Verves JE PHOENIX" Tel. No. 68015. Stoomen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEUILLETON.
üe Plaatsvervanger.
Donderdag 4 Februari 1926,
No. 14471
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Internum»'mus! G8085 Postbus 39,
Abonnementen per 3 maanden f 2.70, per week 20 cent, iranco per
post 3.™ per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeïicht 10 ets.
A d v s r t. n t i 8 n 1—B regel» f 1.75, alk® r»gel daarboven 35 ni, 3 mts?
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden madadaelfogut 75 c par regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven wordtn op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
een band, voël of oog S 289 bi? doodf 100 bq verlies van eeu
Grati«g»ri8ioevaHenverzekering f 509 bij levenslange geheeie invaliditeitf 200 bij verlies van een kand, voet ol oog S 28U »q «ooa iïuu pq
Kqt^^^wMwfa.a«rrtl5havCTllUwn^«BMd«CTvtntCT.Da^^k.rinBwordt^.«borgJ dMT<>U.HoU.AlOTm.v.».b«pkSStoja
Buitenlandsch Nieuws.
PORTUGAL.
Poging tot r e V o 1 U t i c.
Radicale elementen hebben eergisteravond
getracht revolutie te maken. Zij poogden de
Gampolide-kazeme van de repttbl ikeinsche garde
te.Lissabon aan te vallen, maar deze poging
mislukte. Vóór de kazerne werden kolonel
Est.eVes en twee andere officieren, benevens
eenige burgers gearresteerd. In de stad bleef
het kalm.
Tegen het vallen van den nacht bezette een
groep revolutionairen Almada (aan den linker
Taag-oever) met zes kanonnen. Deze revolutio
naire strijdkrachten bestonden ui!, een groot
aantal burgers, benevens eenige officieren van
schietschool van Vanavas-Nofes. Hun aanvoer
der was majoor Lucardo Almeida, die tijdens
den oorlog in Engeland instructeur bij de zware
artillerie was.
De president der republiek bevond zicli met
den premier en den minister van oorlog in
Oporto, ter bijwoning van de feestelijkheden
ter viering van de revolutie, die op 31 Jan. 1891
uilbrak. De ministers van marine en buiten]
zaken' namen evenwel de leiding in handen,
sloegen hun hoofdkwartier op in de kazerne der
republikeinsche garde, en gaven aan de artille
risten van het fort St. George bevel het vum'
op de rebellen te openen.
Deze antwoordden met grauaalvnur en nadat
een 20-tal schoten gewisseld was, werd door den
invallenden nacht een eind aan het gevecht
gemaakt. Het vuren veroorzaakte groote op
winding onder de inwoners van Lissabon, doch
de orde bleef bewaard. Patrouilles republikein
sche gardisten dreven de menigte uiteen. Het
parlement bleef vergaderen en behandelde
onverstoord de loopende zaken.
De nacht verliep kalm, hoewel tegen drie uur
in den morgen, nog drie granaatkartetsen op
de stad werden afgevuurd. Hierdoor raakte een
huis in brand- De brandweer was evenwel op
haar post en het vu.ur was spoedig bedwongen.
De regeeringst,roepen omsingelden geleidelijk de
rebellen, die zich in de kerk van Almada ver
schanst hadden.
Ten slotte werden de inwoners van Almada
gewaarschuwd, hun woningen Voor negen uur
in den morgen Le verlaten, daar het de bedoeling
was de rebellen desnoods met zwaar geschut
te bestoken.
Deze bedreiging en de Wetenschap, dat zij
omsingeld waren, bracht de rebellen, die niet
meer dan 100 man sterk waren, er toe, zich
gistermorgen acht uur onvoorwaardelijk over
te geven, ook de leiders Marmins Jr. en luitenant
Lacorda.
De president die inmiddels met den premier
te Lissabon was teruggekeerd, deelde de pers
mede, dat men de situatie meester was en dat
de discipline op de vloo.., in tegenstelling met de
geruchten, onverminderd gehandhaafd was. Het
is verder volkomen rustig gebleven. Dat d« orde
in Lissabon zoo uitstekend is gehandhaafd,, is
niet alleen te. danken aan de prompte maat
regelen van de regeering, die terstond de stra
tegische punten bezette, doch ook aan den
bewonderenswaardigen geest onder de bevolking
tijdens het grauaalvnur van de rebellen. Dezen
hebnen ongeveer 30 schoten afgevuurd, waarvan
geen enkele d,e regeeringst,roepen in het fort Si.
George trof. Een zestal inwoners, waaronder een
kind, zijn door de schoten gewond, waarvan
een ernstig.
aan den Volkenbond heeft doen welen, dat zij
tegen uitstel der voorbereidende ontwapenings
conferentie geen bezwaar zal maken, op voor
waarde evenwel, dat. dit uitstel door de meer
derheid der deelnemende landen wordt ge-
wenscht.
In Engelsehe regeeringskringen betreurt men
het, dat, uitstel noodig wordt geachlterwijl
men de redenen die daarvoor worden opgegeven,
niet overtuigend acht.
DUITSCHLAND.
De Volkenbond.
In de Rijksdagcommissie voor de buitenland-
sche aangelegenheden werd heden met 18 tegen 8
stemmen, de rijksregeering gemachtigd, tol,
den Volkenbond toe te treden. Na aanhooren
Van de mededeelingen Van den minister van
Rinnenlandscbe Zaken, heeft de commissie er
geen bezwaar in gezien, dat de regeering ge
bruik maakt van de haar bij de wet van 28 No
vember 1925verleen.de machtiging, om Duitsch-
lands toetreding tot den Volkenbond aan te
vragen.
Naar Verluidt, heeft Streseinann in de com
missie voor de bnitenlandsche aangelegenheden
verklaart, dat, indien Duitschlands verzoek lij-
dig zal worden ingediend, het zoo spoedig mo
gelijk behandeld zal worden, zoodat reeds in
Maart de Volkenbond kan bijeenkomen, om over
de toelating te beslissen.
nen in verhoor genomen, ten einde het onderzoek
met den meest mogelijken spoed ten einde te
brengen. Dientengevolge wordt den Franschen
gedelegeerden belet de door hen noodzakelijk ge
achte vragen voor te bereiden. Indien men aldus
blijft handelen, is het waarschijnlijk, dat de
Fransche gezant te Boedapest, Clinchant, een
nieuwen stap bij den Hongaarschen premier
Bethlen zal moeten doen, ten einde de Hongaar-
sclie regeering aan haar beloften te herinneren.
Naar de Parijsche correspondent van de
„Vossische Zeitung" van goedingelichte zijde
verneemt, heeft de Fransche regeering een aan
tal belangrijke documenten in handen, waaruit
blijkt, dat de Hongaarsche valsch-francs-affaire
veel uitgestrekter is dan hel aanvankelijk scheen.
Uit deze documenten 'moet in de eerste plaats
de nauwe samenwerking tnsschen de Hongaar
sche en Duitsche Volkische kringen blijken. De
draden loopen, volgens deze documenten, van
Boedapest naar Berlijn, en Munchon. Als ver
bindingsman tnsschen de Hongaarsche en Duil-
sche Volkischen moet Gombos gefungeerd heb
ben. Door dit materiaal zouden de uiterste
Duitsche partijen in hooge mate' zijn gecompro
mitteerd.
jaar gevangenisstraf en tevens van de Rijksweer
worden uitgesloten.
Het Wetsontwerp is in de eindstemming met
167 tegen 137 stemmen aangenomen.
Het Duitsche linieschip „Schleswig Hol-
stein", dat in 1906 van stapel liep en aan den slag
in 't Skagerrak deelnam, is na grondige reparatie
opnieuw als vlaggeschip van den opperbevel
hebber der vloot, vice-admiraal Mommsen, in
dienst, gesteld.
Naar de „Frankf. Ztg." meldt, heeft het
•aantal werk.oözen in Weenen in de tweede helft
cler vorige maand de 100.000 overschreden.
Uit Berlijn Volgens mededeelingen door
de bladen van betrouwbare zijde ontvangen, is
het juist dat de rijksregeering de tariefs-verhoo-
gingén, welke door de rijksspoorwegen waren
voorgenomen, niet heeft aanvaard.
Binnenland.
RUSLAND.
T r o t ski bl U ft.
Over de meest, uiteenloopende economische
kwesties houdt Trotski in den laat.sl.en tijd onver
moeid redevoeringen en het blijkt intussehen,
dat zijn populariteit geheel is teruggekeerd. Ook
kan men in alle verslagen van zijn redevoeringen
kezen, dat hij overal met ovaties werd ontvangen.
Bij een der laatste redevoeringen wees hij er
op, dal 'hef. a.s. communisten-congres een der
belangrijkste gebeurtenissen voor Europa zal
zijn. Engeland zal vóór 1927 blootstaan aan een
ernstige maatschappelijke omwenteling. De ka
pitalistische bourgeois-regeeringen in Europa
sl aan op het punt. ineen te storten.
Dit staal, vast, doch het blijft de vraag, of
de communisten dan sterk genoeg zullen zijn,
om den toestand te beheerschen. Hij stelt in
tussehen de Russische ondervinding ter be
schikking van de bnitenlandsche communisten.
Het Po'itieke departement en d,e centra'e com
missie der communistische partij zullen speciale
ooilogsleuzen populair maken; terwijl instruc
ties zijn gegeven, om den achtsten Verjaardag
van het Ropde leger te vieren.
Trotski wijst er daarbij op, dat volgens zijn
meening niet alleen de jeugd, maar de geheeie
Russisch© bevolking in staat moet zijn, in tijd
van oorlog het vaderland te verdedigen, zoodat
het Roode Leger het machtigste zal zijn ter wereld
Hel zal niet alleen de verdediging tegen mogelijke
aanvallen op zich moeten oemen, doch ook onder
steuning 'verleenen aan het proletariaat van an
dere landen, in zijn strijd tegen hel imperialisme.
TURKIJE EN HET VATICAAN.
Een eoncordaa t.
De apostolische gedelegeerde, mgr. Notta, zal
morgen Vanuit Angora I e Gonstantinopel terng-
keeren. Naar van. officieele zijde Verluidt, heeft
hi j met den Turkschen minister van Bnitenland
sche Zaken, Tewfik Toesjdi bey, onderhandelin
gen aangeknoopt betreffende het tot stand bren
gen van een concordaat tnsschen den Heiligen
Stoel en Turkije.
De kabinetscrisis.
„De Tijd" schrijft: Tegenover beweringen in
sommige bladen o.a. in de „Voorwaarts van
Dinsdag als zou de poging van den kabinets
formateur van katholieke zijde binnenskamers
tegenwerking ontmoeten, kunnen wij verzeke-
i, dat. een verbod der katholieke Tweede
Kamerfractie aan welk katholiek ook om in het
abinet-Limburg zitting t.e nemen niet bestaat.
Integendeel zijn vobr zooverre in parlemen
tairen kring bekend is eene uitzondering daarge
laten alle vooraanstaande leden der fractie
vóór het welslagen van een kabinetsformatie
door mr. Limburg en voor medewerking van
enkele katholieken in dat kabinet.
H e t
DE ONTWA PEN IN GSCONF ERENTIE.
Geen bozwa r e n t e g en nils t e 1.
De Amerikaansehe gezant te Bern beeft ter
kennis van het secretariaat-generaal van den
Volkenbond gebracht, dal de Vereenigde Staten
geen bezwaar hebben tegen het uitstellen van de
Voorbereidende ontwapeningsconferentie.
De diplomatieke correspondent Van de „Mor
ning Post" verklaart, dat de Engelsehe regeering
10)
Pierre kwam niet te voorschijn eer het avond
eten was opgedischt. Hoezeer zijn gelaat ook
veranderd was, Jeanne noch hare moeder waren
hiervoor opmerkzaam genoeg om dit te bemer
ken, en toch scheen het of de knaap in eenige
uren Verscheidene jaren verouderd was.
Voor dat hij zich naar bed begaf, zeide bij tot
Jeanne, mei een slem, die zij niet van hem ge
woon was
Moeder, ik ben vast besloten, met de volgende
vischvangst naar Newfoundland mee te gaan.
Tracht niet mij hier van terug te honden, want
ge zult het toch niet gedaan krijgen. Ik moet
heengaan en ik bid u moeder, lal,en wij er niet
Verder over spreken.
Verschrikt en verwonderd, keek Jeanne hem
aan doch hij omhelsde haar en ging heen vóór
zij den tijd had gehad iets te zeggen.
HONGARIJE.
,o n d e r z o e k" d e r H o n g a a r a c h e
politie.
De correspondent van de „Matin" te Boeda
pest seint, dat de Hongaarsche autoriteiten de
samenwerking met de Fransche gedelegeerden
in de valsche-munters-affaire zeer eigenaardig
opvatten. De samenwerking als zoodanig is wel
iswaar een voldongen feit, doch de aan de Hon
gaarsche politie verstrekte instructies zijn van
dien aard,, dat een negatief resultaat ontwijfel
baar Vaststaat. Zoo vinden o.a. de verhooren
plaats, zonder dat de Fransche gedelegeerden
tevoren worden gewaarschuwd. Dagelijks worden
door de Hongaarsche politie acht tot, 'tien perso-
CHINA.
Nieuwe gevochte n.
De strijdkrachten Van den opperbevelhebber
der Zuid-Ghineesche troepen, Woe-Pei-foe, en die
van den toepan (civiele gouverneur) der provin
cie Honan, zijn in levendigen strijd met, elkaar
gewikkeld ten Noorden van Sien-Yan-tsjou. i
M oakouo n d e r ban d e 1 t m e t T s j a n g.
Baar uit Mosiou wordt gemeld, heeft de
Sovjet,-regeering besloten den Russischen ge
zant t.e Peking', Karachan, naar Moekden te
zenden, ten einde met. den opperbevelhebber der
Moekdensche strijdkrachten, Psjang-Tso-lin, on
derhandelingen aan te knoopen.
ALLERLEI.
Uit Berlijn 'Naar uit Kowno aan de „Deut
sche Allgemeine Zeitung" wordt gemeld, zon
Polen voornemens zijn ajan het gebied van Wilna
een soort zelfbestuur te verleenen, ten einde d
thans tnsschen Polen en Lithauen bestaande
tegenstellingen 'te verzachten.
Uil Berlijn Naar uit. Parijs wordt gemeld
nemen de Franseh-Duii .sche economische onder
handelingen een gunstig' verloop. Men hoopt
dan ook reeds in den loop der aanstaande veer
tien dagen tastbare resultaten te kunnen berei
ken
Uit. Philadelphia De conferentie tnsschen
mijneigenaars en mijnwerkers der Amerikaan
sche anthraciet,mijnen, bijeengeroepen ten einde
zoo mogelijk tof een beëindiging der staking te
komen, is mislukt. De staking duurt derhalve
voort,.
-Uit Berlijn De bespreking over de wijzi
ging' van het militaire strafwetboek heeft gister
in den Rijksdag een uitvoerig debat, uitgelokt.
Volgens dit. voorstel der commissie zullen offi
cieren en soldaten, die tot een duel overgaan,
uitdagen tot een duel, of daarbij bun medewer
king verleenen strafbaar zijn met ten hoogste 2
Nederland en Duitschland.
De commissie van buitenlandsche zaken van
den Rijksdag heeft heden haar goedkeuring
gehecht aan bet supplementaire veidiag an A>
November 1925 betreffende het Duitsch—Neder-
landsch handels- en scheepvaart,verdrag van 31
December 1851 en aan de DuitschNederland-
sche tarief- en credietovereenkomst van 26 No
vember jl.
Handelsverdragen.
Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
deelt mede, dat de heer C. O. van der Plas, Con
sul der Nederlanden te Djeddah, zich binnenkort
zal begeven naar Abessynië en Yemen (Zuid-
Arabië) ter bestudeering van de mogelijkheid
van een uitbreiding der handelsbetrekkingen
tussc-hen Nederland en deze beide landen.
Aan den heer van der Plas is de opdracht
verstrekt om eventueel de sluiting van handels
verdragen voor te bereiden.
4213 6
De politieke lsmael.
De A.-R. „Rotterdammer" driestart
Zou een politicus zich in de laatste jaren meer
geblameerd hebben dan Mr. Marchant
Die vergooit nu letterlijk zijn poliLieke repu
tatie. Het wordt een reeks van staatkundige
blunders. En al luider roept men aan allen kant
als er een is, die alleen zijn eigen partij zoekt en
in de partij zich zelf, dan is het deze man van de
democratische allures.
Zijn reputatie had toch al veel geleden. De
vrijzinnig-democraten, die aan Bos en Drucker
herinnerden, waren achteraf geraakt en de leiding
hing er niet op vooruit. Denk slechts aan de volte
face ten aanzien van 4e landsverdediging.
Maar op II November deed Mr. Marchant een
fijnen politieleen zet. Hij, de minister-slachter,
richtte een waar bloedbad aan. Hij kogelde alles
omver.
Wat een voldoening 1
En als bij spoedbestelling kreeg hij het hono
rarium thuis kabinetsformateur.
VIII.
Mevrouw Breton verkeerde in een koorts
achtige onrust en liep zenuwachtig haar boudoir
op en neer voor haar, die zoo zeiden den stoel
verliet, was dil wel iets' buitengewoons. Hoewel
hare dochters in liaren angst deelden, deden zij
toch al het mogelijke, om haar te Verstrooien en
op te beuren, doch zonder dit doel te bereiken.
Hij moet nu spoedig' hier zijn zeide zij einde
lijk. Als hij een goed nummer had getrokken, zon
hij reeds lang teruggekomen zijn. O, mijn God
welk een beproeving 1
Het was het tijdstip der loting en André moest
hier ook aan deelnemen. Hoe gelukkig gevoelde
liij zich dien dag, die hem tot man zoude maken.
Voor zich zeiven zou hij niets liever gewild heb
ben dan in militairen dienst te treden, maar hij
wist dat zijn ouders daar zeer bedroefd over zou
den wezen en hij beminde hen te veel, dan dat
hij iets zou wenschen hetgeen hun smartelijk
kón Vallen. Hij wist ook dat men aan een plaats
vervanger had gedacht, maar bij dit denkbeeld
begon zijn bloed le koken.
Eindelijk hoorden zijn ouders en zusters hem
de deur open doen en haastig zijn wandelstok in
dé standaard zetten. Het hart zijner moeder klop
te hoorbaar toen hij, met opgewonden gelaat en
de bruine krullen geheel in wanorde binnen trad-
Oe,, wat is het hier warm, riep hij uit, 't. is om
'te stikken.
En Mevrouw Breton durfde niet meer
vragen. Het was een critiek oogenblik, zij was
een onmacht nabij. André wist niet wat te zeg
gen.
Maar verklaar je dan toch Zie je niet hoe je
mi j martel f
Welnu, lieve moeder, antwoordde André op
leederen toon, ik vrees dat ge niet tevreden zult
zijn 1
Hebt ge een slecht nummer getrokken
Ja, moeder, ik heb voor vijf jaar dienst ge
trokken
Voor vijf jaar
En d,e arme vrouw viel op de sofa in zwijm.
Allen verdrongen zich om haar lieen en barstten
in jammerklachten uit. Deze droefheid van zijn
zoo geliefde huisgenooten ziende kon André zich
niet meer bedwingen en brak ook in tranen uit.
Den geheelen avond was er van niets anders
sprake. Tóen de heer en mevrouw Breton samen
heengegaan waren, hadden zij een gesprek dat
tot diep in den nacht duurde en den volgenden
morgen werd André bij zijn vader geroepen.
Mijn zoon, zeide deze, ge zult. beseffen lioe diep*
wij het betreuren dat ge zoo'n slecht nummer hebt
getrokken. Door uwe studiën Voor een zoo langen
tijd af te breken, zoudl. ge deze later niet, meer
kunnen hervatten. Het krijgsmansleven zon dan
het eenige zijn wat er voor je overbleef, maar
de toestand der gezondheid van je moeder, doer
daar niet aan denken. Wij hebben dus besloten
een plaatsvervanger voor je te betalen, en wel
mogen wij God dankbaar zijn dat onze positie
ons dit veroorlooft.
Zooals u goeddunkt vader, ik zal dan van mijn
droombeelden afzien en u gehoorzamen en geloof,
dat ik n zeer dankbaar ben voor de liefde, die u
mij betoont, en die ik zooveel in mijn vermogen is
zal trachten waardig te worden.
Toen Andre echter alleen was weende hij bitter.
Geen soldaat te mogen worden was hem een waar
verdriet, maar de vrees om zijn moeder leed aan
te dóen, hielp hem het denkbeeld, een plaatsver
vanger te krijgen, verdragen.
Het is waar, zeide hij tot. z:ch zeiven, de toe
komst .die voor mij ligt, is niet zonder aantrek
kelijkheden mijn vader is rijk en daarbij gevoel
ik mij sterk en vrij goed ontwikkeld ik houd er
mij dan ook van overtuigd, wel door d,e wereld le.
zuilen komen, al is de loopbaan die ik beginnen
zal, ook niet die, welke ik voor mij gekozen zou
hebben.
En met een zucht keek hij naar oen, boven zijn
werktafel opgehangen, schilderij, een zeegezicht
voorstellende.
IX.
Zoodra het eenmaal was vastgesteld dat Andre
een plaatsvervanger zou hebben, dacht mevrouw
Breton terstond aan Pierre en schreef zij den vol
genden dag een langen brief aan Jeanne, waarin
zij zich beriep op het feit dat een zoo langdurige
afbreking zijner studies, de vooruitzichten van
haar zoon zeer zoude benadeelen en verzocht zij
haar, of Pierre, als eenige weduwzoon vrijgesteld
van dienst, geen lust zon hebben om, in plaats
van liet zoo gevaarlijke bedrijf van visscher in
den krijgsdienst te I reden en Andre te vervangen.
Wordl vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSÜHE COURANT