DM.&BLAB WBOÏÏ* SGHSEDMm
WEEK-REVUE.
DITJES EN DATJES.
49ste Jaargang.
Zaterdag 6 Maart 1926
No. 14497
Gratis-Ongevallen verzekering t 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 290 bij verlies van een hand, voeê el oog f 200 bij dood f 100 bg verlies van een
duim; 160 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De verzekering wordt pcwaarbortfd N H*>U bank Sch»»d»«»
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
TWEEDE BLAD.
Gemengd Nieuws.
Kerknieuws.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 68085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post f3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
Advertent iini 15 regel* f 1.75, elk* r*gsi daarboven 35 ot, 3 inael
plaatsen wordt 2 maai berekend. Inge zouden msdfcdeeliagsu 75 c p*r regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Binnenland.
In zake de crisis is er in de laatste dagen wel
weer heel wat gebeurd. Daar hebben we
allereerst het onverwachte fiasco van Mr. Lim
burg, den kabinetsformateur, kort nadat hij
blijkens een comminiqué met de samenstelling
van zijn kabinet gereed dacht te zijn. De om
standigheden der mislukking staan thans vrijwel
vast. Het kabinet, waarin o.a. 2 R.K. en 2 G.H.
zitting zouden hebben, had o.a. de handhaving
van het gezantschapbij den Paus in het regee-
ringsprograin opgenomen. Daarin hadden alle
aspirant-ministers bewilligd, dus ook de C.H.
heeren De Geer en Slolemaker de Bruine, maar
toen aan den laatste duidelijk werd dat het de
bedoeling was om met de doorvoering van dat
program-punt te staan of te vallen, weigerde hij
zulke consequentie. Waarmee Mr. Limburg's
pogen mislukt was.
En de Kamerzitting, waarin het S.D.-voorstel
tot Kamerontbinding behandeld werd, bracht al
evenmin uitkomst, gelijk trouwens te verwach
ten was alle andere partijen waren tegen het
voorstel, keurden door samenloop van omstan
digheden het geen woord waard, wat eigenlijk
weinig beleefd maar verdiend was. Natuurlijk
zou het S.D.-idee ons ook niet gebaat hebben
de A.R. en C. II. zouden na een verkiezingsstrijd
wat verloren hebben aan de Kerstinnen de S.D.
zouden misschien iets gewonnen hebben, maar
dat alles bracht toch geen wezenlijke wijzigingen
in de machtsverhoudingen.
De tweede helft van de week heeft ons ein
delijk het langverwachte kabinet gebracht in
een samenstelling even lauw als richting
loos. Extra-parlementair of te wel, visch noch
vleesch. Enfin, we zullen het er mee moeten doen.
In ieder geval is het beter wat als niets en hel
armzalig figuur dat we tegenover het buitenland
sloegen is tenminste voor een deel gered, 't Zou
ons echter een lief ding waard zijn, indien we nu
reeds konden weten, hoe of het nageslacht zal
denken over de z.g. Christelijk-Historischen, die
een christelijke regeering vermoordden, omdat ze
meenden d#l het tegen hun beginsel was, terwille
van het landsbelang nog wel, een vertegenwoordi
ger te zenden naar het wereldcentrum dat Vati-
caan heet.
Intusschen is nu de R.K. Staatspartij van coali
tie- en regeeringsbanden bevrijd, wat de inner
lijke eenheid ongetwijfeld ten goede komt, zoo
dat ook deze leelijke zaak nog een gunstige
zijde heeft.
Erg is, dat deze crisis nu ook nog het ambtelijk-
politieke leven van een bekwaam man gebroken
heeft. Mr. Limburg, de kabinetsformateur, hoe-
Wel Vrijz. Dem. is door den leider van de Vrijz.
Dem. Kamerfractie op de meest ellendige school
meesterachtige wijze behandeld en berispt,
V erwording.
Toen we de vorige maal iets schreven over de
verschrikkelijke wantoestanden bij tte Duitsche
rechtbanken waar onrecht troef is, hadden we
niet gedacht, dat een teekenend feit deze onge
lukkige gesteldheid zoo spoedig schrijnend scherp
zou, illustreeren.
Wij bedoelen het schandaal van rechter Jur
gens uit Berlijn, die eindelijk gekomen is öp de
plaats waar hij en vele van zijri collega's thuis
hooren in de gevangenis Wat de musschen van
de daken floten daar kon tenslotte de politie,
zelfs in Duitschland de ooren niet voor sluiten.
Jarenlang, zoo schrijft de Duitsche pers, heeft
Jurgens over beklaagden vonnissen geveld, ter
wijl hi j zelf een der gevaarlijkste misdadigers was.
Het opzienbarendste bij deze heele geschiedenis
is, dat deze rechter, in weerwil van alle geruchten
die sedert lang in omloop waren, toch voortdu
rend promotie heeft gemaakt en nog onlangs tot
een der hoogste rechterlijke ambten bij het Staats
gerechtshof tot bescherming der republiekwerd
benoemd.
Tijdens den oorlog had hij tot taak de spion-
nage te bestrijden en diegenen te vervolgen,
die inbreuk maakten op de wetten betreffende
de voedselvoorziening. Zelf' overtrad hij laatst
genoemde verordeningen evenwel zonder op
houden Indien de een of ander van zulk een
overtreding door Jiirgens kennis kreeg,liet hij
den betreffenden persoon in zijn kwaliteit van
bestrijder der spionnage naar het front zenden
en adviseerde den Generalen Straf den ongelukki
ge op een post te plaatsen, die zóó gevaarlijk was,
dat hij het naar alle waarschijnlijkheid niet zou
om het maar eens zachtjes uit te drukken. Mr.
Marchant is gewend om met een onsympathiek
politiek mondwatertje te gorgelen en wie hem dan
te kort langs het lijf loopt,nou, enfin, die
moet maar oppassen. Mr. Limburg heeft zich de
behandeling niet laten aanleunen, nam ontslag
als lid van de partij, bedankt als afgevaardigde
van de Prov. Staten en houdt daarmee op lid
te zijn van Ged. Staten van Zuid-Holland,
in welk college deze bekwame persoonlijkheid
zeer gewaardeerd werd. Dat hij moet vallen,q,
is erg, maar dat hij struikelt over een politiek
figuur van het kaliber-Marchant, is wel uiterst
bedroevend. Intusschen loopen er geruchten dat
Mr. Limburg benoemd zal worden tot Staats
raad.
Als het kalf verdronken is, dempt men de
putin Rotterdam. Nu drie menschen
midden in de stad en op klaar-lichten dag in de
vlammen omkwamen zijn B. en W. ineens
overtuigd geraakt, dat het brandweermateriaal
verouderd is en stellen ze voor om in plaats van
de niet meer bij te lappen „stoomwagens"
fabrikaat 1905 vijf motorspuiten aan te
schaffen en een motorwagen met mechanische
laddersinstallatie. Het komt n.l. wel eens voor,
zoo lezen we in de stukken van B. en W. dat de
stoomwagens, op het terrein van den brand aan
gekomen, nog geen water kunnen geven, omdat
er nog niet voldoende stoom is
En nu de betreffende commissie aan 't rekenen
ging, kwam deze waarachtig tot de conclusie,
dat de aanschaffing van motorwagens. tot
bezuiniging zal leiden, omdat deze minder aan
onderhoud en bediening kosten. Rotterdam is
de tweede stad van Nederland in zielental. Wist
u dat
Den Haag verheugde zich dezer dagen in de
bijzondere belangstelling der wereld door de
rechtszaak tegen de Hongaarsche valsche mun
ters. Die kerels boften niet dat ze hier berecht
werden, waar men zich aan hun „vaderlandsche
motieven" al weinig gelegen liet liggen. Ze
kwamen er zeker niet zoo genadig af als die
andere valsche munters, die de werelden vooral
ons landje overstroomd hebben met mark- en
andere biljetten, vaak tegen hoogen prijs in
belaling gegeven, en die tenslotte nog niet
de waarde van behangselpapier bleken te bezit
ten. Dat waren echter officieele valsche munters
en ze bleven dus eerzame burgers of hoogstaande
excellenties.
Buitenland.
Dr. Pijnloos is op de flesch U kent hem toch
wel uit de Kukirol-advertenties Hij zou de
menschen voor goed van hun eksLeroogen ver
lossen en wist, door reusachtige reclame aan
vankelijk succes te behalen, niet voor de
eksteroogen, maar voor zijn portemonnaie. Zijn
reclame deed een ieder naar „Kukirol" grijpen
want een gemarteld mensch, grijpt elke kans op
genezing aan, maar toen bleek, dat Kukirol al
juist zooveel waarde had als al die andere onfeil
bare middelen en wel een plakje eelt verwijderde,
zonder den eksteroog den hergroei te beletten,
toen ging het mis met Dr. Pijnloos en de intus-
overleven.
Na den oorlog was hij dan ook een der meest
gehate personen. Oorspronkelijk werd hij ge
arresteerd, doch op grond van de bepalingen
der amnestiewet weder in vrijheid gesteld en
overgeplaatst. Jaren aaneen werden toen de
eommunisten door hem vervolgd, waarbij hij
snelle promotie maakte.
Thans blijkt echter, dat hij niet alleen in
braken heeft gefingeerd en zich op grond daar
van de verzekeringssommen heeft, laten uitbe
talen, doch bovendien dat hij zich in meer dan
zestig gevallen aan oplichting heeft schuldig
gemaakt.
De bladen spreken nu van „het schandaal".
Het was beter geweest, dat zij er tevoren over
geschreven hadden. Niet deze arrestatie ver
oorzaakte het schandaal, maar hetgeen er aan
vooraf ging, was reeds een schandaal evengoed
als het een schandaal blijft, dat er nog meerdere
Jürgens-karakters in de Duitsche rechtbanken
zetelen.
Het is te wenschen voor de jonge republiek,
dat zij de kracht zal vinden deze wondeplekken
uit te snijden, want waar geen recht is, is on
rust, haat en vijandschap en ieder rijk, dat zoo
in zichzelf .verdeeld is, zal ten gronde gaan.
Als bijzonderheid meldde deze week „de Stan
daard", dat de Nederduitsch Hervormde predi
kant te Thesinge ds. K. Hendriks, aan de uni
versiteit te Groningen is bevorderd tot arts. Hij
is dus nu dokter-dominee, mischien als zoodanig
wel een unicum in ons land. Tevens, voegt liet
blad er fier bij, bezit hij akte boekhouden.
Wij hebben alle respect voor deze prestaties
van genoemden dominee, ook omdat we weten
hoe zwaar tegenwoordig het arts-examen is,
maar we vragen ons niettemin critisch af, of
schen opgerichte groote fabrieken in Duitschland
hadden niets meer te doen.
De wereldbol heeft ook zijn eksteroogen die
akelig steken, branden en kwellen kunnen Ma
rokko, Syrië, China, Rusland, Italië.
En er komen ook wel eens kwakzalvers naar
voren, die voorgeven, dat ze den wereldbol van
zijn eksteroogen genezen zullen, maar dikwijls
worden die dokters nog meer Lot last, dan de
ziekte, die ze genezen zouden. Denken we slechts
aan een Mussolini, Primo de Rivera, Feng, de
,,christen"-generaal, die zijn volk aan den bolsje-
wistischen kolos wilde overleveren
De dictator van Moekden maakt daarvan ge
bruik cn werkt, samen met zijn vroegeren vijand
Woe-Pei-foe om heel China onder hun macht,
te brengen, 't Zijn geen zoete jongens, maar na
den voortdurenden burgeroorlog van de laalsle
jaren mag men voor dat groote rijk toch wen
schen, dat er eindelijk eens iemand opkomt, die
in sLaat is om te „regeeren". Dan toch nog beter
één dictator voor heel het land, dat dan iedere
provincie, iedere< stad een eigen gouverneur en
een eigen leger (lees rooverbende) heeft, die
de bevolking terroriseert en uitzuigt.
In Frankrijk is nog steeds geen oplossing voor
de financieele crisis gevonden. De regeerings-
voorstellen otn het budget in evenwicht te bren
gen zijn door de Kamer met haar cartel-meerder-
heid grootendeels verworpen, maar door den
senaat, waar het cartel in de minderheid is, aan
vaard. Nu. moet de regeering weer met haar voor
stellen naar de kamer terug. Wordt het een spel
van kastje en muurtje 't Lijkt er op, al wordt
ernstig naar een compromis gezocht.
De kwestie om de raadszetels van den Volken
bond is ook nog niet opgelost en zal ook moeilijk
op te lossen zijn,omdat voor een besluit volstrekte
eenstemmigheid vereischt wordt, terwijl voor
alle tot heden gedane voorstellen zich reeds
tegenstemmers hebben aangemeld.
Dat gekrakeel belooft wat voor den tijd, dat
we de Vereenigde Staten van Europa krijgen. We
zijn echter zoo ver nog nietvoor we daaraan
toe zijn, zullen we nog wel eens nieuwe zetels
noodig hebben.
Een nieuwe religie. Dat de ver
splintering van de Amerikaanschc godsdienstige
sekten steeds grooter wordt blijkt wel uit een
bericht in de „Daily Herald" waarin melding
wordt gemaakt van een nieuwe religieuze ge
meenschap, die als schutspatroon en martelaar
den voormaligen burgemeester van Cork, Feren-
ce Mc. Swiney vereert. Zij bouwen hunne tem
pels in den vorm van Mohammedaansche mos
keeën en aan het altaar zullen zij een soort offer-
mis invoeren, echter niet met wijn, maar met
koffie.
Mensch of dier? Een rijke Engelsche
dame, zoo meldt „TheMonth" van Londen, wier
vermogen 600.000 pond st. bedroeg, heeft in
haar testament 45.000 pond st. aan haar ver-
deze dominee zijn aanstelling kreeg en zijn
rijks-toelagen ontvangt om voor boekhouder eii
arts te studeeren.
Veel vrijen tijd zal ds. hebben, mompelt men
misschien.
Goed, maar mag een dominee veel vrijen tijd
hebben
Hebben onze geestelijken zooveel ledige uren,
dat ze colleges kunnen loopen
In geen geval
En zou de gemeente van een dominee minder
behoefte aan geestelijken bijstand hebben, dan
de parochie van een Roomschen herder
Een bevestigend antwoord is niet eens noodig.
Ook de protestanten zullen dikwijls hunkeren
naar een geest-, en hartverheffend woord, ook
zij zullen hongeren naar onstoffelijke spijs, doch
zij zijn vervreemd van hun geestelijke leids
lieden, omdat die zelf doolden in modernisme
en steenen gaven voor brood. De „moderne"
dominees hebben hun kerken leeggepreeklde
catechisaties laten verloopen en hun spreekka
mer ligt immer verlaten.
En daarom hebben zij vrijen tijd.
Want het geval van ds. Hendriks is niet zoo
zeldzaam, al zijn de omstandigheden het wel
in vele plaatsen, vooral in de Noordelijke pro
vincies studeeren dominees voor meester in de
rechten, voor accountant, enz. Promoties in
de rechten zijn al vast geen unicum meer, evenals
het vaak voorkomt, dat zoo'n advocaat-dominee
heel kalm als curator het faillissement van een
zijner gemeentenaren bereddert.
Is het te verwonderen, dal er zoovele aan ons
ontnomen kerkgebouwen, van hun ouden
luister beroofd, langzaam bouwvallen worden
en aldus triest in beeld brengen het tragisch ver
val van het eens zoo machtige Calvinisme
wanten en vrienden, 9000 pond st. aan eenige
weldadige instellingen, terwijl de rest, zijnde
546.000 pond st. werd vermaakt aan vereenigin-
gen tot bescherming van dieren. Hoewel de be
scherming van dieren tegen de hardvochtigheid
van vele menschen een edel werk mag genoemd
worden, moet men toch aannemen dat., waar in
vele landen de kinderen aan ondervoeding en
tering lijden, waar duizenden van honger omko
men, een dergelijke bevordering van dier boven
den mensch, werkelijk verontwaardiging wekt.
De overleden Engelsche was zéker niet katholiek.
Het is wel teekenend, dat daar, waar de gods
dienstzin afneemt, de zoo hoog geprezen menscli-
lievendheid dikwijls overgaat op de dierenwereld.
Een nieuw veemmoord-geval.
Naar de B.Z.M. mededeelt te hebben vernomen,
houden de bevoegde autoriteiten zich met een
nieuw veenmoordgeval bezig, waarbij het echter
slechts poging tot moord betreft. De sergeant
Gadicke, die in 1923 lid v. de „Zwarte Rijksweer"
is geworden en tegen wien de verdenking was
gerezen, dal hij zich aan legervoorraden had
verrijkt, moet in een fort in de nabijheid van
Küstrin door soldaten der „Zwarte Rijksweer"
zijn neergeslagen, zoodat gij bewusteloos is
blijven liggen.
De kwestie-Dr. Geelkerken.
De Synode heeft gistermiddag in comité-
generaal het rapport van de kerkrechtelijke
commissie besproken.
Het rapport beslaat. 32| bladzijden druks en
de conclusies bijna 3 bladzijden.
Na de mededeeling der conclusies komen de
rapporteurs, Dhn. dr. K. Dijk, dr. J. Ridderbos
en dr. J. Thys, tot het volgend besluit
le. aan dr. Geelkerken de volgende verklaring
ter onderteekening voor te leggen
Ondergeteekende, kennis genomen hebbende
van de uitspraak der Synode
„dat de boom der kennis des goeds en des
kwaads, de slang en haar spreken en de boom
des levens naar de klaarblijkelijke bedoeling
van het Schriftverhaal van Genesis 2 en 3 in
eigenlijken of letterlijken zin zijn op te vatten
en dus zintuigelijk waarneembare werkelijkheden
waren en dat derhalve de meening van dr.
Geelkerken, als zou men disputabel kunnen
stellen of deze zaken en feiten zintuigelijk waar
neembare werkelijkheden waren zonder met
het in art. 4 en 5 der Nederl. Geloofsbelijdenis
beleden gezag der Heilige Schrift in strijd te
komen, moet worden afgewezen"
verklaart zich aan deze beslissing te confor-
meeren en het Schriftverhaal van Gen. 2 en 3
naar zijn in de uitspraak der Synode aangegeven
zin zonder eenig voorbehoud te aanvaarden en
ten grondslag te leggen aan wat hij in dezen zal
leeren
2e. aan dr. Geelkerken mede te deelen, dat
zijn beslissing in zake de onderteekening dezer
verklaring door haar binnen den tijd van 4
dagen wordt tegemoet gezien.
Als deze conclusies door de Synode worden
aanvaard, zal dus ds. Geelkerken moeten her
roepen.
De vorige week Zondag zijn er in de drie voor
naamste steden van ons larid door de S.D.A.P
groote meetings gehouden voor Kamerontbin
ding. Met het doodvonnis over dit zinneloos idee
in 't zicht mocht men, gedachtig het spreek
woord als een kat in 't nauw zit, doet zij rare
sprongen, niet veel fraais van de uitvoerders
dezer vertooningen verwachten.
Dat het echter zoo beneden peil zakte, had
zelfs de grootste pessimist niet durven droomen.
Daar "stond nu de bloem van de S.D.A.P.
oj) de spreekgestoelten, de besten van de besten,
in futlooze erbarmelijkheid te oreeren om ten
slotte met wat ordinair geschimp een applausje
af te smeek en.
Hadden ze maar kloek ronduit bekend we
hopen op een heibeltje om den gang er weer in
te krijgen, men had er genoegen mee kunnen
nemen eerlijkheid duurt het langst. Nu werd
het een afzichtelijk gewurm, om het gezond ver
stand der arbeiders, voor zoover nog aanwezig,
in de luren van leugenspinsels te leggen.
Als succesnummer stond overal op het pro
gram Col ij n zal door den modder gesleurd wor
den. Dat moesl de stemmin^er in brengen. Laag
gelaster tegen een afwezige.
De roode leiders zijn niet kieschkeurig in hun
middelen, maar het zal hun toch geraden zijn een
andere Schlager te zoeken. Ook de „bewusten
lezen misschien nog wel eens de krant of hooren-
mogelijk een gesprek of een rede van een „on
bewuste" zoodat ze langzamerhand op de hoogte
kunnen komen van het financieel geploeter in
België, Frankrijk, Hongarije, enz. (waar geen
Colijn was om de boel te redden) en het tot hun
ware bewustzijn kan doordringen, dat Dij een
indeeling der politici in boeven en rechtvaardi
gen, minister Golijn niet bij de eerste groep thuis
hoort. Msl.
