DAGBLAD VOOR SCHIEDAM OMSTREKEN.
Geen nieuw geluid.
DITJES EN PATJES.
48ste Jaargang.
Zaterdag' 12 September 1925.
Nó. 14351
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85 Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post ƒ3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertent ie n: 1—5 regela 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mèdedeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door de N.Holl.Algem.Verz.bank Schiedam
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD.
„De katholiek-socialistische regeerings- coali
tie in België, die door de katholieke conser
vatieven zoo fel is bestreden en als eeh „mon
sterachtige" coalitie werd veroordeeld, is de
aanleiding tot een herderlijk schrijven, dat de
Belgische bisschoppen tot hunne geloovigen heb
ben gericht.
Deze brief der bisschoppen is van groote po
litieke beteekenis en is ook voor de katholie
ken ih Nederland de overdenking waard.
Het Belgische Episcopaat toch spreekt zonder
omwegen uit, wat hier te lande slechts aarze
lend en als een Vage mogelijkheid wordt te
verstaan gegeven politieke samenwerking fus-
schen katholieken en sociaal-democraten is
volkomen geoorloofd en wordt door het beginsel
niet veroordeeld.
Tot deze erkenning heeft de groote verkie-
zings-overwinning der Belgische sociaal-demo
cratie blijkbaar den stoot gegeven. De Katho
lieke Kerk en de katholieke politiek hebben
zich steeds gekenmerkt door zin voor de reali
teit en door een groot aanpassingsvermogen
aan wat ten slotte noodzakelijk was.
Maar deze erkenning vaagt als het ware met
één slag al de „beginselbezwaren" weg, die tot
op den huidigen dag toe door een groot deel
der katholieke pers in ons land tegen samen
werking met de sociaal-democraten worden
aangevoerd. Niet de Belgische politici, maar
de Belgische bisschoppen hebben deze samen
werking volkomen toelaatbaar geoordeeld.
Zoodat de kwestie eener regeerihgscoalitie
tuSScheh Katholieken en S.D.A.P. niet meer
als een vraag Van beginsel kan worden voorge
steld maar louter en alleen is een vraag van po-
litieken aard."
Tot zoover de „Voorwaarts" in een artikel,
getiteld ,;Een Nieuw geluid", naar aanleiding
van het herderlijk schrijven, van het Belgisch
Episcopaat, dat ook wij deze week in ons blad
publiceerden.
Wie nu dien bisschoppelijken brief oplettend
heeft gelezen, moet er met ons toch wel verbaasd
over staan, dat de roode redactie zonder blikken
of blozen bovenstaand geciteerd gebazel heeft
durven neerschrijven.
Voorop staat vast, dat de Belgische bisschop
pen, 't. Socialisme in wezen striemend veroordeeld
hebben, met de volgende woorden
„De socialisten doen het voorkomen, alsof wij
de bondgehooten of de slaven zijn van het kapi
talisme en hun bedoeling daarbij is, om de gees
telijke overheid afbreuk te doen bij de mehSchen,
die aan hun beweringen geloof hechten. Al de
Socialistische leiders zoowel in Belgie, als in
Frankrijk, Nederland, Duitschland, Italië, Bus-
land, Polen en Hongarije zijn anti-godsdienstig,
geen enkele van hen heeft zich openlijk een trouw
zoon van de kerk of een gewoon geloovige willen
verklaren, geen hunner heeft ooit de hatelijke
formule van Marx, „de godsdienst is opium voor
Een maand vóór de verkiezingen van dit jaar
had onze aalmoezenier Huys in een lezing o.m.
gesproken over den heilloozen invloed van de
vrijmetselarij
De heer Henri ter Hall, toen nog Kamerlid,
die in die dagen zijn menschehmin over alle
mogelijke klassen verdeelde, kwam tegen die
uitlating op en noemde in een serie vragen, die
hij omtrent de „vermetele" woorden van den
aalmoezenier tot den minister van Oorlog richt
te, de Vrijmetselarij een genootschap vol
menschlievende beginselen.
De heer Ter Hall kreeg voor die vragen geluk
kig de kous op den kop, zijn „sloverig gesloot"
heeft zijn verkiezing niet bewerkt en het geheele
geval geraakte in het vergeetboek.
Dezer dagen laS ik echter enkele feiten over
het werken der Vrijmeteelaars, die me weer
deden denken aan die menschlievende beginse
len" waar vriend Henri zich destijds zoo belache
lijk mee maakte. Het eerste was eeix brief van een
pater missionaris, opgenomen in de Kath. mis
siën, de mooie uitgave van het missiehuis te
Steil, in welk schrijven erover geklaagd werd,
dat door de machinaties en kuiperijen van de
Loge, het katholicisme op de Philippijnen, bijna
uitgeroeid is.
Het tweede was een advertentie in de „Msb."
van den volgenden inhoud
Ondergeteekehde, Pastoor in het diocees Parijs,
wien het verblijf in zijn „presbytère" is opgezegd,
°01' deft invloed van de vrijmetselarij doet met
goe keuring van den Aartsbisschop van Parijs,
'^'fM|ir0eP-°p ('e Holl. Katholieken om pl.m.
u kij elkaar te krijgen, restant, benoodigd
het volk", die door Lenin in eere werd hersteld,
durven afkeuren."
Deze woorden zijn toch zoo klaar als helder
water, maar de „Voorwaarts" rept er niet over,
met geen woord, 't Blad vindt 't voor ons aller
belangrijkste blijkbaar geen pennestreck waard,
't Staart zich maar blind op 't eenc feit, dat thans
in België de katholieken met de socialisten in
één regeering Samenwerken.
Naar aanleiding van die Katholiek-socialis
tische regeeringscoalititic zegt de brief der bis
schoppen
„Wij veroordeelen dat compromis niet. De
twee partijen, die officieel hebben toegestemd om
zich in de regeering te doen vertegenwoordigen,
hebben verklaard, dat zij de integraliteit van
hun respectieve program weiischen te handhaven
en bijgevolg ook de leer, die deze programs be
zielt. Het zijn niet de doctrines, die in een re
geering 'tegenover e'kaar staan. Uitvoerende
machen als zij zijn, gaat het om belangen, die
samen kunn'éh gaan, en die een oplossing zoeken
op een beperkt terrein en voor een gewoonlijk
kort tijdsbestek.
De verkiezingen van 5 Apri eischten de
Samenstelling Van een regeering, die in over
eenstemming was met die verkiezingsresultaten
Daar geen enkele partij een homogene meerder
heid had, moest men of aan de regeering Ver
zaken en zich in de anarchie werpen, of wel
trachten te regeeren in een lijdelijke coalitie
met mannen van andere partijen'. Was een betere
coalitie mogelijk, dan die tot stand kwam
Wij zullen dat niet uitmaken, doch het is zeker,
dat geen staatsman een andere combinatie heeft
voorgesteld, waarop overeenstemming mogelijk
scheen. Wij zijn dan ook van oordeel, dat het
verstandig is om in het belang van de open
bare orde, niet een voorzichtig Vertrouwen te
weigeren aan degenen, die de taak hebben aan
vaard om ons te regeeren, in de overtuiging, dat
geen enkel Katholiek de persoonlijke wederzijd-
sche egards zal verwarren met de leer en de pro
grams, die door deze of gene der regeeringsmode-
wèrkers worden voorgestaan
De lezer met gezond verstand kan toch waarlijk
uit. bovenstaande geen andere conclusie trekken,
dan dat in België dezen keer geen alidersgevorm-
de regeering mogelijk is geweest en dus de katho
lieken met de socialisten daar samenwerken on
der den drang der omstandigheden. Aan 't begin
selen-program wordt echter niet geraakt, dat
blijft voor iedere partij intact, dus mag ook door
geen der partijen geschonden worden. Wij heb
ben hier derhalve met eeh kabinet te doen, dat
op eelrige punten van practiSchen, politieleen
aard is gebaseerd. Dit is voor ons katholieken
vanzelfsprekend niet 't ideale kabinet, wat
wij weiischen; wij leven liever onder een rechtsch
coalitie-kabinet, geheel steunend op christelijke,
godsdienstige partijen, en evengoed het Belgisch
episcopaat, maar zou ook hier de toestand worden
als in België, welnu dan is ook hier geen andere
oplossing mogelijk en zouden dus de socialisten
hun grootste wensch vervuld zien. We hopen
echter, dat zij nog lang daarop zullen moeten
wachten
De „Voorwaarts" plaatste boven haar artikel
„Een nieuw geluid", maar wij kunnen haar toch
vopr een handelsvennootschap, gevormd met
het doel bovengenoemde handelingen te voor
komen. Uw liefde van de H. Eüch. zoo schitte
rend gebleken tijdens het Int. Congres, moge Uwe
harteh bewegen. L. Archimbaud, 6 Rue de la
Poste, Bry sur Marne, France.
Er zullen wellicht lieden zijn die dergelijke
dingen niet in strijd achten met menschlievende
beginselen, maar ieder, die toch nog niet geheel
ontaard is of nog eenig begrip heeft van de doem
waardige uitwerkingen van het oude en nieuwe
heidendom, kan niéts anders zeggen, zoo hij een
titel zoekt voor dergelijk bedrijf, dan het woord
satanisch.
Hoewel de wetenschap door ijverige navorschin-
gen een flink tikje van den sluier, die over dit
geheime genootshap hangt, heeft opgelicht, zijn
de meeste menschen nog niet voldoende op de
hoogte, wat of de Loge eigenlijk is.
Van het gevaar harer handelingen zijn er hier
niet veel doordrongen, omdat de meesten ver
geten, dat de Loge internationaal is en hun
beoordeelihg richten naar de werken van de
Loge in eigen omgeving en die lijken niet zoo
erg in, elk geval niet heel uitgebreid.
Haar grootste activiteit ontplooit evenwel de
Loge in de z.g. katholieke landen, waar de „her
vorming" de menschen niet, uit hun lauwheid
en argeloosheid in geloofsleven en geloofszaken
opgeschrikt heeft.
Bovendien kon zij zich tot nu toe, in onze
landauwen niet in haar ware gedaante toonen,
omdat de aard van onze bevolking, zich er nog
altijd tegen verzet, om moordenaarsdiensten op
commando uit te voeren.
Niet ondienstig lijkt hetlme eens eeh historisch
staaltje van haar gewrofet te geven, dat al zeer
de verzekering geven, dal. hier van een hieuw ge
luid geen sprake is, Door niemand der katholie
ken is ooit beweerd, dat samenwerking met de
socialisten onder alle omstandigheden onmóge
lijk zou zijn.
Binnenland.
Gedwongen beroepsopleiding.
In de Woensdagavond ten stadhuize te Lei
den onder voorzitterschap van wethouder San
ders gehouden vergadering van de commissie
van advies woor sociale zaken is in behandeling
gekomen een voorstel van twee der subcommis
sies betreffende de beroepsopleiding van minder
geschoolde en bekwame vakarbeiders. De sub
commissies staan op hét standpunt, dat het over
groot gedeelte der ingeschreven werkloozen bij
de Arbeidsbeurs niet voldoende geschoolde of
bekwame arbeiders zijn en dat het ook voor den
goeden naam van de arbeidsbeurs van belang
is, deze arbeiders het doen volgen van een vak
cursus op te leiden tot in hun vak bekwame men
schen. Voorgesteld werd nu een begin te maken
met de opleiding van metaalbewerkers, timmer
lieden en schilders. Het aanwijzen der personen,
die voor het volgen van deze vakcursussen in
aanmerking zouden komen, zou moeten geschie
den door den directeur van den socialen dienst
in overleg met den directeur der ambachtsschool.
Het onderwijs zou gegeven worden gedurende
6 maanden, drie avonden per week. De deelne
ming aan dezen opleidingscursus zou dan ver
plicht worden gesteld op straffe van niet-onder-
steuning bij eventueele werkloosheid.
Over deze voorstellen is Woensdagavond in
de breede gediscussieerd. Een der leden stelde
voor, alvorens hierover verdere besprekingen
te voeren, eerst overleg te plegen met de vak
centrales, die op het standpunt staan, wel te
willen medewerken aan de opleiding, maar
overigens zich verzetten tegen de inhouding van
steun bij niet-deëlneming. De vergadering wilde
hiervan echter niet weten Tot resultaten is
men niet gekomen, aangezien niet tot stemming
kon worden overgegaan, wegens de onvoltallig
heid der vergadering.
Rijkscommissie voor werkverschaffing.
De rijkscommissie-werkverruiming heeft dezer
dagen te 's-Gravenhage vergaderd onder voor
zitterschap van prof. dr. W. H. Nolens
Een antwoord van den vorigen minister van
waterstaat op een brief der commissie betref
fende de uitvoering van waterstaatswerken werd
voor kennisgeving aangenomen.
Vastgesteld werd een advies aan den minister
van binnenlandsche zaken en landbouw betref
fende een verzoek om steun bij de oprichting van
een fabriek in een der Zuiderzeegemeenten. In
dit verband werd gewezen op de overeenkomst
van het werk der rijkscommissie-werkverruiming
met het werk, dat de in de Zuiderzee-steunwet
bedoelde gemengde commissie met hieraan toe
gevoegd bureau»zal hebben te verrichten.
De commissie stelde haar standpunt vast ten
aanzien van enkele ondernemingen, welke voor
de werkgelegenheid dreigen verloren te gaan
en ten behoeve .waarvan de bemiddeling van de
commissie was ingeroepen.
typeerend is, voor het karakter dat deze verfoei
lijke instelling in bedoelde landen eigen is.
Bij het Dreyfus-proces in Frankrijk kwam het
hij de behandeling van dat proces uit, dat toen
nog de meeste officieren niet bij dé Loge aange
sloten waren
Dit stond de grootmeesterij niet aan. Ze belast
te zich met de taak, door de loges in de provincies
gegevens te doen verzamelen over de gezindheid
van de officieren en hu'\ familiën, en het zond
die gegevens op aan het oepartement van oorlog,
aan welks hoofd de vrijmetselaar, generaal An-
dré stond. (Minister president was toen de vrij
metselaar Combes). Op het departement van
oorlog werden de gegevens volgens een kaartsy
steem in „fiches" Verwerkt, en volgens deze
fiches geschiedde de bevordering, verplaatsing
of 't ontslag der officieren. En elk van lien die
zich niet bij de vrijmetselaars aansloot, stelde
er zich aan bloot ontslagen te worden of ver
plaatst. naar een ongunstig garnizoen. De vrij
metselaar Bidegain, hoofd-ambteliaar aan het
Secretariaat van de Loge, had nog zooveel eerge
voel, dat dit lage gedoe hem tegen den borst
stuitte. Hij nam zijn ontslag, zeide de Loge vaar
wel eli deed mededeeling van het verklikkers-
en spionnage-systeem aan het kamerlid Guyot de
Villeneuve. Diens onthulling deed een storm van
verontwaardiging iït Frankrijk opgaan. In de
Kamer sloeg de afgevaardige Syvoton, generaal
And ré in een gebaar van verachting, om de ooren
Het ministerie viel. Syvéton nam de leiding v an
den strijd tegen de Vrijmetselarij op zich. Vóór
bij de beslissende zege kon behalen werd hij dood
in zijn woning gevonden
Menschlievend nietwaar
Geeft dit historisch feit eenigszins. een voor
beeld hoe de Loge werkt, de geschiedenis spreekt
Uit de mededeelingen van het secretariaat
bleek, dat het bevorderen van het plaatsenvan
orders in het binnenlhnd nog een zeer dankbaar
arbeidsveld is. In vele gevallen werd het ge-
wenschte' resultaat bereikt.
Betreurd werd, dat een groote order van een
staatsinstelling boor de Nederlandsche nijver
heid was verloren gegaan, niet omdat men de
Nederlandsche nijverheid niet had willen steu
nen, integendeel, maar omdat men door den
gang van zaken niet kon voorkomen, dat de
order in het buitenland is geplaatst.
Ook bleken er nog steeds gemeentebesturen
te zijn, welke, wanneer zij aanschaffingen heb
ben te doen, zich niet de moeite getroosten, even
na te gaan, of een werk ook door een Nederland
sche onderneming kan worden uitgevoerd, maar
onnadenkend de opdracht verleenen, zoodat de
kans bestaat, dat de order in het buitenland
wordt uitgevoerd, terwijl de Nederlandsche
nijverheid toch in staat was, mede te dingen.
De circulaire van den minister van binnen
landsche zaken en landbouw inzake het gebruik
van brandstoffen van Nederlandschen oorsprong
bleek reeds niet zonder uitwerking te zijn ge
bleven.
Gemengd Nieuws.
Vuurtoren en vogelbescher
ming. Nadat het licht van den vuurtoren op
Ameland, enkele jaren geleden versterkt werd.
bleek het, dat er tijdens den trek een groot aan
tal vogels aldaar den dood vond.
Thans is op dezen vuurtoren, met toestem
ming van den minister van marine en met mede
werking van de Nederlandsche Vereeni-
ging tot. Bescherming van Vogels een installatie
aangebracht ter verlichting van het bovendeel
van den toren. De lampen branden alléén, wan
neer er vogels bij den vuurtoren aanwezig
zijn.
Verleden jaar werd een soortgelijke proef ge
nomen op. den BrandariS te Terschelling, wel
ke reeds jaren geleden van z.g. rekken werd
voorzien, eveneens-het beschermen van vogels
ten doel hebbende. De proef op Terschelling
slaagde zoo goéd, dat de vereeliiging besloot nu
ook lampen te laten aanbrengen op Ameland
teH einde te kunnen nagaan, of een verliclitings-
installalie, zonder dat rekken aanwezig zijn, ook
goede resultaten afwerpt.
Aan de hand van de ondervinding op Helgo
land, waar dr. Weigold voor het eerst deze proe
ven nam, en op Terschelling opgedaan, mag ver
ondersteld worden, dat op Ameland ook honder
den vogels behouden zullen blijven.
Het is te wenschen, dat op een dergelijke
tamelijk eenvoudige wijze het gevaar, hetwelk
er voor de vogels ontstaat door de moderne
krachtige kustlichten kan worden afgewend.
De tijd. zal dan wellicht, niet verre meer zijn,
dat al onze vuurtorens van een éerlichtings-
installatie zijn voorzien.
Het was bekend, dat de vuurtorens geen
slachtoffers eischten bij maan- of zelfs bij ster
renlicht. Het nieuwe systeem berust eigenlijk
op een nabootsing van dit licht, voor wat be
treft het bovendeel vah den vuurtoren.
\lle
tot.
wat of zij werkt. Revolutie op revolutie heeft
zij op haar zwart geweten. De „Freimaurer Zei-
tung" schreef 24 Dec. 1864 ronduit„De Fran-
sche revolutie van 1789 is slechts een werk der
vrijmetselaars geweest, want alle vooraanstaan
de mannen uit dien tijd waren vrijmetselaars.
Later heeft de vrijmetselarij daar eveneens de
omwenteling der jaren 1820 en 1848 geleid.
Italiaansche revoluties van het jaar 1822 ol
de jongste roemiijke gebeurtenissen toe, aan wie
anders dan aan de Órde zal men ze toeschrijven
Zijn niet de „Carbonari haar zonen
In andere landen is het dito. Na den moord op
den koning van Portugal en de daarop volgende
revolutie van 1920, die de vrijmetselaar Brago
tot president maakte, had het orgaan van de
Belgische Loge de ongehoorde brutaliteit, om
hét volgende te melden:
Herinnert u het gevoel van waren trots, dat
•we allen ondervonden, toen we eenigen tijd ge-
jkdsö het nieuws vernamen van de Portugecsche
revolutie. In enkele uren wfas de troon omverge
worpen, het volk zegepralend, de republiek uit
geroepen. Het was. als eeii donderslag voor het
niet ingelicht publiek. Maar wij broeders, wij
waren op de hoogte. Wij konden de prachtige
organisatie van onze Portugeesche broeders,
hun ontembaar ijveren, hun aanhoudende en
taaie werkzaamheid^ Wij bezaten het geheim van
deze roemrijke gebeurtenis. Zullen wij dezelfde
voldoening hebben op den dag dat België be
vrijd zal zijn van de drukkende dwingelandij, tot
elkaar te zeggen, dal de Belgische vrijmetselarij
de voornaamste bewerkster'was van de nationa
le bevrijding."
Maar genoeg hiervan en een anderen keer
misschien iets over bet doel van deze „mensch
lievende instelling." Maaslandus.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
