DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
ditjes en datjes.
48ste Jaargang,
Zaterdag H Juli t!të5
14288
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 33.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20. cent, franco per
post f 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicht 10 ets.
Advertent iln: 1—5 regels f 1.75, elke regel daarboven 35 cent 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct n'et reeel
Speciale conditiën voor herhaaldelijk sdverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog i 200 bij doodf 100 bil verlies vi
duim; f60 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger,f> verzekering wordt gewaarborgd doe- de N.Holi.Ai«em ,Verz bank Sci
Dit nummer bestaat uit twee bladen
ran em
Schiedam
TWEEDE BLAD.
B I n n e n I a n i,
Do verdeeling der Katholieke zetels.
Menigeen is het ook blijkens de vragen die
tot ons kwamen nog niet recht duidelijk, hoe
de verdeeling der zetels i n de partij plaats
heeft en waarom b.v. Dh. Fruytier en mevr
Bronsveld niet gekozen zijn, die toch een grooter
cijfer haalden dan b.v. Dhn. Kortenhorst of
Bulten.
We zullen daarom hier nog eens aangeven,
hoe de 30 zetels over de 10 lijsten, die door de
Katholieke Staatspartij zijn ingediend verdeeld
worden.
Om dat te berekenen, moeten we eerst een
nieuwen kiesdeeler, den zgn. groeps-kiesdeeler,
gaan vaststellen.
We deelen het totaal aantal stemmen van
de katholieke lijsten door het aantal In haalde
zetels.
De groepskiesdeeler is dus 883,35030
29.445.
Met dezen kiesdeeler bepalen wij het aantal
zetels voor elke lijst aldus
Lijst.
a
a
m
134364
's-Bosch
Tilburg 115497
Gelderland-Utrecht 137232
Zuid-Holland 137358
Amsterdam 47539
Haarlem-Helder 80187
Zeeland18837
Leeiiwarden-Groningen 19544
Overijssol-Drenthc 51957
Maastricht 141832
O
16584
27162
19452
19378
17094
21297
18837
19544
22512
23850
4
4
5
5
1
3
0
1
o
Rev. Arb. Comité
12,000
Vrije Christ. Partij
100
Democrat. Partij
10.000
Aetualist.cn
2,000
Nationale Partij
1,000
Bezuinigingspartij
5,000
Plattel, hond (De Boer)
18,000
Premievrij Staatspensioen --
1,000
Sportpartij!
Grond pari ij
Pensioenactiepartij
2,000
Renteti ekkers
Landbouwerspartij
1,000
Wilde partij
Rapaille partij
1
pl.m. 158,600
Kerknieuws.
De Jezuïeten in de Missiën.
In verband met de Zaligverklaring der Je
zuïeten-martelaren uit Canada, is het wellicht
belangwekkend het volgende missie-statistiekje
over te leggen.
De Sociëteit van Jezus of Orde der Jezuieten
werd in 1540 door den H. Ignatius van Loyola
gesticht.
Aantal Jezuieten thans 18718.
Aantal Jezuieten in de missiën werkzaam
Aartsbisschoppen2
Bisschoppen 19
Apostolische Prefecten 2
Priesters 2057
Scholastieken 538
Broeders 866
(üemengd Nieuws.
23 30
Zooals men ziet, zdten de lijsten elkaar dicht
op de h.elen.
Had b.v. Zeeland het stenimental van 1922
behouden, dan zou het overschot dat van Utrecht
-Gelderland hebben overtroffen en was niet de
heer Fruytier, doch de heer Bulten uitgevallen.
Uit de bovenstaande opstelling kan men zien,
dat de 2e zetel van Amsterdam zoowel als de 5e
zetel van Den Bosch van een stemmenverschui-
vin.g van een 2 3 duizend afhankelijk is.
Verspilde stemmen.
Meermalen hebben wij gewaarschuwd tegen
het stemmen op kleine partijen, die toch wel
niet een zetel zouden kunnen veroveren.
Hieronder laten wij volgen een lijst van de
Lilliputters. Op hen uitgebrachte stemmen zijn
verspild orndat die partijtjes geen zetel verkregen
en de stemmen ten goede kwamen bij het ver
doelen der overschotten aan par.ijen voor welke
zij niet bestemd waren.
Ghr. Demi Feupl.m,
Prot. Volkspartij
Soc. Partij (Kolïhek)
Vaderl. Verbond
Vrijdenkers -lt
Middenstandspartij (niet ver
bonden lijsten)
14,000
16,000
8,000
13,000
8 000
36,000
Na de verkiezingen.
Hoort het liberale „Vaderland"
„De begeerte naar eenheid in de katholieke
Staatspartij, die, trots alle strubbelingen, haar
aantal zetels in de Tweedè Kamer deed behou
den, dwingt ook den tegenstander eerbied af.
In de christelijk-historisohe „Nederlander de-
zeFde gedachte
„De eenheid en vastheid dezer partij bleken
tegen ettelijke schuddingen volkomen bestond."
De anti-revolutionnaire „Rotterdammer" ge
tuigt evenzoo „Van de stabiele kracht van onze
Roomsche Katholieke vrienden legt deze ver
kiezingsstrijd zeker een vleiend getuigenis ah"
Ja zeFs de roode heer Stenhuis. ,de man met-
het mes" heeft in een overwinningsspeech willen
bekennen „Uit de cijfers blijkt, dat de kerkelijke
partijen zich gehandhaafd hebben en dat zij het
afbrokkelen hunner arbeiders-leden hebben weten
te voorkomen". Welke uitspraak zeker niet
het minst op onze partij toepasselijk is.
Waar alle richtingen dus onomwonden spre
ken van de vuurvaste kracht, de bomvrije ste
vigheid onzer Partij, kunnen wij er veilig,roe
mend groot op gaan.
Natuurlijk er zijn schaduwen
Daar is een kleine daling van het aandeel dat
wij voor drie jaren in het stembuscijfer hadden.
Daar is een R K. Volkspartij, die grootendeels
de schuld treft van deze vermindering, doordat
zij 40.000 van onze soldaten tot desertie wist te
bewegen.
Daar if een geweldige aanwas van de S.D.A.P
Tot. aant. Jezuïeten-Missionarissen 3484
Deze 3484 Jezuieten-Missionarissen sijn ver
spreid over 65 missiegebieden.
In deze 65 missiegebieden werden door de
Jezuieten opgericht
20 seminaries voor inlanders tellend 802 se
minaristen.
8 hoogescholen of universitaire colleges, tel
lend 5729 studenten
47 colleges of middelbare scholen tellend
16269 leerlingen
3658 lagere- of vakscholen tellend 1557172
leerlingen
107 weeshuizen tellend 11432 weezen-
41 hospitalen tellend 10839 verpleegden;
10 gestichten voor melaatschen tellend 8000
verpleegden
133 apotheken
6 astronomische observatoria
14 ni'ssie-drukkerijenwaarin gedrukt worden
49 tijdschriften
Onder de Jezuieten,. die als Missionaris de
Kerk van Christus dienden zijn
5 Heiligen
95 Zaligen
46 Eerbiedwaardige.il
115 Dienaren Gods.
cijiers zijn niet veel woorden meer
Sociaal-democratische Kin-
der- P art ij. Gharivarius rijmt in de „Groene"
Daar stappen zij op met pedante gezichten,
Aanmatigend-eigengerechtigde wichten
Een vlegel van vijftien voorop met de vaan.
Ze heffen hoogdravende liederen aan.
Zij zullen 't heelal tot de sterren bestormen.
Zij zullen den .Staat, neen, de Schepping ver
vormen,
Zij weten van voetbal, van motor, van fiets,
Maar verder van niets, en van niets, en van niets
Zoo n jongen groeit gretig tot volksagitator,
Tot lid van de Tweede, en straks tot Senator,
Vol dogmata is hij gestampt en gepompt,
Zijn oordeel is weg, en zijn geest is gestompt.
Hij kan nog maar nauwelijks schrijven en lezen
Maar v oelt zich al rijp om den Staat te genezen.
Wie is dat „de Staat V" en wat is „Maatschappij"
Hij ziet slechts de glorie van "Pa z'n Partij
Hoe diep zie je neer, met minachtende blikken
Üp ons, die maar zoeken, en wegen en wikken
Wat Sta jij daar pal voor het Volk opdebres
Terug naar je sommen, terug naar je les
Ik moest j'eens een pak op je achterste geven
Dan Kreeg je 's contact met het werkelijk leven
Studeer liever, werk eerst een jaartjen of tien
Snel dan naar je vaandel tenzij je misschien.
Dien kinderen is L eigelijk niet euvel te duiden,
Zij hooren niet anders dan grove geluiden,
Maar gij, die de waarde der weifeling weet,
En 't willige leem naar uw denkbeelden kneedt.
Wie tracht te doorgronden wat Maï'x ons wou
schenken,
Die raakt aan het zoeken, en vragen en denken.
Hoe hij ons belicht heeft, geleid en geleerd
Gij doodt alle denken. Gij lokt. Gij dresseert.
Zoo kweekt gij een ras op, bekrompen, eenzijdig,
Verwaand en verwend en verduft en partijdig
Het walgt je, wanneer je dien kinderboel ziet,
O, knallende kneders, zegt, schaamt gij u niet V
Na zulke
noodig
Maar de vierde plechtige gelofte waartoe de
Jezuïeten zich verplichten en die luidt„Ik be-
oo aan den Paus bizondere gehoorzaamheid
me "'trekking tot de missiën", is wel vervuld.
<U een groote vermeerdering van protestanten,
die zich uit angst voor Rome, door dominee Kor
steii, de anti-pa pistische ezelsooren lieten aan
naaien.
Maar et; blijft toch het machtige feit de over
winning der rechtsche partijen, het besliste af-
s aan van den verwoeden aanvalopdechristelijke
regeering is voornamelijk te danken aan de R.K.
taatspartij met haar getrouwe leden.
kamp5 °°k 'ievr'ende groepen gaven moedig
Dit zegt daarom zooveel omdat naar menschc-
iijke berekening de aanvankelijke verdeeldheid
c e algemeene matheicl ons parten zouden
spelen.
Wanneer wc dan ook alleen stoffelijke mid
delen ter be-chikking gehad hadden voor een
verloren zaak zouden we ge-treden hebben.
e 11 v ug konden we tegen de aan-tormen.de
ïoi en onze beginselen, onze hoogere belangen
u in en nog gelukkiger: de meerderheid van
ons volk stelde zich daar achter op.
<i. cit beteekent in een door materialisme
aangevreten tijd zal ieder beseffen.
chat het niet te ligt, wanneer een werkman,
u," getaande het verlokkend rammelen met
ge astukken door een zwerm roode propagandis
ten, Roomsch stemt.
Schat het niet te licht, wanneer een ambtenaar,
door harde regeringsmaatregelen getroffen, on
danks het voor ons walgend maar voor hem be-
korend heloften-geschacher der S.D.A.P., die
zelfde regeering verkiest.
Schat het evenmin niet licht wanneer een gedu
peerde middenstander of patroon, trots alle
opzweepingen tot belangenpolitiek, dapper rechts
De Katholieke pers in Spanje.
Het groote probleem, der Katholieke pers heeft
sinds vele jaren de Katholieken aller landen
levendig bezig gehouden en er zijn talrijke po
gingen gedaan, om het een goede oplossing te
geven.
Een dier pogingen, welke zeer zeker ver
dient in wijder kring bekend te worden, werd
door Spanje aangewend. Het officiecle orgaan
van het Vaticaan, de „Osservatore Romano"
wijdt er thans opnieuw een uitvoerige studie aan
Het betreft het werk „Ora et Laliora", welks
stichting in 1905 in liet seminarie van Sevilh;
tot stand kwam.
De arbeid voor de Katholieke pers begon
met een actie der seminaristen der verschillend
priesterseminaries in Spanje, die tijdens hui
zomervacantie in hun respectieve woonplaatsen
en omgeving de bewoners over het wezen, doe
en beteekenis der Katholieke pers inlichtten
houdt, want waarachtig, er wordt wel eens voor
iets minder met den titel „heldendaad "gezwaaid
Dat de reeds genoemde geweldige aanwas der
S.D.A.P. een wanklank in de blijde stemming
werpt, is te betreuren, meer nog om de oorzaken
dan om het gevolg, voor zoover dit laatste in
zetels is uitgedrukt.
Iedere stijging van haar aanhang duidt op een
even sterke ontkerstening van ons volk, want
dat de S.D.A.P., alle praatjes van godsdienstig
heid en idealisme ten spijL de profeet van h< t
hedendom en de platste ikzucht is, kan moeilijk
geloochend worden.
Zij is als een zee, als een roode zee natuurlijk,
die stelselmatig wegslaat en opslokt al wat een
vasten ondergrond mist.
Te gemakkelijker is haar taak, omdat, zij als
oppositie-partij, niet tot daden geroepen, ook
geen critiek te wachten is en alle verantwoorde
lijkheid missend, de dankbare rol van stuurman
aan wal mag spe'en, vitten dnaar hartelustbo-
vendienkan zeggen,eisehen en beloven wat zewil.
Dat bij al die voordeden, door haar leidersnog
de toevlucht genomen wordt tot methoden zoo
Weerzinwekkend grof, dat goede trouw niet meer
verondersteld kan worden, dat teekent ondcr-
tusschen hoe klein, wanstaltig klein in hun ware
gedaante, de leiders van deze groote partij m
Nederland zijn-
Men vraagt zich wel eens af, of, het voorgaande
ui oogensehouw genomen, het niet beter wa« om
de socialisten tot mede-verantwoordelijkheid bij
de règeeringstaak te dwingen door hun eenige
ministerszetels aan te bieden.
Veel zou het niet geven, want de ervaring in
In 1910, toen Spanje reeds goede vruchten
oogstte van die propaganda-tochtjes der semi
naristen begon men ook met de Katholieken
van andere landen contact te zoeken, teneinde
een groote, internationale Katholieke pers
beweging in het leven te roepen.
Paus Pius X zegende het werk en beval het
dringend aan. Dat was in 1912.
In 1914 werd een centraal propagandaburtau
opgericht, hetwelk een nieuw tijdschrift, „de
kruistocht der pers", uitgaf.
In 1916 hield heel Spanje voor het eerst, op
het feest van St. Petrus en Paulus, een persdag.
In alle kerken werden conferenties en collecten
gehouden. De collecte bracht dien dag in Spanje
op 1.187.286 pesetas, waarvan 10 percent voor
den St. Pieterspenning werd gereserveerd.
De volgende jaren brachten telkens betere
resultaten zoo b.v. in 1924 De collecte in
Vitoria bracht toen 15.303 pesetas op, Cordova
12.350 p., Madrid 11.079 p. Panrpeluna, Scvilla,
Barcelona hoekten eveneens goede resultaten.
Sinds won in de heele wereld de arbeid
voor de Katholieke pers beduidend aan om
vang het werd Spanje's streven, die actie tot
alle landen uit te breiden.
liet eerste land, dat zich hij de beweging
aansloot, was Portugal, in 1918. De kardinaal
patriarch van Lissabon stelde 29 Juni vast als
Katholieke persdag.
In Brazilië volgde spoedig kardinaal Albu-
quergue dat voorbeeld en zelfs in het verre
Oosten heeft Ilong-kong thans zijn persdag.
Op de drie internationale congressen in
Luxemburg 1922, in Constanza 1923 en in
Lugano 1924 werd de persbeweging uitvoerig
besproken en de instelling van een persdag in
alle landen aanbevolen.
De resultaten der actie zijn reeds zeer aan
zienlijk. In alle landen neemt de Katholieke
pers in aanzien en uitbreiding toe.
De IJ. Vader heeft het werk opnieuw geze
gend. Hij zond aan „Ora et Labora" zijn toto
grafie met eigenhandig opschrift, „Vivant
crcscant floreant."
BR LSSELSCHE KRONIEK.
(Van onzen correspondent).
(Nadruk verboden).
llrusselsche typen.
Brussel, 9 Juli '25.
Elke groote stad heeft zijn interessante
wijk, die niet alleen door eiken vreemdeling
wordt bezocht en besproken, maar die al veel
literatuur in de wereld heeft geholpen. Parijs
heeft zijn „Quartier Latin", Brussel zijn Ma-
rollen, de wijk achter wij schreven bijna
„onder het Justitiepaleis, waar heel het
bedrijvig volkje woont dat op de boulevards den
bezoeker vreemd doet tockijKen of luisteren wan
neer hij ze typisch-eigenaardig in hun doening
bezig ziet.
De „Marolliens" zijn interessant. Men kan ze
observcercn en nagaan met een prettig gevoel of
met een treurig hoofdschudden al naar men hi t
karikaturale van hun persoon geestig, of hun
poverheid erbarmelijk vindt. Die gevoelens
ondervindt men echter meestal samen, want zij
sluiten elkaar niet uit. De Marolliens vormen een
de gemeentelijke college's heeft geleerd dat zij in
de bestuurslichamen doodgewoon de oppositie
voortzetten, roofbouwend op de werkelijkheids
zin en ecilijkheid hunner politieke tegenstanders.
Alleen wanneer men hun overal de meerder
heid afstond, zou hun groote mond e-cgnoerd
worden en geen minuut eerder. Maar zoover
zijn wc noa niet, en gezien de voorheelden van
Zaandam, Wormervcer Enue.cn enz. I<unn< we
daarop wel Goddank zenen.
Anderen willen weer, met het argument, dat
de massa politiek onmondig is, aan het algemeen
kiesrecht .tornen om zoodoende zuiverder toe
standen te krijgen, maar hoewel men erkennen
moet, dat de schandelijke volksmisleiding, waar
van we getuige zijn geweest, zoo'n opwerping
begrijpelijk maakt in wezen is het struisvogel
politiek.
Beter is het, wanneer men m de toekomst 't
onmogelijk maakt, dat geweterloozen of fana
tici op de domheid van anderen epopuleertn.
En lVt voornaamste middel daarvoor is onze
menschen te bewerken en hen te ontwikkelen
Vooral de per«; de Roomsche pers, moet alzoo
nog veel meer dan nu gepropageerd worden zij
is de allerbeste huisbezoeketer. Bedenkt dit we 1
dat twee weken van verkiezing-enthoueiasn e
onmogelijk de vooroordeelcn kunnen wegspoelen
die zich opgehoopt hebben in de bn ine» van ac
slecht en verkeerd ingeiichteii
Willen wij niet alleen sterk zijn, maar ook
sterk blijven, dan moet er gestreefd worden naar
het In ieder Roomsch gezin een Roomsche
courant.
Maaslanüus
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
Cd
N
CO
CO
Cd
O
E-1 03
-w
