schestr. 4paar heerenschoenen, J. Kool, 's-
Gravenlandsche Polder 47 kinderportemonnaie
met inh., M. Hoofd, Singel 120 handschoen,
A. Huigen, Rott. Dijk 1/10 paar kinderhand
schoenen, M. Noordijk, Abbenbroekschestr. 16a
3 zegels van een organisatie, A. v. d. Horst,
Munnekenbuurt 15 wollen handschoen, C. v.'
d. Mark, Baan 23
„De Steenen Spreken".
Voor een geheel bezette zaal van den R. K.
Volksbond heeft pater Hendricks S. J. de reeds
lang aangekondigde lezing gehouden over de
catacomben. De gewijde en geleerde spr. gaf
een korte inleiding waarin hij wees op de uitge
strektheid der catacomben. Het is belachelijk
om te hooren vertellen van iemand die in Rome
is geweestik heb de catacomben gezien, als we
weten, dat deze, alle uit gangen bestaan met een
gezamenlijke lengte van 900 K.M. Daarbij komt,
dat slechts 3 catacomben n.l. die van St. Pris-
cula, St., Agnes en St. Domitilla, opengesteld
zijn voor het publiek, terwijl alle andere voor
een groot deel nog moeten worden uitgegraven,
welke werkzaamheden tot op heden nog wor
den belemmerd, zoowel om technische als fi-
nancieele redenen.
Dan Iaat pater Hendrichs aan de hand van
een groot aantal schitterende lichtbeelden zien,
wat de steenen ons te zeggen hebben. De meest
sprekende van de in de catacomben aanwezige
steenen zijn de sarcophagen. Dat zijn marmeren
platen, rijk gebeeldhouwd, die als afsluitings-
steenen van een graf dienst doen. Dat beeld
houwwerk dan heeft ons het meest te zeggen
omdat, wat heel goed begrijpelijk is deze voor
stellingen betrekking hebben op den overledene,
voor wien een dergelijke sarcophaag geplaatst
is. andaar dan ook chit deze geleerde catacom
ben-kenner vrijelijk cmze „bidprentjes" waarop
in woord vermeld staat, dat wat betrekking
heelt op den betrokken overledene, durft ver
gelijken met deze sarcophagen waarop hetzelfde
staat aangegeven in beeldvorm. De rijke sym
boliek waaraan ons Katholiek gèloof zoo rijk
is, is door onze eerste Christen-kunstenaars
in dit marmer vastgelegd, en hier komen we
aan het getuigenis der catacomben, van o.m.,
de zending der apostelen, het privaatschap
van den paus, zoo zijn er een groot aantal
afdeeldingen van de H. Petrus betrekking
hebbende op zijn positie als Hoofd der Kerk, de
H. Eucharistie, de vereering van Maria, enz.
Dit al deze voorstelling spreekt het streven naar
het hoogere leven hiernamaals door afbeeldingen
van b. v. het Doopsel van Christus, het slaan van
Mozes op den rots, de wonderbare broodverme
nigvuldiging enz.
Het uitgebieid studiemateriaal dat pater Hen
dricks heeft opgedaan gedurende zijn onderzoe
kingen in de catacomben, waarvan hij er 11
heeft bezocht, heeft hem doen besluiten, een
boek daarover te schrijven, hetwelk reeds ter
perse is en wij met belangstelling tegemoet zien.
Het spreekt vanzelf, dat daarin de stof veel uit
voeriger en het aantal afbeeldingen veel grooter
is, dan een lezing met lichtbeelden ons kan
bieden.
Wij kunnen thans ten volle begrijpen, hoe
pater Hendrichs met zooveel enthousiasme deze
studie is begonnen daar deze voor hem, den
grooten apologeet, den bekenden leider van niet-
katholieken, een schat van gegevens en bewijs
materiaal verstrekt, waarmede hij vele moeilijk
heden kan overbruggen.
Met groote aandacht hebben de aanwezigen
den onderhoudenden spreker gevolgd, terwijl een
daverend applaus aan het einde hem ten deel
viel.
Het eerste wederoptreden van de K. S. A.
mag zeker door deze lezing van pater Hendricks,
die als gast van de K. S. A. hier optrad, zien
succesvol geweest. Het tegenwoordige bestuur
bestaat uit de heeren Th. Mouwens, voorz.,
W. v. d. Weijden, secr., Th. Kemenade, penm.,
de heeren H. J. Steens en Joh. Brounts, be
stuursleden.
De voorz. opende en sloot de vergadering met
den Christelijken groet gaf bij den aanvang een
kleine uiteenzetting van het doel der plaatse
lijke afdeeling van de K. S. A. en dankte aan
het eind der lezing pater Hendricks met eenige
korte, hartelijke woorden, alsmede de „onzicht
bare helpers" achter het doek die voor de licht
beelden zorgden. Moge „K. S. A." nog vele der
gelijke avonden organiseeren tot het geestelijk
heil en de ontwikkeling van de Katholieke
Schiedamsche bevolking.
Baldadig.
Een aan de gemeente toebehoorend hek,
staande op den walkant van de Raamgracht
is Zondag j.l. door baldadige jongens losgerukt
en in het water geduwd, waardoor het werd ver
bogen en belangrijke schade werd angericht. Po
litieonderzoek wordt ingesteld. De vermoedelijke
daders zijn bekend.
Diefstal.
Enkele dagen geleden heeft een timmerman
alhier bij de politie te Delft aangifte gedaan, dat
men hem ih een woning, waarin bruiloft werd
gehouden, van zijn portefeuille, inhoudende
6o0 had beroofd. Het vermiste voorweip is
gisteren teruggevonden in bedoelde woning,
waar het, naar men vermoedt, door den dief was
verstopt. De po'itie tracht thans uit te vinden
wie van de gasten getracht heeft, den timmer
man te bestelen.
Door B. en W. is met ingang van 1 Jan. a.s.,
aan A. Vermeulen en C. de Lange eervol ont
slag verleend, als kring-commandant bij de
Brandweer, alhier.
Door den Burgemeester als Hoofd der politie is
met ingang van 1 Jan. a.s. benoemd tot agent
van politie Th. van Lienden, alhier.
De 16 jarige J. H. uit de Maria-
straat,reod eergisteravond te 5| uur op de Koe
markt met zijn rijwiel naar de brug, toen hij
door een onbekend gebleven wielrijder werd aan
gereden. Het achterwiel van zijn rijwiel werd
verbogen.
Bij het acheruitrijden van den
ladderwagen der gemeente, werd efergistermorgen
den melkwagen van J. C. van L. in de Lange
Nieuwstraat aangereden, waardoor een maten-
bakje werd vernield. De schade zal worden her
steld.
Door den chauffeur L. van een
autobus is eergistermorgenaanhetHoofdbureau
van Politie gebracht zekere G. W. die uit de
tasch van den bestuurder 3 guldens had ont
vreemd. De diefstal is gepleegd, toen de chauf
feur zich eenigen tijd uit de bus had verwijderd,
doch zijn tasch met geld daarin had achterge
laten. W. is heden ter beschikking van de Jus
titie te Rotterdam gesteld.
Eer gis ter m i d d a g te 1 uur ontstond
een schoorsteenbrand in pand Mariastraat 103
bewoond door het gezin S. De bewoner en een
brandweerman hebben het vuur gedoofd.
Mej. A. van 't H. wonen de Korte
Achterweg, is eergistermiddag op de Lange
Haven in elkander gezakt. Binnengedragen in
de woning van dr. G., is h$ar door dezen genees
kundige hulp verleend. Later is zij door de po
litie per rijwielbrancard naar hare woning ver
voerd.
Mej. A. v a n W. d e e d eergisteravond
bij de politie aangifte, dat zij in de Oosterstraat
vas mishandeld door zekeren K„ waardoor zij
bloedend aan de rechterhand werd verwond.
K. is door de politie aangehouden en na verhoor
heengezonden.
Door een bosch wachter zijn gis-
teré.navond ten 8 uur op den Vlaardingerdijk
aangehouden de alhier wonende personen E. W.
en G. F., die in het bezit waren van 6 bossen
boonenstaken, die zij bekenden te hebben ont
vreemd uit het Sterrebosch. De boonenstaken
zijn inbeslag genomen en de verdachten na
verhoor door de politie heengezonden.
UIT ROTTERDAM.
Een dertigtal vooraanstaande Rotterdammers
schrijven aan de Eerste Kamer der Slaten-
Generaal het volgende
In aanmerking nemende, dat de Tweede Kamer
het Nrderlandsch-Belgische verdrag s'echts met
een uiterst kleine meerderheid aanvaardde
dat er onder de voorstanders velen waren, die
ernstige bedenkingen hadden dat meer en
meer blijkt, dat bij het overgroote deel van
het Nederlandsche volk overwegende bezwaren
tegen het verdrag in zijn huidigen vorm bestaan
dat aanvaarding beteekent het onherroepelijk
vastleggen van verplichtingen, waarop later
niet kan worden teruggekomen, terwijl in het
tegenovergestelde geval België nog altijd kan
worden tegemoet gekomen ten aarzien van
redelijke veilangens; dringen er bij Uwe Ver
gadering met klem op aan om het verdrag, zoo
als het thans luidt, niet te aanvaarden.
Rotterdamsclie El. Tramweg Mij.
Met ingang van 17 December a.s., zal lijn
12 worden doorgetrokken van voorloopig eind
punt Groene Zoom bij Lange Geer tot Groene
Zoom bij Lecde (einde).
Gemengd Nieuws.
Weer twee spoorwegongevallen.
Ontsporing bij Alphen a/d
Rij n en De Steeg.
Gistermorgen omstreeks halfelf is op het sta
tionsemplacement te Alphen a/d Rijn een goe
derenwagen bij het rangeeren gederailleerd.
De vermoedelijke oorzaak van het ongeval is,
dat bij het rangeeren de wissel vastliep, waar
door een der wagens uit de rails werd geworpen.
De koppeling brak en de buffers werden vernield.
De rails zijn vrijwel intact gebleven.
Liet op- en afgaand verkeer (UtrechtLeiden
en LeidenUtrecht) is onderhouden, doordat
men de reizigers liet overstappen. Het verkeer
zou waarschijnlijk vandaag nog in orde komen.
Liet verkeer werd gistermiddag op de volgende
wijze onderhoudenTreinen van Leiden en
Utrecht loopen tot aan de versperde plaats. De
reizigers stapten daar over en zetten dan de
reis verder voort. Liet verkeei\ ondervindt daar
door aanmerkelijke vertraging.
Om vier uur hoopte men de baan weder vrij
te hebben. De ontspoorde goederenwagen stond
dwars over de rails.
Onder de leiding van den inspecteur van de lijn.
den heer Bouman, is het opruimingswerk
onmiddellijk aangevangen. Het verkeer over
een spoor was om ruim twee uur hersteld.
Het onderzoek wees uit, dat de wissel waar
op de wagon ontspoorde in orde was. Vermoe
delijk was deze echter door het bedienend per
soneel niet geheel omgetrokken. Door het
krachtig remmen van den machinist is de lijn
niet noemenswaard beschadigd. Men deelde
ons mede, dat bij het rangeeren al eens meer
wagens uil de rails geloopcn waren.
Omstreeks halftien Maandagnacht is bij De
Steeg van een uit de richting Dieren komenden
goederenwagen een tweetal wagens uit de rails
ge loopen, met het gevolg, dat de lijn tot des
ochtends zes uur versperd is geweest. Een later
komende personentrein moest terugrijden naar
Dieren om op een andere lijn De Steeg te berei
ken. De trein kwam 'snachts te halftwee te
Arnhem aan.
De goederenwagens, zoo vernemen wij nader,
waren bij het ra^geeren op een zijspoor gede
railleerd en versperden toen het daarnaast
liggende spoor Deventer—Arnhem, zoodat de
treinenloop moest worden omgelegd. 'sNachts
is men met het opruimingswerk begonnen, en
zijn de wagens, die niet gekanteld waren, weer
in de rails gezet. De oorzaak is nog onbekend.
De wissels lagen, naar wij hoorden, goed.
Gemeen teraa d-s pektakel. De ge
meenteraadsvergadering van Lloeven was eer
gisteren weer ten prooi aan den felsten politieken
hartstocht, schrijft de „N. R. C." Naar aan
leiding van de in een vorige vergadering geuite
beschuldiging, als zouden oud-wethouder Broer
man en de gemeente-secretaris J. Kouters ieder
een bedrag van circa 12.000 gulden hebben
gestolen van het Gemeentelijk Electriciteits-
bedrijf, stond thans als punt 1 op de agenda
het verzoek van de beide beschuldigden om een
openbaar onderzoek.
Oud-wethouder Broerman bevond zich op
de publieke tribune. Reeds aanstonds na de
opening van de vergadering was burgemeester
Van Meer de leiding absoluut kwijt. De grofste
beschuldigingen wierp men elkander naar het
hoofd. Dé secretaris sommeerde thans tot be
handeling van zijn verzoek. Toen de vei warring
ten top steeg, nam oud-wethouder Broerman
van de tribune af het woord hij wees alle be
schuldigingen af, noemde de_ raadsleden, die den
vorigen keer hem hadden beschuldigd, lafbekken
en verzocht hun, nu eens te herhalen, wat zij
toen gezegd hadden.
De secretaris Öeed daarop het voorstel, dat de
raadsle'den, die aan de beschuldiging van den
diefstal geloof sloegen, dit zouden toonen door
even op te staan. Alle raadsleden bleven echter
zitten.
Daarop werd besloten, den accountant Van
den Ouweraa een onderzoek in de boeken te
laten instellen.
De moord in de De Riemer-
straat. Gisternamiddag is de verdachte van
den moord op Van der Stijl te 's-Gravenhage
door den rechter-commissaris in verhoor ge
nomen. Na een langdurige ondervraging, waarbij
ook de verdediger van M. tegenwoordig was,
verklaarde de rechter-commissaris geen termen
aanwezig te achten M. op vrije voeten te stellen.
Hij is in het huis van bewaring ingesloten.
Boefjes. Maandagavond werd te Deven
ter de bakkerslooper Vrieling op het Knuttel
dorp aldaar beroofd van een tasch met geld,
door den 16 jarigen G. V,, die er zich mede uit
de voeten maakte. In gezelschap van zijn in
Twello wonenden 14-jarigen kameraad is hij toen
naar IJmuiden getrokken. G. V. was reeds in
het bezit van een revolver sn hij kocht er voor
zijn vriend nog een bij. Ook werden dekens ge
kocht om in de duinen den nacht te kunnen
doorbrengen, hetgeen gebeurde. Den volgenden
morgen bracht het tweetal een bezoek aan
Wijk aan Zee, toog daarna naar Beverwijk en
vervolgens naar Amsterdam, waar van den
nog resteerende gcroofden buit goede sier werd
gemaakt. Toen nagenoeg al het geld was doorge
bracht werd de reis naar huis aanvaard. In
Twello aangekomen werden de jongens door
menschen gezien, die van de bcrooving hadden
gehoord. Men ontnam hun de revolvers en
waarschuwde de politie te Deventer, die het
tweetal Woensdagavond arresteerde.
Brand te Vlissingen. Te Vlissingen
heeft gisternacht een groote brand gewoed. De
panden van den bakker de Vlieger met winkel
woonhuis en bakkerij op den hoek van de LIol-
beinstr<iat en de timmerwerkplaats van den
heer Boone met bovenwoning in de Bouwen-
woutstraat zijn totaal uitgebrand. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet voor.
Meer „vrouwelijkheid". Natuurlijk
is dat instituut in Amerika. Daar vond een
85 jaar oude millionair W. V. Lawrence, te
New-York de Vrouw zoo verworden, zoo over-
„studeerd", dat zij het huwelijic bijna een on-
mogelijicen wijze van leven vinden.
Eu dit toch, zoo zegt de heer Lawrence, is
de bestemming der vrouw.
Om nu de vrouwelijke jeugd meer huwe-
lijksfahig te malten, heeft hij het plan opge
vat een Instituut te stichten, waarvoor hij reeds
1.250.000 dollar beschikbaar heeft gesteld.
Den jonge dames zal daar in twee jaar een beetje
algemeene ontwikkeling en veel „vrouwelijkheid
ingestampt worden. Aan sport zal niets gedaan
worden, want dat is volgens den heer Lawrence
vreeselijk onvrouwelijk.
BRUSSELSCHE KRONIEK.
B r u s s e 1, 15 December 1926.
De schoolstrijd. Een katholieke levens
kwestie.
H^Onze Brusselsche correspondent schrijft ons
Het is opvallend hoe sedert eenigen tijd in
België opnieuw de schoolstrijd is ontbrand en
er een felle beweging voor en tegen het openbaar
of privaat onderwijs is ontstaan. Over het alge
meen is de kwestie van de toelagen aan het bij
zonder onderwijs de inzet van de besprekingen
tusschen de politieke partijen in de gemeente
over de vorming van het College van B. en W.,
nu de nieuwe gemeenteraden weldra gaan zete
len. Voor de katholieke partij is de zaak een
levenskwestie daar de bijzondere scholen in
België doodeenvoudige katholieke scholen zijn
en de Belgische katholieke partij in hun handha
ving en ontwikkeling het voornaamste middel
vinden voor eigen vooruitgang.
Om de zaak goed te begrijpen dient men het
volgende óe weten. In 1842 werd in België voor
de eerste maal aan de gemeenten de verplichting
opgelegd ten minste één lagere school te bezit
ten. De aanneming van een bijzondere school
kon van deze verplichting ontslaan.In 1879 had
de wissseling in de politiek geleid tot een nieuwe
wet, die tot oogmerk had Staat en Kerk op school
gebied te scheiden door b.v. te bepalen dat het
godsdienstonderwijs geen verplicht leervak meer
is en buiten de klasuren wordt gegeven. Deze
wet was de aanleiding tot den schooloorlog, die,
wat door de vijanden tan de katholieke school
niet was verwacht, eigenlijk leidde tot het onder
mijnen van de officieele school want de bijzondei e
scholen van de katholieken werden als het ware
uit den grond gestampt en toen in .1884.de libe
rale regeering, die den maatregel had ingevoerd
viel, was de officieele school, de plattelands-
school als ontredderd, niet minder in elk geval
dan de bijzondere scholen, die natuurlijk den
strijd niet waren te boven gekomen zonder ge
havend te worden. Om opnieuw orde in de zaken
te brengen keurde het Belgische parlement in
1884 nog een wet goed waarbij de gemeentebe
sturen gemachtigd waren scholen op te heffen.
Vele officieele scholen moesten hier boeten. Doch
de bijzondere katholieke school bleef ook steeds
in het onzekere en moest leven?van gifteij daar
waar door de gemeente de öhderwijslastgn niet
werden overgenomen. Voor den onderwijzer
van de private school geen rechtszekerheid,
geen minimum-wedde, geen pensioen 1895 be
zorgde den onderwijzer echtereen wedderegeling
en 1901 brengt hem een pensioen. De aanneem
bare scholen, d.z. die scholen die volgens de
wettelijke bepalingen door de gemeenten konden
worden aangenomen, kregen recht op Rijkssub
sidie. Maar aan het beheer van een school zijn
nog andere uitgaven verbonden dan bezoldiging
en de katholieke schoolbestuurders aanzien liet
als de verzekering van hun tekomst als ook deze
uitgave door de gemeenschap zouden worden
gedragen, evenals dit geldt voor de openbare
school. De katholieke burgers van een gemeen
te betalen evengoed belasting als de anderen,
wordt, ter wettiging van dien eisch aangevoerd
en nochtans, als zij aan hun kinderen een katho
liek onderwijs wenschen te bezorgen dan moeten
zij dit nog steeds uit hun zak bekostigen wat
wel op een dubbele belasting gelijkt. Van katho
lieke zijde wordt er dus in elke gemeente ge
tracht deze uitgaven in de gemeentebegrooting
te krijgen, bij gebreke aan een wet, wat dus ei
genlijk neerkomt op een aanneming van de
school die op eenzelfden voet komt te staan in
elk opzicht als de officieele school. Met andere
woorden, na de aanneming staat in de gemeente
begrooting een dubbel stel van scholen een dat
de gemeente zelf heeft gesticht en een waarvan
het personeel door haar zelf wordt benoemd en
bestuurd en een door particulieren opgericht
en waarvan de kosten, althans binnen een vooraf
bedongen raming, door staat, provincie en ge
meente worden gedragen, terwijl de leerkrachten
als vroeger door de particulieren worden
bestuurd en ontslagen. Alleen aanvaarden die
scholen, buiten het Staatstoezicht, ook het toe
zicht der gemeente, en ontzeggen zij zich, in
zekére mate, het recht om leerlingen aan de
openbare school te onttrekken.
Zoo is o.m. het Antwerpsche stelsel. De toe
passing ervan ontmoet echter bezwaren bij som
mige socialisten en liberalen, die dan beweren
dat er grondwettelijk niet tot volledige gelijkstel
ling van de openbare en de private school kan
worden overgegaan. Dit bezwaar houdt natuur
lijk geen steek.
Naast dit bezwaar hebben de vijanden van de
gelijkstelling nog andere pijlen op hun boog.
Zij beweren namelijk dat de verruiming van de
middelen der bijzondere school de mededinging
die zij aandoet aan de officieele nog zal doen
uitbreide^, alhoewel er, na naar hun eigea be
kentenis, nu reeds zoo moeilijk het hopfd is
aan te bieden. Ten slotte vreest men dat de gelijk
stelling van de openbare en de private school
het aantal scholen buiten mate zal doen toene
men.
Lot. dusver echter heeft de openbare meening
in België zich slechts'met katholieke bijzondere
scholen ingelaten. Maar de Belgische schoolwet
van 1895 erkent ook, voor de subsidieering,
rationalistische scholen. Dat is niet juist het
zelfde als neutrale scholen. Een neutrale school
is een school zonder godsdienstigen grondslag,
doch waar kinderen van geloovigen godsdienst
onderwijs kunnen ontvangen. Uit een rationa
listische school wordt prir.cipieel alle godsdien-
onderwijs verbannen. De neutrale school loopt
hier bovendien nog het verwijt op dat zij
geen rekening houdt met de gevoelens der
republikeinen en dat zij in dienst staat van het
kapitalisme. De mogelijkheid is dan ook niet uit
gesloten dat de gelijkstelling hier te lande een
bijzondere school zou brengen die zonder het
koningdom af te vallen zich onthoudt van elke
loyauteitsbetuiging, en bovendien een stren
ge alzijdigheid in acht neemt ten aanzien van
eiken vorm en gedachte die gewijzigd zou kun
nen komen uit den kroes der politieke gistinge.).
Dat kan dan een school zijn met een vaag hu
manitair ideaal, staande buiten de huidige wer
kelijkheid.
Gewis zullen de Belgische Katholieken, in
hun droom van gelijkstelling werkelijkheid te
doen worden deze mogelijkheid aanvaarden
maar dan ook met het voornemen om een zoo
danige school scherper dan ooit te bestrijden.
Het staat nu eenmaal vast dat de gelijkstelling
der scholen den schoolstrijd wel kan milderen,
maar nooit heelemaal zal wegnemen, vooral niet
in een land als België waar de partijdriften zoo
onberedeneerd vinnig zijn, wat niet wegneemt
dat het de ideale oplossing is in het belang van
het onderwijs zelf, Want, voor wie de zaken in
België beschouwt is, tegenover de feiten, de
vraag gewettigd of de voorstanders van een
degelijk volksonderwijs niet een overdreven
belang' hebben gehecht aan de politieke zijde
van het vraagstuk, of de vlag die de lading dekt
niet te zeer de aandacht heet afgeleid van de
