en Gewestelijk ft ie uw*.
Afslag 14 Augustus.
iiemengd ftieuws.
heiligen. Zoo. behandelde hij de eerste bisschop
pen en geloofsverkondigers o.a. de H. Servatius
en de H. Willibrordus, vooral ook de kerkleeraar
de H. Petrus Canisius en verder de martelaren
van Gorcum, Alkmaar, Roermond en de H.
Lidwina, St. Oda en anderen. Ook van figuren
als Thomas a Ivempis, P. Roothaan, P. Donders,
mgr. Hamer en de Nederlandsche paus Adriaan
VI, gaf spr. een beschrijving.
De lezmg werd o.a. bijgewoond door den
aartsbisschop van Utrecht mgr. v. d. Wetering,
die ook de rede van prof. Nolet had bijgewoond.
Pater Henry Haymakers G. 1. C. M., rector van
het Missiehuis Sparrendaal te Vught, sprak in
de negende sectie over de uitbreiding van het
Christendom door katholieke Nederlanders. Hij
beschouwde achtereenvolgens de uitbreiding
van het Christendom door katholieke Neder
landers in de middeleeuwen, den reformatietijd
en den nieuwen tijd.
In de middeleeuwen richt de kerk, onmiddellijk
bij haar komst in deze landen scholen op in
622 vinden wij een domschool in Maastricht en
van St. Wiliibrord af bezat Trecht, het begin
van het sticht Utrecht, een kloosterschool, die
voor slatiepriester en zendeling opleidde. Daar
werden o.a. gevormd de H. Ludger, de zendeling
onder de Saksen, de H. Hildegrum, de latere bis
schop van Chalons sur Marne en de H. -VViho,
missiebisschop te Osnabrück. In vele andere
vreemde streken, vooral in kettersche landen,
vindt men in de middeleeuwen priesters uit de
Nederlanden.
In den reformatietij d werken naast den
Nijmeegschen Jezuiet Peter Kanis, latei- de
H. Petrus Canisius, opvallend veel Nederlanders
in Duitschland, deels als rectoren van colleges,
deels op ander* wijze.
In 't begin van de 17e eeuw werden de Neder
landsche Paters Dominicanen naar de Noorsehe
missie geroepen.
In de 16e eeuw begon de missie in de verre
heidensche landen, in het verre Oosten werkte
de Spanjaard Xaverius met Caspar Berze uit
Goes, in de tweede helft van de 17e eeuw, was
pater Couplet uit Mechelen in China werkzaam.
Ook in den nieuwen tijd hebben in alle wereld-
deelen katholieke Nederlanders pionierswerk
verricht op christelijk gebied. Spr. noemde Jaco
bus Nelissen, de pastoors Prinsen en Scholten
mgr. J. de Grooi'f, Wennekers en v. d. Horst,
'Nie windt en Eyselbcil, die gedeeltelijk in Oost
en West-Indië gewerkt hebben voor ongeveer 100
jaren. Thans werken 28 Nederlandsche bisschop
pen en 1600 priesters, 747 broeders en 1424
zusters over de heele wereld en nog deze maand
vertrekt een boot uit Amsterdam met 25 missio
narissen en zusters aan boord.
Deze sectie werd o.a. bijgewoond door mgr.
dr. Jan Olav Smit, apostolisch-vicaris, die daar
ook het woord voerde en wees op de groote
waarde van de missie, niet alleen in onbeschaaf de
maar ook in beschaafde landen.
De slotvergadering.
Gistermiddag werd de slotvergadering ge
houden van den Derden Nederlandschen Ka
tholiekendag, welke geleid werd door den heer
mr. A. J. M. J. baron van Wijnbergen. De
vergadering werd bijgewoond door den aarts
bisschop van Utrecht, mgr. v. d. Wetering, den
b'sschop van Haarlem mgr. Callier, den aposto-
l'schen v'cars ;n Noorwegen, mgr. dr. Smit en
mgr. Nolens, Minister van Staat.
Bij den aanvang deelde de secretaris prof.
Aengcnent mede, dat een telegram gezonden
was aan de katholieken in Ned.-Indilë, als ant
woord op een ontvangen telegram en dat een
telegram ontvangen was van den Paus, als ant
woord op een hem gezonden telegram.
1 De hc-er Alphons Laudy, hoofdredacteur van
„De Tijd" hield een rede over onze historische
roeping voor de toekomst.
Na de bisschoppen begroet te hebben zeide
spr., dat de aanwezigheid van mgr. Nolens voor
hem beteekendc-, dat de katholieken ook de
naaste politieke toekomst gerust tegemoet
kunnen gaan. (Langdurig applaus).
De Katholiekendag was deze dubbele uit
spraak ik geloof in de eene katholieke kerk
en het eene vaderland. De drie dagen hebben
geleerd, dat de katholieken ert zij alleen de
bouwers zijn der natie over de wereldwegen
hebben zij de nieuwe beschaving in de oude bin
nen geleid. Niet het protestantisme trok met
een gedrukten bijbel het hefdensche land binnen,
het katholicisme was het dat tot de wilde horden
Uittrok in de morgenschemering der beschaving.
Nog onlangs heeft prof. HoJwerda de. grond
slagen van de abdij van Egmond blootgelegd,
daarmee het bewijs leverend, dat de eerste
geloofsverkondigers en de eerste graven van
Holland hand in hand staan op den drempel
onzer historie. Het kruis werd gedrukt in ons
volkswezen door Willibrordus als een stempel,
overgeleverd tot op dezen dag. Uit een doopse'
van water en b'oed is onze vaderiandsche c-u'tuur
gegroeid in liet Reken van het kruis.
Zegt niet, evangelische Nederlanders, dat
de katholieke n vreemden zijn, zij hebben uw
vaderen gedoopt Vraagt den meesters van. alle
tijden, wie de moeder der cultuur is, die in ons
land en overal elders zooveel schoonheid heeft
achtergelaten en zij zullen antwoordende
moeder der cultuur is de katho'iekeker'-, de
moeder van alle schoonheid.
Geenszins betwisten de Katholieken den
Protestanten hun aandeel in de nationale ge
schiedenis, zij erkennen de beteekenis van den
Prins, die zoo bliksem-stout aan het hoofd dei-
natie ter bevrijding schreed. Holland is het land
van heiden, van zijn oudste en zijn jongste kin
deren, die voor elkaar gemaakt zijn. Maar zooals
een mensch zijn erfschuld meesleept, zoo draagt
Holland zijn verdee'dheid met zich a's een
tragedie en wij vragen ons af hoe zooveel ver
deeldheid in een volk mogelijk werd. Het zijn
de zonden van onze en van hun vaderen, die dit
bewerkten. De verrotting van het sterfelijke in
de kerk was de humus, waarin dwalingen welig
opschoten. Ónze schuld is het; dat de wilskrach
tige ketter zich afwendde van deze kerk. Maar
niet alleen de zonden der Katholieken klagen
hen aan. De Katholieken zondigden door het
vleesch, de Protestanten door den geest. Vier
eeuwen lang hebben zij reeds de mislukking van
de proef te dragen van het vrije onderzoek der
schriften door den gevallen mensch. Wij zijn geen
Katholiek volk gebleven, wij zijn een verdeeld
volk geworden. Een van ons beiden moet onder
gaan, opdat het volk weder één worde Een
edelmoedige geest heeft eens voorgesteld de
kerkgebouwen terug te geven aan de Katholieke
kerk, maar wij willen ze niet terug, voordat wij
als één kudde er binnen kunnen trekken. In een
vurige peroratie schilderde spr, de toekomst als
het vereend optrekken van het eene volk tot
het oudste monument van het Christendom in
Nederland den dent van Utrecht.
Wij zullen niet rusten voordat wij de religieuze
eenheid bewerkt hebben in een nieuwe sociale
orde, goloopèn uit de as der middeleeuwen.
Ook dit is een roeping de internationale klassen-
strijders bijeen te brengen in nationale eenheid
en de arbeiders te herstellen in hun Nazaretn-
schen adel. Dan zullen de hittorieloozen den
roep der historie leeren verstaan. (Geestdriftig
applaus).
De voorzitter, mr. baron van Wijnbergen,
bracht den spreker dank en sprak een slotwoord,
waarin hij den wensch, door pater Borromeus de
Greeve gisteren-in de kerk aan den Boschkant
uitgesproken, tot dc zijne maakte, nl. dat meer
en meer een Franciscaanscho geest de Katholieke
kerk moge doordringen.
Spr. dankte allen, die hadden meegewerkt
aan het welslagen van den Katholiekendag.
Hij memoreerde in 't bijzonder, dat mgr. Jan
Olav Smit in 't hoogc noorden zijn vaderland
niet vergeten heeft, welke woorden met lang
aangehouden applaus, onderstreept werden."
Mgr. Callier, bisschop van Haarlem, verleende
daarop dc vergadering zijn bisschoppelijken
zegen, waarna staande gezongen werd het lied
Roomschc blijdschap en het Wilhelmus.
Na de vergadering werd in de St. Jacobskerk
aan dc Parkstraat een pontificaal lof gecele
breerd door mgr. Schrijnen, bisschop van Roer
mond.
Daarna is tot besluit van den Katholiekendag
een gcmeenschappelijkeh maaltijd in een der
nieuwe zalen van den Dierentuin gehouden,
waaraan door velen is deelgenomen.
Een stukje geschiedenis.
Men za' zich herinneren dat indertijd, als
slotphase van de Vloot wetcrisis", algemeen is
aangenomen, dat de heer Cort van der Linden
de Koningin had geadviseerd, opdracht te ge
ven tot het vormen van een „nationaal" kabi
net. Dc Haagsche correspondent van het Hhl.
meent echter te weten, dat er een bezuinigings-
kahinet zou worden gevormd, Wel extra-parle
mentair naar uitsluitend uit rechtschen kring.
De heer van Kaïnebeek is toen in die richting
aan het polsen gegaan doch zonder resultaat.
Daarop schijnt weer een opdracht aan den heer
Colijn te zijn overwogen, maar deze laatste zou
van oordeel zijn geweest, dat het laten zittenvan
het kabinet-Ruys de voorkeur verdiende. Waar
op de bekende weigering van ontslag is gevolgd.
De Indische faculteit te Utrecht.
Naar dc „Tel." van bevoegde zijde verneemt,
zal het K.B. houdende vergunning tot vestiging
van bijzondere leerstoelen aan dc Universiteit
te Utrecht, binnen enkele dagén het licht zien.
Alle instanties adviseerden in gunstigen zin.
Dc nieuwe minister van koloniën.
Bij Kon. besluit van 5 Augustus is aan het lid
van den Raad van Nederlandsch-Indië Gh. J. I.
M. Weiter opdracht verstrekt om zich, in ver
hand met zijn voorgenomen benoeming totmi-
nister van koloniën, naar Nederland te begeven.
Dc benoeming van den heer Wc'ter tot de
partementschef van ko'oniën a'dus oud
minister Treub in de t,Te'." is de beste die
onder de gegeven omstandigheden en bij de
huidige po'itieke conste"atie geschieden kon.
De heer Wc'ter is een ongemeen innemende per-
soon'ijkheid van groote bekwaamheid, die in de
'aatste jaren een zeer aanzien'ijk dee' had in
het gouvernement,, van Indië. Zijn benoeming
beteekent, dat meer dan voorheen, een duidc'ijke
'ijn in de opvattingen eii de po'itiek van den
bewindsman aan ko'oniën zich afteekencn za'.
V Ongedecideerdheid noch duide'ijkheid van
be'eid zijn van minister We'ter te verwachten.
Vooruitstrevend, ver'iest de heer Wc'ter noch
tans geen oogenblik1 de werkelijkheid uit het
°°Év I 'oordat hij met beide voeten op vasten
bodem staat, is van hem geen politiek te ver
wachten, die geen rekening houdt met de waar
achtige sociale cn economischè belangen van
Ind-'ö. De beteekenis ccner krachtige welvaarts-
politick door aantrekking van het voor Indië's
opheffing noodige kapitaal wordt door hem ten
volle beseft.
Ook is het zeker, dat de defensie van Indië
niet door hem zal worden verwaarloosd een
defensie, die met het oog op de to verwachten
verwikkelingen in den Stillen Oceaan, in de
nabije toekomst een probleem van urgente
beteekenis belooft te worden.
Protest.
De Kamer van Koophande' cn Fabri;k°n voor
Rotterdam h eft met betrekking tot de dreigende
verhooging van Duitsche invoerrechte!) op
'and- en tuinbouwproducten tot den minister
vari buiten'andsche zaken een adres gericht.
De Scliiedamsche proecssie naar Kevelaer.
Zooals wij reeds eergister konden melden is
Maandagavond na een wel lange, doch mooie
reis cn begunstigd door het schitterende zomer
weder, de 76e processie naar Kevelaer, behouden
in Maria's genadeoord aangekomen.
Om ongeveer 7 uur had bij klokgelui en fanfa
re muziek de intocht plaats en trokken allen in
processie naar de Kaarsenkapel waar de tracLitio-
neele kaars werd geofferd en pater Oonk voorde
vele pelgrims een korte opwekkende toespraak
hield.
Wegens het vergevorderde uur werd de slan
gen-processie niet gehouden. Dinsdag was het
al weer vroeg dag want om, 7 uur moesten de
pelgrims in de Genadekapel bijeenkomen voor
het morgengebed, waarna om halfnegen de bij
eenkomst was voor het klooster tot de plechtige
processie met het Allerheiligste, die weer even
schitterend en indrukwekkend als anders verliep.
Onder de plechtige H. Mis voor de levende
leden der Broederschap die om 9 uur volgde
hield pater v.d. Burg op welsprekende wijze de
Maria preek.
's Middags had na heU Lof in de basiliek de
processie naar het Roode Kruis plaat s, waar pa
ter Nauta treffend preekte.
's Avonds hield men de altijd zoo schilderach
tige, effectvolle slangenprocessiebij het, vallende
duister gaven de kleurig-lichtende lampions een
betooverend-mooien aanblik aan het geheel,
terwijl het devote en geregelde gebed een gewijd''
ste mini ng verwekte
Het was in Kevelaer bijzonder druk deze
dagen, want behalve onze processie waren er
ook bedevaarten uit Aken, Venlo, Alkmaar, de
Betuwe cn Deventer (de laatste bestond uitslui
tend uit wielrijders) en daar de bedevaart uit
Deventer een zilveren jubilé herdacht, was
iederen avond de Genadekapel schitterend ver
licht.
Woensdagmorgen 7 uui4 werd wederom het
morgengebed in de Genadekapel gedaan. Hierop
volgde, na een prachtige voorbereiding door
pastoor Möller, dc generale H. Communie.
Proccssie-gewijze gingen in den loop van den
morgen de pelgrims ten Kruisweg de schoone
overwegingen bij iedere statie hield deken Schraag
De tocht naar het kerkhof geschiedde 's mid
dags afzonderlijk. Ook nu was ewweer algemeene
deelneming. Pater v. d. Burg verrichtte de ge
beden en pater Oonk preekte op ontroerende
wijze over de geloovige zielen.
Oud-Kevelaer werd vervolgens bezocht. Hier
preekte kap. Paulussen gloedvol over onze stads-
hedigc, Sint Liduina.
Een collecte voor de Gorzenkerk bracht
bijna 100 op, waarvoor pastoor Möller in geesti
ge bewoordingen dankte.
's Avonds'was er weer slanginprocessie du-
dank zij het weer, dat goed bleef, uitstekend
verliep.
Zoo brak de laatste dag van het zegenrijk
verblijf in Kevelaer aan.
Allen woonden pin half acht in dc basiliek
de IX. Mis voor dc overledene leden der Broeder
schap Lij en bevalen hun intenties nog eens di r
Moedermaagd aan.
De eindbijeenkomst in de kaarsenkapel was
om half tien en na den laatstcn zegen, trokken
onze bedevaartgangers in processie naar hel.
station om de terugreis naar hun Schiedam te
aanvaarden. De visitatie aan dc grens ging ving
en gemoedelijk, de kleine rit met den trein voor
spoedig en de tocht met de boot veel vlugger
dan op dc heenreis, zoodat, een half uur voor den
bepaalden tijd de loopplank op Schiedamsche.n
grond viel.
Op 't Hoofd was 't weer een en al levendigheid,
de kerkklokken luidden het welkom cn noodden
voor het Lof van dankzegging in de Havenkerk.
Bijna allen gaven daaraan gehoor. Pastoor
Möller celebreerde en pater Oonk sprak woorden
van dank en afscheid.
Hoofden en harten vervuld van ervaringen
en indrukken togen de pelgrims toen huiswaarts.
Het is dit jaar bizonder druk in Kevelaer.
Laatst arriveerde er o.m. een Duitsche processie
met 25.000 deelnemers. Daar geen kerk deze
massa bevatten kon werd er een H. Mis in de
openlucht opgedragen.
i
Da Raadsvacature.
Door den heer J. S c h o 11 ey* d i e
volgens ranglijst na den heer T. M. A. van Dijk,
i n aanmerking komt in de vacature van der Valk.
benoemd te worden tot lid van de gemeenteraad
is aan het Centraal stembureau bericht voor
deze benoeming te bedanken.
Vcrk. cn gev. onroerende goederen.
Notaris H. B. E. B la is se.
Veiling 7 Aug. '25.
I. Een huis en erf aan de Zalmstraat 36,
groot 60 Centiaren. Geveild voor 1025.
I.J, en III. Twee huizen en erven aan den
S.ngel 44/2, groot 52 centiaren en 44/4, groot 53
centiaren. Geveild voor 1375 en 1375.
IV. Een huis met open plaats aan de Prinsen-
steeg 16, groot 48 centiaren. Geveild voor 600.
V. Een huis, verdeeld in beneden- en boven
woning aan de Raam 18, groot 30 centiaren.
Geveild voor 600.
VI. Een huis en erf aan de Zijlstraat 64,
groot 15 centiaren. Geveild voor 325.
VIL Een huis, verdeeld in beneden- en bo
venwoning, met open grond en erf, aan den Rot-
terdamschen dijk No. 182, groot 1 Are 4 centiaren
met een onverdeeld aandeel in een ten name
van de Gemeente Schiedam staand uitpad
aldaar, voor het geheel groot 7 centiaren. Ge
veild voor ƒ3050.
VIII. Een huis en erf, Brcedstraat 46,
groot 33 c.A. Geveild voor 675.
Ie Rotterdam slaagde Voor het
hoofdakte-examen mcj. A. J. M. Jansen, van
hieri
Te Utree lil, slaagde voor het
examen Fransch L. O. de beer A. W. G. Dekker
en voor examen Engelseh L.O. de hec-r J. Dekker,
beiden van hier.
Het diplomavan het Centraal
bureau instituut Pont voor stenografie (Ncder-
landsch) is.o.m. behaald door de jongedames
E. LI. G. Guise en C. J. Smeets, van hier.
Gisteravond schold zonder e e -
nige aanleiding de 45-jarige P. de R. uit Rotter
dam een agent voor dief uit. Daar de man boven
dien onder den invloed van sterken drank bleek
te zijn werd hij opgepakt en naar het politiebu
reau gebracht. Even later vervoegde zich daal
de 43-jarige Rotterdammer J. de W., die zich
n.b. voor een broer van den gearresteerde uit
gaf, zijn vrijlating eischte en geweldig te keer
ging. Ook deze man bleek aan Bachhus te Veel
geofferd te hebben en werd eveneens ingerekend.
Hedenmorgen zijn ze vrijgelaten nadat de
een een proces-verbaal wegens beleediging en dé
ander wegens huisvredebreuk gekregen heeft.
De bakker LI. W. uit de Lloogstraat, heeft
bij de politie aangifte gedaan dat te zijnen na-
deele een nu ontslagen broodbezorger N. v. W.,
gelden verduisterd heeft. Proces-verhaal is op
gemaakt.
UIT DELFT.
Het dreigende conflict.
De directie van de Ned. Kabelfabriek alhier
heeft aan de besturen van de arbeidersorganisa
ties medegedeeld, dat zij bereid is tot het houden
van besprekingen in zake de loon- en werktijd
regeling voor het personeel der fabriek.
Ongelukken. Gistermiddag is op den
Singel bij den Heiligenweg te Amsterdam een
vierjarig kind door een auto overreden. Het werd
in het politiebureau binnengedragen. Eenige
oogenblikken later gaf het den geest.
De moeder was bij het ongeluk tegenwoor-
dig. Zij had het kind juist aan het Bevolkings
bureau laten inschrijven voor het voorbereidend
onderwijs. Zij keek bij het verlaten van dit ge
bouw even een papier in, dat ze had ontvangen.
Op dat oogenblik ontsnapte het kind aan haar
oplettendheid en had het vreeselijk ongeluk
plaats.
Te Botterdam is de 4-jarige A. D. tegen een
paard opgeloopen. Het meisje kreeg een trap,
tengevolge waarvan haar schedel brak. Zij is
in het ziekenhuis overleden.
Te Losser is gisteravond een twee-jarig
kind van den stratenmaker B. in een tobbe wa
ter gevallen en verdronken.
Tom Mix over Holland. In de
New York Evening Telegram van 25 Juli schrijft
Tom Mix over Holland
De ontvangst te Amsterdam noemt hij het
summum van wat hij in ons land meemaakte.
Hij vertelt, dat hij, na een completen veldslag
eerst zijn hotel kon bereiken. De bereiden po
litie moest het publick met getrokken sabels
in bedwang houden. Uit het raam van het ho
tel, waar de lunch werd gebruikt, zag hij ontelba-
nieuwsgierigen, die uren achtereen wacht
ten.
De rijtoer in de stad imponeerde Vooral
door de duizendkoppige menigte, welke op de
been was. Bewondering gevoelde Tom Mix
voor de horde wielrijders, die een wilden rit
volbrachten om de snelrijdende auto's bij tehou-
den.
Dezen toch zal ik nooit vergeten schreef hij
en het was de grootste belooning, die mij ooit
gewerd.
Die bandjes ook! Uit den Raad dei-
gemeente Goor
De heer Krebbers Tc wiens laste komen dé
Verteringskosten van de stembureau's
De voorzitterIk voel de strekking niet van
die vraag
Dc heer Krebbers De strekking daarvan is,
te willen weten voor wiens rekening de kosten
komen, die door het stembureau worden ge
maakt voor ververschingen, sigaren enz.
De voorzitter: voor rekening der gemeente
De heer Krebbers Dan moet ik protesteeren
tegen de handeling van den voorzitter van
Stembureau stemdistrict I tegenover mijn per
soon. Genoemde voorzitter heeft mij niet ge
lijk behandeld als het andere lid van dit bu
reau. Deze voorzitter toch heeft mij beleedigd,
door aan den heer Moormann, liet andere lid
een 10 ets. sigaar aan te bieden en mij een van
6 cent. Als nu de gemeente de kosten betaalt,
komt het niet te pas onderscheid te maken
De voorzitter Ik zal hierop maar niet verder
ingaan.
T e r e c h t. De zoon van den landbouwer E.
te Bemiekom, die vermist werd, is in de bosschen
onder Wolfhezen dwalende teruggevonden. Hij
Schijnt zich het ongenoegen met. zijn meisje wat
sterk te hebben aangetrokken.
Na den brand te Echt. Naar wij
vernemen, heeft de directie der N.V. Pannenfa-
briek „De Valk" te Echt, welke fabriek, zooals
men weet, gisternacht door brand geheel is ver
woest, besloten het geheele personeel, bestaande
uit ruim 100 man, voorloopig allen hun gewone
loon uit te betalen.
Gedurende den afgeloopen dag werd de thans
verwoeste fabriek welke op het gebied van
pannenfabricatie tot de meest modern ingerichte
en grootste van Europa behoorde, door honder
den nieuwsgierigen bezocht. Ook oud-minister
Ruys de Beerenbrouck bekeek de verwoestingen.
De fabriek zal weder worden opgebouwd.
