WEEK-REVUE.
Voor huis en hof.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN*
49ste Jaargang. m mmrnrn
Zaterdag 18 September 1926
No. 14661
n - n K ft' F M A R K T 4 Telefoon Intercommunaal G8085 Postbus 39. ^0?^ Advertentiën: 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, o maa
Bureau ..K 0tl. M A R> T g maanden 2.70, per week 20 cent, franco per plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. aiieven wor en op aanvr
met Officieel Kerkbericht 10 ets.
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-Onopvallenvcrzekerinq f 5UU bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 209 bij verliep van een
dn Sm* f fitl hü verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De verzekering wordt gewaarborgd door deN.Holl.AIgem.Vcr^i^anj^Vj^Hm
(hnm^jdUdi^rlies van een wijsvinger; t lö bij
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
Juist toen we vorige week ons overzicht be
ëindigd hadden, bereikten ons de berichten
over het ernstige spoorwegongeluk bij Leiden
we hadden dus daarover nog wel iets aan het
geschrevene kunnen toevoegen, maar we deden
dat niet, omdat we dan het grootste voorrecht
van den overzichtschrijver prijs hadden moeten
geven, n.l. het bespreken van gebeurtenissen
op een tijdstip, dat de gewekte agitaties geweken
zijn en het vellen van een bezonken oordcel
mogelijk is.
Men moet v-an ons dus niet liet overdreven
pathos verwachten, waarmee het ongetwijfeld
zéér droef gebeuren in de pers is uitgebuit.
Het drama komt ten stofte daarop neer, dat
we sinds 1918 woer oen ernstig spoorwegonge
luk in ons land te betreuren hebben, waarbij
4 dooden vielen. Dat is natuurlijk zéér jammer
en betreurenswaardig, maar als we geregeld
van de ernstige spoorwegrampen in liet buiten
land lezen, dan vraagt men zich toch af, ol' hef
noodig was om dit ongeval bij Leiden tot zoo'n
sensatie-wekkend drama op te schroeven.
Er zijn drie dooden gevallen en later is er
nóg een gewonde overleden. Als nu de. berichten
eens vermeld hadden, dat die drie dooden een
machinist en b.v. twee remmers waren geweest,
zou het drama dan ook dagen en dagen lang in
de pers zoo geweldig zijn uitgebuit Nu geven
we gaarne toe, dat de dood van het echt
paar Lob o-B rakensiek van grooter
maatschappelijke be teekenis is, dan het sneven
van twee remmers, maar de ernst van het on
geluk als zoodanig blijft toch gelijk, of de 3
dooden koningen of bedelaars geweest zijn.
't Is in het bijzonder het sneven van het ons
zoo zeer betreurde art.isten-paar, datdemenschen
tot sterke overdrijvingen heeft verleid. Als men
sommige bladen leest krijgt men den indruk,
dat een reis per trein gelijk staat met een doo-
denrit. Blijnens een gelegenheidsgedicht van
een benenden rijmelaar in een groot blad, zou
men goed doen met, alvorens een treinreis te
ondernemen, heel zijn familie om zich heen te
vergaren en een hartelijk afscheid te nemen van
al zijn dierbaren, gaan we echter de nuchtere
feiten na, dan blijkt, dat we in ens land slechts
één groote spoorwegramp gekend hebben, te
Weesp in 1918, waarbij 40 dooden vielen. Ove
rigens hadden in de laatste 44 jaar slechts 81
spoorwegongelukken van beteekenis plaats,waar
bij te samen 38 dooden vielen, dat is als we ook
hiervan een gemiddelde mogen zoeken nog niet
één doode per jaar.
Dat het jongste.ongeval te Leiden dan ook
zoo'n geweldige sensatie gewekt heeft, komt
in de eerste plaats door de personen der slacht
offers en in de tweede plaats, doordat een spoor
wegongeluk steeds sterk op onze verbeelding
inwerkt. Tenslotte toch beteekenen 3 dooden
heel weinig, vergeleken bij de massa's slacht
offers, dit jaar in, jaar uit tengevolge van andere
ongevallen komen te overlijden. Maar die andere
ongevallen zijn gewóón, vormen het dagelijk-
sche gebeuren, en maken daarom geen indruk
meer op ons.
We hebben eens vluchtig de nummers van
een dagblad, die we over een week bewaard
hadden, doorgezien, om te constateeren, hoeveel
andere ongelukken met doodclijiten afloop er
omstreeKs den tijd van het spoorwegongeval
en alleen in ons land hadden plaats gehad.
Het staatje, dat we verkregen en geenszins op
volledigheid aanspraak mag manen, toonde 20
van zulke ongevallen aan met te samen 20 doo
den de berichten liepen over één week en
waren gedateerd 6-3,3 September. Er bleken,
alléén dus in ons land, in die week verdronken
door aanvaringen e.d. 7 personen, doodgevallen
4, bij motor- en fietsor gelukken omgekomen
4, verbrand 2 en door andere oorzaken gedood
3. Over die 20 dooden, zooals er nu eens een
paar minder, dan weer wat meer, wékelijks
te betreuren vallen, wordt echter met geen
woord meer nagesproken, maar over den ernst
van een spoorwegongeluk, het eerst doodelijke
sinds 1918, waarbij 3 slachtoffers te betreuren
waren, geraakt men niet uitgesproken.
Het is niet onze bedoeling om het gebeurde
te kleineeren maar wel om het tot de wekelijke
proporties terug te brengen, nadat het door een
sensationeele berichtgeving een onwaarachti
ge beteekenis heeft gekregen. We spreken daar
bij de hoop uit, dat en de Maatschappij en de
Justitie een door nauwgezet onderzoek de oor
zaak zal trachten te vinden, opdat de verant
woordelijkheid kan worden vastgesteld en herha
ling vermeden. Hot publiek heeft recht, dat
haar veligheid zoo boog mogelijk verzekerd
wordt.
zijn om hun nuchterheid te bewaren, als zc
schrikken. Toch heeft men wel zulke nuchtere
menschen, zóoals die boeren, die een dubbeltje
toegang eischten van degenen, die hun wei
land betraden om de ruine van het ongeval
te zien. Die menschen kwamen allen toegelc-o-
pen uit een ziekelijke nieuwgierigheidhun
'tegenwoordigheid was daar nóch noodig, nóch
gewenscht. Waarom zouden die boeren nu hun
land laten vertrappen en de massa aan die
ziekelijke en ongewenschte nieuwsgierigheid
te laten toegeven Ze vroegen toen een dub
beltje entree, bereikten daarmee, dat de oploop
op de plaars van het ongeluk niet al te groot
werd en dat ze een behoorlijke vergoeding
kregen voor de schade, die door de massa op
hun land werd aangericht.
Zeker, we geven graag toe, dat U en wij 't
misschien niet zouden gedaan hebben, dat
't heffen van entree in zoo'n geval wol een beetje
banaal is, maar tenslotte is er piaeaseh niets
tegen in te brengen en als er hier schuldigen
zijn, dan moeten die het eerst gezocht worden
in de op sensatie beluste massa.
Voor vele groot-stedelijke journalisten
de boer hu eenmaal een Kop van Jut,
en de entreeheffende landbouwers zijn in een
deel der pers op de schandelijkste wijze uiige
maakt. Kaffers, vampyrs werden ze betiteld
met beesten gelijk gesteld.
Die journalisten waren voorbeelden van men
schen, die bij een schrik, hun nuchterheid en
gezond oordeel niet weten te bewaren.
'sMiddags gebeurde het ongeluk, 'savonds
drraaide in sommige bioscopen een film van het
drama. Wat wilden die bioscoop-directeuren?
Zochten ze iets anders dan reclame, probeerden
ze niet iets te verdienen aan he- geval?
En waarom gaven sommige bladen heele
pagina's foto's van het geval Was het niet
hun manier, de manier van de courantiers, op
„munt" te slaan uit het gebeurde
„Extra nummer van Zooveel cent", „Het
spoorwegongeluk bij de Vink. Losse nummers
verkrijgbaar" enz., bedoelde die aankondigingen
iets anders dan den menschen het ongeluk te
laten zien en werd daarbij ook niet de hand
opgehouden
Buitenland.
Met veel fanfares is Duitschland in den Vol
kenbond toegelaten en Spanje vertrok met
de stille trom. Als een kind, dat z'n zin niet
kan krijgen, heeft het gezegd: dan speel ik lekker
niet meer mee 1 Zooals men weet, is Spanje
teleurgesteld, omdat het niet met Duitschland
een vaste raads-(bestuurs) zetel kreeg Spanje
was immers ook „grrroot 1" Door te gaan loopen
heeft de Spaansche regeeriug het klaarste be
wijs gegeven, dat het land niet groot is.
In den Volkenbond kunnen de leden het lid
maatschap opzeggen met een termijn van 2
jaar. In dien tijd kan dus nog heel wat gebeuren,
en 't is lang niet onwaarschijnlijk, dat Primo's
dictatuur dan al lang geëindigd zal zijn.
Ook Mussolini's heerschappij dreigde deze
week abrupt-einde te nemen door de bom van
een anarchist, maar wéér ontkwam'deze mensch
aan den dood, waardoor zijn populariteit onge
twijfeld weer verhoogd is en de bom niet alleen
letterlijk, maar ook figuurlijk in de verkeerde
richting gebarsten blijkt. Geweidaders
blijven steeds te veroordeelen, óók
enover een geweldenaar. Trouwens, hoe
anti-fascistisch we ook zijn en hoe verwerpe
lijk we de dictatuur voor ons land en andere
rijken met een rustige bevolking en democra
tisch bestuur achten, voor Italië zou het slagen
van deze anarchistische opzet zeer zeker 'n
ramp geweest zijn.
Kondilis, de nieuwe machthebber in Athene,
die in naam der democratie Pangalos ten val
bracht en zelfs een'. socialistisch bestuur
aankondigdo» blijkt al even sfcel-vast. en heersch-
zuchtig te zijn als zijn voorganger. We zeiden het
immers reeds in een vorig overzicht, dat gene
raals gewoonlijk een eigenaardige opvatting
van socialisme hebben De leiders der politieke
partijen hebben er hem nog niet toe kunnen
bewegen om het bestuur aan hen over te dragen
en een poging om dat met geweld te bereiken,
is bloedig onderdrukter vielen 10 dooden.
In Athene is het nu volstrekt rustig, zegt de
generaal.
Dat ziet men méér, na zoo'n fusillade.
't Schijnt voor vele menschen moeilijk te
In den bloementuin.
Najaarswerkzaamheden in den bloementuin
zijn allereerst het naar binnen brengen van de
planten, die niet tegen onze winters bestand
zijn, en het weder in orde maken der perken,
welke van hun zomertooi beroofd worden.
We beginnen dus met de gazonplanten onder
dak te brengen. Voor zooverre deze in kuipen
of potten staan is dit nog al makkelijk. Ze wor
den goed schoon gemaakt, zoowel de bladen als
de kuipen of potten en vervolgens binnen
gezet. De perken, met allerlei potplanten bezet,
worden achtereenvolgens eveneens ontruimd.
Wie zijn Pelargoniums (geraniums) en Fuchsia's
wenscht over (,e houden, snoeit de planten terug
en ontdoet ze van alle bladen. Dit hindert de
planten niet noemenswaardig en voorkomt
het rotten en smeulen der overgebleven declcn.
Vooral wanneer men geen goede bewaarplaats
heeft en de planten in den kelderb.v. moeten
overwinterd worden, is het afplukken van
bladen zeer aan te raden zoodra in het voor
jaar de planten in gunstige omstandigheden ge
plaatst worden, zullen ze spoedig uitloopen en
hare nieuwe schouten vertoonen. Het bewaren
van Pelargoniums in oen kelder heeft veel be
zwaren en velen zullen wegrotten.
Drooghouden is een eerste voorwaarde tot
welslagen en als is de aarde ook gelijk ascli,
geef geen water vóór dat men planten tot nieu
wen groei wenscht aan te zetten. Staan de plan
ten gunstiger b.v. in 'n kas, dan mag men ze
wel nu en dan gieten, maar altoos slechts ma
tig.
Het binnen brengen onzer planten doen wij
bij voorkeur bij droog weer. Als de planten en
bladen nat zijn ontstaat door de gesloten ruim
te waarin ze worden geplaatst en den engen
stand allicht rotting en smeuling. Dit kunnen
we grootendeeïs voorkomen door de planten
slechts volkomen droog in hare winterkwar
tieren te brengen.
In den moestuin.
In de voorafgaande week hebben wij enkele,
mooie, droge dagen gehad, om de andijvie op te
binden. Bij kleine partijtjes zetten we dit in de
volgende weken voort, om op die wijze telkens
opeenvolging van deze groente te hebben.
De reuzenbloemkool vertoont hier en daar
reeds grootere en Kleine Kooien. De oogst is
begonnen en eiken dag gaan we er langs om de
bladeren te knikken, zoodat de kool niet aan
de zon wordt blootgesteld, waardoor de witte
kleur in een gele zou overgaan en dus de waarde
bodangrijk verminderen
Jn witlof en bietwortels vinden we hier en
daar doorgeschoten planten. Ze worden er uit
gehaald, daar ze ongeschikt zijn voor 't gebruik.
Van de eerste krijgt men- geen vaste kroppen
meer en- van de laatste slechte, min smakelijke
wortels. Tevens kijken we de rijen der witlof
wortels even door, daar liier en daar nog enkele
planten nog' te gedrongen staan en ze hebben
nu nog heel wat tijd, om zich flink te verdikken.
In November komt de tijd voor het trekken
der kropjes aan waarover we later meer mee
deden. Aanbeveling verdient het evenwel voor
hen, die dat binnenshuis willen doen of in een
eenvoudige houten ter.t, deze reeds daarvoor
in gereedheid te brengen en bij 't niet in voldoen
de voorraad hebben van lichtere tuinaarde
een paar balen fijn turfmolm op te doen, om het
dekmateriaal in gereedheid te brengen dat straks
op de wortelkronen komt te liggen. We maken
bij het trekken gebruik van de gewone tuinaarde,
die door een aardzeei' wordt geworpen. Terwijl
men er twee schoppen vol tuinaarde door werpt,
vermengt men deze telkens met een schop turf
molm, die eveneens door de zeef gaat. Men
krijgt dan een zachten bodem, niet te zwaar en
niet te licht, die later op de wortbls wordt ge-
racht.
De zaaddragers van de witlofwortels, dat zijn
dus de zaadstengels, die uit de wortels van t
vorige jaar zijn gegroeid en die daarvoor speciaal
zijn gereserveerd, kunnen worden afgesneden.
Evengoed kan men ze met het nog restende deel
van de wortel uit den grond trekken en te drogen
hangen op zolder. Men hangt ze evenwel om
gekeerd en omdat er veel zaad uit zal vallen,
verzamelt men dit op onderliggend papier. Men
zij er op bedacht, het niet op plaatsen te hangen,
waar veel muizen voorkomen.
De aardbeien worden nog eens nagezien.
Zoowel van oude als jonge planten verwijdert
men zorgvuldig de ranken terwijl zwakke plan
ten, die in ontwikkeling achterblijven, weg wor
den genomen en door nieuwe vervangen.
Onder de verdere werkzaamheden in den tuin
behoort ook nu gerekend te worden, het ver
zamelen van alle groentenresten en deze op de
composthoop te brengen.
In den loop van het jaar is deze hoop reeds
vrij groot geworden en 't is noodig hem nu eens
flink om te zetten en er den beerput door te
werker. Men krijgt dan een goede jhoeveelheid
mest, die in het najaar in den groententuin kan
worden ondt rgespit.
A q u a r i u m-w enk en.
De standplaats van het aquarium moet licht
zijn, zonder aan het volle zonlicht blootgesteld
te zijn, alleen ochtend- of avondzon mag toegang
hebben. Dit geldt voor voorjaar, zomer en herfst.
In den winter echter is het goed het aquarium te
plaatsen voor een raam op het Zuiden, zoodal
dan de volle zon toegang heeft. Alleen in den
zomen kan men het aquarium buiten plaatsen
op een beschut plekje. In voorjaar, herfst en
winter doet men beter het aquarium binnen te
plaatsen, daar gewoonlijk het verschil van dag
en nachttcmperatuur dan te groot is.
Men neme het Aquarium vooral niet te groot.
Een inhoud van 30 a 40 liter is al ruim voldoende;
verder beplant men het flink en doet er vooral
niet te veel visschen in een 4- tot 6-tal, van 4
tot 8 c.M. lang, is ruim voldoende. Hoofdzaak is
te zorgen voor water met veel zuurstofdus veel
planten, weinig visschen. Een aquarium van
grooter inhoud te nemen is niet aan te raden,
daar men een kleiner beter overziet en deze ook
gemakkelijker te behandelen is. Liever 2 a 3 klei
ne aquaria met verschillende soorten visschen
en planten, dan één zeer groot.
Men kan een stijl aquarium of accumulatoren-
glas nemen beide zijn in alle maten verkrijgbaar.
Het laatste is echter te verkiezin, wil men op
don duur het lekken voorkomen, daar het accu
mulatorenglas uit één stuk is gegoten. In de
fabriekgu in Duitschland worden de zuiverst
gegoten glazen voor aquaria bestemd. De mooi
ste maat. is wel lengte 4 d.M., breedte 2.5 03
d.M., hoogte 3 a 1 dM. De bodem beleggen met
wat zuivere veenaarde het best doet men die
van buiten mede te nemen van den kant van
een frissche heldere sloot ook Lünenburger
turf, de bekende blokken voor terraria, in dunne
platen gesneden, zijn ook wel geschikt. De laag
aarde mag niet meer dan 2 c.M. dik zijn. Verder
neme men zuiver scherp zand, heidezand, koke
dit ruim een uur met veel water uit, wassche het
verder goed uit, tot al het vuil verwijderd is,
het water glashelder blijft, en niet meer schuimt
en verdeele dit zand voorzichtig over een laag
teelaarde, ter dikte van 2 a 3 c.M. Thans giet
men voorzichtig langs de ruiten het water in het
aquarium, ongeveer had vol. De waterplanten,
die men te voren gereinigd heeft, vooral van
draadalgen en voorzichtig heeft afgespoeld,
worden thans met een gaffelvormig stokje in het
zand gedrukt, zoodat de wortels hun weg naar de
teelaarde kunnen vinden. De planten schikt men
natuurlijk naar eigen smaak. Het is goed een
plekje ter grootte van 1 d.M.2 open te houden
voor het voederen.
Later giet men meer water bij, tot 1 a 2 c.M.
onder d,en rand. Het aquarium dient gedekt te
worden met een ruit, om het uitspringen der
vischjes te voorkomen en tevens te zorgen dat
er zich geen stoflaag op het wateroppervlak
vormt, daar er zich dan altijd bacteriën voordoen
en bederf van het waterkan worden veroorzaakt.
Tweemaal per week kijkt men het aquarium
na en hevelt het vuil weg, het weggehevelde
water vervangt men door water van dezelfde
temperatuur. De voederresten hevelt men dade
lijk met een steekhevel weg.
Men voedere niet te veel. de vischjes moeten
graag blijven, 's zomers 3 maal, voor- en najaar
2 maal en 's winters I maal per week is voldoende
ln een volgens artikel behandelen we eenige
visschen en planten.
Rozen parfum voor de
kamer.
Men plukt bloeiende rozen en legt deze zonder
stelen in een goed gereinigd en uitgedroogd
glas met hermetische sluiting, zooals men voor
de inmaak gebruikt en wel telkens een laag rozen
en een laag zout. Nadat men het. glas stevig
gesloten hoeft, bewaart men het op een koele
plaats en reeds na verloop van. een veertien
dagen is het parfum gereed. Wil men de kamer
met rozenlucht vervuld hebben, dan heeft men
het glas slechts eeu korten tijd te openen en
weldra verspreidt zich de welriekende geur door
het vertrek. Door zorgvuldige sluiting na ieder
gebruik behoudt de rozengeur maanden lang
haar kracht.
Gemengd Nieuws.
liet aantal' ambtenaressen in
Zweden. De Zweedse ln; statistieken toonen
aan, dat het aantal vrouwelijke ambtenaren in
Zweden in de afgeloopen 13 jaar verdubbeld is.
Het jaar vóór den oorlog waren er 8838 thans
17.177. Het aantal mannelijke ambtenaren
steeg middelerwijl van 82.2/5 tot, 83.156.
Een andere statistiek bewijst, dat van de ge-
examineerde studenten het percentage geslaag
den grooter was bij de vrouwen dan bij de
mannen. Voor eerstgenoemden was het 80,2,
voor de laatsten 80,2.
V e r b i 11 e r i n g onder de m ij n w e r-
k e r s te Recklingshausen. De mijn-
bouwonderneming Recklingshausen heeft allo
huurcontracten, die zij met haar personen
heeft loopen, opgezegd, ten einde nieuwe con
tracten te sluiten, waarin de huurprijzen me
30% worden verhoogd. Ongeveer 10.000 mijn
werkers worden hierdoor getroffen. i op ie
den van het bestuur heeft groote verbittering
onder de mijnwerkers verwekt, e meer aar
bekend is, dat indertijd de woonhuizen met
steun van den Pruisischen staat zijn gebouwd.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
IS
