DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN L
k omm a ilk ip.
FEUILLETON.
JJe duivel der Woestijn.
49ste Jaargang.
Zaterdag 28 Augustus 1926
No. 14644
Bureau
A bo nn'ementen
post 3.per kwartaal,
met Officieel Kerkbericht
Telefoon Intercommunaal 68085]:— Postbus 39.
per 3 fraaanden f 2.70, per week 20"cent, franco per
Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
10 ets.
Gratis-Ongevallenverzekering i 500 bij levenslange geheele invaliditeitt 200
duim; f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.
Advertenties: 15 regels 1.75 elke^f regel daarboven|35|cent,|3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 200 bij verlies van een
De verzekeringwordt gewaarborgd door deN.Holl.Algem.Verz. bank Schiedam
EERSTE BLAD.
Buitenlandse!) Nieuws.
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
Kabinetswijzigingen
aanstaande?
De verbitterde politieke situatie in Mexico
zoo luidt, een bericht uit, New-York, belooft
weinig goeds voor een regeling van het geschil
tusschen kerk en staat, wanneer het congres op
1 September weer bijeenkomt. Er gaan geruch
ten over mogelijke wijzigingen in het kabinet.
Het
BULGARIJE.
antwoord aan de Balkan-
sta t e n.
Geheel volgens het advies van de groote mo
gendheden draagt het Bulgaarsche antwoord
op de collectieve nota van Roemenië, Grieken
land en Joegoslavië geen polemisch karakter.
De nota tracht niettemin de onjuistheden van
de door de Balkan-Staten geuite beweringen
na te gaan aangaande het vermeende hernieuwde
optreden van de revolutionnaire organisaties,
sedert het begin van het vorig jaar.
In dit verband wijst de nota er op, dat Grie
kenland gedurende het afgeloopen jaar geen
enkele klacht naar Sofia beeft gezonden met
betrekking tol invallen. In verband met de
Joegoslavisch-Bulgaarsche grensincidenten ci
teert de nota de door Joegoslavië zelfs uitge
geven cijfers, volgens welke er sedert het begin
van dit jaar toen de huidige regeering aan het
bewind kwam, slechts vier aanvallen van koini-
tadji's hebben plaats gehad tegen 25 in denloop
van het vorig jaar.
Verklaard wordt, dat gedurende dezelfde
periode de Bulgaarsche autoriteiten driemaal
dit aantal invallen noteerden door communisti-
schen benden, welke van Joegoslavisch grond
gebied kwamen.
Aangaande de kwestie van het toezicht aan
de grens wijst de nota op de moeilijkheden, welke
zich voordoen, door het gebrek aan manschappen
die dit toezicht moeten uitoefenen.
DUITSCI1LAND.
De militaire contröle
waarschuwt.
De Parjjsche berichtgever van de „Lokal
Anzeiger" meldt, dat aan de Rijksregeering drie
nieuwe ontwapeningsnota's zijn overhandigd,
waarin bezwaren gemaakt worden tegen nog
voortdurende werkzaamheden van vereenigingen
onwettige aanstelling van manschappen bij de
Rijksweer, en het opzettelijk scheppen van
moeilijkheden bij de afdoening van punten,
waarop bemerking is remaakt, door deze op de
lange baan te schuiven. Verlangd wordt, dat
terstond aan de voorschriften der militaire
commissie van contröle zal worden voldaan.
IIET MIJNCONFLICT IN ENGELAND.
Het verslag der bijeenkomst tusschen leden
der regeering en de vertegenwoordigers der mijn
werkersfederatie toont aan, dat geen vorderin
gen zijn gemaakt tot regeling van 'het mijnge-
schil. De vergadering ging uiteen, zonder dat
regelingen werden gemaakt vooreen nieuwonder-
houd, maar Winston Churchill verklaarde, dat
de regeering te vinden is voor zulk een bijeen
komst, indien de mijnwerkers nieuwe voorstellen
hebben te doen en A. J. Cook was het van harte
eens met Churchill, dat een regeling, door onder-
2)
„Verlies den moed niet, Georges, wij zullen
haar wel vinden," troostte hij. „De oppasser
is niet dood, hij is slechts bewusteloos gesla
gen inisscien kan hij als hij bijkomt inlichtingen
geven, die tot de ontdekking van de schuldi
gen zullen kunnen leiden." O'Reilly trachtte
kalm te spreken, maar zijn stem haperde tel
kens, als hij naar het lijk van den algemeen
geachten en sympathieken majoor keek. Du
bois schudde het hoofd. „O'Reilly, je weet zelf
dat wat je zegt niet waar is de majoor is door
inboorlingen vermoord, waarschijnlijk Touareggs.
En die woestijnroovers, hebben Jeanne ontvoerd.
Je weet evengoed als ik, wat dat zeggen wil
slechts zelden is het iemand gelukt die roovers
hun prooi weer te ontrukken. Ze zullen Jeanne
een poos verbergen, en dan zal zij aan den een
of anderen Sheik worden verkwanseld en
o, God." Door aandoening overmand hield
hij op en verborg zijn gelaat in de handen.
O'Reilly sloeg hem een poos zwijgend gade, en
knielde toen weer naast den oppasser. „De ke-
rel is minstens al een etmaal buiten kennis"
mompelde hij. „Het zal een wonder zijn als hij
het er boven ophaalt. Het beste zal zijn, dat
handelingen tot stand gekomen, beter zou zijn
voor allen, die bij het geschil waren betrokken.
CHINA.
De roode troepen in actie.
Een telegram uit Hankau, door de censuur
vertraagd meldt, dat ten gevolge van de bezet
ting van Jotsjou en andere steden door het Zui
delijke Cantonleger de geallieerden met spoed
tegenmaatregelen hebben genomen om den voort
gang der Roode Cantontroepen te stuiten. Ver
sterkingen van totaal 150.000 man zijn vanuit
alle richtingen op de vlugste wijze naar Hoenan
gezonden. De aankomst van Woe-Pei-foe te
Hankau heeft het vertrouwen in de militaire
kringen doen herleven.
Volgens een draadloos bericht zouden de
Cantontroepen reeds over de Jangtse-rivier
zijn getrokken nabij Hankau.
ALLERLEI.
Draadloos wordt gemeld, dat Wahabieten
opnieuw uit Mekka terugkeerende, Egyptische
pelgrims hebben aangevallen. Het Egyptische
escorte opende echter het vuur, waarbij 250
Wahabieten werden gedoos.
- Uit Parijs De onder-directeur voor Afrika
en den Levant in het departement van buiten-
landsche zaken, Ponsot, is tot hooge-commissaris
in Syrië benoemd.
Uit Weenen In Oostenrijk dreigt een
staking onder het personeel der Posterijen te
zullen uitbreken, wegens de weigering der
directie om de loonen te verhoogen.
In Volkenbondskringen te Genève was
men gisteren zeer optimistisch gestemd terzake
van Duitschlands toelating tot den Volkenbond.
Men rekent erop, dat Duitschland 8 September
a.s. lid zal worden van den Bond met een per
manenten raadszetel.
Uit Fez Abd-el-Krim vertrok met zijn
gezin naar Casablanca.
Uit Teheran De regeeringscrisis in Perzië
is buitengewoon ernstig. De eerste-minister heeft
ten derden male zijn ontslag aangeboden aan
den Sjah, die steeds weigert het te ontvangen.
Het' ministerie heeft geen meerderheid in het
parlement.
Binnenla ad.
Een manifest tegen den dienstplicht.
Het volgende manifest wordt heden in alle
landen gepubliceerd
„Gedurende den oorlog waren alle landen
besloten voor altijd het juk van het militarisme
af te werpen, en, toen de vrede kwam, werd de
Volkenbond verwelkomd als de spruit van deze
•hoop. Het is onze plicht er voor te zorgen, dat
het verschrikkelijk lijden van den oorlog niet
terugkeert.
Wij eischen een definitieve stap in de richting
van geheele ontwapening en de demilitariseering
van den geest der beschaafde naties. De meest
effectieve maatregel hiertoe zou zijn de alge-
meene opheffing van den dienstplicht. Wij
vragen daarom den Volkenbond de opheffing
van den verplichten militairen dienst in alle
landen als eerste stap naar een werkelijke ont
wapening voor te stellen.
Wij gelooven, dat de op grond van dienstplicht
gevormde legers met hun groote korpsen be
roepsofficieren een ernstige bedreiging van den
vrede vormen. Dienstplicht houdt de degradatie
van den mensch als persoon en de vernietiging
wij hem direct naar het hospitaal brengen,"
zei hij hardop, en Dubois' onuitgesproken ge
dachte lezend, liet hij erop volgen: „Neen Geor
ges, een vervolging zou tot niets leiden, ze zijn
ons minstens zes en twintig uur voor, en boven
dien, weten we niet, in welke richting zij vertrok
ken zijn en last not least, hebben we geen ben
zine genoeg voor een kruistocht. Het beste is,
dat we snel teruggaan en afwachten, tot Fran
cois bij kennis komt. Hij is de eenigste die Ons
nog kan inlichten. Werkelijk Georges er zit
niets anders op."
Georges Dubois herstelde zich direct. „Je
hebt gelijk O Reiily." zei hij op onnatuurlijk
kalmen toon. „Het is het beste wat wij momen
teel doen kunnen en dan
Hij voleindde den zin niet, maar wendde
zich naar het lijk van den majoor, en ^blikte
in de gebroken oogen.
„Ik zal haar vinden ouwe kameraad," mom
pelde hij heesch, „al moest ik er bij omkomen,
je zult gewoken worden. Ik zweer het je
HOOFDSTUK II.
Het was vijf maanden na de in het vorig
hoofdstuk beschreven gebeurtenissen.
Langzaam als een reusachtige slang kronkel
de een karavaan zich door de eindelooze zand-
woestenij. Dichte stofwolken omhulden mensch
en dier. Flauw en droomerig in de verstikkende
van de vrijheid in. Het leven in kazernes, het
drillen, de blinde gehoorzaamheid aan com
mando's, hoe onrechtvaardig en dwaas deze
ook mogen zijn, en de opzettelijke training tot
moord, ondermijnen den eerbied voor den
individu, voor de democratie en voor het humane
leven.
Het is vernederend voor de menschelijke
waardigheid, mannen te dwingen hun leven te
geven of te dooden tegen hun wil of zonder zelf
overtuigd te zijn van de rechtvaardigheid van
hun daad. De staat, die zich bevoegd acht zijn
onderdanen te dwingen in den oorlog te gaan,
zal nooit behoorlijk aandacht schenken aan de
waarde en het geluk van hun leven in vrede.
Door dienstplicht wordt bovendien de militaire
agressieve geest gebracht in de geheele manne
lijke bevolking op den leeftijd, die het meest
vatbaar is voor indrukken. Door het trainen
voor den oorlog gaan de mannen den oorlog
als onvermijdelijk en zelfs als wensclielijk
beschouwen.
Door de geheele ophefling van den dienstplicht
zal de oorlog minder gemakkelijk worden ge
maakt. De regeering van een land, dat den
dienstplicht handhaaft, heeft weinig moeite
oorlog te verklaren, want zij kan het geheele
volk het zwijgen opleggen door een mobilisatie
bevel. Wanneer de regeeringen afhankelijk zijn
van den steun van vrijwilligers uit haar volken,
moeten zij bij hun buitenlandsche politiek
voorzichtigheid betrachten.
In het eerste ontwerp van het Pact van den
Volkenbond heeft president Wilson voorgesteld
dienstplicht in alle als lid toegetreden landen
onwettig te verklaren. Het is onze plicht den
oorspronkelijken geest, welke tot de oprichting
van den Volkenbond leidde, een geest, die
gedeeld wordt door velen van hen, die in den
oorlog streden en verkondigd door vele staats
lieden van de betrokken landen, weer vaardig
te maken. Door de geheele opheffing van den
dienstplicht kunnen wij een beslissende stap
doen naar vrede en vrijheid. Wij doen daarom
een beroep op alle mannen en vrouwen van
goeden wil, te helpen in alle landen een openbare
meening te vormen, welke de regeeringen en
den Volkenbond zal nopen deze definitieve slap
te doen om de wereld te bevrijden van den geest
van het militarisme en den weg te openen tot
een nieuw tijdperk van vrijheid in en van
broederschap tusschen de naties".
Het manifest is geteekend door een inter
nationaal comité van vooraanstaande mannen
op allerlei gebied en uit allerlei landen, waartoe
o.a. de Nederlandsche professoren G. T, Heering
en K. II. Roessingh, luit.-gen. Koolemans
Beynen, de Oostenrijksche oud-kanselier dr.
Ignaz Seipel en de bekende pater F. M. Strat-
mann O. P. behooren.
Als bet maar „religie" is
Reeds eerder heeft de „N. Rolt. Crt." laten
blijken, dat haar sympathieën weer gaan naar
den kerkvervolger in Mexico. En nu gisteravond
bevat het blad onder een „Men schrijft ons"
weer een uiteenzetting, die aan duidelijkheid
niets te wenschen overlaat, maar aan juistheid
en volledigheid ongeveer alles mist.
Het stuk gaat natuurlijk uit van de gewone
liberale gedachte in zake de Kerk en haar ge
schiedbeschouwing is van hetzelfde allooi. On
vervaard worden er de grofste onjuistheden als
feiten voorgesteld.
Wel héél typische en overmoedig is het geval
atmosfeer, klonken de bellen aan de voorste
kameelen. De -twee gidsen, die deze twee sche
pen der woestijn bereden, waren de eenigen
die in druk gesprek waren gewikkeld onderwijl
met hun blikken, waakzaam den omtrek af
zoekend.
„Twee uur," mompelde de een, een groot
horloge te voorschijn halend, het uur van den
Shaitan, men zegt dat dit zijn geliefkoosd uur
is, om te verschijnen. Een maand geleden werden
hier op deze plek door hem acht Touareggs neer
geschoten. Het. kan geen mensch zijn die zoo
schiet allen, zonder uitzondering, hadden een
klein rond gaatje midden in het voorhoofd."
De ander knikte huiverend.
„Toch is het een goede geest. Nimmer onder
vonden vreedzame reizigers last van hem.
Alleen de roofzuchtige stammen der woestijn
noemen hem de woestijnduivel. Waarom Ze
durven geen twintig mijlen meer van hun
tenten vandaan. Allah wat is datMet een
verschrikt gelaat tuurde de gids voor zich uit.
Zijn bruine gelaatskleur maakte plaats voor
een grauwgele tint.
Van achter een golving in het terein doken
plotseling, nog onduidelijk door den grooten
afstand verscheidene ruiters op die in een
halven cirkel rijdend, recht op den karavaan
aanhielden. De twee bidsen hadden hun ka
meelen tot staan gebracht, en staarden een
oogenblik roerloos voor zich uit. Toen slaakten
van den verdreven nuntius, zooals de „N. Roüt.
Cr." dat nu nog durft geven. Terwijl reeds uit
den treure bewezen is, dat de Mexicaansche re
geering valsch spel heeft gespeeld met den pas
van Mgr. Caruana, komt de „N. Rott. Crt."
nog met het verhaaltje (een „bericht uit een Oos
tenrijksche bron dat de nuntius zijn pas ver-
valscht heeft en als onderwijzer het land is bin
nengekomen
Hoe braaf het brave blad overigens de braaf
heid van den Mexicaanschen dwingeland voor
stelt, blijkt komisch uit het slot, dat luidt
„Dat het de regeering van Mexico niet te
doen is, om de religie te bestrijden, blijkt wel
uit het feit, dat ze eenige duizenden Joodsche
families, een vijftigduizend Syriërs en talloozen
Japanners gelegenheid schenkt volgens hun ritus
te leven en bovenal uit de vriendschappelijke
betrekkingen tusschen den president en den
patriarch der vrije, nationaal-katliolieke kerk."
Men ziet, schrijft de „Resb.", 't is alles boter
tje tot den boom. Alleen de katholieken zijn de
schuld, want de regeering maakt het best met
de andere religies Ze wil het Katholicisme
onmogelijk maken, maar is heelemaal niet tegen
de religie
Is het niet kostelijk Deze fraaie beschouwing
doet denken aan Frankrijk, waar dezelfde re
geering, die de katholieken te vuur en tezwaard
te lijf gaat, moskeeën opricht voor de Muzel
mannen 1
Het „Liever Turksch dan Paapsch" doet nog
heden ten dage opgeld. Oók onder het mom van
de „religie" te dienen.
De „religie" er geen „religie" op na te houden
vaart er steeds het best bij.
Wat dan ook de bedoeling der kerkvervolgers
is.
He moderne dans.
De menschen, die niet luisteren naar de
geestelijkheid, als zij tot goede zeden vermaant,
zullen misschien luisteren naar de dansmeesters,
die nu in hun eigen fatsoen door den modernen
dans worden aangetast. Eigenaars van dans-
lokalen, die prijs stelden op „nette" gelegen
heden, hebben reeds lang den „charleston" als
een uitwas van het moderne neger-vermaak
geweerd. In Trianon" te Amsterdam en
„Centraal" in Den Haag b.v. wordt, naar het
voorbeeld van groote buitenlandsche restaurants,
de onwelvoegelijke dans niet toegelaten. En
thans vraagt een bekend dansleeraar, de heer
Willy Bosboom, die vroeger zelf heeft meegedaan
om de booze geesten op te roepen, in „De Kunst"
de hulp van zijn collega's, om den in schandaal
ontaarden import weer kwijt te raken. Hij
schrijft o.m.
„Het wordt te erg. Want ofschoon wij de
charleston in Nederland importeerden, zouden
wij thans niet liever wenschen dan dat er een
verbod werd uitgevaardigd tegen charleston-
excessen. IJet, is de manier, waarop velen thans
de charleston trachten te dansen, waardoor de
uitvoerenden zich verlagen tot de meest on
beschaafde oerphenomenen van het menschdom"
Ook het liberale „Vad." vindt het feitelijk
onbegrijpelijk, dat uit dansleeraarskringen niet
reeds veel eerder een krachtig protest is opgegaan
tegen de excessen van de charleston, of liever
tegen de manier van dansen op charlestonmu-
ziek. Het is waar de sterk gerhythmeerde en
gesynkopeerde muziek, welke veel overeenkomst
vertoont met de negermuziek, doet het bloed
sneller stroomen en wekt op tot beweging en
zij een kreet die in de woestijn wel een der
meest gevreesden is.
„De Touareggs De Touareggs In koorts-
achtigen haast werd de karavaan in staat van
verdediging gebracht. De nu knielende ka
meelen vormden in eenige seconden tijds een
levende borstwering, waarachter de verdedigers
zich met hun geweren verscholen. Een stilte,
de stilte voor den storm, daalde over het handje
vol mannen, dat, in angst en beven, hun in
aantal veel sterkere doodsvijanden afwachtte.
Nog slechts een ongeveer halven mijl scheidde
hen van hun snel naderende vijanden, toen een
der verdedigers plotseling een harden schreeuw
gaf. „Allah Akbar de woestijnduivelVoor
een oogenblik wendden de anderen hun blik
van het naderend gevaar af en keken in de aan
gegeven richting. Een bijgeloovige vrees maakte
zich van hen meester. Daar kwam hun redding
De doodsvijand der Touareggs. En hij naderde
met fabelachtige snelheid. Door de langzaam-
glooiende, door woestijnwinden opgeworpen
zandheuvels, werd hij telkens aan het oog ont
trokken, waardoor de Touareggs zijn nadering
niet bemerkten. De bedoeling van den woestijn
duivel werd den reizigers direct duidelijk.
In schuine lijn, zijwaarts van achter de karavaan
komend, trachtte hij de roovers den pas af te
snijden.
Wordt vervolgd.)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
u -
