DAGBLAD WGOM SGHSEOAM EM OMSTMEKEM»
de E. K. Slaatspartq.
DITJES EN DATJES.
4831» JsstefjMg,.
Zaterdag 7 November 1925.
II*. 14398
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon intercommunaal 08085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advsrtentiëni 15 regel» f 1.75, «Ik» rag»! daarboven 35 ut, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden moded«eling®n 75 c psr regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevailejoverzekering501!
dnto; f S0 bij verlies vant een wijsvinger;
TWEEDE BLAD.
m
De algemeene Bondsvergadering.
Op de algemeene Bondsvergadering heden te
Utrecht gehouden, hield baron van Wijnbergen
de volgende openingsrede
Ten derde male sedert de invoering van het
stelsel der Evenredige Vertegenwoordiging wer
den de katholieke kiezers opgeroepen deel te
nemen aan algemeene verkiezingen van leden
der Tweede Kamer en ook nu werd weder ver
kregen een resultaat, dat bevredigend genoemd
worden mag.
Temeer bestond er ditmaal reden over de
uitkomst zich te verheugen, wijl meer dan de
beide vorige keeren er grond bestond te vreezen,
dat een niet onaanzienlijk deel der kiezers zou
gaan in een richting, die zou blijken de juiste
niet te zijn.
Zeker, ool^in 1918 was het geen geringe taak
leiding te geven aan het kiezerscorps, zag in
de eerste plaats het Bondsbestuur zich voor niet
te onderschatten moeilijkheden geplaatst, ten
einde te voorkomen, dat de belangenpolitiek,
die de deur zich wijd geopend zag, haar intrede
deed, vergeten worde echter niet, dat van
de vele vragen, die toen om oplossing vroegen,
verschillende waren van technischen aard.
Bij de verkiezingen van 1925 dreigde het gevaar,
dat principieele afwijking zou plaats vinden van
de tot dusverre gevolgde lijn.
Tijdig voor dat gevaar te waarschuwen en zoo
te voorkomen, dat de katholieke kiezers zich
zouden laten leiden in een richting, waarvan ze
stellig eenmaal spijt zouden hebben, was de
taak, die ruim een jaar geleden het Bondsbe
stuur zich ter vervulling zag opgelegd, en nu ze
volbracht mocht worden op eene wijze, gelijk
men heeft kunnen waarnemen, zij vóór alles
God daarvoor dank gebracht.
De samenwerking der rechtsehe partije,n is en
blijft nog steeds voor velen hier te lande een
steen des aanstoots, de oorzaak van o zooveel
verkeerds op politiek terrein.
Aan pogingen haar tc doen ondergaan bleef
het niettemiA niet ontbreken men gaf den moed
niet op, vast overtuigd eenmaal te zullen slagen.
Zou liet thans lukken in 1925
Meer dan eene groep ter linkerzijde was blijk
baar van oordeel - de openlijk uitgesproken
teleurstelling na de verkiezingen bewees het
dat ditmaal de kans zeer groot mocht heeten
met name op de katholieken was alle hoop geves
tigd ter bereiking thans van het doel, reeds
zooveel jaren nagestreefd vervanging der be
staande principieele partijgroepeering' door eene
op sociaal-economischen grondslag.
Erkend moet worden, dat het oogenblik om
zijn slag te slaan goed gekozen was.
Zeven jaren lang had geregeerd een Christelijk
Kabinet het gouden tijdperk, aangekondigd
ha den wereldoorlog en schijnbaar ingetreden,
handhaafde zich nietde schuld er van werd
geladen op de Regeering, die men bovendien
als grief durfde aanrekenen de zeker harde, maar
niettemin heilzame middelen, aangewend, ten
einde rampspoed en ellende te voorkomen.
De S.D.A.P. is dc paladijne der vrijheid al
thans zij beweert dit. Men moet 'L haar niet al
te kwalijk nemen,want al heeft zij haar moeder
Voor 't publiek verloochend, als oudste dochter
Van het liberalisme, zit haar dien waan in hoofd
en hart gehamerd. Erger is het dat 't andere
familie-erfgoedde hoogmoed, haar beletten
Zal ooit tot juister inzicht tc komen,
Dies gaat zij voort bij „bekken-"slag en woord
fanfare',s met inktgeklodder en draadlooze re
den, den vo'ke kond te doen van haar waschechte
voortreffelijkheid, ook in dat opzicht.
Ze wil doen Vergeten, dat te ver doorgevoerde
vrijheid tot bandeloosheid leidt en vergeet zelf,
dat alleen wie de Vrijheid van anderen lief
heeft zelf de vrijheid waard is." Ondertusschen
yreert ze zich
Wil de regeering een schunnig boek, fihn of
dito tooneelstuk verbieden, dan zijn de poppen
aan 't dansen en een van haar beste luidsprekers,
die zich een heele artist want, omdat zijn schoon
vader in kunstboter handelt, laat zijn stern schal
len voor de Vrijheid der kunst.
Neemt de geestelijke of wereldlijke overheid
een maatrege' van tucht, dan heet de vrijheid
in gevaar, en de zoo 'ekker-ro'lende woorden
van verdrukkers en dompers klinken hoog op.
Vroeger hebben ze de Vrijheid zóó bemind,
dat rechtbank en gevangenis hun dingen des
aanstoots waren, gaven ze langvingers onder het
motto „eigendom is diefstal",vrijheid te gappen
wat los en vast wa°, maar sinds de voorwerkers
de trappen der welvaart en de treden der Ban-
j levenslange geheele invaliditeitf 209
f 15 bij verlies van eiken anderen vinger*
Onder zulke omstandigheden de vraag ste(-
lend moet nog langer worden vastgehouden
aan de politiek, door de katholieke partij tien
tallen jaren lang gevoerd meende men bij
velen te mogen rekenen op een ontkennende
beantwoording.
Wanneer men let op de bovenmatige krachts
inspanning, die van de overzijde werd aange
wend om tot die andere partijgroepeering te
komen, wanneer men bedenkt, dat op eigen
terrein zaken plaats grepen, die daartoe zouden
kunnen, ja moeten leiden, en waarvan moet
worden aangenomen, dat ze door o zoovelen
slechts aan de oppervlakte werden bezien en
beoordeeld, wijl anders de houding er tegenover
onverklaarbaar heeten moet zal men begrij
pen, dat zij, die de verantwoordelijkheid droegen
voor den gang van zaken in het kiezerscorps,
speciaal in een verkiezingsjaar, moeilijke tijden
doorleefd hebben, zal men begrijpen, dat
met bezorgdheid de vraag gesteld werd, of onder
de zooeven aangeduide omstandigheden de
leiding zich zou kunnen blijven verstaanbaar
maken, of het katholiek kiezerscorps geor
ganiseerd en ni et-georganiseerd de leiding
volgen zou.
Maar juist de voorafgegane zorgvolle tijden
maakten grooter de blijdschap over 't verkregen
resultaat, dat zijn bekroning vond, toen op 15
September 1.1. bij monde van H. M. onze ge-
eerbiedigde Koningin aan het Nederlandsche
volk werd meegedeeld„Zoo voor Be-
Stuur als Wetgeving hl ij ft hand
having van de christelijkegrond-
siagen van ons volksleven richt-
s n o e r."
Na den dank hiervoor in de eerste plaats aan
God, zij openlijk hulde en dank gebracht aan de
ook thans weer zoo heerlijk gebleken trouw van
ons katholiek kiezerscorps zoowel het geor
ganiseerd als het niet-georganiseerd dat ook
ditmaal weder de leiding wilde volgen in de
vooropstelling der principieele politiék, en zóó
het mede mogelijk maakte, dat dat koninklijk
woord gesproken worden kon.
En zoo is dan opgetreden, gelijk zij, die de
ontwikkeling der zaken op politiek gebied ge
volgd helmen, verwachten mochten, een Kabi-
net-Colijn, dat gewis ook door het katholiek
volksdeel van harte zal worden gesteund.
Wel is de opmerking in katholieke kringen
verftomen, dat, al zij grif toegegeven, dat de
formateur in de keuze der personen gelukkig
geweest is, de verdeeling der zetels niet in alle
opzichten aan de verwachtingen beantwoordt
daartegenover zij gesteld, dat zóó den katho
lieken de gelegenheid werd geboden te toonen,
dat zij de inschikkelijkheid en offervaardigheid
die zij onder het districtenstelsel zóózeer aan
den dag legden, nog steeds weten in practijk te
brengen, ter leering en navolging voor anderen.
Zal dan, gelijk ik reeds zeide, evenals vorige,
ook het thans opgetreden Kabinet ongetwijfeld
mogen rekenen op de sympathie en op de mede
werking van het katholiek volksdeel, steeds
meer zal zulks het geval zijn, naarmate in Wet
geving en Bestuur aan ons volk zal blijken, dat
de zooeven aangehaalde woorden uit de Troon
rede in daden worden omgezet.
Thans nog een woord van persoonlijken aard.
Het Bondsreglement schrijft voor, dat in de
hij verlies van een hand, voet of oog f
De verzekering wordt gewaarborgd door
kon bewandelen, worden deze succeswijsjes
niet meer gespeeld.
Dit is feitelijk een inconsequentie, maar een
Verstandigeeen leelijke afwijking van haar
vrijheidsbeginsel is echter de cigen-meening-
onderdrulcking toegepast op haar intellectueele
'eiders (zeer schaarsch) en de kudde van vo'ge-
'ingen, door ontslag en royement.
Wordt alzoo, da Vrijheid ten spot, het domme
machtwoord als een knoet in eigen gelederen,
dè botte heerschzucht dijdt tot een Spaansche
furie uit, wanneer het tegen anderen gaat.
Het arbeidsconflict bij P. Smit te R'dam heeft
dit. weer eens schrijnend scherp aangetoond.
De roode metaalbewerkersbond, die den treu-
rigen moed heeft, zich modern te noemen, pro
clameerde een wilde staking.
In Rusland zou men deze proclameerders te
gen een muur en voor een vuurpeloton zetten,
maar hier is men met de opvatting van de vrij
heid tot staken zoo mild, dat de politie, waar dit
noodig mocht zijn, deze wilde-mannen zou be
schermen
Doch wat doen nu de arbeiders, in vrijheids-
cultus grootgebracht Zij kunnen het nog niet
eens brengen tot de erkenning dat er ook een
vrijheid tot werken moet bestaan.
Als wilde dieren zij r zij op de woningen Van de
werkwilligen aangeschoten deuren werden in
getrapt, vensters ingegooid, den levensmiddelen
toevoer trachtten ze, als in een echten oorlog,
af te snijden, op hclsch infame manier tastten
ze het gezinsverband aan door het toezenden van
brute ongeteekende briefjes en waar ze de man
nen, ja zelfs vrouwen, ongestraft lichamelijk
eerste algemeene vergadering na de verkiezingen
de Bondsvoorzitter aftreedt.
Meende ik reeds in 1922 op goede gronden te
mogen vragen van het Bondspresidium ontheven
te worden, doch moest ik toen het voornemen
daartoe prijs geven, wijl de daarvoor in aanmer
king komende personen niet bereid bleken het
over te nemen, thans die grond vervallen zijnde,
zal men het billijken, wanneer ik verklaar het
presidium liever aan andere handen te zien
toevertrouwd.
Wie zich de moeite zal willen geven na te
lezen de redevoeringen, waarmee ik de afgeloo-
pen tien jaren de Algemeene Bondsvergade
ringen openen mocht, zal daarin steeds vin
den de aansporing alle krachten in te spannen
om te bewaren op staatkundig terrein de een
heid der katholieken onderling, te bewaren
de samenwerking der katholieken met de twee
protestantsch-christelijke groepen, teneinde zóó
te kunnen voortzetten de Christelijke politiek,
en men zal dan begrijpen, dat ik met dankbare
voldoening, tevens met gerustheid aanstonds
het presidium aan mijn opvolger ga overgeven,
nu zoo pas nog het katholiek kiezerscorps zich
voor die samenwerking heeft uitgesproken, en is
opgetreden een op de drie rechtsehe groepen
steunend Christelijk Kabinet.
Was het noodig tien jaren geleden al het
geen sindsdien in de wereld is voorgevallen,
al hetgeen wij hebben kunnen waarnemen in de
naaste omgeving over onze grenzen, moet in
nog sterker mate op heden doen gevoelen de
noodzakelijkheid van Christelijke politiek,
Christelijke politiek in de huidige wereld, God
zij dank, nog mogelijk in Nederland
Mogen toch steeds vóór alles aan ons volk
klaar voor den geest blijven staan beteekenis
en belang van Christelijke politiek, opdat, ook
in drukkende tijdsomstandigheden, het en
thousiasme ervoor niet worde gedoofd.
Onthouden worde toch, dat, terwijl aller
wegen pogingen worden aangewend om Christus
en Zijn leer prijs te geven aan de historie, wij,
door de Christelijke beginselen ook voor het
heden als de eenig juiste te stellen en in praktijk
te brengen op staatkundig terrein, voortdurend
voor Hem getuigen, Hem belijden, bevorderen,
dat Zijn naam blijve gekend, geëerd, bemind.
Onthouden worde, dat de Christelijke poli
tiek ten onzent den besten waarborg biedt voor
de vrijheid van de Kerk, voor de vrijheid van de
school.
Maar ook, en hierop zij met nadruk gewezen
is 't bewaren der eenheid onder de katho
lieken, 't bewaren der rechtsehe samenwerking
zeer zeker thans, gelet op de verhoudingen
aan de overzijde van overwegend nationaal
belang.
Laat mij, vervolgt spr„ in èèn woord hart
grondig mogen danken allen, die mij deze tien
jaren wilden behulpzaam wezen bij het vervullen
mijner taak.
Laat mij mogen besluiten met den wensch
uit te spreken, dat de katholieken van Neder
land, die ook in politicis kunnen hogen op een
zoo schoon verleden, op eene zoo heerlijke tra
ditie, één mogen zijn en één mogen blijven,
mogen blijven samenwerken met degenen, die
met hen Christus belijden als den Zoon Gods,
teneinde eendrachtig te arbeiden aan het heil
van Land en Volk, boven alles aan de blijvende
200 bjgj doodf 100 bij verlies v»a eeo
de N.MoH.Algem.Verz, bunk Schiedam
m—'ii it. ,i 1*1 nmmiiiiw 'ii m win f nmmmmnmiNim'i hij 11.
erkenning van het Koningschap Christi op staat
kundig terrein.
konden deren, schroomden zij daar niet voor.
Het ging in één geval zelfs acht tegen een.
De voorzitter n.l. van den R.K. Metaalbe
werkersbond werd door acht schelmen, neen
moderne helden van de 'roode vakbeweging,tegen
den grond geworpen, met de bedreiging dat hij
vermoord zou worden, als hij niet mee zou sta
ken. En de roode pers, die zichzelf afbeeldt als
een vliegende engel met een vrijheidsmuts op,
schrijft geen enkel afkeurend woord over deze
beestachtigheden van Stenhuis zijn aanhangers
integendeel nam ze het de politie kwalijk, dat die
de werkwilligen tegen het „moderne" geboefte
beschermde.
Het congres nietwaar moest eens het aftreden
van zulke penvoerders eischen
Tc feller spreekt dit wangedrag, daar het hier,
gelijk gezegd, een wilde staking was onder-
kruiperij bestond zeker niet bij hen, die het
arbeidscontract nakwamen, maar wel bij dege
nen, die het driest verbraken. Het contract, was
wel niet schriftelijk maar dan toch mondeling
door de vertrouwensmannen der organisaties
aangegaan en wethouder Nivard schreef er van
„Wat nu de moreele verbintenis betreft,zij er
met nadruk op gewezen, dat de intrekking van de
5 pet. loonsverlaging plaats vond onder uitdruk
kelijk voorbehoud, dat indien de ijsbreker niet
door de firma Smit werd gebouwd, het loon zou
blijven, geüjk hot op dat oogenblik was. De 5 pet.
loonsVeihooging waren aan den ijsbreker onaf
scheidelijk gekoppeld en wie deze aannam, aan
vaardde het bouwen van den ijsbreker met do
daaraan door de interdepartementale commissie
verbonden Voorgaarden, n.l. do 56x/a urige werk
week. Dit komt nog duidelijker uit, indien men
Qememgd Nieuw».
Vliegongeval. Men meldt uit Amers
foort aan het „U.D." d.d. 5 November
Gistermorgen ontdekten twee luitenants- avi-
ateurs die in een vliegtuig boven den Berg vlo
gen, dat de motor niet meer werkte.Ze probeer
den de wei van „Kampoord" te bereiken, doch
ze haalden het niet. Net op de grens van het Ree
bosch kwam 't vliegtuig in de boomen terecht,
waartusschen het met den kop omlaag neerkwam.
De aviateurs stapten „kalm" uit en staken een
sigaret op Alleen het toestel was niet ongedeerd:
de schroef was stuk en-het benzinereservoir lek.
Het liep dus wonder boven wonder best af.
Telefonisch ppgeroepen werklieden van Soes-
terberg hadden het toestel vlug gedemonteerd.
Om 4 uur waren alleen een tiental gebrokenden
netjes nog de bewijzen van het ongeval.
Een goed hoorder. Een gemeentelid
hoorde zijn predikant des Zondagsmorgens pree-
ken over de schoonmoeder van Petrus, die met
een koorts ziek te bed lag, (Matth. 8 14). De
hoorder vond die prediking zoo treffend, dat hij
zijn predikant den volgenden Zondag naliep,
toen deze in een andere plaats den dienst ver
vullen moest. Hij hoopte weer zoo'n treffende
prediking te hooren als den vorigen rustdag.
De predikant sprak echter over de kranke schoon
moeder van Petrus evenals de vorige week. En
fin, dacht de hoorder, dat hindert mij niets, ik
wil die preek met genoegen twee keer hooren.
Den daarop volgenden Zondag preekte de
dominee weer in een andere plaats. En trouwe
hoorder volgde hem ook daarheen. Maar ai mij,
de predikant had 't weer over de kranke schoon
moeder van Petrus. Nu vond het de hoorder ech
ter wel wat bekend, 3 weken achter elkaar de
zelfde stof.
In den loop der week stond hij met den
predikant op straat te praten. Juist ging er een
begrafenisstoet voorbij. De dominee vroeg
hem „Wie wordt begraven, ik heb niets van
een sterfgeval gehoord Och, zei de hoorder
van 3 maal dezelfde preek Ik denk de schoon
moeder van Petrus, naar ik Zondag jl. hoorde,
lag.zij al drie weken met een zware koorts te
bed.
De dominee antwoordde daarop niets.
Een dame. s-gemeenteraad. Te
Utsire, een klein plaatsje in Noorwegen heb
ben gemeenteraadsverkiezingen plaats gehad,
welke een geheel onverwacht resultaat oplever
den, meldt een Noorsch blad.
De nieuwe gemeenteraad van 12 leden zal
n.l. bestaan uit 11 dames en 1 man.
Omtrent die oorzaak van dezen momen
teel tenminste nog vrij ongewonen uitslag
Vertelt het blad het volgende
Een telegraafambtenaar had om een soort
sabotage te plegen uit ontevredenheid over
de vorige vroede vaderen een candidaten-
lijst ingediend waarop alleen Vrouwennamen
Voorkwamen. Die lijst schijnt echter nog al
indruk te hebben gemaakt, daar gelijk gezegd
11 Vrouwen werden uitverkoren om als vroede
moederen de belangen van Utsire te behartigen
zich realiseert, dat de firma Smit, om admini
stratieve redenen voorkeur had Voor de 5 pet.
loonsVerhooging, de organisaties, om principi
eele overwegingen, voor 25 pet. overwerkgeld
(natuurlijK wilden zij de 5 pet. verhooging er
bovendien wel bij hebben), maar de firma Smit
liet ten slotte de keuzeaan de organisaties.Had -
den deze de 25 pet. gekozen, dan zou dc aan
sprakelijkheid wel onomstootelijk vast slaan
nu zij de 5 pet. vroegen veranderde aan hei we
zen der zaak echter niets.
Of de 5pet. met bijbedoelingen gekozen zijn,
kan en mag ik niet beweren indien het bij deze
leiders echtqr gewoonte is om, gelijk thans ge
schiedt uitlegging te geven aan gehouden be
sprekingen en men hen aan niets kan houden,
zoolang hun handtcekening er niet onder staat,
dat begin ik iets te begrijpen van de mentaliteit
der grootwerkgevers in het metaalbedrijf jegens
de werknemers, waarvoor ik tot op heden, ik
erken het gaarne,geen bewondering heb gehad."
Enfin, de roode grootschreeuwers hebben hun
hoofden moeten buigen. Zij hebben eindelijk
eens aan den lijve ondervonden, dat men niet
altijd de moraliteit straffeloos hoonen kan.
Bitter zal 't de S.D.A.P. smaken, dat haar
„moderne" helden, die weerloozen in hun eer en
leven wilde krenken, de pooiden der fabriek niet
meer mochten binnen gaan.
Misschien dat die „slachtoffers" nu een cur
sus gaan volgen voor „den strijd tot op het mes",
te hopen is het echter, dat de gedwongen rust
hen tot inzicht brengt hoe ze zich vergrepen
aan de ware vrijheid, waar ieder mensch recht
op heeft.
Maaslandus.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
B f» S3
