DMGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
49ste Jaargang.
Zaterdag 9 Januari 1926
No. 14449
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 68085 Postbus 39. ^gf||P Adv«rt«ntiSni 1 regel« f 1.75, sik» regel daarboven 35 ut, 3 maal
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeehngen 75 e per regel,
post f 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeran. Tarieven worden op aanvraag
met Officieel Kerkbericht 10 cts.
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 1 500 bij levenslange geheeie invaliditeitf 200 bq verlies van een hand, voet of oog f 200 bij doodf 100 bij verlies van een
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; 115 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd^ doerjeNJHolhAlfl^^
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Watersnoodrampen van voorheen.
De ernstige ramp, die thans ons vaderland in
zoo groote mate teistert, diegeheelelandstreken
onder water zet, de straten van steden en dorpen
tot kanalen en plassen maakt, doet ons, Neder
landers, weer eens beseffen, hoe wij steeds voor
den alouden erfvijand, het hooge water, op onze
hoede hebben te zijn.
De aaneenschakeling van onheilen, aangericht
door overstroomingen, loopt als een soort doo-
delijke draad door de bladen onzer nationale
historie.
Altijd en voortdurend moesten de bewoners
dezer lage landen ervaren, dat het water, hoe
groote beteekenis het overigens als communica
tiemiddel voor onze welvaart hebbe, van den an
deren kant steeds een element vol gevaren is.
Het is niet dc bedoeling van deze corre°ponden
tie al te diep in het verleden door te dringen en b.
v. den lezer te gaan vertellen van een ramp al° die
van den St. Elizabethsvloed, en een andere, die
in Zeeland het Land van Saeftingen verzwolg. De
geschiedenisboeken en archieven hebben daarvan
de bijzonderheden voldoende opgeteekend.
Wat we hier wel willen doen, dat is voor de le
zers Van ,,De Tijd" een en ander verhalen over
watersnood-rampspoeden uit een betrekkelijk
jong Verleden, een verleden, dat door de huidige
ouden van dagen is meegemaakt en meegeleefd.
Als men de kolommenlange mededeehngen
leest, welke thans door de bladen worden gege
ven over de oudejaars- en nieuwejaarsramp 1925
-1926, dan ziet men daarin op meer dan een plaats
verwezen naar de soortgelijke gebeurtenissen v.
1860-'61 en 1880-81.
De beide laatstgenoemde winters inderdaad
brachten oVer menige streek van ons land onheil
en ellende, soortgelijke aan wat nu geleden wordt.
In den winter van 1860-'61 was 't vooral het
gebied van Maas en Waal waar ook nu bet
barre geweld zijn onweerstaanbare macht doet
gelden dat geteisterd werd. De rivieren, zwaar
beladen met krakende ijsschollen, bebeukten de
dijken reeds de laatste dagen van December 1860
en de eerste Van Januari 1861. Aanvankelijk
hielden deze stand. In den nacht van 5 op 6 Janu
ari 1861 echter gebeurde het rampspoedige. De
dijk van de Waal ter hoogte van den Bommeler-
waard bezweek In onstuimige vaart, een water-
Val gelijk, stortte het losgeiaten element zich in
de diepten van het achter de dijken liggende
land. ,,In de diepten" Want men moet weten,
dat b.v. de plaatsen Hurwenen en Rossum, ook
nu nog, lager liggen dan de Waal in zijn zomcr-
bedding. Een ramp van grooten omvang was
over denBommelerwaard losgekomen.Weiden en
Velden en boomgaarden waren in enkele uren
tys een groot watervlak. In allerijl moesten de
menschen zichzelf en het vee redden, hun wonin
gen en stallen oveilatend aan den b.uusk regee
renden vijand- Niet echter alle gezinnen konden
Djclig zich in veiligheid brengen. De gemeente-
naren van Hurwenen moesten een familie bij den
niets ontzienden tegenstander als gevangene ach
terlaten. Het was 't gezin van den landbouwer
Aleiridort Verhaak, man, Vrouw en verschil
lende kinderen dat afgesneden was. Op den
noogen dijk brachten de dorpelingen, met hun
rave en góed en hun geredde dieren, den hangen
nacht door, wachtend wat de morgen kondigen
zou. De gedachten en gesprekken gingen naar het
in-nood verkeerende gezin. Want het water daar
heneden in het dorp steeg en steeg, en een gewel
dige koude heerschte bij Snerpenden wind. De
vroendschap vergaderde op den dijk en eene som
van 200, voor dien tijd een hoog bedrag, werd
eschikbaar gesteld voor wie de familie redden
zou. Maar zóó woest waren de elementen, dat een
poging hiertoe niet doenlijk bleelt. De uren kro
pen voorbij. En ginds in de diepte reeds het water
a t oor en zat een familie in barren angst in 't
pikdonker op 'n hooizolder, biddend tot God, op-
a redding komen zou. En ziet, de ijzige wind
van c en har-konden Driekoningenochtend smeed
ae de kruiende ijsschotsen aaneen, en het water
heen etfrf ZOOOVe!1 Werd <le z°ldering, waarover-
zou Rii' Vnye! rokkene zich tot redding wagen
Xro T o kruken Van tien bestond een
zekere Leeuwenhaag het zich over het zwakke ijs
naar het belegerde gezin te begeven. En hh redde
hen Een voor een En als men heden ten dage
komt m het zelfde dorp Hurwenen, vindt men in
den gevel van een der huizen (bewoond door mej.
wed H Verhaak) een steen gemetseld, met het
opschrift
,,In 't jaar 60 en een
„Stond het water aan dezen steen."
Traditioneel bij nationale rampen is het dat de
Oranjevorsten onmiddellijk naar de plaats des
onheils snellen om zoodoende blijk te geven van
hun medeleven en medevoelen met het in nood
verkeerende volk. Want zooals ook nu weer onze
Koningin Wilhelmina de Nieuwjaarsrecepties af
zegde om de geteisterde streken te bezoeken en
eigenhandig levensmiddelen uit te reiken, zoo
stond ook in 1861 Ko ing Willem III aanstonds
op den dijk van den Bommelerwaard, om zijn
volk moed cn troost in te spreken.
De 20 jaar later komende nieuwe ernstige wa
tersnood trof de Noord-Brabantschc Langstraat.
Ook deze ramp kwam precies bij de wisseling des
jaars. Van 1880 op 1881 wenschten in de Lang-
straatsche dorpen de menschen elkaar door de
dakramen een „Zalig Nieuwjaar" toe. Het land
stond onder water en circa 30 steden en dorpen
waren overstroomd. Honderden stuks Vee von
den den dood, en helaas, deze ramp kostte ook
menschen het leven. O.a. viel hier een onzer eer
ste journalisten als slachtoffer van zijnambt, n.l.
de heer Vesters van „De Katholieke Illustratie",
welk blad destijds nog in Den Bosch verscheen.
Bij zijn tocht,om zich op de hoogte te stellen van
het gebeurde, had de heer Vesters te Nieuwkuik
nog deelgenomen aan de processie, die het Aller
heiligste begeleidde, dat uit de parochiekerk in
veiligheid werd gebracht. Over het ijs keerde via
Vlijmen de journalist huiswaarts, want, zoo zeide
hij, toen hij op den raad om te Vlijmen te blijven
niet inging „Mijn vrouw cn kinderen wachten
mij." Helaas, de man mocht zijn woonplaats
Vught niet bereiken den volgenden ochtend
vond men hem op het ijs, dood onder de sneeuw.
De ramp had een hoogst verdienstelijk man uit
zij'n journalistieken werkkring weggeruktBij
dezen watersnood kwamen nog 2 andere men
schen om het leven.
Na 1880-'81 hebben we nog een ernstige ramp
van dien aard gehad in Zeeland, waar in-Maart
1906 verscheidene landstreken overstroomd wer
den. Deze rarnp had echter niet hetzelfde karak
ter als de huidige en de twee hierboven geschets
te. Wórden de gebieden van Maas en Waal en Rijn
bedreigd in den winter, als liet water der rivieren
met titanenkracht uit Zwitserland, Duitschland,
Frankrijk en België naar onze lage landen wordt
gestuwd, Zeeland verkeert vooral in gevaar,
als de stormen woeden. Dc watersnood van 1906
ligt nog te verseh in het geheugen van het thans
levend geslacht, om er nader op in te gaan. Ver
melden we slechts-, dat ook toen H. M. de Konin
gin Wilhelmina aHes trotseerde om Haar onder
danen te bezoeken.
Gemengd Nieuws.
Een portier erft onverwachts
14 millioen. Een concierge te Boedapest
heeft onlang., aldu- de Petit Naplo", een zeer
aangename mededeeling ontvangen. Zoodra de
noodige formaliteiten vervuld zijn, zal hij name
lijk in het bezit komen van een erfeni., van ca.
veertien millioen gulden.
In 1846 is namelijk den herder, Leopold Weis-
sens, naar Australië getrokken en daar in 1888
gestorven. Hij was er in geslaagd een aardig
sommetje bijeen te garen, vergat echter per
testament over zijn geld te beschikken, zoodat
de Australische autoriteiten maar moesten
uitzoeken, wie de rechtmatige erfgenamen wa
ren. Het onderzoek heeft lang geduurd, om
ten slotte den eenig overgeblevene te ontdekken,
voor wien het ronde sommetje f 1 zeer welkom
is, daar hij 7 kinderen heeft. Zoo weinig ge'ooft
de brave portier aan de werlcehjkheid, dat hij
er maar niet toe kan komen zijn baantje op te
zeggen, zoodat Boedapest prat kan gaan op
een md'ionnair-deur-openmaker.
ment is een commissie naar Wcst-Airika ge
zonden om de mogelijkheid van een alcohol-
industrie te onderzoeken.
A'coho1 a's brandstof. Door het
trachten te vinden van een brandstof, die in
eigen land gewonnen wordt, en zoodoende on
afhankelijk te zijn Van buitenlandschen invoer
van petroleum, komen de Franschen tor het
eindresultaat, volgens „Engineer", dat de ee-
nigste oplossing in alcohol te vinden is.
De pogingen motorbezitters te brengen tot
het gebruik Van een mengsel alcohol en petro
leum mislukten, daar zulk een mengsel niet
bruikbaar was zonder een voorafgegane dehy-
dratie van den alcohol, waardoor de toch reeds
hooge prijs nog aanmerkelijk wordt opgevoerd.
Tegenwoordig is menvrij algemeen het er
over eens dat alleen alcohol in zuiveren toestand
gebruikt kan worden en nog wel in speciaal daar
voor ingerichte machines. Er bestaat een twijfe',
dat voor de meeste doeleinden het nadeel, dat
het gebruik van a'cobol aankleeft a's de onmo
gelijkheid een motor die koud is aan den gang
te maken gecompenseerd wordt door het groote-
re vei mogen dat men de veel lioogere compressie
verkregen kan worden en het extra gewicht van
de machines zal zeker het gebruik voor motor-
Voertuigen in den weg staan.
Niet eerder zal men er toe overgaan alcohol
toe te passen dat dat de fabrieken verzekerd
zijn van een voortdurenden en goedkoopen aan
voer Van deze brandstof.
Eenige hoop bestaat er alcohol in de koloniën
te produceeren en door het Fransche gouverne
Onthullingen uit Boedapest.
De „Arbeider Ztg" brengt, onder den titel
„De bankbiljetten moeten den marchistischen
staatsgreep voorbereiden", opzienbarende mede
deehngen, uit bronnen, aan welker betrouwbaar
heid het blad zelf tenminste niet twijfelt.
Het meldt dan, dat als niet het ontdekken
van de bankbiljetten-vervalschingen in de ge
lederen der samenzweerders zulk een groote
verwarring had gebracht, het Hongaarsche volk
een fascistische dictatuur met aartshertog Al-
brecht Habsburg aan het hoofd, als kerstge
schenk was toebedacht. Horthy was, zoo wordt
verder beweerd, van dit plan op de hoogte en
hoopte daardoor den hertogstitel en groote land
goederen te verkrijgen. Graaf Csaky, de zwa
ger van den gearresteerden bankbdjettenver-
valscher Jankowdsj, zou voor gewapende troe
pen gezorgd hebben en de landespolizei-chef
Nadossy, de noodige politiemacht ter beschik
king hebben gesteld- De directeur van het mi
nisterie van Buiten.andsche Zaken, graafLhucn
Hedervary, spon de draden, die naar het. bui
teland liepen. De plannen waren reeds zoover
gereed, dat de politieke leider van den staats
greep, graaf Klebelsberg, in de provincial® bla
den der Ontwakende Hongaren een artikel met
zijn naam eronder had laten publiceercn, waarin
hij van het parlementarisme afscheid nam en de
voortreffelijkheid van de dictatuur roemde.
Over de huiszoekeing, die gister bij prins
Windiscbgratz heeft- plaats gehad, bericht de
„Vilag", dat de prins bij'de politie verscheen en
haar meedeelde, dat de gearresteerde Kovacz
die de telegrammen aan de vervalschers te Am
sterdam had gestuurd, sedert jaren kamerdie
naar bij hem was geweest.
Daar beweerd werd, dat hij met de verval
schers in Verbinding stond, verzocht de prins
zelf een huiszoeking in zijn woning te Boeda
pest te doen Deze had dan ook plaats, maar
leverde natuurlijk geen compromitteerend materi
aal op. Naar evenwel in Boedapest bekend woidt,
heeft in een tweede woning en in het slot van
prins Windiscbgratz geen huiszoeking plaats
gehad.
Naar nader gemeld wordt, hebben de in den
Haag gearresteerde bedriegers vervalschte aan
bevelingsbrieven van Fransche en Roemeenschc
banken getoond, volgens welke zij over groote
deposito's beschikken. Zij waren ook van plan
naar Stockholm te reizen om daar valsche ban-
biljetten in omloop te brengen. Inderdaad zijn
dan ook reeds valsche francs-biljetten in Stock
holm in omloop gebracht en wel, waarschijnlijk
door tusschenpersonen van de in den Haag
gearresteerden.
Naar V.D. in Praag verneemt, is dc geheeie
Cechische pers Verontwaardigd over de Hon
gaarsche zwendelbeweging. De „Ceske Slovo",
eischt zelfs het ingrijpen van den Volkenhond
om de EuropeeSche staten togen misdaden door
staats-autoriteiten voorbereid, te beschermen
Uit Boedapest wordt nog gemeld, dat de
zwendel-affairc met de valsche francs-biljetten
bijkans haar hoogtepunt heeft bereikt. In deze
affaire zijn betrokken Prins Windiscbgratz
oud-prernier Teleki, politiechef Nadossy, minis
ter Gzaky, de afgevaardigde Ulain, baron Sig-
mund Terehy, minister van Binnenlandsclie
Zaken Rakofski en de overste van den generalen
staf Laslcowics.
Naar verluidt zou graaf Bethlen, premier van
Hongarije voornemens zijn geweest af te treden.
Horty, heeft het ontslag van graaf Bethlen echter
van de hand gewezen, waarop deze volkomen
vrijheid in zake de oplossing van de zwendel-
afi'aire voor zich opeischte. Deze geste is waar
schijnlijk bedoeld om zijn positie te versterken,
aangezien ook Bethlen zeer gecompromiteerd
zou zijn.
Horthy zelf heeft overigens, naar de „Arbei-
ter Ztg", nog mededeelt, alles in het werk ge
steld om de fascisten, in deze affaire verwikkeld
te beschermen. Pas nadat Frankrijk gedreigd
had met het afbreken-der diplomatieke betrek
kingen liet het Hongaarsche Staatshoofd een
onderzoek instellen, zoo eegt het blad.
Kerknieuws.
brief," daarom verzoek ik allereerst dat er smee
kingen, aanroepingen en dankzeggingen geschie
den voor alle menschen want dat gebed is
goed en aangenaam aan God."
Zullen wij er dan niet om bidden Staan wij
katholiekeq, als volk althans, niet het dichtst bij
den Christus-Middelaar, Die zich op onze altaren
van zonsopgang tot zonsondergang ten offer
brengt aan den hemelschen Vader
Wanneer we Hem in Zijn laatste, van liefde
overvloeiende redevoering na het H. Avondmaal
beluisteren, treft ons Zijn gebed om eenheid
„Dat zij allen een mogen zijn, gelijk Gij, Vader
in Mij en Ik in U, dat ook zij in Ons een zijn, ten
einde dc wereld geloovc dat Gij Mij gezonden
hebt
Maar dan treft ons eveneens de belofte aan de
genen clic, als ranken met den wijnstok, het in
nigst met Hem vereenigd zijn „Vraagt al wat gij
wilt en het zal u geworden."
De gelegenheid tot dit gebed van al'e ge'oovi-
gen voor a"e menschen biedt zich in het bijzon
der aan in de derde week van Januari n'. tusschcn
de feestdagen van Sint Petrus' Stoe' en van Sint
Paums." Bekeering (18 tot 25 Januari) Dan wordt
immers de z.g. Bidweek gehouden over gehee' do
were'd met de intentie om a"e menschen te icr-
eenigen in dc eene ware Kerk.
De gebedsbriefjes, waarop dit jaar voor het
eerst de wensch wordt uitgedrukt van een alge-
mecne Fl. Communie op Zondag 24 Januari, zijn
Verkrijgbaar aan het Ned. Secretariaat van de
Bidweek Tongersche Straat 53 Maastricht, te
gen den prijs van 25 ex. 25 cent50 ex. a 45
cent100 ex. 80 cent250 ex. 1.75 500 ex.
3.— 1000 ex. h f 5.—.
Dank zij de medewerking van de eerw'. geeste
lijkheid en van de propagandaclubs, was liet ie-
sultaat van het vorige jaar, dat er 200.000 blaad
jes meer Verspreid werden en dus naar verhou
ding meer gebeden dan in 1924. Katholiek Ne
derland is daarmee vooropgegaan in de rij der na
ties, welke zich bij dezen gebedskruistocht heb
ben aangesloten. We rekenen er dan ook op, dat
ook thans weer eenzelfde medewerking aan de
zaak der Bidweek moge ten goede komen.
Maria Meertens.
Naschrift: Mej. Meertens was zoo welwil
lend ons bovenst aand artikel te doen toekomen,
We onderschrijven het geheel cn al en Verwach
ten niet anders dan dat bovenstaande regelen er
het hunne toe zullen bijdragen om voor de idee
der Bidweek iets van die bezieling te wekken,
waarvan Sint Paulus doordrongen was voor de
eenheid van het mystieke Lichaam van Christus
de ééne Kerk.
Ned. Secretatiaat Intern. Bidweek.
De internationale bidweek.
„D at a'len een mogen zijn.
Paulus, Apostel door de genade Gods en van
Christus, gelijk hij zichzelven dikwijls betitelt,
heeft ons getuigd in een brief aan Timotheus, dat
„God wi! dat alle menschen zalig wqrden en tot
de kennis der waarheid komen. Want een God is
er en een Middelaar tusschen God.en de men
schen, Christus Jezus, Die zichzelven tot verlos
sing voor allen heeft gegeven." „En daarom
zoo begint hij het tweede hoofdstuk vap dezen
ZIEKEN-APOSTOLAAT IN DE STAD
VAN ST. LIDUINA.
„Ik vul aan in mijn vleesch.
wal aan Christus'Lijden ontbreekt
Omdat, Gods gerechtigheid het lijden en den
dood op aarde bracht als straffen voor de zonde,
daarom zijn lijden en dood, voor den van-God-
afgekeerden-mensch, dus voor den zondaar
waarlijk rampzalig, Maar in den God-minnenden
menscli zijn zij krachten tot verlossing uit de
slavernij der zonde, omdat Gods barmhartig
heid het lijden en den dood in Jezus Christus
tot teekenen van uitverkiezing en verlossing
heeft geadeld.
In Jezus Christus zijn lijden en dood tot
teekens van Goddelijken adeldom geworden
en daarom zijn de zieken onder ons de lij
dende ledematen van Christus bij uitstek de
ridders van Christusde uitverkoren mede
strijders met Christus voor de verlossing der
wereld. De zieken, 1die zwak schijnen in de
oogen der menschen, zijn sterke apostelen
in de oogen van God, indien zij tenminste het
ridderlijk verlangen in zich dragen, vrijwillig
medeslachtoffer te zijn met Christus, in den
geest van Christus en voor het rijk van Christus.
Ziet, dat is de apostolische roeping der zieken,
die door de H. Liduina van Schiedam zoo heer
lijk werd vervuld.
De schoone vereeniging „Het Ziekcn-apoStol-
laat", heeft als wapenschild het heilig bruis,
en als wapenspreuk „Met Christus ben ik aan
het kruis gehecht."
Reeds meer dan 600 zieken in Nederland en
daarbuiten, dragen dit v^apenschild als een eere-
teeken, dat hun hooge aposto'ische roeping ken-
merkt
Mochten ook alle zieken uit onze stad zich
niet dat keurkorps van apostelen vereenigen,
door naam en adres op te geven aan liet Secre
tariaat van het zicken-apostolaat, R. K. pastorie
te Bloemendaal.
Zoo zal Liduina levend worden in ons midden.
N.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
