ROMEINSCHE| KRONIEK,
Rome, '28 Augustus '26.
De achtergrond der Mexicaansche
gebeurtenissen.
De Vereenigde Staten hebben steeds gewei
gerd de Sovjetrepublieken te erkennen ter
wijl zij telkens opnieuw te kennen gaven, met
bolsjewistische geweldheerschers geen verdra
gen te kunnen aangaan. Wat zij echter ver in
de Oude Wereld niet dulden, dat en nog erger
laten zij toe in Mexico en weigeren de erkenning
der Mexicaansche geweldheerschappij terug
te nemen.
Waar ligt de grond van dit opvallend onder
scheid
Voor een deel in de cynische zelfrechtvaar
diging van den heer Galles, die immers niets
anders deed dan de de „wetten" van 1917 eisch-
ten
Maar precies hetzelfde kunnen ook de Sovjet
machthebbers zeggen toen ze miiioenen „bonr-
gois" en boeren vermoord hadden, verwezen
ze daarbij naar hun bolsjewistische wetten.
Wat is dan de ware grond
Op deze vraag moet men het juiste en vol
ledige antwoord nog vinden doch de toestan
den en verhoudingen zijn nog te troebel en de
diplomatische factoren worden nog te zeer ge
heim gehouden, om thans dit antwoord in zijn
geheel te kunnen vaststellen. Maar op enkele
feiten kan echter reeds thans worden gewezen.
Op de allereerste plaats staat vast, dat de
erkenning van de revolutionaire regeering van
Caranza, den voorganger den vijand van Galles,
door de regeering van Wilson, bepaaldelijk door
den toenmaligen leider der Amerikaansche
Arbeiderspartij, den jood Samuel Gompcrs ten
tijde der oorlogsverwarring in de jaren 1914 en
1917 er doorgejaagd werd. De groote oorlog
verschoof de opmerkzaamheid van de toen reeds
onhoudbare toestanden in Mexico tezeer op den
achtergrond, zoodat de wereld eigentlijk in 't
geheel niet bemerkte wat er geschiedde.
Gompers hoopte op deze wijze den toestand
der Mexicaansche arbeiders te verbeteren, waar
bij hij zich leiden liét door de meer zelfzuchtige
beschouwing, dat daardoor een verlaging der
loonen in de Ver. Staten vermeden zou kunnen
worden. Daar de Amerikaansche Arbeiders
partij op zichzelf niet revolutionair en ook niet
anti-clericaal gezind is, blijkt het niet voor de
hand liggend, andere gronden voor Gompers'
handelwijze aan te nemen. Daardoor werd echter
de regeering der omwenteling en van het ge
weld in Mexico daadwerkelijk bevestigd en voor
Amerika zelf werd het een soort stilzwijgende
overeenkomst, om bij de vergrijpen en onmen-
schelijkheden der Mexicaansche regeering een
oogje dicht de doen.
f)e Hearstbladen, die zooals bekend het
scherpst in de oppositie waren tegenover Wilson
lieten echter duidelijk uitkomen, dat het Mini
sterie van Buitenlansche Zaken in Washington
vlijtig toestanden in Mexico bevorderde, welke
eiken terugkeer tot orde uitgesloten. Dat is
de „hooge politiek", uitgaand van het principe
of der beginselloosheid van het liberalisme, de
welke wij echter hier niet verder willen onder
zoeken.
De Methodisten.
Een ander fe;t is voorts, dat hoe heerlijk ook
het katholicisme in de Ver. Staten bloeit, de
Kerk toch in de niet-katholieke openbare mee
ning der Unie een ongelooflijk sterke tegenstan-
Slieren gevechten te Nice. Een
comité te Nice heeft eenigen tijd geleden het
voornemen opgevat aan de Riviera stierenge
vechten te gaan organiseeren. De plannen
daartoe verkeerden reeds in een vergevorderd
stadium. Een arena is bijna gereed en het con
tract met een organisator van dergelijke „ver
maken" is reeds geteekend. Tusschen 11 en
30 September hoopt men een vijftal gevechten
te kunnen doen plaats hebben. Dit is niet de
eerste maal, dat men tracht stierengevechten
in de Riviera te introduceeren. Ook twintig
jaaif geleden heeft men daartoe pogingen aan
gewend, doch de openbare meening kantte
zich er toen zoo heftig tegen, dat van het plan
moest worden afgezien. Thans hebben de lief
hebbers van het wreede vermaak het listiger
aangelegd.
Zij hebben een arena' gebouwd onder voor
wendsel, dat het een sport-stadion was en hun
plannen hebben zij het eerst bekend gemaakt,
nu de arena' zoo goed als gereed is. Naar de pu
blieke opinie is niet gevraagd.
be veroordeeling van een so
cialistisch en lasteraar. Het orgaan
der Hongaarsche Sociaaldemocratie bracht voor
eenigen tijd een artikel, waarin een aantal voor
aanstaande burgers der stad Waitzen, waaronder
de Domprobst Podhoranyi beschuldigd werden,
dat zij aan het einde der Bolsjewikenheerschappij
van Béla Kun eigenmachtig een schrikbewind
hadden opgesteld en een partij communisten
hadden laten dooden.
De belasterden klaagden het blad aan en uit
de verhooren bleek, dat van een eigenmachtig
opgericht strafgerecht in Waitzen niemand iets
wist.
De leider der communisten werd destijds
door de Rumeensehe bezetting der stad gevangen
genomen en ter dood gebracht. De Domprobst
Podhoranyi had zelf zeer veel onder de commu
nistische geweldenarijen geleden. Men had hem
zijn woning afgenomen en er kommunisten in
gehuisvest.
Een van dezen werd later eveneens gevangen
genomen door de Rumeenen. Nu bestormden
de trawanten van den gevangene den Domprobst
hem smeekend zijn invloed bij de bezetting
aan te wenden, om den communist het leven te
redden. De Domprobst vergat al het hem aan
gedane onrecht en ging van de eene legerover-
der vindt, n.l. in de secte der methodisten, bij
wien de vormelijke haat tegen alles wat katho
liek is tot levenselement geworden is. De Ku-
klux-klan-beweging is daar wel een doorslaand
bewijs voor. Maar zelfs vooraanstaande persoon
lijkheden der methodistische secte, die in de
Ver. Staten meerdere (millioenen aanhangers
telt, leggen vaak een werkelijk pathologischen
haat tegenover de Kerk aan den dag. Zooals
bekend hebben methodistische predikanten bij
het uitbreken van de Callesiaansche vervolging
een „onderzoekingsreis" naar Mexico onder
nomen, welker resultaat zooals vooruit te zien
was, de vaststelling gaf, dat er van een vervol
ging der katholieken in Mexico niet gesproken
kon worden. In tusschen heeft een dezer heeren, de
methodistische Bisschop George A. Miller, zich
veroorloofd té zeggen1, dht dé Katholieke Kerk
reeds wegens haar leer over de Sacramenten
uitgeroeid diende te worden.
Een ander methodistische Bisschop, James
Cannon, ging nog verder en beweerde, dat het
protestantisme den ondergang \an hot geheele
Christendom niet zou betreuren, wanneerdaar-
door slechts aan de „klerikale heerschappij van
het Vaticaan" een einde zou zijn gemaakt.
Deze wel zeer merkwaardige Christenen achten
aldus alle middelen ter uitroeiing der Katholieke
Kerk voor goed. Natuurlijk verweeren zij zich
heftig tegen een, zij het dan een middellijke in
menging der Ver. Staten in de Mexicaansche aan
gelegenheden ter eventueele bescherming der
katholieken.
De openbare meening is echter in Amerika
de hoogste machten geen staatsman die bij
de volgende verkiezingen zeder gekozen wil
worden, waagt het zich daartegen te zerzetten.
Nu is gelukkig ook de katholieke openbare
meening in Amerika en in de geheele wereld
een macht, die men ook in de Ver. Staten niet
geheel over het hoofd ziet.De veelgeprezen eer
bied der Unie voor de menschenrecliten en voor
de godsdienstvrijheid, haar zoogenaamde rid
derlijkheid tegenover alle onderdrukten en
onrechtmatig vervolgden, heeft heden ingevolge
de houding van Washington tegenover de Mexi
caansche gruwelen, in de geheele katholieke
wereld en zelfs in Engeland reeds zeer beduidend
aan crediet ingeboet.
De boycot.
Bisschop Kelley van Oklahoma, Ver. Staten,
waarschuwde in zijn diocees, dat wie Mexicaan
sche Staatspapieren bezat, deze zoo spoedig
mogelijk moest verkoopen, om aldus den han
delsboycot der katholieken tegen de regeering
ook hunnerzijds te ondersteunen. Tegelijk waar
schuwt hij den katholieken hunne bankiers
orders te geven, in geen geval Mexicaansche
Staatspapieren voor hen te koopen, niettegen
staande de Mexicaansche regeering onder andere
leugenberichten ook de aanbeveling in het bui
tenland zoekt te verbreiden, als zouden deze
papieren buitengewoon goed staan.
Het Engelsche weekblad Universe, merkt
daarbij op, dat deze waarschuwing van den
Bisschop niet slechts door vele katholieken in
Amerika, maar ook in Engeland en Europa
wordt opgevolgd.
Calles noemt de boycotbeweging der katho
lieken natuurlijk een „belachelijke" onderneming
maar in financieele kringen is men hieraangaan-
de van een geheel ander inzicht.
ste naar de andere om hem, die gisteren zijn
onderdrukker was, te hulp te snellen. De Ru
meensehe officieren wezen hem echter de deur,
met de bemerking dat ze er hoegenaamd niet
van inkwamen.
Tot dank voor zijn goedhartigheid werd nu
de Domprobst door een socialistisch dagblad
op de gemeenste manier belasterd.
De Rechtbank beschouwde de mededeelingen
van het blad als gemeene laster en verklaarde
den schrijver van het artikel, Bodewijk Szoeke,
schuldig, waarop hij tot anderhalf jaar ge
vangenisstraf veroordeeld werd.
Het is echter teekenend voor de waarheids
liefde en de humaniteit van het socialistische
orgaan, dat het als schrijver van het artikel
een onontwikkelde employé der drukkerij aan
gaf, waarvan zelfs de rechtbank moest vast
stellen, dat hij nauwelijks zijn eigen naam goed
kon schrijven.
Telegrammen.
UIT RUSLAND.
BERLIJN, 1 Sept. (draadloos) Uit Moskou
wordt gemeld, dat besloten is tot reorganisatie
van den Oppersten Economischen Raad der
Sovjet-Unie, die grootere bevoegdheden zal
krijgen, o.m. door onder zijn beheer te brengen
de industrieën der bondsrepublieken en der
plaatselijke ondernemingen. De groei der in
dustrie maakt deze reorganisatie noodzakelijk.
Volgens een der bladen worden besprekingen
gevoerd met het doel, aan den Oppersten Eco
nomischen Raad de bevoegdheid te verleenen,
in overeenstemming met den volkscommissaris
van Handel, rechtstreeks bestellingen te doen
bij den buitenlandschen handel, in het buiten
land agenten aan te stellen, alsmede zoo noodig
wijziging te brengen in het geheele staatsplan
voor den in- en uitvoer, en buitenlandsche ar
beiders en deskundigen aan te stellen.
Indien dit plan verwezenlijkt wordt, zal hier
door de beteekenis der vertegenwoordiging
van den Russischen buitenlandschen handel
door de monopolische handelsvertegenwoor
digingen aanmerkelijk beperkt worden.
NIEUWE AARDBEVINGEN.
LONDEN, 2 Sept. (draadloos) Op de Azoren
werden gister weer aardbevingen gevoeld. Hierbij
zijn 10 personen gedood en '200 gewond. Te Ilorta
zijn honderden huizen geheel verwoest.
TURKIJE OOK VOLKENBONDSLID
PARIJS, 2 Sept. (draadloos) Volgens de
bladen is te Genéve een Turksche afgevaardigde
aangekomen om Turkije's. toetreding tot den
Volkenbond voor te bereiden.
DE OPSTAND IN NICARAGUA.
NEW-YORK, 2 Sept. (draadloo De rebel
len in Nicaragua hebben PuertaCabaza genomen.
Laatste Berichten.
Weerbericht.
g. Verwachting Aanvankelijk zwakke, veran
derlijke wind later uit Z.-richtingen nevelig,
tot half of zwaar bewolktweinig of geen regen
weinig verandering in temperatuur.
Brununer in vrijheid gesteld.
Men meldt ons uit Amsterdam Uit betrouw
bare bron vernemen wij, dat Brununer, die ver
dacht werd van den bekenden overval op de
Boazbank, voor ecnige weken te Bussuin ge
pleegd, heden op last van den officier van Justitie
in vrijheid is gesteld.
Het Bredasche conflict.
Men meldt ons uit Breda Het reeds eenige
weken geleden door ons gelanceerde bericht, dat
hier ter stede een conflict zou dreigen, tusschen
de medici en het gemeente-bestuur, wordt thans
bevestigd in het feit, dat lieden alle relaties tus
schen de Bredasche medici, omvattende den ge
neeskundigen kring en omgeving en zulks naar
aanleiding van de reorganisatie-plannen van den
geneeskundigen dienst te Breda.
De inbraak in hel paleis op den Dam.
Men meldt ons uit A'darn
Naar wij vernemen is van Alkmaar naar A'dam
overgebracht zekere C. M„ die ernstig verdacht
wordt voor eenige dagen de inbraak in het
paleis op den Dam gepleegd te hebben. Omtrent
deze arrestatie vernemen wij nog, dat zich gister
bij de politie te Alkmaar een man aanmeldde,
die uit Veenhuizen ontslagen was en die beweerde
de inbraak in het paleis gepleegd te hebben. De
politie nam den man, zekeren C. M. onmiddellijk
in verhoor en kreeg hierbij den indruk, dat hij
inderdaad de dader van deze inbraak moet zijn.
De man is heden naar Amsterdam overge
bracht, waar hij opnieuw in verhoor zou worden
genomen omtrent de beweegredenen van den
dader is nog niets bekend.
WISSELKOERSEN TE ROTTERDAM.
1 Sept.
2 Sept.
Londen
ƒ12111/.
i2.li y4
59.41
59 391/,
Parijs
- 7 42
- 7.52V,
België
- 7 OlVj
- 6.97V,
Zwitserland
48 19
- 48 .18
Amerika
- 2.49 B/g
- 2.491/,
Weenen
- 35.20
- 35 20
Kopenhagen
- 66 76
- 66.271/,
Stockholm
66.76
- 66 77
- 54.671/2
- 54 70
- 38 07V 2
- 38.05
8.77 V,
9 20
Uitlotingen.
Panama-Kanaalloten.
203e trekking van 17 Aug. 0926.
No. 1261141 a 500.000 fr.
No. 764588 a 100.000 fr.
No. 1282072 a 10.000 fr.
No. 574322 a 5000 fr.
Nos. 13154 197074 998579 1577469 a 2000 fr.
Nos. 79405 91243 141151 250460 314213
406688 422694 502174 520551 520913 538007
582776 582877 632484 687832 734524 741483
766998 791477 840127 861603 877226 914181
917004 927392 980067 1114203 1118288 1118446
1140480 1160658 1368783 1457782 1505047
1531922 1546564 1585632 1610647 1641711
1674240 1767141 1801413 1829543 1857315
1867652 1879711 1898718 1902955 1909701
1988587 a 1000 fr.
Bet. 17 Sept. 1926.
Kerknieuws.
„Petrus Canisius".
Jaarvergadering te Utrecht.
Te Utrecht kwam onder leiding van Dr. W.
van Koeverden de Apologetische Vereeniging
„Petrus Canisius" in jaarvergadering bijeen.
In het openingswoord van den voorzitter werd
herdacht de overleden heer G. Bruna, een ijve
rig lid der vereeniging.
Daarna werden de jaarverslagen goedgekeurd.
Het financieele verslag wees een batig saldo aan
van ƒ41, het verslag van den secretaris deelde
mede dat overleden zijn de leden G. Bruna,
Utrecht, Dr. J. Gorst.ens, Breda, deken Brouwer
Rijen, pastoor Iielwig, Heer Hugowaard, C.
Nollen, Fijnaart, pastoor G. Becker, Olburgen
mej. Evers Overveen en A. Fischer, Amsterdam.
Het aantal werkende leden steeg van 405 tot 750,
het aantal beschermende leden van 181 tot 191.
„Het Schild" steeg van 2675 tot 4024 abonnés.
De vereeniging telt 474 begunstigers en 199
donateurs. Wegens verplaatsing van Paflfer Dr.
J. Sassen O.P. werd het inlichtingenbureau in
het Collegio Angriico te Rome opgeheven. Een
nieuw bureau werd geopend in het Groot Semi
narie Hoeven, waarvan prof. Dr. Alph. Mulders
de leiding op zich nam. Het bureau te Voorscho
ten werd naar het Groot Seminarie Warmond
verplaatst waar Prof. Niekel de leider is. Door
advertenties werden de bureaux bekend gemaakt.
Hierdoor kwamen 6 personen tot 't katholiek
geloof en '26 worden binnenkort katholiek, terwijl
55 geregeld onderwijs ontvangen, met 7 wordt
nog gecorrespondeerd, terwijl 7 afgedwaalde
katholieken tot de kerk weerkeerden.
Naar de Missie.
Per stoomschip „P. C. Hooft" van de Stoom
vaart Mij. „Nederland" zijn gistermiddag om
12 uur van Amsterdam eenige zuster-missio-
narissen naar Ned.-Indic vertrokken. Ondez
deze bevonden zich zuster Oswalda (mej. Wil-
lemsen), zuster Carola (mej. H. Schutte) en
zuster Theophila (mej. van Gijn), allen Fran
ciscanessen uit 'het klooster te Bennebroek.
Zij zijn bestemd voor de missie der Paters
Capucijnen te Sawahloento in het Padang-
sche.
De Eerw. Moeder-Overste, zuster Imeldina
deed den vertrekkenden uitgeleide.
Voorrs waren aan boord uit het klooster van
Dongen de Eerw. Zusters Jeanne (mej. v. Hate-
ren), Willibrorde (mej. W. Huyben) en Theobal-
da (mej. O. Prins).
Tenslotte vertrokken nog eenige Zusters
van de Congregatie van O. L. Vr. uit Amersfoort
naar de Missie van Probolingo op Oost-Java.
Heden vertrokken per ss. „Orania" van den
Kon. Holl. Lloyd naar Araguary in Brazilië de
volgende paters van de Congregatie der H.H.
Harten pater Bernardinus Post uit Leiden,
pater Alfred Borgsteede uit Den Haag, pater
Elegius Kee uitVelzen en pater Philibertus Braun
uit Utrecht.
De Weleerw. pater J. Geurts G.ss.R. uit het
Redemptoristenklooster te Roosendaal, zal op
30 Aeptember a.s. zich inschepen naar de missie
in Suriname.
Boekbesprekingen.
Boekzaal der geheele wereld.
1 September 1926. 9e aflevering. Het Neder-
landsche Boekhuis, Tilburg. Abonnementsprijs
per kwartaal 1.
Deze aflevering toont nog eens duidelijk aan,
het voorlichtend karakter van „Boekzaal" in
al zijn echtheid en veelzijdigheid. Voor Katho
lieken wil „Boekzaal" een gids zijn op ethisch
gebied, zonder echter de aesthetiek te verwaar-
loozen of laatdunkend te negeeren. Dit wordt
wederom bewezen door de degelijke en door
werkte karakteristiek van J. Eilkema de Roo's
werk, waarvan de waarde met ethischen en
aesthetischen maatstaf bepaald wordt, streng,
doch eerlijk en sympathiek oprecht.
Eduard Serrarens geeft in zijn beschouwing
over Guido Gezelle blijk, van zuiverder kijk op
de structuur van die groote ziel, dan de auteur
van het besproken boek, Urbain van de Voorde,
die Gezelle's natuurliefde aldus verklaart
„Aldoor herinnert Gezelle aan de natuurver-
goddelijk ing der Hellenen, wier wereldvisie iden
tiek was met de zijne."
Een ampele bespreking wijdt de geschied
kundige rédacteur Prof. Huybers aan het ge
denkboek van het zilveren huwelijksfeest van
onzen Koningin. Welk een rijke aflevering ruim
125 werken worden op de bekende, nauwkeurige
en degelijke wijze besproken. Ook de andere
rubrieken zijn actueel en belangrijk. Zoo kan
men in de altijd interessante Verscheidenheden
lezen van alweer een nieuw literair tijdschrift.
„De Vuurtoren", in den geest van „Roeping"
en „De Gemeenschap" van een zeer veel be
lovende uitgave „Licht" (W. de Haan, Utrecht),
die in wekelijksche afleveringen verschijnend
„zal toonen, in een wisselende reeks van afbeel
dingen en beschrij vingen al het groote en levende,
al het merkwaardige en belangrijke, dat deze
tijd en vroegere eeuwen aan kennis en schoon
heid hebben opgeleverd." „Boekzaal" weet als
steeds goed georiënteerd, anders dan andere
bladen, zijn lezers op onderhoudende wijze
volkomen voor te lichten in de wereld van boe
ken en geestesleven. Zijn we goed ingelicht,
zoo is een groote uitbreiding van het blad eer
daags te wachten. „Boekzaal" met zijn bekende
staf van deskundigen, zal dit op origineele wijze
weten te doen. Wij verwachten nog veel van dit
internationale leidinggevende boekenblad 1
W. S. J.
Scheepvaart.
Hoog water te Hoek van Holland.
'2 Sept. v.m. 12.09 n.m. 12.36.
3 Sept. v.m. 1.n.m. 1.17.
4 Sept. v.m, 1.35 n.m. 2.05.
5 Sept. v.m. 2.18 n.m. 245.
Gem. Hoogwater 87 c.M. -F N.A.P.
Gem. Laagwater 77 c.M. N.A.P.
SCHIEDAM, 1 Sept. Vertrokken Eng. s.s.
Dardanus, met stukgoederen naar Harburg.
Lettisch s.s, Katie, ledig naar Fredriksham.
Eng. s.s. Olavus, ledig naar Hampton Roads.
SCHIEDAM, 1 Sept. Aangekomen Engelsche
zeesleepboot R. W. Waildon, van Londen.
s.s. Astrid, ledig van Londen onrte dokken in de
Wiltonhaven. s.s. Ericos van Huil. s.s.
Poncone, van Santos via Havre. s.s. Ilalse,
van Cardiff. s.s. Clytha, van Manchester,
s.s. Henry, van Bordeaux. s.s. Aracataca,
van Bremen. s.s. Nervion, van Liverpool.
-s.s. Tento, van Middlesbro. s.s. Hartside,
van St. Petersburg. s.s. Elvington, van Lon
den.
HARBIJRG, 1 Sept. Vertrokken s.s. Auda
city, met olie naar Schiedam.
HULL, '2 Sept. Vertrokken s.s. Alchymist,
met olie naar Schiedam.
Handelsberichten.
Beurs van Schiedam.
Moutwijn.
SCHIEDAM, 2 Sept. Officieele noteeriag van
de Commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn 46 13.50.
Namens de commissie voor de noteering.
H. J. JANSEN.
Spiritus.
SCHIEDAM, 2 Sept. Men noteert vaal
Spiritus 100 21.
Spoeling.
Noteering van de Coöp. Vereen. „Sehied,
Speelingvereeniging".
Heden 1.80 per ketel.
