VOOR VERBOUWEN I'M
aSfiftJEC. KBMBMDAffjjs»
s. BOTE 88,
Firma SOMERS! Co-
Hoe kan dat op Delfshaven?
NAAIMACHINES.
DE KLEINE
1 berkhout.
Draagt
BERVOETS
KLEEDING.
Bareel Tas mmm-
Ü8T6 CfcltrtlS.
Pincenez „So-Sasy"
Kleermakers
voor Dames en Beeren.
Verven voor Stoffen
Zijde, Finweel enz.
GROOTS OPRUIIIN»
Toile de Soie
Marocnin Carrean
Tweed Fantasie
Ottoman
Firma F. D4MEN,
P. 8. WINKELMAN Sr..
WESTER PIANOHANDEN
Nieuwe Binnenweg 282.
Prima PIANO'S,
D. CARUER
lesraar M. 0. Boet-
Opleiding voor Examen en Praktijk.
Slectrlsche BrRlensUlperli.
alsmede Honen
bü J J VBRMEER,
Weste Wagenstraat 24, 8'DAM,
Telefoon 5522.
H. Hartbeelden.
oooooeooeooo
0
0
O
0
Lage prijzen en ruime
Mm la
SCHNITZLER-
0
0
0
0
0
0 Spiegel-, Schilderijen
0 - en LQgtenfsbriek, - 0
0 Weste Wagenstraat 95, 0
Vleugels en
Speel-Apparaten.
probleem, sociaal en economisch. Maar den
folklorist die hier zijn passie bevredigen kan
naar hartelust en eiken dag een nieuwe ontdek
king doen zal, is^ zulks geen bekommernis. Hij
onderzoekt, stelt vast, neemt waar, registreert
het leven dat hij afkijkt en afluistert zooals hij
het ziet en meemaakt. De sociale of economische
oorzaak Spoort hij niet altijd op, heeft geen belang
Van Cyp iaan Verhat'ert, een Brusselsch
immigrant uit het Brabantsche Payottcnland, zoo
goed als te Brussel „gewonnen en geboren",
zouden wij dit ook mogen getuigen ware het
niet dat zijn jongste werkje, aan het BrusSelsche
leven gewijd „De Ommeganck", met een lijst van
nuttige dingen (Uitgave ,,'t Spaeverkc", 148,
Anspachlaan, Brussel, waar ook de andere wer
ken van den Schrijver te Verkrijgen zijn ons
niet bewees dat deze wilskrachtige Ylaamsche
folklorist, die, als autodidact, alles te danken
heeft aan zich zelf, ook zin heeft voor historische
oorzaken. Zijn „Ommeganck" is inderdaad een
belangwekkend, vlot geschreven en aangename
studie van de Brusselsche Kermis, de Ommeganck
zelf,- de miraculeuze processie cn „Mieke en
Janneke" het Brusselsche reuzenpaar dat steeds
in den Ommeganck vooraan werd gedragen.
CYPTR. VERHAVERT.
Het verschijnen van dit boekje schenkt ons de
gelegenheid te wijzen op liet nuttige en Verdien
stelijke werk dal door dezen 'Brabander reeds
is geleverd en dat voor eiken Nederlander die
Brussel wil leeren kennen, van belang is.
In hoofdzaak is Cypriaan Verhavert folklorist.
Hij kent en bestudeert de menschen uit zijn om-»
geving. Hun doen en laten is hem vertrouwd,
psychologisch weet hij te ontleden, wat voor
anderen soms een geheim zou blijven en wat
anderen niet kennen zal hij u, eerst eenigszins
aarzelend, maar weldra overtuigd en met genoe
gen, vertellen en openharen.
De Brabantsche folklore is voor hem sedert
lang een open boek. Het eerste werk waarmee
hij ons nog niet lang geleden kwam verrassen,
„Brusselsche Typen" is het bewijs van een eigen
aardige opmerkingsgave die niet allcdaagsch
is. Echt Brusselsche kost, sappig, malsch, als
Brusselsche kaas, gecreëerd naar de werkelijk
heid, zooals men ze dag aan dag ziet slenteren
langs de boulevards of de Nieuwstraat of in de
café s aan de volkswijken hoort lawaaierig zijn.
Deze typen zijn het die ons Verhavert doen ken-
ken in gansch zijn belangstelling voor wat er
rondom hem gebeurt.
Een galerij van typen hangt hij ons op, scrupu
leus naar het leven uitgeteekend, met hier
en daar een smartelijkere toon, die ons doet den
ken aan de fataliteit van hun moreele en andere
ellende die den toeschouwer interessant is
In hen en in hun taaltje, in heel de atmosfeer
die hij rond hen weeft vindon wij alles wat den
Brusselaar den echtern „Kickefretter", die
deel uitmaakt, van ten minste een tiental ,',sos-
seteiten Nan kaartlol-, balspel, van t.ooneel,
fanfare, kruisboogschutters, wipschieten, schijf
schieten enz. karakteriseert. Het is waar, de
typen die hij ons teek ent gaat hij zoeken onder
het gepeupel \an de Marollen, den Duivelshoek,
L. Vrouw Ten Roode, den „Baffon", dé
Kappellemarkt, de ischmarkt, de straatjes en
„impaskens die uitgeven op de „Vlamse kassei",
onder het volk, de werkersklasse, dat er huist en
kluist, loetert en ploetert in al die wijken,
straatjes en steegjes dat door zijn milieu en zijn
afkomst onwetens en onwillens getypeerd cn
gestijleerd Brusselsch is in taal en manieren. Er
zijn nog andere „echte" Brusselaars, de „bon-
vivants", die Gods water over Gods aarde loopen
laten in hun welvoldane bourgeois-genoegens, die
alle tingel-tangel-theaters bezoeken, die eten en
drinken op den boulevard, die niets bezitten,
de meest verstandlooze producten zijn in een
groote stad en nochtans sterk met zich zelf
ingenomen zijn, die zich een speciale mentaliteit
hebben geschapen, zooals een parvenue dit kan,
of een O. W.'er. De schrijver van „Brusselsche
Typen" heeft zich echter om hen niet bekom
merd. Wat hij ons geelt kan misschien dnorv.m
onvolledig lijken, voor sommigen zijn als een ka
rikatuur van den „Brusselaar" zooals hij zich
dikwijls voordoet.Zoodra men echter maar eenigs
zins kennis heeft gemaakt met het Brusselsche
milieu zelf, dan verdwijnt deze indruk. Volledig
is de galerij misschien niet maar getrouw wel.
De schrijver heeft dit overigens zelf beseft
want hij_ vertelt ons eerst over de Brusselaars in
'l algemeen en over de „Marolliens" in 't bij
zondei om ons daarna den oorsprong en de
beteekenis van de benaming „Kickefretter"
duidelijk te maken en te onderzoeken hoe de
benaming „Beulemansch" in de wereld kwam.
De Brusselsche bourgeoisie, voor 99 procent
bestaande uit immigranten of kinderen van
dergelijken, Walen cn Vlamingen, spreekt veelal
een kunstmatig Fransch taaltje, het ..Beule
mansch", naar het bekende tooneelstuk van
Fomson en Wicheler, „Le Mariage de mademoi
selle Beulemans" waarin een dergelijk bespotte-
lijk type wordt uitgebeeld, of „Kaekebroeksch",
naar het boek van Leopold Courouble „La familie
Kackebroeck a Paris". Het volk spreekt „Ma-
rolliaansch", of duidelijker, het Brusselsch dia
lect Van het laamsch of het Nederlandsch,
dat door den invloed van het Fransch fel heeft
geleden.
Met het. Beulemansch heeft de schrijver van
„Brusselsche lypen zich nieL bezig gehouden.
Met het Marolhaansch integendeel wel.
En zoo komt het dat dit hoek vol is van beleef
de anccdolen, van de geschiedenis van eenige
der „echte" Brusselaars die onder het Brusselsch
volkje van „blagneurs" en „farceurs" misschien
wel uitzonderlijke personages vormen, maar toch
niet los te werken zijn uit hun milieu, waarin ze
zijn vergroeid. Het zijn echte schetsen die tintelen
van raakheid en zegkraclit ook dan als de schrij
ver zijn helden in hun beeldrijk Brusselsch spre
ken laat, net als uit den mond opgeteekend.
Het is een defilee van de voornaamste typen uit
het Brusselsche leven. Hij begint met „Baron
Grayon" en het „Baronske", „qui n'aimëïit pas
la crapule", het „mosaelwijveke", de bevoorrech
te van den „kommissaris van 't kottier", de
„onnentoekers" (hondenkweekers) metjan Mous
tache, een lid van dat gild, dat men vinden kan
op het gaanpad van aan „Café des Boulevards"
tot aan de Kruisvaarterstraat, aan de Noord
statie, voorbij den „Cosmopolite", waar hij ge
woonlijk met. twee, drie „griffonkes" in de armen,
traagjes op en neer wandelt, en die „van het
leven alles heeft genomen smul- en danspar
tijtjes, en leesten, zooveel als 'nen echte „kickc
fretter" d'er van nemen kan ge leeft maer ieni-
ki" zegt hij.
De reeks gaat voort met den fluitspeler, den
liedjeszanger, den paraplumari, den schuifelaar,
Scheeve Jef, die geen „ambrasmaeker is, of geen
stoeffer, maar veeleer 'n goeie snul" die maar
liefst in vrede leeft met de gardevils die voor
„menschentoekker" en „Reiter" spelen als zij
hem met zijn koopwaar ergens kwamen Verjagen;
de zandboer, die er een vocabulaire scheldwoor
den op nahoudt als „schieve lavabo, ouw kwezel
(voor 'n half koketeerende vrouw van jaren),dan
scuse van de Monnaie, vuile architect, opvretter
van 't gouvernement enz., en zijn reeks Sedert
den oorlog heeft aangevuld met „nuwe rijke,
boche, zandverrocder, baron Ziep" en dies meer.
En zoo volgen de Marchand de Hoep-la-la,
Jan Potluud, (den employé van den mestbak,
talluurlekker van 't ospitoel, lialven doeje), le
Franskiljon, den Dikderrem, Manke Jef, die vier
talen kan, Bargocnsch, Fransch, Vlams en
'n bitje broebelen" de man, die op het
Beursplein van importencie is omdat hij de
grands événements du jour"verkondigtals „nen
trein gederaljeet zonder doeje, e kind vermunt
cn levendig weergevonden in Frankrijk, den
drame d'amour te 'ne zottekul van 't
zeventig jaer zen eigen de keel afgebeten en
al zingende naer oeis geluupen of. 'nen ul
timatum aan Docheland de poeffers willen
ni betoelen, of het ministère reuvers!) do
schandaele liggen boete
De galerij is nog verder uitgebreid met de
triestige historie van den plezanten Bam-
boela, den Drache, Kajoebereer, zot Lourieke,
Jan de Leuveneer, Luppc Kassuul, de Beul en
heel het leger van Krabbers, krotters, spekschie
ters, appeltrutters, grijze bloemkuulen, maneu-
vermannen, froesjeleers, Kalisjekoppen, faCade-
klassers, plostereers, kaboebels, die hier rond-
loopen.
Verhavert teekent ons die menschen te Voeten
uit. Wij kunnen niet weerstaan aan den luster
een staaltje van aan te halen. Luister hoe hij
ons „De zandboer" kennen doet
qWaar hij doortrekt, of hangen blijft meest
al in kalerdoeskens, waar, ondanks alcoholver
bod nog wel ,,'n druppclken over den toog" ge
schonken wordt meldt hij z'n tegenwoordig
heid door 't geroep „zooveloo wutte zoovel
schuine, wutte zoevel, zooveloo
Bij vaste klanten belt hij aan, bij andere,
meestal kleine winkeltjes van kruidenierswaren en
een mengelmoes van groenten, fruit, brandhout
lucifertjes, „Brusselsche kees" en boestrink
stooi hij even de voordeur open, met lichten of
haiden duw, al naar gelang van het aantal
glasjes die hij liet leegloopem
Dagen de huisvrouwen op met emmer, pot of
pan om z'n waar te koopen, dan loopt hij hen te
gemoet om hen aldus op afstand van zijn kar te
houden. Op die manier komt hij er toch toe met
de „schuune, wutte zoevel" lichtjes over z'n
handen te laten glijden van twee emmers zand
er drie te maken.
Wordt hij soms daarop opmerkzaam gemaakt
door een spaarzame kliënte dan klaagt Jan Ple
zier putten in den grond. Zijn argumentatie
formuleert hij gewoonlijk met de woorden ,,'t
leven is duur. Weile kunnen eens gin stuk ni
mie aen oens lijf kuupe en weile kunnen onzen
buik ni mie vol eten as da zuu bleif voeisgoen
zal 't revoluse weudde"
De vrouwen zwijgen, overtuigd van Jan's ge
zegden, Jan strijkt de centen op, 't half frankske
instede van tien centiemen van voor den oorlog
„Jao, Jao," voegt Jan er somtijds hij, wanneer
hij eens het toppunt zijner redeneerkracht wil
laten blijken, ,,'n doevere emme oens joenges eule
bloed vergote aen den IJzer."
Na zulk een redevoering neemt Jan de houding
aan van iemand „die 't weet" en erg verstoord is
en bang voor gebeurlijke dinge. Met 'n ruk sleurt
hij dan kar en ezel voort, roept „dju", slaat op
het. beest met 'n stok, die hij onder 't zand ver
borgen houdtEr mocht eens een lid opdagen
van de „sjossitée de productrice des sjamdo."
Hij bedoeltSociété protectrice des animaux".
Dit volstaat om de waarde van de „Brusselsche
typen" Voor hen die Brussel willen leeren kennen,
te bepalen. Zij die eenigszins bekend zijn met het.
Brusselsch dialect zullen nog meer genieten van
de schetsen, die werkelijk geschreven zijn zonder
pretentie.-
Zijn beschrijvingen zijn ongekunsteld juist en
hoe meer men leest, hoe meer men de overtuiging
opdoet, dat dit boek, waarvan de omslag getee-
kend is door Herman Tcirlinck en dat op zeer
merkwaardige wijze is geillusteerd door wijlen
Stan van Offel, geboren is uit liefde en belang
stelling.
Woonhuizen en Kantoorpanden, modern en practisch inrichten van
Winkels, Magazijnen en Fabrieken is tegenwoordig het aange
wezen adres
Telefoon VIJFhonderd VIJF en VIJFtig.
Korte Kerkstraat, Telefoon 77.
fillZ,
19.
Gevest, sedert 1894.
Kantoor Eerste Tuinsingel no.
Intere. Telefoon no. 184.
Inrichten, bijwerken, in orde brengen, centreleeren en geregeld
bijhonden van administratiën van welken aard ook.
Leeraar in Staathuishoudkunde en Statistiek,
Boekhouden, Handelsrekenen en Handelsrecht.
VACANTIEREIZEN
ondeneemt men niet alvorens
zich te hebben voorzien van een
doosje blanco of gelijnd' Luxe
Post niet Enveloppen welke in
z'groot sorteering voorhan
den zijn vanr f 42 cent pér 25
vei md. 25 enveloppen in
R E B E R S' EXPORTHUIS,
Kruiskade 25, Rotterdam.
Telefoon 02492.
■net dubbelt glas&n voor versf
sn dient bij,
Répara tl»-Inrichting.
ïalef. 4990 6EB8. HAZELZET,
Hoogstraat 132, Rotterdam,
Ugeaovet da Dcïttrkerk
ftaerdblaak 95,
80TÏEB1U M, -
TELSPH. S18B.
ia moderne dessins bil
KRUISKADE 15
Mag, van Sehilderbehoeften.
een nrim^^WÏNTl^RJAS^rn \v ,ieert V00r het a"s< Winterseizoen voor haar clientèle
een prima WINTERJAS en Wollen GABARDINE REGENJAS naar elk gewenscht model naar
maat voor den onbegrijpelijkere prijs van 134.50. Dat kunnen wij alleen doen door onze zeer
kleine kosten. Ook groote sorteering HEEREN- en KINDERKLEEDING tegen de „llerlL^I
prijzen. Onze FANTASIEBROEKEN, is in prijs tegen ons niet teconcurreer™
WERKMANSGOEDEREN. Dus neemt daar notitie van. Met deze advertentie 'ook nog 5°°°/
korting. Het oudste adres van DELFSHAVEN is en blijft de N.V. GOEDERENHANnm
Havenstraat 131 a—b Rotterdam. ««.«H AN DHL,
U koopt bij ons 30 minstens
goedkooper. Alle merken, mo
dellen, beneden concurrentie.
Hagelnieuw, nieuw model hand
naaimachine 36 gld.
VER'MEUIiEN'S Naaimachine
handel, Kipstr 42,Tel- 2176, R'dam
Repareeren, inruilen.
winkel met de grootste koopjes
voor Etsen, Spiegels en Schil
derstukken is en blijft
Fa. A. BERG,
Weste Wagenstraat 29,
R'dam, Tel. 7632.
Onovertrefbaar.
van
SCHILDERSTUKKEN, POR.
TRETLIJSTEN, SPIEGELS, enz.
Toeh de Allergoedkoopste.
H w. iVUKX r
l~
HOOGSTRAAT 158. ROTTERDAM.TELEFOON 11711.
Je Adres voor solide VAKKLEEDING
Jaeger en Meekrapbaai, Hemden en Onderbroeken.
Grootste keuze in Belgische en Engelschc
Truien vanaf f5.50 in mansmaat.
MANCHESTER JONGENSPAKJES EN SCHOOLBROEKEN.
Wij concurroeron niet met prijzen,
Alléén met kwaliteit en afwerking.
Kruiskade 59b, ROTTERDAM.
Goedkoopste adres voor
E9IAILLE WAREN m
HUISHOUDELIJKE
A&fIKELBN.
Ziet en evartpfft f?.
80 c.M. breed
prachtige moderne
pasteltinten streepdessins
fl-20 f2.50
zuiver wol
met kleur op kleur
ingeweven zijden ruit
12.111
voor de moderne
Mantels en Costumes
140 c.M, breed
t2-75 f 3.50
nieuwste kleuren
pracht kwaliteit
140 c.M. breed
f 3.75
Stalen op aanvraag.
HOOFDSTEEG 28 TEL. 4616
ROTTERDAM
■athenesserdük 208, Rotterdam.
Religieuse Artikelen.
Voor de JUNI maand ontvan
gen een seliittcrendc collectie
JW Zie de Etalage.
Bezorging of verzenden naar
alle plaatsen.
0 hoek St. Lanvenaatniat. 0
0OOGOGGOGGOO
flam. Baf,. Vakk. gegarandeerd.
NIEUWE PIANO'# vanaf f 558,
LAAT U NIET MISLEIDEN!
De eenige werkelijke SGHNITZLER
De oudste alom soliedste, bekende, goedkoopste
SPIRGEL- cn LIJSTENFABRlEK
is uitsluitend alléén gevestigd 60DDSCHESIN6EL173/175
ROTTERDAM, Hoek Hovenierstraat. - Telef. 4645
H.J. VAN OGTROP dZOON,
taps - EMeii Incasso's.
Rotterdamsche Handel en Industrie.
MEVBOUW! Hiermede maken wij UEd. opmerkzaam op onze
a'penale af deelmg tot net vervaardigen van
Xtjd*n- en Cretonnen Kampehnppen
Oude vormen, worden door ons opnieuw overtrokken
Bmme keuze m Zijde en Cretonne voorhanden
Stalen op aanvrage (worden op verlangen thuis bezorgd).
Onder beleefde anbeveling. Hoogachtend
VAN MEETEKEN.
'♦cn.- ttecht'yHv.mi.
SP1EGKLS SOHlLOE3«SXtJKI£E3Jf
En groB. DB BEKENDE KOOPJES. En ietaü
POKTRETLIJSTISN SCHILDERIJEN
