Verven JE PHOENIX" Tel. Ne. 08015. Stoomeo
Kasteel „Het Onweersnest."
DAGBLAD WOOD SCHIEDAM
OMSTREKEN,
FEUILLETON.
49ste Jaargang.
Vrijdag 2 Juli 1926.
No. 14595
Bureau s K O E M A R K T 4. Telefoon Intereommunaal 68085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbeiicht 10 ets.
Advartentilni 15 regel* f 1.75, «Ik* regel daarboven 35 ut, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mariedeelingsn 75 e per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Ongevallenverzekering 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 209 Mj verlies van een hand, voet of oog f 200 doodf 100 bij verlies van eeo
duim; f 60 bij verlies vaneen wijsvinger; 115 bij verlies van eiken anderen vinger.Da verzekering wordt gewaarborgd door N.Moll. Algrero. Vers, bank Schiedas»
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Handels- en kantoorbedienden.
De Algem. Neder!Bond van handels- en
kantoorbedienden heeft zich onlangs tot den
voorzitter van den raad van ministers gewend
met een adres over de oudere bedienden. Daarin
werd gezegd, dat deze in het bedrijf als regel
geen plaats meer zullen kunnen krijgen en ver
zocht werd, maatregelen te treffen, dat door
verdisconteering van de aan hen te verstrekken
ondersteuning, #en sommetje voor hen beschik
baar zou worden gesteld, teneinde hen in de
gelegenheid te stellen, een zelfstandig bestaan te
vinden of als filiaalhouder, enz. op te treden.
Minister De Geer heeft den Bond thans meege
deeld, dat de regeering tot haar leedwezen den
gevraagden steun niet kan verleenen. De reden
daarvan ligt in de consequenties ten opzichte
van andere groepen, die wegens maatschappe
lijke en economische veranderingen zijn achterop
geraakt, welke consequenties de regeering niet
zou kunnen aanvaarden.
I)e Eleetrisclie.
Een reiziger meldt, dat de sneltrein, die eer-
gistermiddag half-vijf uit Den Haag is vertrok
ken, onder Sehiebroek 20 minuten heeft stilge
staan, wegens mankement aan de remmen.
Volgens een tweeden reiziger was de wagen warm
gelpopen.
Een derde reiziger schrijft, dat de trein, die om
half zes uit Den Haag moest vertrekken, dit niet
heeft kunnen doen wegens een lekkage in de
luchtleiding.
Het oefeningseskader.
Blijkens bij het dep. van marine ingekomen
telegram is het oefeningseskader gisteren uit
Kiel vertrokken 'ter voortzetting van de oefe-
ningsreis naar Göteborg.
Een Wolff-telegram uit Kiel bericht nog, dat
een dichte menigte het scheidende eskader een
hartelijke afseheidsovatie bracht.
Het It. K. Werkliedenverbond en de Engelseke
mijnwerkers.
Eergisteren heeft liet bestuur van het R. K.
Werkliedenverbond met vertegenwoordigers van
de bij het Verbond aangesloten vakbonden ver
gaderd, ter bespreking van liet verzoek om steun,
rechtstreeks ontvangen van :1e Engelsche Mijn
werkersfederatie.
Bleek aldus het bericht in de Katholieke
bladen uit de besprekingen zeer duidelijk
sympathie voor de strijdende mijnwerkers en
was er dus een sterke neiging om te steunen, de
vergadering meende in een dergelijke aangelegen
heid van internationale beteekenis geen besluit
te mogen nemen, indien het verzoek niet gedaan
werd via het Internationaal Christelijk Vak
verbond en zoo mogelijk door tusschenkomst
van de Engelsche Nationale Centrale.
Besloten werd, het volgende telegram te zen
den aan de Engelsche Mijnwerkersbond.
„De Centrale der Katholieke Vakbeweging
m Holland, in vergadering bijeen met veitegen-
Vvoordigers der aangesloten bonden, besprekend
uw verzoek om steun voor de in strijd zijnde
kameraden, geef u dringend in overweging
u te wenden tot het Internationaal Christelijk
Vakverbond, fJtrecht, Holland."
Het bestuur van het Verbond heeft zich verder
reeds niet het bestuur van het Internationaal
115)
Toen zij Gapitola's stem hoorde, opende zij de
deur en vloog haar met uitgestrekte armen te
gemoet.
O, mijne vriendin, mijne dierbare Capitola
riep ze, de Hemel zendt mij u. Er ik, ongelukkige,
wilde twijfelen aan de Voorzienigheid. O, gij
gij zult mij redden God ontfermde zich mijner,
'oen Hij u naar mij zond.
Onze heldin verschrok, toen zij Clara zoo
opgewonden zag.
Maar, beste Clara, wat is er dan gebeurd
Wat heeft men u gedaan vroeg ze medelijdend,
terwijl ze haar weenende vriendin naar de
sofa leidde en naast haar plaats nam.
Snikkend vertelde miss Day 't toonoel tusschen
haar en Craven pog liever wilde ze het wan
hopigste beproeven, dan zich aan dien ellendc-
hng overleveren.
Doch tot zulke besluiten zal het nu niet meer
komen, want gij zult mij redden, Capitola
Ja, lieve Clara, vertrouw op mij, ik wil en zal
Je redden, verzekerde Capitola, die haar moed en
wilskracht voelde verdubbelen bij het vernemen
Vaïl die gruwelijke plannen. O die lage kerel
Vakverbond
gesteld.
nopens deze zaak in verbinding
BOMEINSCHE KRONIEK.
Rome, 29 Juni.
(Van onzen Correspondent.)
Het on derwijs in Spanje.
Spanje behoort tot die Katholieke landen,
waarin Staat en Volk twee begrippen waren, die
elkander langen tijd niet dekten. Het volk was
van oudsher diep godsdienstig, de Staatsregee-
ring echter zeker een halve eeuw lang aan een
stuk door liberaal*. Zoo kwam het, dat in het
katholieke Spanje het vermogen der kerken, n.l.
de voor het katholieke onderwijs bestemde fond
sen in de vorige eeuw driemaal door den fiscus
geconfiskeerd werden in dp jaren 1821, 1841 en
1855. De vrome milddadigheid van het katho
lieke volk restitueerde het geroofde dan telkens
weer.
Het onderwijs in Spanje is deels van den Staat,
deels „vrij". Meer dan 56% der mannenkloosters
en meer dan 44% der vrouwenkloosters oecupec-
ren zich met het onderwijs. Bovendien zijn er nog
vele katholieke scholen onder leiding van leeken.
De scholen, bestuurd door particulieren, geen
leden van religieuse orden, zijn talrijker dan wat
wij zouden noemen de Rijks- en gemeentescho
len. Een groot deel van deze worden echter be
stuurd door Katholieke Vereenigingen. Zoo b.v.
bezit de „Catliol. Damesvereeniging van Madrid"
gesticht in 1869, 54 scholen met 11.689 leerlingen.
„De Vereeniging tot. instandhouding van het
Geloof" in Spanje, gesticht in 1902, heeft 46
scholen met 9.000 leerlingen. 53.479 kinderen
wenschten in 1924 de nationale scholen te be
zoeken, maar er was geen plaats voor hen.
In Cataloniii gedijen de katholieke onderwijs
instituten wel het best. Haast in alle steden van
het diocees Vieh bestaan parochiescholen, be
stuurd door een priester. Verschillende onder
wijscongregaties van religieuse vrouwen ont
stonden de laatste eeuwen inCatalonië zpodat
haast elke stad in Catalonie haar kloosterschool
voor meisjes heeft.
Don Andres Manjou, een kanunnik van Gra
nada, was de meest vooraanstaande Spaansche
paedagoog der 19de eeuw. Hij publiceerde vele
werken en stichtte de Mariaseholen. Acti\iteit
en vele klassen in de open lucht karakteriseeren
het systeem dat heden ten dage op 115 scholen in
de verschillende provincies van Spanje wordt
toegepast'. De voornaamste van Don Manjonis
opvolgers is Don Manuel Siurot.
Een overblijfsel van de godsdienstvervolging
gedurende de 19de eeuw in Spanje is het mono
polie van hooge&choolonderwijs, in verband
waarmee dc Staat geen studies erkent, dan die
welke afgelegd zijn hij de officieele instellingen.
De radicale Regeeringsomwenteling heeft nog
geen verandering in dezen toestand gebracht.
Curieus genoeg zijn Handels- en Ingenieursstu
dies niet in dit monopolie begrepen. Van de oude
colleges en universiteiten heeft practisch niets
de regeeringsconfiscatie overleefd.
Een merkwaardig instituut, dat nog onaange-
ioerd bestaat, is het college voor Jonge Adellijke
Dames, gesticht door Kardinaal Siliceo in de
16de eeuw. Het telt 100 meisjes uit de voor
naamste Spaansche families en geldt voor het
oudste nog bestaande onderwijsinstituut voor
viouwen in Europa. Wanneer een meisje, na de
beëindiging barer studies in het huwelijk treedt,
geeft de instelling heur haar huwelijksuitzet
Wie ongetrouwd blijft, mag langer in het college
wonen, zelfs tot aan het einde van haar leven.
Voor hen bezit het college een statuut, door den
stichter gemaakt, volgens welk de leden van het
college telkens een uit haar midden tot presiden
te kiezen.
De meest origineele onderwijsinrichting van
Spanje in de laatste eeuw is het Theresiaansch
Instituut. Het is samengesteld uit vrouwelijke
professoren en leeraressen, geëxamineerd door de
Staat. Zij zijn met.tergeest religieus, doch zónder
kleed en buiten elk klooster, terwijl zij de nood
zakelijke vrijheid genieten om openbare ambten
te bekleeden. Hun doel is, de Christelijke geest
in het onderwijs der openbare scholen te bewa
ren en te verlevendigen.
De Spaansche regeering heeft het Instituut
lhans van een groot algemeen belang verklaard
en zijne Heiligheid, Paus Pius XI heeft er pas
nog zijn bij zonderen lof over uitgesproken.
De vergaderingen der katho
lieken in Frankrijk.
De katholieke Fransche bladen brengen sinds
eenigen tijd wekelijks een bericht over de in die
week op verschillende plaatsen gehouden ver
gaderingen der katholieken. Dat is in de geschie
denis van het Fransche Katholicisme iets geheel
nieuw. Veel te laqg reeds heeft men met lijd
zaam toezien zich ailes laten welgevallen wat
zich een anli-clericale regeerng maar aan geweld
daden tegenover de Kerlc veroorloofde. Nu von
den zij eindelijk den weg om de slapende, inge
dommelde massa tot een krachtdadig verweer
op te wekken De vergaderingen werden overal
zeer goed bezocht, niettegenstaande er slechts
mannen aan mochten deelnemen. De geliefste
redenaars op deze vergaderingen zijn Generaal
von Castelnau, de Dominicaan Jauvier, de Je-
zuït Doncoeur, de Oratoriaan Sanson, de afge
vaardigde Bergey en de sclirij ver Frans Veuillot.
Wij geven hieronder eenige cijfers der verga
deringen van de laatste weken weer, vermeldende
datum, plaats en het aantal (uitsluitend manlijke
deelnemers.
21 Maart Chaumont 8.000 7 April Nancy
70.000 11 April St. Brieux 8.000 Vigan 5.000
Nontron 3.000 18 April Alencon 18.000, Tours
6.000, St. Remy de Provence 6.000 25 April
Gambrai 25.000, Vienne 20.000, Versailles 10.000,
Region d'Auray 8.000, Amiens 4.600, Bagnol
3.500, Resancon 1.100 2 Mei Bourg, Cognac en
Perpigmm alien 8.000, St. Gaudens en Condom
ieder 4.000 9 Mei Tarbes 4.000, Caen 20.000
16 Mei Beaune 10.000, Orleans en Plourmol
8.000, Tulle 6.000, Havre 2.000, Narbonne 3.000
23 Mei Niort 15.000, Pamiers 4.000 30 Mei Rijs-
sel 80.000, Clermont-Ferrand 15.000, Lonsle-
Saunier 12.000, Samatan cn Pontivy ieder 2.000.
In de besluiten werd rle eerbiediging der rech
ten van de Katholieken geëischt, evenals de af
schaffing der z.g. leekenwetlen, d.w.z. de wetten
tegen den godsdienst, verder bescherming van
het gezin en verbod van openbare onzedelijkheid
en de houding der beloften welke rnen den ka
tholieken in Elzas-Lotharingen gegeven had en
die de Regeering stoorloos breekt.
„Erger dan het Tsaristisch
R u s 1 a n d."
De Aartsbisschop Hanna van San Fransiseo
wees in een rede op den plicht der katholieken
4213 6
riep ze verontwaardigd, zoo met u te spreken en
u te dreigen, terwijl gij niet in staat zijt u te ver
dedigen. Hoe zullen we 't aanleggen, om u uit
zijne klauwen^ te verlossen, laat ons eens zien.
Ach, lieve Capitola, ik weet geen raad, jam
merde Cl ara Vluchten is onmogelijk, de oude
Dorkey en de andere dienstboden bewaken mij.
Ik hoorde zelfs, dat hij bevel gaf, mij geen voet
huiten mijne kamer te laten zetten.
En toch is de vlucht uw eenig redmiddel,
zuchtte Capitola, die inderdaad geen anderen
weg wist. Wij moeten de waakzaamheid der
oude Dorkey misleiden, maar hoe Zou ik daar
geen middel op vinden
Capitola dacht na, terwijl Clara opnieuw begon
te ween en.
Alleen door den dood kan ik mij aan.de schan
de onttrekken! snikte zij.
Foei, Clara, wie zou daaraan denken hernam
Capitola zacht. Zelfmoord blijft onder alle om
standigheden een groote misdaad. Alleen God is
meester over leven en dood. Weg dus met zulke
zondige gedachte 1 Help mij iiever iets uit
denken, want 't zou een schande wezen, indien
wij dien sluwen mijnheer Craven niet konden
verschalken. Maar wacht, riep ze en klapte in
de handen, ik weet iets, droog vlug uw tranen,
CJara, want gij zijt gered 1 Van uwen kant wordt
er slechts een beetje moed gevorderd, dan ben
je binnen een half uur buiten dit huis.
O, Capitola, gij doet mij weer herleven Spreek
wat hebt gij uitgedacht
Evenals eergisteren kunt ge mij vandaag ook
weer uwe kleeren geven, hervatte Capitola, met
dit verschil, dat gij u ook van de mijne bedient.
In één woord, wij verwisselen onze rollen. Gij
verlaat als Capitola dit huis en ik blijf als miss
Day op uwe kamer.
Maar wat zou er dan om Godswil van u ge
worden meende Clara.
Voor alles handelt het zich hier om u, lieve
vriendin, hernam Capitola, dus geen bezwaren
maken. De hoofdzaak is, dat gij gelukkig buiten
komt, waar Wool met mijn paard mij wacht.
Zijt ge gelukkig onder, spring dan op mijn Gyp en
rijd naar Tip-Top. Van daar begeeft ge u per
spoor naar uwe vrienden in Staunton, die wel de
rest, zullen doen, om u te redden. Ge ziet, lieve
Clara, dat 't plan licht uitvoerbaar is. Het vor
dert slechts koelbloedigheid en de kleine kunst
mijn gang en mijne vlugheid aan te nemen, dan
zal u zelfs Wool niet herkennen. Overigens heeft
die ziel te veel eerbied voor mij, dat hij 't zou
wagen u te naderen, indien ge hem niet roept,
wat ge natuurlijk van zelf niet zult doen.
Capitola gaf deze instructie als een kleine
Napoleon in vrouwenkleeren. Het was een lusl,
om aan te hooren met welke eene beslistheid en
vertrouwen op den goeden uitslag zij haar plan
ontwikkelde, zonder de gevolgen te berekenen,
die de daad voor haar kon hebben, daar zij alleen
de redding van liare vriendin op 't oog had. Haar
in alle landen om voor hunne vervolgde broeders
inMexico op te komen en door openlijke koridge-
vingen het gedrag der kerk vijanden te brandmer
ken. De wijze, meende hij, waarop de pauselijke
gedelegeerde, Caruana, nu weer tegen alle recht
in uitgewezen werd, is een beleediging, den Ame-
rikaansche katholieken (Mgr. Caruana is een
Amerikaansch Staatsburger) aangedaan en is
in haar onwettigheid erger dan de daden van
het Tsaristische Rusland tegen de Kerk ooit
geweest zijn. Mgr. Caruana heeft zich van elke
kerkelijke handeling onthouden om zelfs niet
den minsten aanstoot te geven hem op grond van
welk Mexicaansche wet ook te bestooken Hij
had het land als particulier en met inanchtne-
ming van alle wettelijke voorschriften betreden.
Desalniettemin werd hij over de grens gejaagd.
Gemengd Nieuws.
Doodgereden. Gistermorgen ongeveer
8 uur is op den Leidsehen Straatweg bij Den Haag
nabij liet viaduct, de 40-jarige W.R., uit Wasse
naar, die per fiets op weg naar zijn werk was in
Den Haag, door een auto aangereden en zwaar
verwond. Hij kreeg een hersenschudding en een
schedelbreuk In zorgwekkender^ toestand werd
hij door den gemeentelijken geneeskundigen dient
naar het ziekenhuis vervoerd. Tijdens het trans
port echter overleed de man reeds.
Motorongelu k. Gisternacht is de heer
H. G. de V., student te Delft rnet zijn motor
fiets tegen een strandpaal te Scheveningen gere
den. Hij kreeg een hersenschudding en is m het
ziekenhuis opgenomen.
Een moordenares overleden. In
het Stadsarmen- en ziekenhuis te Haarlem is
dezer dagen in den ouderdom van 79 jaar over
leden Christina Johanna Goedvolk, de weduwe
van Jut, welke echtgelieden de moordenaars
zijn geweest van mevr. de weduwe Van der
Kouwen en haar dienstbode te Den Haag.
Wij herinneren er aan, dat de thans overleden
vrouw ongeveer vijftig jaar geleden als dienst
bode bij mevrouw an der Kouwen in be
trekking was. Op zekeren avond liet zij Jut,
met wien zij verkeering had, het huis binnen,
om hem gelegenheid te geven, te stelen. Om dit
misdrijf te verbergen, hebben zij mevrouw Van
der Kouwen en haar dienst bode op een afschu
welijke wijze vermoord. Na den moord vertrok
Jut naar Amerika, doch keerde later terug,om
zich in een cafétje aan het Haagsche Veer bij
de Zandstraat te Rotterdam te vestigen. Daar
kreeg hij ruzie met juffrouw Goedvolk, die
intusschen zijn vrouw was geworden. Deze
twist wesd toevallig bijgewoond door een re-
chercllfeur van politie, die uit de woorden kon
opmaken, dat zij de moordenaars waren van
mevr. Van der Kouwen en haar dienstbode. Zij
werden toen gearresteerd. Jut werd tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld en zijn vrouw
tot twaalf jaar.
7 0 0 gulden belooning. Door den
broodbakker A. Smit, aan den Amstelveenschen
weg te Amstelveen,waar dezer dagen door mid
del van braak een bedrag ad 7600.— werd ge
stolen, is een bedrag van 700.beschikbaar
gesteld voor dengene, die zóódanige aanwijzingen
weet te geven, dat den dader of de daders wor
den gearresteerd en gemeld bedragweder geheel
in het bezit van den bestolene komt. Bij ver-
oordeeliug van den dader of de daders en terug
ontvangst van 1/3 van genoemden som wordt
dezelfde premie uitgekeerd. Bij terugbekoniing
edel en moedig karakter vertoonde zich in 't
schoonste licht.
Clara wierp zich iri hare armen.
O, mijne beschermster, mijne edelmoedige
Vriendin riep Clara, aan welke gevaren wilt ge u
voor mij blootstellen Hebt ge ook gedacht, lieve
Capitola, dal gij de heele wraak van dien ellende
ling op u laadt?
Ik heb niets bedacht en bedenk ook niets,
hernam deze, dan dat we geen tijd mogen ver
liezen, want hoe eerder je weg komt, hoe beter. Ge
kondt den trein naar Staunton anders missen en
wie weet, welke gevolgen dit kon hebben.
Maar hoe kan ik zulk een offer aannemen?
Wilt ge misschien liever de vrouw van den
heer Craven Lenoir worden
Capitola
Wel, dan trek uw kleed uit en volg mijn voor
beeld, zei Capitola, die reeds haar hoed had af
gelegd en zich begon te onfkleeden.
Wees maar niet bang, ging het moedige meisje
voort, ik zal mij wel uit den brand helpen. In
geen geval behoeft ge le vreezen, dat mis ei
Graven mij in uwe plaats zal trouwen, want dan
zou hij met de nagels mijner vingers kennis
maken want ik blijf er u borg voor, dat ik hem
de oogen zou uitkrabben, indien lnj nnj o s ra
met zich zou willen doen trouwen.
Wordt vervolgd).
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
