kape
laan Merkelbach zich niet stil houden en voor
de woningen van enkele onzer partijgenooten
schreeuwde de Eerwaarde Heer „Hier heb p
vrij zuipen, hoera
Deze en andere mededeelingen in de opruiende
voorstellingen van „Het Volk" wemelen weei
van leugens. f1„
Het is door „Hel, Volk" verzonnen dat de
na stoor de Burgerwacht heeft gemobiliseerd.
De pastoor, die niets met het geval uitstaande
had zal vermoedelijk een aanklacht wegens
laster tegen „Hel Volk" indienen.
Eveneens is door „Het Volk" verzonnen,
dat kapelaan Merkelbach zich heeft gedragen
als hierboven beschreven of dat hij zou hebben
geroepen „Hier heb je vrij zuipen Er is niets
van waar.
De kapelaan is gelijk het justiiteel onder
zoek zal uitmaken kalm meegereden terwijl
hij noch aanspoorde tot zingen, noch iets
schreeude, maar zich volkomen onbetuigd liet.
Wel is het waar, dat de socialisten van het
stadhuis zijn gewaarschuwd niet provoceerelid
op te treden en dat zij desondanks een kloppartij
hebben uitgelokt, daar zij zich na afloop van
meeting en optocht, uitdagend posteerden bij de
oude kerk en voorttrokken.
De leiders der katholieke betoogers trachtten
ondanks het tarten der socialisten, wier brutali
teit tegenwoordig in Limburg aan het ongeloofe-
lijke grenst, de ontstane moeilijkheid op te lossen,
zooals „Het Volk" zelf gedwongen is te erkennen:
„Eenige katholieke betoogers, die blijkbaar
nog nuchter verstand hadden overgehouden,
trachtten nog een doorgang voor onze menschen
te Corceeren. „Ook erkent „Het Volk", dat
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
0
