f erve» „DE PHOENIX" Tel. No. 68015. Stoomen
VOOJ? SGHimOAM
FEUILLETON.
fW eergeJkeerd.
natuur en techniek
50ste Jaargang.
Donderdag 9 Juni 1927.
No. 14881
Bureau KOEMAltKT 4. Telefoon Intercommunaal G8085 Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20 cent, franco per
post ƒ3.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 4 cent. Zaterdagavondnummer
met Officieel Kerkbericht 10 ets. Postcheque- en girodienst No. 81440.
Advertentiën: 15 regels 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 cent per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis Ongevallenverzekering f 500 bij levenslange gekeele invaliditeit f 200 bij verlies van een hand, voet of oog f 200 bij dood f 100 bij verlies van een
duira;f 60 bij verlies van een wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering wordt gewaarborgd door de N. Holl.Algem. Verz.bankSchiedam
't Is inderdaad buitengewoon, zooals de tech-
mek in de jongste eeuw, maar in het bijzonder
111 de laatste tientallen jaren, gevorderd is.Men-
schelijk vernuft boekt overwinning op over-
Winning op de wetten der natuur groote vracht-
Monsters doorklieven de lucht, die toch zooveel
hchter is dan de gevaarten, die het dragen moet
§een onweer of storm vermag die monsters tegen
M gaan. Wel verzet de natuur zich hardnekkig
1:11 betwist ze den menschep de overwinning,
doch voor een oogenblik slechts. Nóg zijn de
i'jken van een Nungesser en Colli nietontbonden,
°f over hut onbekende giaf van de pioniers
Heven andere luchtmonsters, door andere men-
schenhanden geleid en hun is de overwinning,
midruchtig gevierd door een in spanning wacb-.
lende menschheid. De techniek, product van
Menschelijk vernuft, overwint de natuur.
Ook op ónder gebied. Radio-golven doorkrui
en in een nauw gevlochten, onzichtbaar j.et,
den aardbodem en verbinden de menschep met
e'kaar, die dooi diepe zeeën, hooge gebeigten
M Woeste vlakten gescheiden zijn. Neen, we
®ten ons niet meer scheiden alle machten
zullen wijken voor ons vernuftaan ons is de
overwinning
Zou hetwóar zijn
la ieder geval is onze overwinning nog geen
definitieve, want op sombere wijze laat de na
tuur zich op de meest onverwachte oogenblik
ken nog gelden. Terwijl de kreten van vreugde
°Ver Lindbergh's succes door de luchtdaver-
den, joeg een alles vernietigende storm over ons
'and, over een groote uitgestrektheid Alles ver
roestende, wat door menschenhand was op
gebouwd, dood en verderf zaaiende Op
zulke momenten verzucht de mensch neen,
re zijn er nog niet. Al is onze geest vernuftig,
re kunnen nóch tegenhouden, nóch leiden de
Hand, die geeft en tuchtigt, die of het goede
bestiert of het kwade gedoogt.
Wat meenen we in onze verwatenheid Dat
we overwinningen behalen op de natuur. En
blijken moet 't toch nog, of de vorderingen der
techniek wel inderdaad een voordeel voor de
Menschheid zijn.
Elke natuurkracht is geweldig en op zich
zelve in staat de menschheid te vernietigen.
Dat deze niettemin aan zulk een lot ontsnapt,
vmdt haar verklaring ten slotte slechts in net
telt, dat de schepping een samenstel van allerlei
Natuurkrachten is, die tegen elkander ingaan,
Oleanders werking ten deele opheffen en te
samen de sfeer vormen, die aan onze levens-
v°orwaarden voldoet. Grijpen we nu met onze
technische parktijken niet te eigenwijs in, in dat
Hine raderwerk We weten het niet, slechts de
Mtkornst kan het ons lceren.
.Wat wij „vinden of „uitvinden" is tenslotte
fiets nieuws, de natuur kende het al lang. IToe
Wonderbaarlijk leek ons de vinding der elect ri
Oteit. Toch leerden latere onderzoekingen, dat
Mol de lucht als 't ware met electriciteit geladen
Was, ja, dat electriciteit voorkomt in al wat
leeft. Nu zijn we met deze natuurkracht aan
spelen" gegaan. Met machtige machines
Wrwekken we zelve die kracht en 't is ook met
electriciteit, dat we de luchtgolvingen verster
ken en voortstuwen, die het gesproken woord,
Muziek enz. over de aarde ronddragen. Onze
Proeven „lukken" schitterend en voort gaan
We op den weg, dien we ingenieus
Mbten.
Denken we echter
ons ingrijpen
Mr natuur, het
gevonden
wel eens aan het gevaar,
in de wetten en ordeningen
evenwicht daarin verstoren
kan En zal onze techniek de gevolgen daarvan
kunnen voorkomen of herstellen
Er zijn vele dingen, die ons doen afvragen,
of er in de wereld nist veel aan het veranderen
is. Een tijd geleden werden in onzen rustigen
Nederlandschen bodem aardschokken waar
genomen. Een cycloon was eertijds voor ons
iets ongehoords, we kenden dat natuurverschijn
sel slechts uit de boeken en wisten, dat bet
zich in tropische gewesten soms voordeed Nu
echter heeft een cycloon al twee maal ons land
geteisterd. Wat winter is, weten we niet meer
en zomers schijnen al evenzeer uit den tijd.
Hagel en kou teisteren ons in een tijd, waarin
we Vroeger zelfs geen strooien hoed op ons hoofd
konden velen en in z.g. wintermaanden botten
de boomen.
Er zijn geleerden, die er om lachen, als er ge
waarschuwd wordt, dat we met onze nieuwighe
den de natuur trotseeren, maar er zijn ook zeer
verdienstelijke mannen, die het wel erkennen
willen, dat de wetenschap ten slotte nog te
onwetend is om te kunnen uitmaken, in hoever
re we met onze techniek de natuurlijke orde
verstoren.
Dat alles kan geen reden nog zijn om niet mede
de menscheli.jke wetenschap te dienen. Maar
nimmer mogen we hoovaardig worden op ons
künnen en als we juichen over een nieuwe triomf,
dan zullen we goed doen onze vreugdekreet
te doen Vergezeld gaan van de stille beê, dat
betgeen menschenhand gewrocht heeft,passen
moge in het bestel van Hem, Die de machtige
elementen leidt, terughoudt of voortstuwt,
waar Hij ter wille der menschheid ontwierp en
regelde.
Een overmatig zelfvertrouwen zou wel eens
kunnen voeren naar het tijdstip, waarop we
tot de erkenning komen, dat we ierug moeten
met onze wetenschap en techniek, omdat we
te diep hebben ingegrepen in de wetten van
het natuurlijk en goddelijk bestel.
Bij of krachtcHs wetten of verordeningen voor
geschreven en andere ofüciecle af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
Louarn scheen aan niets te denken dan aan heb
jMard, dat hij mende en aan den weg waarove1-
Jl!l reed.
Zij gmgen naar het station 1'Hermitage, dat
dichtst bij Ros Grignon lag in den morgen
nevel, die nog zoo laag hing, dat de toppen der
)0oinen en de uiteinden der takken blinkende
z^vare druppels vertoonden, als na een regendag.
°P een paar honderd meter voor het dorp bij
Mn heuvelrug boog Jean Louarn zich over naar
vrouw en kuste haar op 't voorhoofd.
Ne schrijft toch, anders weet ik niet, waar je
er't. Het zal mij erg vreemd zijn, Donatienne.
''Zeker," zei de vrouw, en jij schrijft ook, wat er
zoo gebeurt Zij kuste hem niet, dat behoort
Bretagne niet tot de gewoonten een ander
ocht het eens zien.
Het karretje bleef staan voor het station,
J ist toen de trein van negen uur dertig van Ponti
y aankwam.Zij hadden nog juist den tij domna ar
°^et te loopen hij droeg het pakje en zij deed
Ma hopelooze pogingen om de oude portemon-
M Inet koperen knip open te krijgen.
Zij gingen de wachtkamer door, stootten zich
HINDERWET.
B. en W. van Schiedam hebben bij hun be
sluit van 7 Juni vergunning verleend aan de
firma BARENTS en DE ROT tot uitbreiding
van de fabriek voor het vervaardigen van cho
colade en suikerwerken in het pand Warande
36, kadaster Sectie M. no. 3322. door bijplaat
sing van een stoomketel van 40 M2 verwar
mingsoppervlak voor verwarming van kook
pannen en van de fabriek en door bijplaatsing
van 6 electromotoren van resp. 10, 7^, 3, 2, en i
P.K., drijvende een welpomp, een glaceerma-
chine, een draaibank, drageerpannen en vouw-
machines, zulks met verwijdering van 2 electro-
motoren van resp. 1£ en 1 P.K.
B. en W. van Schiedam brengen ter algemeene
kennis, dat. zij bij hun besluit van 7 Juni 1927,
krachtens artikel 17 der Hinderwet
lo. aan de op 3 Februari 1927 aan J. D.
HULSMANN verleende vergunning tot oprich
ting van een rijwielfabriek in het pand Boter-
straat 12, kadaster Sectie B. no. 1588, een twee
tal nieuwe voorwaarden hebben toegevoegd
ter vervanging van de voorwaarden d. en e.
vervat in voornoemde vergunning zulks
ter voof koming van brandgevaar en
2o. aan de op 23 November 1899 aan de firma
E. C. Papenhuijzen (thans H. WIJSBROEK)
verleende vergunning tot uitbreiding van de
bakkerij in het pand Hoogstraat 22, kadaster
Sectie B. nos. 62 en 63, een 4-tal nieuwe voor
waarden hebben toegevoegd, zulks ter voor
koming van hinder van neervallend roet.
Schiedam, 9 Juni 1927.
Bultenlandssh Nieuws.
CHINA.
Successen van Tsjang Kai-sjek.
Na een veldslag, die 36 uur duurde, namelijk
van Zondagavond tot Dinsdag, zijn de troepen
van Tsjang Kai-sjek erin geslaagd Hantsjwang
te veroveren, terwijl de Sjantoeng-troepeu ge
dwongen werden van het Groote Kanaal terug
te trekken op Lintsjeng. De nationalisten be-
scbuld.gen den generaal der Sjantoengtroepen,
Tsjang Tsoen-tsjang, ervan, dat hij zijn Rus
sische bataljons laat plunderen in de dorpen
ten noorden van Hsoentsjaufoe.
De Chineesche pers deelt mede, dat een aan
Feng Joe-sjiang ondergeschikt generaal, Fong
Tsjen-woe op drie Juni j.l. Feng's hoofdkwar
tier te Kaifeng heeft verlaten en zich naar
Kaotsjeng heeft hegeven, ten einde een aanval
op Jentsjau voor te ber_iden. Daaruit zou blij
ken, dat Feng Joe-sjiang met Tsjang Kai-sjek
samenwerkt berichten uit Hankau melden
echter, dat de minister van Justitie op weg is
naar Feng ten einde dezen over te halen om
voor de Hankau-regeering op re treden.
BELGIE.
Het amnestie-ontwerp.
In de centrale sectie van de Belgische Kamer
is gisteren het wetsontwerp behandeld betref
fende het verleenen van amnestie aan personen,
die wegens hun houding tijdens den oorlog ver
oordeeld werden. De commissie slaagde er niet
in tot overeenstemming ten aanzien van den
tekst te komen. Het wordt thans steeds zeker
der,dat de kwestie niet voor het recés door de
Kamer behandeld zal worden.
Het Antwerpsche tram
personeel gestraft.
De Antwerpsche trammaatschappij beeft een
mededeeling doen aanplakken, waarbij het per
soneel, dat Zondag 1.1. tijdelijk den tramdienst
stop zette, voor een week wordt geschorst.
Zware straffen worden verder aangekondigd,
ingeval van verdere stopzetting.
Uitbreiding van de haven
van Antwerpen.
In de Kamer is gisteren aangenomen het wets
ontwerp in zake de overeenkomst tusschen den
Belgischen Staat en de stad Antwerpen, strek
kende tot overdracht aan deze gemeente van
Rijksgronden ter grootte van 3179 H.A.
Hierdoor zal de oppervlakte der Antwerpsche
haventerreinen worden verdubbeld. Kaden en
hangars zullen er worden ingericht.
Een ander wetsontwerp regelt de annexatie
door de stad Antwerpen van een aantal ter
reinen, behoorende tot de gemeenten Merxem,
Eeckeren, Hoevenen, Austruweel, Oorderen,
aan de deur, aan een bank, nog aan een deur
Donatienne stapte in den derdeklaswagen, waar
van de conducteur het portier open maakte.
„Adieu", zei Louarn.
Zij verstond hem niet. Hij zag het lieve blo
zende kopje met de bruine oogen gevat binnen
twee losse slippen van de muts in het rijtuig Ver
dwijnen onbeweeglijk bleef hij op 't perron staan
tot de trein, die Donatienne meevoerde, uit 't
gezocht was.
III.
Op weg naar Parijs.
Hij kwam alleen terug, geheel vervuld van
liaar. Donatienne daarentegen, die zich in een
hoekje had neergezet haar hoofd naar de akkers
gekeerd, de oogen vol tranen, werd spoedig afge
trokken door de gesprekken in 't Fransch en in
't Bretonscli, die om baar been gevoerd werden
en door de namen van de eerste stations, die bij
elk stoppen van den trein werde afgeroepen. Er
kwamen nieuwe menschen in den trein enkele
ervan kende ze aan de kleedij van onbekenden
aan de muts der vrouwen zag ze uit welke streek
zij kwame. Een vrouw, die naast liaar zat en
blijkbaar te oordeelen naar haar muts uit Lam-
balle kwam, vroeg baar, of ze Ver moest reizen.
„Naar Parijs," antwoordde Donatienne.
Wilmarsdonek en Lillo. Over dit wetsontwerp
zal morgen gestemd worden.
Antwerpe nD o r d t.
In de gisteravond gehouden Ministerraad is
besloten, het gratis sleepen op het trajectAnt-
werpenDordrecht en terug uit te breiden.
RUSLAND.
Veertien dagen rouw.
De Poolsche gezant te Moskou beeft Litwinof
uit naam van de Poolsche regeering zijn leedwe
zen over den moord op Wojkof betuigd en mede
gedeeld, dat de schuldige bestraft zal worden
volgens de volle gestrengheid der wet.
Het volkscommissariaat van Buitenlandsche
Zaken heeft een rouw van veertien dagen voor
geschreven.
De hand der wrake!
Volgens de „Morning Post" is het bericht,
van den moord op Peter Lazarewitsj Wojkof,
den Sovjet-gezant te Warschau, in Russische
monarchistische kringen te Londen met stille
voldoening ontvanger.. Sablin, de zaakgelas
tigde van de vroegere Russische regeering,
zeide na het Vernemen van den aanslag „Wij
zien hierin de hand van het lot. Vroeg of laat
moest de tsaar gewroken worden. In 1918 was
Wojkof voorzitter van de sovjet te Jekaterinen-
burg en hij was het, die als zoodanig mede
het bevel tot de terechtstelling van de Tsaren
familie teekende. Het bevel daartoe was welis
waar uit Moskou gekomen,en Wojkof had slechts
te gehoorzamen maar op eigen gezag kocht
hij een groote hoeveelheid zwavelvuur, welke
bij over de lijken uitgoot."
Naar de „Daily Mail" nog meldt, was Wojkof
een trouw aanhanger van Lenin in diens Zwit
ser sch en tijd.
In verband met Wojkofs rol bij de gebeur
tenissen te Jekatermeuburg weigerden ver
scheidene landen, zoo Canada en België, hem te
ontvangen als vertegenwoordiger der Sovjets.
Ook Polen weigerde aanvankelijk. In 1924 dacht
men er te Moskou over, Wojkof te Londen te
benoemen, maar van Engelsche zijde kreeg men
een hint, dat hij in Engeland geen „persona
grata" zou zijn.
Bomaanslag te Leningrad.
Door de Sovjet-autoriteiten wordt officieel
medegedeeld, dat Dinsdagavond tijdens een
conferentie in de communistische club te Le
ningrad, waar ongeveer vijftig personen aanwezig
waren, plotseling twee vreemdelingen de zaal
binnentraden. Elk van hen gooide een bom,
die ontplofte de bommenwerpers namen direct
de vlucht, hun revolvers afschietende op hun
achtervolgers. Van de aanwezigen moesten 25
ernstig gewond naar het ziekenhuis worden over
gebracht, ettelijken moesten ter plaatse worden
verbonden volgens de officieele mededeeling
is echter niemand gedood. De aangerichte schade
is zeer aanzienlijk.
Hevige storm boven
W i t-R ualand.
Gisteren woedde boven Wit-Rusland een
hevige storm, welke zijn hoogtepunt bereikte
in het Borissof-district. De Beresina trad buiten
haar oevers, Ten gevolge waarvan de stad Bo-
rissof gedeeltelijk overstroomd werd. De wegen
werden onbruikbaar door het water en een deel
van de spoorlijn MoskouWit-Rusland werd
vernield. De treinenloop tusschen Minsk en
Orsja staat stil. De orkaan duurde drie en een
half uur.
1679 6
„Misschien om een kind te verzorgen
„Ja, ik heb mijn kinderen moeten achterlaten
ik heb er drie:.Noëmi, Lucienne en Joel. Het
zijn nog kleine kleuters."
Zij praatte over de kleinen met de vrouw, die
medelijden toonde met de veriatenen. Het deed
Donatienne goed, met een andere moeder, die
haar begreep, te kunnen spreken.
De nieuwheid van alles wat zij zag, boezemde
baar belang in en telkens had zij iets om verwon
derd over te zijn,want buiten een boekje land om
Yffinac en Ploeuc had zij nog niets van de wereld
gezien. Zij merkte bijvoorbeeld op, dat de .koeien
er beter en flinker uitzagen, naarmate zij zich
verder van Ros Grignon verwijderde en dat er
minder brem groeide en meer doornheggen.
Te Rennes moest zij drie uur wachten. Een
medereizigster, die 't baar aanzag, hoe moe ze
was van 't schokken van 't rijtuig, aam haar mee
naai- één café dichtbij 't station,waar ze Voor eeni
ge centimen een kop koffie kochten. Het was een
grove oude vrouw met een vrolijk gezicht, al
was 't wat gerimpeld, een van die vrouwen uit het
volk, die gelooven aan de eerlijkheid van de
menschen, die zij ontmoeten op haar weg en,
waar behoefte spreekt, bereid is een dienst te
bewijzen, zonder zich af te vragen of er een weder
dienst zal volgen.
Samen bezochten zij een kerk en een wandel
park. Toen ze van elkaar gingen, gevoelden ze
ROEMENIE.
Proclamatie der regeering.
De nieuwe Roemeensche regeering maakt
wat voor elkaar, waren zij, zonder het uit te
spreken, vriendinnen geworden. Donatienne
kreeg een vaag gevoel, dat zij haar goede trouw
hartig Bretagne vaarwel zei, toen ze afscheid nam
van het oudje, dat tranen in de oogen had van
medelijden met het jonge moedertje, dat in een
anderen trein stapte, die haar zou wegvoeren,
de wereld in, ver van het goede Bretagne.
Spoedig had Donatienne de streek met kleine
weidevelden, afgewissls door appelboomen, in
gesloten door olmen en boekweit, achter den rug.
De trein voerde haar langs de weelderige grondea
van Mayenne en Sarthe. Zij keek er lang naar met
gloeiend voorhoofd tegen het raampje verdiept
in gedachten over het verschil tusschen deze
streek en den schralen grond om Ros Grignon, de
eenigen, dien zij ooit had gekend.
Maar tweederde van den weg was afgelegd, en
begon de avond te vallen. De mist, die van den
morgen af lieel in de verte langs de horizon in
violette en rose tinten had gehangen, leek dichter
en dichter hij te komen en vormde weldra een
nauwerdcr wordende grijpen kring, waardoor
de trein in volle vaart lieenboorde. Toen voelde
Donatienne dat alles buiten voor haar oogen en
baar geest verloren ging. Eenigszins verschrikt
zag ze om naar haar toevallige medereizigers,
maar even spoedig zag ze weer over 't veld, dat
meer en meer in duisternis werd gehuld.
[Wordt vervolgd
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
