r»mmLAD wo&r schiedam en omstreken*
WEEK-REVUE.
DITJES EN DATJE
50ste Jaargang.
Zaterdag 21 Mei 1927.
No. 14867
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon luiereommunaal 68085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post 3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavcndnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets. Po-tclièque- en girodienst No. 81440.
Advertentiën: 15 regels 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maai
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 cent per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange geheele invaliditeitf 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 100 bij verlies van een
duim;f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De Verzekering wordt gewaarborgd door de N. Holl.Algem. Verz.bankSchiedam
TWEEDE BLAD.
FILM POLITIEK*
Toen een 20 jaar geleden de eerste films
in ons land draaiden, waren we niet weinig
tevreden, 't Nieuwe der levende beelden"
trok ons aan en we lachten hartelijk om wat
idiote buitelingen, vreemde aanrijdingen en
zotte luchtsprongen. De films bleven een maand
op het program en in dat tijdsverloop ging
men 23 malen het wonderbaarlijke zien
en genieten.
Later kwamen films, welker tooneel een
aaneengeschakeld verhaal van onschuldigen
aard gaven, een verhaal, dat voornamelijk
geweven moest worden door de min- of meer
geslaagde verklaringen van den explicateur
naar mate de filmtechniek vorderde, werden
die explicateurs overbodig.
Nu de filmtechniek echter tot in de per
fectie gegroeid is, komen allerlei menschen
opdagen, die de films tot'hun inzichten „ver
heffen" willen. Realisten willen het leven in
hl haar schakeeringen zien uitgebeeld en bij
voorkeur natuurlijk het leven, waarin rijke
lijk van de verboden vrucht genoten wordt,
terwijl kunst-maniakken van velerlei richting
het „peil" willen opvoeren. Door het toedoen
van eerst-bedoelden zijn nu vele films scha
delijk van strekking geworden, door het ijve
ren van laatstbedoelden dreigt de bioscoop
haar karakter als amusementsgelegenheid te
verliezen. Waèrom toch moet Mies en nóg
Wat tot kunst, meestentijds tot door de mas
sa onbegrepen kunst, worden vervormd Mo
gen we dan volstrekt niet meer een onschul
dige ontspanning genieten, waar we iets lief,
aardig, mooi, leuk, spannend kunnen vinden
zónder meer We lezen moderne on-leesbare
verzen en spannen ons in om ze mooi te vin
den we bewonderen moderne architectuur
en suggereeren ons na een cursus in aesthetica,
dat die nieuwe bouw bewonderenswaardig is
We bezien schilderijen en we doen net, of we
volkomen begrijpen, wat ze voorstellen. Maar
mogen we dan tenminste in de bioscoop ons
zelve niet eens zijn en dóar eens lachen, om
dat wij het leuk vinden en er eens een traan
tje wegpinken, omdat het uitgebeelde óns
treit. Moeten we ons ook al in de bioscoop
gaan inspannen om te beseffen, whhrom het
onbegrijpelijke en onwezenlijke uitgebeeld ene,
dat moderne kunstenaars ons brengen, toch
heusch wel bewonderenswaardig is?
En behalve de kunst gaat ook de politiek
zich op de film werpen. Vanuit Rusland be-
Wees gerust.
Het is te grof" schreef deze week het Noord-
hrabanRche Huisgezin.
„Het loopt de spuigaten uit" klaagde het blad
en het vreesde, dat het bloed van alle Nederlan
ders aan het koken zou gaan om hetgene, wat
de Brusselsche „Action Nationale" afdrukte in
har kolommen.
Dat laaste was dan ook niet voor dc poes.
Het Brusschelsche gazetje had namelijk iets
geopenbaard over de'voorliefde v. onze Limbur
gers voor Etelgië, 't had gerept over de blijdschap
Waarmee de Waalsche strooibiljetten ontvangen
waren eu tenslotte leidde het met ontroering een
hriefje in, dat de redactie gestuurd was door
Eoland van den Brand uit Roosendaal, waarin
Werd voorgesteld of Noord-Brabants macht naar
bevrijding van het Hollandsche juk en vereeni-
gmg met België.
De brief begint met een mededeeling dat in de
Kempen van Boord-Brabant nog de echo's weer
klinken van de vreugde over de te Roosteren aan
geplakte proclamatie en dat men daar, evenals de
Maastrichtenaars, den lucht-bode zou willen zien
Verschijnen met een boodschap van het „moe
derland."
En hij eindigt met de verzekering, dat zich
Diet alleen te Roosendaal, maar alom de stem
van het andere België (Brabant) zal doen booren,
in 1930 victorie te roepen, het feest van alle
Delgen, zelfs van hen, die men in de eeuw van
het stilzwijgen heeft vergeten.
„Het Huisgezin" is erg boos over deze ont
hullingen en de redactie richt lang geen malsche
Woordjes tot de heeren van de „Action Nationale.
„Het Huisgezin" acht het voorgaande een
s*naad voor Limburg, Brabant en zijn bewoners.
Is dit wel juist
Dapperheid is toch geen leelijke eigenschap
En is een Nederlander met dapper, wanneer
hij er naar reikhalst om ingelijfd te worden bij
°üzen buurman, die zoo ijverig vervolgt, ter-
neerdrukt en achterstelt, de wezens die geen
w'alen zijn.
Zit er geen heldenhart in de mannen, die
geheel vrijwillig en louter uit-liefde-op-liet-eerste
gezicht, zich willen rangschikken onder de \'la-
gint hier de victorie. We hadden reeds de „Po-
temkin" en dezer dagen kregen we „Moeder",
maar de vertooning van de tweede film en
eventueel volgende van communistische strek
king, willen de burgemeesters der groote ste
den ons besparen.
Dóhrtegen nu rijst het protest van vele „kun
stenaars."
Zij hebben na het verbod ineens zéér kunst
zinnige opvattingen bij de Russische film
industrie ontdekt.
Dat kan heel goed zijn de Potemkin-film
hebben we gezien en daarin werd inderdaad
kostelijk spel te zien gegeven.
Maar de inhoud, heeft die dan absoluut
géén beteekenis Als de overheid er geen stok
je voor steekt, dan dreigen we vanuit Rus
land overstroomd te worden met, films, die
misschien ware, zelfs historische levensbeel
den (zooals de Potemkin) geven, maar altijd
en steeds weer uit diepzelfden levenskant.
Er is veel onrecht in de maatschappij, maar
als men nu maar steeds tafereelen van on
recht, overweldiging, lompe willekeur en bloe
dig verzet voorgedraaid krijgt, alsof er niets
anders ter wereld bestaat, wordt de massa
dan op die wijze niet geestelijk vergiftigd,
wordt de geest van verzet en de lust tot wraak
dan niet kunstmatig opgewekt
Dat, te verhinderen is niet in strijd met de
vrijheid. We kennen in ons land de vrijheid
van politieke overtuiging, maar de leer van
het communisme is willekeur en heeft met
overtuiging niets te maken. Het communis
me is de leer van de dictatuur, zij predikt het
recht om d? andersdenkenden tot een knecht
schap te veroordeelen, onverschillig of die
andersdenkenden een meerderheid of een min
derheid vormen. In ons land bestaat inder
daad politieke vrijheid, maar moeten we dan
niet remmen de propaganda, die er op uit is
om ons die vrijheid te ontnemen. Als we an
deren gelegenheid laten ons onze vrijheid te
ontnemen, dan aarden onze principes in ban
deloosheid.
Wie tegen de houding der burgemeesters
in zake communistische films ageeren, zijr
als degenen, van wie Isaac da Costa reeds
sprak
Om vrijheid schreeuwen dm verwaat'nen,
Om vrijheid, band'loos als d'orkaan,
Die uit zijn kerker losgelaten,
Een halve wereld doet vergaan
mingen, die door de Brusselsclie autriteiten
met den riek worden aangezien voor bekrompen
domme koelies, omdat zij niet, zooals de familie
Beulemans, het Fruscb radbraken
Getuigt 't niet van moed, wanneer men het
afschrikkende voorbeeld van dr. Borms en
zijn medcmartelaren voor oogen, toch hunkert
om van zulke exlra-ongegechtiglieden ook te
genieten
Doch alle gekheid op een stokje
Brabanders en Liburgers mogen enkele grie
ven hebben tegen de Nederlandsche regeerders,
allen weten ook, dat zij 't nog honderdmaal be
ter hebben, dan een Vlaming onder Belgisch be
wind.
Zoolang er alleen Belgische hulpaanbiedingen
over onzen bodem dwarrelen en geen Nederland
sche hulpaanvragen in onzen nabuurstaat rond
gestrooid worden, kunnen we gerust zijn,.
S o 11 e r n ij
Wij Nederlanders zijn een wonderlijk volkje.
Een onbegrijpelijk volkje
Den eenen tijd staan we bol en strak van natio-
nalen trost en eigendunk en even later loopen we
als een hondje de buurstaten na en likken we de
laars af, die ons een trap toediende.
Onze vaderlandsche geschiedenisboekjes stel
len het ijverig voor en we gelooven het zonder
onderscheid, dat Nederland de superieure staat
is, welke overtuiging niet wegneemt, dat het
grootste deel van den schooltijd -althans bij 't
liooger onderwijs gebruikt wordt om vreemde
talen er in fe stampen.
We vinden, dat we belmoren tot een beschaaf
de natie, maar als we erg beschaafd willen doen,
durven we het niet te laten om onze gesprekken
en geschriften met, uitheemsche woorden vol te
stoppen.
Er zijn burgemeesters, die op nationale feest
dagen, zoo geestdriftig zijn, dat ze, op 't gevaar
af hun hals te breken zelf een vlag op lmn stad
huistoren zouden willen hijschen, maar diezelfde
burgemeesters, moeten op de vingers getikt
worden, omdat ze hur bestellingen in 't buiten
land plaatsen.
We konden zoo nog een half uurtje doorgaan,
doch dan zou er geen tijd over blijven om den
slaafschen zin te laken, waar de Nederlandsche
Spooregen dezer dagen blijk v. gaven toen zij hem
Bianenla n d.
Gelukkig, dat de lJsheiligen hun weinig ge
waardeerd bezoek niet al te lang gerekt hebben
en een warme zomerzon deze heeren met hun
winterspelen voorloopig is komen vervangen.
Braat en lJsheiligen ten spijt hebben we op 15
Mei de klok weer een uur vooruit gezet en henben
we willens, of onwillens de zegeningen van een
zomertijd weet te aanvaarden gekregen. Op dien
gedenkwaardigen 15en Mei werden we mede ver
rast met een nieuwe dinstregeling der Spoorwe
gen, die de tijdsanarchie nog een beetje hielpen
'verergeren door den dag te gaan indeelen in 24
urch, in plaats van de hier gebruikelijke 2 X 12
uren. Dat is gemakkelijk, heet het, voor het
berekenen der internationale verbindingen. We
nemen dat gaarne aan, maar wijzen er toch op,
dat het aantal Nederlanders, dat zich aan bui-
tenlandsche reizen bezondigt - o, kenden ze maar
eerst hun eigen land slechts een klein percen
tage vormt van het geheel en die reizigers in het
algemeen intelligent genoeg geacht mogen worde
om eenigé verkeers-puzzle's op te lossen. Anders
staat het met de eenvoudige menschen, wier
uitstapjes zich beperken tot een bezoek aan de
nabijgelegen stad of markt of de in Amsterdam
wonende familieleden. Zij kunnen geen wijs wor
den uit de nieuwste dienstregeling derSpoorwegen.
Een eenvoudige buurman kwam ons dezer
dagen raadplegen voor het ondernemen van een
circa 20 K. M. langen reis. We bevalen hem een
trein van 11 uur zooveel aan en wezen hein het
vertrekuur in het meegebrachte boekje aan. „Ja"
vertelde de man, „dat heb ik ook gezien, maar ze
hebben me gezegd, dat je overal 12 uur van af
moet trekken en hoe kan nou dat van 11 uur zóó
veel We trachtten hem uit te leggen, dat er
van de uren beneden de 12 niets afgetrokken be
hoefde tc worden, maar die iedeneering scheen
hem slechts te sterken in zijn opgekomen over
tuiging, dat wij er ook niet veel van af wisten.
Hij zou 't nog wel eens aan zijn nicht vragen die
d'r man was aan hef spoor.
Vele firma's maken op het oogenblik een aau-
dige reclame door plaatselijke verkeersregelin
gen te verspreiden, waarin dc uren van vertrek
en aankomst op de oude en bekende wijze zijn
aangegeven.
Amsterdam heeft op zonnige dagen het jaar-
lijksch bezoek der koninklijke familie mogen ont
vangen, dat tot een eenvoudig, maar hartelijk
traditioneel geest is uitgegroeid.Onze groot-Mo
kumers mogen nu en dan eens wat onverschillig
lijken, in hun hart zijn het beste menschen en al-
officicclen reisgids onleesbaar maakten, door de
uren na den middag van 13 tot 24 te merken, al
leen omdat België ook zoo iets doet.
Om het gemak, dat enkele menschen, die soms
naar België reizen van deze methode hebben moet
de groote massa iederen dag er den last van on
dervinden.
De heeren van de directie meenen bepaald,
dat alle reizigers 'n acte wiskunde hebben en ze
konden zich zeker niet indenken, dat er duizen
den zijn, die niet in een wip met een aftreksom
metje gereed zijn.
Het bovengeschetste is niet de eerste dwaas
heid der Spoorwegen op dit gebied. Ouderen zul
len zich nog wel herinneren, hoe er destijds een
bespottelijke vereering van der Engelschen
Greeuwiehtijd in zwang was. Toen mest men
iederen keer twintig minuten van den statios-
tijd aftrekken om weer in „tijdelijk" evenwicht
te komen.
Na jarenlange protesten, gaven de spoor-
chmeezcn van Europa eindelijk toe, datjiormaal
beter was dan abnormaal en ziedaar het jaar
1927 brengt weer een nederlaag van het. gezond
verstand.
De natie kan nu weer aan het protesteeren
gaan en we hopen, dat ze tegen dezen Belgischen
tij d-manie even fortuinlijk is als tegen het Bel1
gisch verdrag.
Zoolang deze nieuwste sotternij echter stand
hou at, zullen liefdadigheidsvereenigingen goed
doen op dc stations reken-automaten te plaatsen
ten gerieve van rijzende landgenooten en op
stille dagen kunnen deze machines mogelijk
gebruikt worden, om uit te maken welk cijfer
Nederland voor rechtmatige eigenwaarde toe
komt.
De getuige.
Bij de Oostenrijksche verkiezingen is het
op z'n Mexicaansch toegegaan.
De socialisten hadden gezworen de meer
derheid te behalen en zij waren allesbehal
ve kieskeurig in 't gebruik van de middelen om
hun profetie tot waarheid te maken.
Vooral in Weenen, waar de heeren de baas
zijn, moet het bar geweest zijn.
Al wat rood wilde stemmen, werd met open
armen op de bureaux ontvangen minderjarigen,
buitenlanders zij kregen allen gelegenheid den
kiezersplicht te vervullen mits ze 't links deden.
tijd klopt dat hart nog even sneller, als- de ko
ninklijke familie van haar belangstelling voor de
hoofdstad des lands komt getuigen.
Niets is volmaakt op deze wereld en zoo zal
het ook wel met den arbeid van het Leger des
Heils zijn. Wat ons echter, krachtens eigpu over
tuiging, ook van het Leger des Heils scheiden
moge, erkend moet toch worden, dat het zegen
rijk gearbeid heeft onder de duizenden landge
nooten, die maatschappelijk, moreel en geestelijk
gebroken, als verworpenen onder het uitvaagsel
hun menschelijkheid stukje voor stukje aan het
verliezen waren, maar gefascineerd door Leger-
zang- en prediking en daadwerkelijk geholpen
door broeder of zusterhand, den weg naar orde
en geluk hervonden.
Hopelijk vindt het bestuur van het Leger des
Heils in dit Jubileum aanleiding om de Neder
landsche afdeeling meerderjarig te verklaren en
haar een Nederlander tot bestuurder te geven. Tot
heden werd die steeds uit Engeland toegezonden,
't Ligt nu eenmaal zoo in den Nederlandschen
volksaard we worden niet graag van buiten af
geregeerd
De behandeling van de moordzaak te Culcm-
borg voor de Tielsclie rechtbank heeft bij het
publiek wel sterk de overtuiging bijgebracht, dat
men de ware daders wel te pakken heeft.Of echter
juridisch het bewijs ook voldoende geleverd is,
meenen we te mogen betwijfelen enzouheto.i.
geen verwondering behoeven te wekken, als
beide verdachten, tegen wie levenslang ge-
ëischt is, ten slotte nog worden vrijgesproken.
Vreeselijk is de verdenking, die door sommige
getuigenverklaringen weer op commissaris Blok
werd geladen. Die verdenking leidt tot gruwelijke
consequenties. Is de man onschuldig, zooals hij
steeds getuigd heeft, dan is die verdenking voor
hem een martelaarschap,dat schier niet tedragen
is. En mocht hij wel schuldig zijn, dan is de bevol
king wel zéér beklagenswaardig, die door hem
beschermd moet worden tegen euvelen misdaad.
Mogelijk zal deze zaak nimmer tot volledige klaar
heid komen. Maar zou het niet tactisch zijn, als
dezen commissaris althans uit zijn huidigen om
geving werd overgeplaatst? Zou het geen ver
ademing brengen voor de. bevolking ter plaatse,
maar vooral ook voor den betrokken persoon zelf?
Buitenland.
De Nederlandsche delegatie op de economische
conferentie van den Volkenbond roert zich aleven
kranigalsdie op devoorbereidendeontwapeniugs-
conferentie, maar we vreczen, dat re resultaten
van de eene niet beter zullen zijn, dan die van
de andere. De heeren hebben allen een Platoni-
Het is zoo erg geworden, dat politieke rede
naars van de Christelijke groepen, openlijk
den burgemeester van Weenen van fraude be
schuldigen, of althans hem aansprakelijk stellen
voor de misdrijven van zijn ambtenaren.
Op de uitgeroepen beschuldigingen gaan de
socialisten nochtans niet in, maar beschaamd
over de mislukking van hun pogingen en boven
al vertoornd over de ontmaskering, antwoordden
de heeren alleen met een vloedgolf van scheld
woorden.
Dat de zaak ernstig is, blijkt wel uit het feit,
dat de internationale hulptroepen ook opge
trommeld zijn en onder de eersten, die de be
narde broeders te hulp schoten, behoorde het
iameuze „Volk", dat met ongeëvenaarde woor
denruwheid, de aanklacht tegen de roode tyran-
nie tracht te overstemmen.
Uit zijn, met voorraden van verdacht allooi
gevuld laster-arsenaal, groef het de goorste
praatjes op en kwam voor den dag met het ver
zinsel over een tot Carmelites bekeerde Jodin,
die van Oostenrijk uit naar Palestina was ge
zonden om op unfaire wijze zieltjes te winnen
onder de Zionisten en met de fabel, dat mgr.
Seipel gemeene zaak maakt met Hakenkreuzler,
anti-semieten, sluipmoordenaars en het bezink
sel der menschheid, om tegen Joden en socia
listen klassenstrijd te voeren.
Beide leugens eischen geen uitvoerige weder
legging.
De Kerk duldt geen bekeenngspraktijken,
welke het daglicht moeten schuwen en wat den
smaad betreft, dien men den priester-staatsman
en redder van Oostenrijk aanwrijft, daartegen
kan een getuige in bet geding worden gebracht,
die in één ruk, het mom afscheurt van mgr.
Seipels belagers en hen toont in hun ware hui
chelachtige gedaante.
Eén getuige is er, die onweerlegbaar spreekt
van de satanische manier, waarmee de partij-
genooten van het „Volk" in Oostenrijk hun te
genstanders durven bestrijden.
Eén getuige die bewijst, dat Oostenrijksche
socialisten het niet laten bij leugens maar over
gaan durven tot moord.
En die ééne getuige is de kogel, die een op
gehitste roode, mgr. Seipel het vorige jaar in
de longen schoot.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
