DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
F E U J L L ET ON."
De Plaats ver auger.
40ste Jaargang.
Woensdag 27 Januari 1926
No. 14464
ButeanKOEMARKT!
Abonnementen per
AdvertentiBni 1—5 rtgela Ï.75«ike regel dearboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezondan madideelingan 75 ct. per r«g«L
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Telefoon lutereommunaa! (<8085 Postbus 39.
3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnuminer
met Officieel Kerkbericht 10 ets
Gratis-Onqevallenvcrzekcrmg f 500 bij levenslange geheele invaliditeitl 200 luj verlies van een hand, voet of oog f 200 bq dood f 200 bij verlies aaneen
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd dooffaN.Ho^.Algein_A er^aniKPLnie^^
Gordfc'tope dapperheid.
In de „Voorwaarts" vonden wij de volgende
brallende phrase
„Ons, sociaal-democraten, treft, voor dit sma
delijk echec van het parlementaire stelsel geen
blaam. Wij hebben ons bereid getoond, onze
verantwoordelijkheid voor de crisis te dekken
door onze .deelname aan een regeering van
waarlijk democratische concentratie. Wij heb
ben onzen plicht jegens de democratie en het
parlementaire stelsel ten volle vervuld.
Daarmee staan wij, die een extra-parlemen
tair kabinet niet wenschen en in vele opzich
ten uiterst bedenkelijk achten, tegenover de
vorming van en de verantwoordelijkheid voor
een dergelijk kabinet des te vrijer. Aan de tot
standkoming ervan kunnen wij niet alleen niet
medewerken, wij dienen ons daarbij ook vol
maakt afzijdig te houden. Voor een sociaal
democraat is, in de gegeven verhoudingen, in
een extra-parlementair kabinet-Limburg geen
plaats. En hij, die te onzaliger ure er in zou mo
gen verdwalen, zal goed doen zoo spoedig mo
gelijk zijn lidmaatschap der S.D.A.P. op te
zeggen."
We konden onze oogen niet gelooven, toen we
dit Mussolini-achtig, dictatoriaal schrijven la
zen. Niet zoozeer om het met een handomdraai
nekken van de anders slaafsch gevolgde vrijheid,
dan wel om de frissche brutaliteit waarmee, de
Voorwaarts-redactie, die immer in eerbiedig
katzwijm voor haar groote bonzen ligt, plotseling
optreedt.
Wat een moed wat een dapperheid
De redactie van genoemd orgaan steeg eerlijk
gezegd, 50 in onze achting, dat ze zoo flink
nan haar werkgevers de tanden dorst te laten
'zien.
•Jan Courage leeft nog, zelfs in die kringen,
peinsden we blijde.
Iieaas werd de illusie wreed verstoord, toen
we vanmorgen de onderstaande verklaring van
den parlementairen redacteur der „Telegraaf"
lazen
„Ten aanzien van de kabinetsformatie-Lim
burg wordt door de sociaal-democraten een af
wachtende houding aangenomen. Het is bekend,
dat de S.D.A.P. geen bepaalde voorkeur koestert
voor extra-parlementaire kabinetten, omdat men
principieel voorstander is van de vorming van
parlementaire regeeringen.Evenwel is het moge
lijk, dat men onder bepaalde omstandigheden
niet afwijzend tegenover een extra-parlemen
tair ministerie behoeft te staan, wanneer dit
voorloopig een oplossing uit de politieke moei
lijkheden zou beteekenen. Daarom wordt thans
door de S.D.A.P. een afwachtend standpunt in
genomen ten opzichte van de poging tot ka
binetsformatie door mr. Limburg, liet staat
echter vast, dat in geen geval een sociaal-demo
craat in een dergelijk- extra-parlementair kabi
net zitting zal nemen."
Wat de „Telegr." gister wist, wist deVoorwaarts
natuurlijk eergister en eenvoudig heeft ze het
besluit der roode opperhoofden als een eigen
meening aan de publieke markt gebracht. Die
dapperheid maakte toen opgeld, maar we vree
zen terecht, dat de knoei er heden ingekomen
!s en de prijs zal kelderen gelijk 'n baksteen.
Buitenlandseh Nieuws.
DUITSCHLAND.
Deregeeringsverklaring.
Voor een zeer goed bezet huis heeft rijks
kanselier Luther gistermiddag het nieuwe re-
geeringsprogram ontvouwd. Hij begon met te
ïerinneren aan de sluiting van het verdrag van
ocarno, waarvan het eerste noodzakelijke
3)
Maar als hij groot is, zal hij dan niet willen
terugkeeren naar die ongelukkige zee. Hij heeft
zijn vaders bloeden dan, zij zijn arm, zij
bezitten niet en Pierre zal zijn handen moeten
Uitsteken en hard moeten werken om in hun
onderhoud te voorzien. Maar d,ie zee Zij staat
voor iedereen open, men is er niet afhankelijk
van anderen ieder leeft er op zijn wijze. Zeker,
Pierre zal er naar terugkeeren, terwijl de ande-
reEn dezelfde gedachte van zoo straks
komt, weer in haar geest, op zij kan die maar
niet uit het hoofd zetten, telkens komt zij weder,
steeds mooier en verlokkender begint zij haar
te kwellen.
Als ik hun mijn zoon in plaats van den
hunnen gaf. Hij zou te Parijs worden groot
gebracht, hij zou een „mijnheer" zijn en er
niet meer aan denken zeeman te wdlen' wor
den.
Later zou ik hun dan de waarheid zeggen,
en Pierre zou mij worden teruggegeven.
Maar hoe zouden de Bretons de zaak opnemen
Alles wel beschouwd zou ik er hun misschien een
dienst mede bewijzen de arme kleine zal in
gevolg Duitschland's toetreding tot den Volken
bond is*Deze toetreding vormt het voornaamste
punt op de agenda der buitenlandsche politiek
onmiddellijk daarbij aansluitend volgt voor de
regeering de plicht om te werken aan de regeling
der beloofde uitvloeiselen van het verdrag van
Locarno, vooral ten gunste' van de bevolking
der bezette gebieden.
De huishoudelijke commissie zal spoedig ge
legenheid krijgen om de nadere plannen van de
regeering in dit opzicht te onderzoeken en te
bespreken. Een vermindering der sterkte van
het aantal bezettingstroepen komt hierbij in de
allereerste plaats in aanmerking.
In overeenstemming met de regeeringen der
bondsstaten zijn op het rijksarbeidsministerie
plannen in voorbereiding tot verbetering van de
volkshuisvesting.
Tot vermindering van den economischen
nood, vooral in de landbouwbedrijven zal nog
meer gestreefd moeten worden naar het ver
schaffen van credieten op langen termijn.
Met hht afsluiten van verdere handelsver
dragen zal de regeering den grootsten spoed
betrachten, omdat alleen van een levendigen
wapenruil over de geheele wereld een herstel
van het economisch leven te verwachten is. Alle
andere maatregelen zullen altijd min of meer
slechts noodmaatregelen blijven.
De regeering ziet in de economische crisis, die
Duitschland doorleeft, een deel van een overal
optredende crisis, die in de eerste plaats door
zelfgenezing uit den weg moet worden geruimd,
tiet zal daarom het streven der regeering zijn om
de nog aanwezige gezonde economische krachten
te versterken, en niet in te grijpen op gebieden,
waar deze gezondmaking zich reeds aan het
voltrekken is, of zich aankondigt. Maatregelen
tót vergemakkelijking van den uitvoer vallen
echter weer onder de middelen, waarvan de
regeering gebruik zal maken.
De kanselier kondigde verder nog de indiening
van een ontwerp tot opheffing van de wet op
de surseance van betaling bij een wet tot ar
beidersbescherming, die onder meer een-alge-
meene regeiing van de arbeidstijden zal brengen.
De ratificatie van de overeenkomst van Was
hington kan de regcering echter niet voorstellen,
althans zoolang Engeland, Frankrijk en België
niet tot gelijktijdige internationale regeling en
invoering van den arbeidsduur overgaan.
Maatregelen tot opheffing van de moeilijk
heden, waarin de arbeiders die slechts enkele
dagen per week werken verkeeren, worden ten
slotte nog aangekondigd.
De kanselier eindigde Onze eerste plicht is de
wederoprichting van het Duitsehe volk en van
het Duitsehe economische leven de regeering
hoopt dat alle partijen en alle deelen des volks
dezen moeizamen arbeid met hun beste krachten
zullen steunen.
In afwachting van een r ij k s w e t.
In de kwestie van de vermogensrechtelijke
regeling met de voormalige Duitsehe vorsten
huizen is heden in de juridische rijksdagcommissie
een compromis voorbereid. Gemeenschappelijk
werd door het centrum, de Duitsehe volkspartij
en de democraten een wetsontwerp ingediend,
waarbij alle rechtsgeschillen tusschen de Duitsehe
landen en de voormalige vorstenhuizen tot het
van kracht worden van een regeling bij rijkswet
zullen worden opgeschort. Ten gunste dezer
blokkadewet, heeft zich ook de economische partij
uitgesproken en daar ook dé sociaal-democraten
reeds met hei, oog op hun eigen voorstel tot het
houden eener volksstemming in deze aangelegen
heid, hun stem aan het compromisvoorstel zullen
geven, verwacht men inden Rijksdag een twee
derde .neerderheid ten gunste van het ontwerp.
de stad niet kunnen aarden. De zeelucht za1
hem sterk maken, cn dan za1 hij niets van de
zee te vreezen hebben hij za1 bij mij blijven
en zal zeer blij'zijn eens te vernemen datjiijeen
kind van rijke menschon is. Als hij zijn plaats
herneemt zal dat vroeg genoeg zijn.
Jeanne ging voort het voor en Tegen ervan
te overwegen den geheelen nacht vervolgde
haar de gedachte „Als ik hun mijn zoon eens
gaf." Zij was geen oneerlijke vrouw, maar zij
behoorde tot die ruwe lieden, wier geweten niet
zoo heel teergevoelig is en die niet. meenen te
stelen als zij het goed van een ander niet met
de handen nemen. In dit geval zelfs gelooft Jean
ne zichzelf te kort te doen om zich van haar
zoon te berooven en in de kracht van haar moe
derliefde beschouwt zij het als een opoffering.
D 'S morgens ts haar besluit genomen zij
zal haar Pierre in de paats van den Parijzenaar
leggen. Maar dan dient zij le Treport te verlaten
en bij haar moedm te gaan inwonen, te Gayeux
op eenige mijlen van daar. Dit besluit zal' heel
natuurlijk schijnen en het zal niemand verwonde
ren. Zij zal dan haar huisje kunnen verhuren
en ook dat zal haar voordeel brengen.
Jeanne eenmaal hiertoe besloten, zette gang
achter de zaken. Binnen een maand verwittigde
zij de familie Breton van haar verandering van
woonplaats, verkocht zij haar huis met al wat
er in was en vertrok met een kleine som golds
en de twee kmderen.Aan niemand vroeg zij, hulp
HONGARIJE.
Bet hl en verdedigt zijn beleid.
De Hongaarsche premier, graaf Bethlen, heeft
gister den correspondent van de limes te
Boedapest, een onderhoud toegestaan in verband
mét het bankbiljettenschandaal. De premier
zei dé te hopen, dat het binnenkort ieder dui
delijk zal zijn, dat de regeering niet getracht
heeft iets te verbergen. De samenstelling van de
parlementaire commissie van onderzoek is een
stap in de richting van het bewijs van deze
bewering. Bethlen is er van overtuigd, dat
het werk van de commissie en de behandeling
van de zaak voor het gerechtshof, welke naar
hij hoopt binnen enkele weken zal aanvangen,
bij zullen dragen tot het scheppen van een
kalmer atmosfeer. De verhooren zullen in den
ruimsten zin van het woord openbaar gemaakt
worden.
De geheele wereld zal in staat zijn na te gaan,
wat van deze of gene beschuldiging waar is, welke
uitlegging kan worden gegeven aan de hande
lingen van den een of ander en welke vertakkin
gen het complot heeft, indien die ten minste
bestaan.
Naar aanleiding' van het feit, dat vele namen
zonder reden in verband met deze zaak zijn
genoemd, deelde Bethlen mede, dat na het pro
ces stappen zullen worden gedaan ter bescher
ming van de belangen van die genoemde per
sonen.
De samenwerking van de Fransche politie
en de autoriteiten van de Banque de France
met de Hongaarsche autoriteiten was toege
staan voorzoover de wet dat in haar meest
ruime interpretatie toeliet.
De regeering begrijpt, vervolgde Bethlen, dat
er ||VOor de Banque de France groote belangen
op het spel stonden en zij heeft dan ook «ooveel
mogelijk de autoriteiten bijgestaan voor het
verkrijgen van die inlichtingen, welke zij noodig
had.
Een rechtskundige stond ter beschikking van
de Fransche autoriteiten en tot nu toe zijn
door mij, aldus graaf Bethlen, geen mededee-
lingen ontvangen, dat de Hongaren hun ver
plichtingen niet' zijn nagekomen.
De premier begreep verder, dat de omstan
digheid, dat het papier der biljetten, benevens
enkele machines, uit Duitschland afkonstig
waren, aan Fransche zijde verdenkingen deden
rijzen, doch hij moest lachen om het denkbeeld
van een groot Duitsch-Hongaarsch complot
GRIEKENLAND.
Doodstraf voor journalisten.
Volgens een door de „Chicago Tribune" uit
Athene ontvangen telegram heeft Pangalos een
decreet, uitgevaardigd, waarbij allen medewer
kers van kranten wordt verboden artikelen te
publiceeren tegen de -gedwongen leening. Over
treders zullen opgehangen worden.
't Is niet voor de poes 1
Uit Fez Twee nieuwe dorpen, behoorende
tot de Beni-Mostora, hebben zich onderworpen.
Uit BoekarestTer gelegenheid van de
vaandelinwijding van de Nationale Liga van
Christelijke Vereenigingen, een stichting van
prof. Cuza, hadden studentenonlusten plaats.
Anti-semietische studenten belegerden een
Joodsch instituut en bestormden den ingang.
Zij werden door politie verdreven.
Uit Rome De Italiaansche Senaat heeft
de wet aangenomen, waarbij de regeering ge
machtigd wordt tot inbeslagneming van eigen
dommen van politieke emigranten, schuldig aan
daden of propaganda tegen de regeering. De wet
zal Donderdag door den Koning geteckend wor
den cn onmiddellijk daarna van krocht worden.
Uit Geneve Bulgarije heeft zich bereid
verklaard deel te nemen aan de voorbereidende
ontwapeningsconferentie.
Uit BrusselDe Belgische Kamer heeft
gistermiddag een welsprekend huldebetoog aan
de nagedachtenis van kardinaal Mercier gehoord
van haar socialistischen voorzitter Brunet. Uit
naam der regeering sloot de premier Poullet zich
hierbij aan.
FRANKRIJK.
In de Fransche Kamer is gister het openbaar
debat over de financieele ontwerpen begonnen.
De algemeene beschouwingen zullen ongetwijfeld
eenige dagen in beslag nemen, daar niet min
der dan 27 sprekers er zich reeds voor hebben
laten inschrijven.
ALLERLEI.
Uit Londen Uit Cairo wordt vernomen, dat
volgens door het blad „Mokattam" ontvangen
berichten uit, Hodeidah, Ibn Saoed op het punt
staat een nieuwen oorlog te beginnen, die hem,
in geval van overwinning, practisch tot beheer-
scher van het geheele Arabische schiereiland
zal maken.
en zoo kwam zij op een mooien zomeravond bij
haar moeder aan. Van het station was het nog
een heel eind loopen naar het huis van moeder
Lorbet, maar Jeanne was voor geen beetje bang
zij had om haar hals een grooten doek ge
knoopt waar de kleine Parijzenaar in lag, terwijl
zij haar zoon teder tegen haar aangedrukt hield-
Na eenige minuten geloopcn to hebben, ontdekte
zij een gat in een heg die langs de weg liep; zij
kroopt er doorheen cn liep een eind het, veld m
toen zat zij neder en begon de twee kinderen te
ontkleeden. In een oogenblik had zij haar kind
mot de mooie kleertjes van het Panjsche kind
getooid en dit in de armoedige plunje van Pierre
gestoken. Vervolgens verhaastte zij haar tred
en kwam bij haar moeder aan nog voor dat het
geheel donker was. De oude vrouw zat, haar
dochter wachtende, aan de deur te breien.
Dag mosder, daar zijn wij, zeide Jeanne,
en hier is uw kleinzoon, vervolgde zij, de oude
vrouw, het kind, dat niet het hare was, in de
armen leggende.
Lieve dochter, je eigen zoon dost je niet
zooveel eer aan- *Ts je pleegkind- Je hebt hem,
ter wille van den andere toch niet het noodige
onthouden.
Volstrekt niet moeder maar denk eens
aan al de zorgen, die ik gehad heb.
Dat is zoo, maar voor een zoon van een
zeeman
H'j is toch mijn zoon, zou ik denken, en
Binnenland.
De kabinetscrisis.
Het Nederl. correspondentie-bureau in Den
-Haag meldt
Naar aanleiding van een bericht, dat in het
door mr. Limburg te vormen kabinet de minis
ters De Geer en Van Karnebeek zullen zitting
nemen, en hij zelf zich met de portefeuille van
justitie zal belasten, hebben wij den kabinets
formateur om inlichtingen gevraagd-
Deze machtigde ons med,e te deelen, dat om
trent de samenstelling van het kabinet op dit
oogenblik nog niets vaststaan.
De journalistieke duim.
Het „Utr. Dagbl." zegt onder alle voorbehoud
te kunnen mededeelèn, dat het nieuwe ministe
rie-Limburg, indien de formatie gelukt, komen
zal met een voorstel tot integrale handhaving
van het Pauselijk gezantschap (dus geen accredi-
teering, en geen tijdelijk gezantschap).
De heer Dr. Lely schijnt,, volgens dat blad,
aangezocht te zijn voor de portefeuille van
Waterstaat en tot aanvaarding van die porte
feuille niet ongeneigd te zijn. De oud-gouverneur-
generaal van Ned.-Indië, de heer Van Limburg
Stirum is aangezocht voor de portefeuille van
Koloniën. Verder zou de heer Limburg de porte--
feuille Van Justitie nemen, de heer De Geer zou
blijven aan Binnenlandsche Zaken, terwijl prof.
Slótemaker de Bruine zou aangezocht zijn voor
de portefeuille van Arbeid-
Het „Volk" heeft vernomen dat, wanneer
het kabinet-Limburg tot stand komt, daarin
als Minister van Oorlog zitting zal hebben mr.
J. Wolfman, secretaris-generaal van het depar
tement van Oorlog.
Het „Vaderland" van gisterenavond komt
met het volgende verhaal
„Naar wij van roehts-politieke zijde vernemen,
is het zeker, dat het kabinet-Limburg, als het
tot stand komt, het gezantschap bij den Paus
zal handhaven. Alleen wanneer het dat doet,
kan het rekenen op de stemmen der Katholieken
De Christelijk-H storischen zullen dan tegen
stemmen en de Vrijheidsbonders ook, wanneer
althans het gezantschap te Rome zelf blijft.
De Vrijzinnig-Democraten en de Sociaal-Demo
craten hebben zich reeds tegen een extra-parle
mentair Kabinet uitgesproken. Mr. Marchant
handhaaft zijn oppositie ook tegenover een
kabinet-Limburg. In de sociaal-democratische
pers echter zijn reeds beschouwingen verschonen,
waaruit men kan opmaken, dat de Socialisten
wel bereid zijn onder zekere voorwaarden hun
oppositie op'te geven. Op het oogenbl k zoekt
men dan ook een oploss.ng door belangrijke
concessie aan de Sociaal-Democraten, welke
zich dan van hun kant bereid zouden verklaren
Voor hef gezantschap te stemmen
ge weet, wel dat wij als mensehen van 't land,
al wonen we ook aan zee, toch onzen landaard
behouden.
Ge hebt gelijk. Ja, die zee ik haat
haar steeds meer en meer, en iecleren dag gevoel
ik nog berouw onze goede stad te hebben ver
laten.
Zij gingen naar binnen en zetten zich aantalcl,
waar zij 'weldra in druk gesprek waren. Sedert
haar huwelijk toch had Jeanne haai' moeder
niet weergezien. Deze kende Roussel ternauwer
nood, daar zij hem slechts gezien had toen hij
voor zaken te Gayeux vertoefde en haar haar
dochter leerde kennen.
Jeanne sprak veel over haar echtgenoot,
en hun gélukkig léven in den eersten tijd, over
zijn vertrek naar zee, de eenzaamheid, waarin
zij zich toen had bevonden over de noodlottige
tijding van de schipbreuk en den dood van Rous
sel. Alleen de geboorte van Pierre, dien zij naar
haar man had genoemd, had haar hoop en moed
voor de toekomst -gegeven. Uit elk harer oogen
dan sprak haar afkeer van de zee, en de angst
dat, deze haar eenmaal ook haar zoon zou ont
rukken.
Voor dat zij naar bed gingen beschouwen
de twee vrouwen, langen tijd de kinderen, die
vreedzaam naast elkander in hetzelfde be-
liepen. Plotseling zeide de oude vrouw, terwijl
zij haar dochter scherp in de oogen zag
J (Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
