BMtSBLAD VOOR SCHÏÏEBA M
WEEK-RBVUE.
DITJES EN DATJES I
Mi
50ste Jaargang
Zaterdag 25" Juni 1927.
No. 14895
Bureau: KOEMARKT 4. - Telefoon Intercommunaal 68085J-- Postbus.: 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.70, per week 20fcent, franco per
post ƒ3.- per kwartaal. Afzonderlijke nummers
met Officieel Kerkbericht
10 ets. Postchèque
4 cent. Zaterdagavcndnnmmer
en girodienst No. 81440.
Advertentiën: 1—5 regels f 1.75, elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeüngen 75 cent per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Gratis-OnnpvalleiiverzekeriDq 500 bij levenslange geheele invaliditeit f 200 bij verlies van een hand, voet oï oog f 200 bij dood f 100 bij verlies van een
duinj;f 60 bij verlies vaneen wijsvinger; f 15 bij verlies van eiken anderen vinger.De Verzekering worcRgewaarRorg^^
TWEEDE BLAD.
11 OEKER.
In vele persartikelen wordt op het oogenblik
Ye aandacht gevestigd op het groote verschil
tusschen de in- en verkoopsprijzen van Verschil
lende voedingsartikelen en uit d m aard der zaak
hebben die beschouwingen de levendige instem
ming van bijna alle lezers en lezeressen. Reeder
Pronk uit Scheveningen onthulde, dat de oeste
haring te Scheveningen 2 cent inkoop kost, ter-
Wijl het publiek een dubbeltje voor een schoon
gemaakt harinkje betalen moet. Reeder Pronk
meent, dat er veel meer haring zou worden gege
ten er voor hem dus veel meer te verdienen
zou zijn als de verkoopers het publiek niet zulke
schandelijke woekerwinsten berekende, 't Is dan
ook wel om er van te rillen, als men hoort, dat
men op den kostprijs van een haring 500 en meer
winst moet betalen Reeder Pronk heeft nu
eigen venters in dienst genomen, die hun waar
legen 6 cent moeten afzetten.
Naar aanleiding van die haring-affaire wijzen
andere bladen op de winsten, die met den ver
hoop van mosselen gemaakt worden de uit
venters van die waar maken eveneens woeker
winsten van 300-500% mosselen kosten bij
inkoop n. 1. slechts 1| k 2 cent en worden tot 7 a
9 cent per Kilo vekocht.
En dan die groentekooplieden. Tuinprodueten,
die op de veiling wegens overproductieonverkoop
baar zijn, moeten, als ze in handen der uitventers
homen, nog meerdere centen per kilo of per stuk
opbrengen
Denkt men over een en ander goed na, dan
moet men wel tot de conclusie komen, dat men
Per haring-, mossel- of groentekar het spoedigst
millionair kan worden. En toch van groote
Weelde getuigt Bet milieu der genoemde kooplie
den over het, algemeen toch niet. O. i. worden de
winsten dier menschen dan ook niet juist beoor
deeld. Of een zekere winst de grenzen van het
redelijk geoorloofde overtreft, kan met uit het
Percentage alléén worden afgeleid. Iemand, die
een automobiel voor 10 mille verkóópt, kan zich
heel grootmoedig met een winst van slechts 20%
tevreden stellen hij steekt dan toch nog2000gul-
don in zijn zak. Als echtereen haringventer een
stuiver op een vischje wint, dan moge dat al 400
of 500% beteekenen, de winst blijft toch maar
een stuiver en hij moet, héél wat afschreeuwen en
erg dikwijls vuile handen maken om die stuiverjes
winst tot een daggeld te laten groeien.
't Is minder de hebzucht der kleine nering
doenden, die de détailprijzen ten ongunste be
ïnvloedt, dan wel de economische malaise, die
zich nog allerwegen voelen laat. Er is voor tien
duizenden arbeiders geen werk en noodgedwon
gen hebben die menschen zich op den handel ge-
Worpen en daarbij die artikelen gekozen, die geen
speciale vakkennis vereisc.hen. Vandaar het veel
Ie groote leger van haring- mosselen- groenten
venters en kleine winkeliers in genoemde en an
dere makkelijk verhandelbare waren. Al die men
schen moeien een daggeld halen, doch waar het
debiet van elk afzonderlijk door het te veel aan
verkoopers slechts klein kan zijn, moet het winst
percentage abnormaal worden opgevoerd. Als
een haringkoopman geen kans ziet om per dag
meer dan honderd vischjes te slijten, dan is hij
wel verplicht er 4 a 5 cent per stuk aan te ver
dienen, daarnaar althans te streven.
We meenden in het belang dier kleine kooplie
den en voor het vormen van een objectief oor
deel, deze opmerkingen te moeten maken. Zij zijn
slachtoffers der economische malaise, nog meer
dan de klanten, aan wie ze verkoopen.
of
Binnenland,
't Zijn waarlijk nog niet de Vacantiegangers in
de eerste plaats, die te beklagen zijn over den
zéér ongunstigen zomer van dit jaar veel meer
medelijden nog verdienen de duizenden nijvere
menschen, die zich als gewoonlijk hebben opge
maakt om den vacantiegasten het leven tot een
genoegen te maken, die zich daartoe groote uit
gaven hebben getroost, maar nu niet in de gele
genheid zijn om de verwachte en ook verdiende
vruchten te plukKen. 't. Is met geen millioenen
guldens te benaderen de schade, die den nijveren
middenstand door het ongunstige zomerweer be
rokkend wordt. Indirect ondervinden mdustriee-
len en arbeiders eveneens schade natuurlijk, want
tal van producten blijven nu onverkocht. Waar
land- en tuinbouw al niet minder te lijden heb
ben, kan men deze guren zomer een nationale
bezoeking noemen, waarvan de schade niet gauw
te herstellen zal bijken.
Een radicale wijziging der weersomstandig
heden kan nog veel goed verrichten, want nog
zouden een paar zomermaanden te genieten zijn.
Als het waar is, dat we hier gewoonlijk nog een
„staartje" krijgen van datgene, waarmee het
buitenland is bedeeld, dan is er wel veel kans zelfs
op weersverandering. In sommige werelddeel en
heerscht momenteel groote hitte zelfs en droogte,
tengevolge waarvan b. v. in Qeensland 3 a 4 mil-
lioen schapen bezweken zijn.
Daarnaar verlangen we hier echter weer niet
we zijn met minder tevreden.
Onze klimaatsomstandigheden beginnen ove^
rigens van beangstigenden aard te worden. De
tweede cycloon-ramp, die ons land in luttel tijds
geeselde,eischte deze week haar tiende menschen-
offer door het overlijden Van een bij de ramp ge
wonde vrouw. Voor bet leven van mensenen
kunnen we geen vergoeding brengen, maar wel
mag dit tiende offer ons nog eens bewegen naar
ons vermogen bij te dragen om althans de materi-
eele ellende in het geteisterde gebied te helpen
lenigen.
Nauwelijks ïsfde schrik voor storm bedaard,
daar trok weer een ander ongekend hevige donder
bui over ons land, in tal van plaatsen belangrijke
schade veroorzakende en hier en daar zelfs dood
zaaiende. Het ernstigst waren de gevolgen in
Amsterdam, waar vijf arbeiders den dood vonden
door blikseminslag. Achteraf bezien, moet het
onvoorzichtig genoemd worden,dat die menschen
op een vrij open terrein gingen schuilen onder
den bodem van een in het droogdok opgetrokken
ijzeren elevator, maar nochtans mogen we nie
mand een verwijt maken, den arbeiders niet, die
zonder verder nadenken een toevlucht zochten
voor den regen om onbewust een grooter gevaar
te trotseeren, noch aan de iabrieksleidmg, die
voor zulke gevallen blijkbaar geen voldoende
waarschuwingen gegeven 'had. U en wij zouden
vermoedelijk niet anders gedaan hebben in het
leven zijn we voortdurend van gevaar omringd
en een kleine onachtzaamheid is het gewoonlijk
slechts, die ernstige rampen veroorzaakt.
„Als het kalf verdronken is, dempen we den
putInderdaad, zoo is het dikwijls en ook nu
zullen wel zoodanige Voorschriften ter plaatse ge
geven zijn, dat herhaling wordt voorkomen, 't Is
niet uit ongevoeligheid, dat we zoo achteraf eerst
tot handelen komen, maar 't verdrinken van 't
half is soms noodig om ons te doen zien, dat er
een put is. Het droevig lot dier Amsterdamsche
arbeiders kan en zal daarom ons allen weer eeni-
gen tijd een waarschuwing en aanwijziging zijn.
Het seizoen schijnt weer aangebroken, waarin
allerlei kermis-spelen het land doortrekken
en dezer dagen waren we in de gelegenheid een
kermis te bezoeken van een omvang, als zelfs in
den „goeden oudei* tijd" onbestaanbaar was.
Persoonlijk hebben we niets tegen wat on
schuldige pret, al lijken ook ons de kermisge-
neugten nu juist niet geheel te strooken met
moderne beschaving en cultuur. Wie daarover
anders denkt gunnen we evenwel tóch wel de
volle 100 procent van onze achting. Waar we
echter nog eens tegen wenschen te protesteeren
is, dat bedoelde kermis-viering wederom ge
organiseerd werd door het comité voor het
Dorus Rijkersfonds, dat onder motto „Voor de
Helden der Zee" een Veelal afgeschaft en aller
minst veredelend volksvermaak langs een ach
terdeurtje binnenhaalt. De „helden der zee'
misbruiken om het Volk te bewegen, door middel
van het offer van een dubbeltje, rijksdaalders
in de zakken van kermisexploitanten te storten
is een onwaardig spel.
Nu deze kermis in de komende maanden on
der hetzelfde misleidende, althans onwaardige
motto, nog op vele plaatsen zal worden op
geslagen, is er voor ons protest tijd en reden.
De Amerikaan, die zich op het oogenblik
door de lucht naar Indië Iaat sjouwen, heeft"
één groote Verdienste en die is, dat hij zijn te
veel aan dollars gebruikt om anderen daden
te laten verrichten. Maar wat die man zélf aan
zijn liefhebberij beeft, begrijpen we heusch niet.
Hij kruipt in zijn kajuit, gaat in een stoel zitten
en uren achtereen, onder het helsch en eentonig
geronk van den motor, staart hij door een raamp
je naar beneden. Na de landing kruipt de man
in bed en den volgenden dag in zijn kajuit, vijf
weken 'achtereen, zonder noodzaak, zonder
doel, -al noemen we hem ter wille van de
dollars dan ook een „pionier der luchtvaart."
Anders is het gesteld met de wakkere be
stuurders, die bij deze gelegenheid eens kunnen
toonen, in hoeverre de aviatiek sinds de eerste
Indië-tocht al weer vooruit is gegaan zij doen
Lts, toonen zich de beheerschers van hun Vak,
hun kunst, zwaaien hun scepter als konmgen
der lucht. Om aan te wijzen, m hoeverre de
aviatiek gevorderd is op den ontwikkelingsweg
r,aar een practisch Verkeersmiddel, daartoe
heeft de gril van een rijken Amerikaan onze
luchtvaartpioniers in ieder geval in staat ge
steld. Er doet zich overigens nogal tegenslag
gelden eerst oponthoud door ongunstig weer
en nu een motordefect. Een goede reis en behou
den terugkeer, zij ons aller wensch.
Buitenland.
In het buitenland blijft men zich eveneens
voor groote vliegtochten interesseeren, al zijn de
mislukkingen vele. Vanuit Engeland, Duitsch-
land en zelfs Vanuit Gzeclio-Slowakije zijn Oce
aan-tochten. georganiseerd, zoodat de zenuwen
van het publiek dezen zomer nog wel eenige
malen gelegenheid zullen krijgen om te trillen.
Minder is de belangstelling voor de niet
minder veelvuldige internationale conferenties,
die ten doei hebben om de Oceanen van belangen
tegenstellingen tusschen de volkeren te over
bruggen. Na de ontwapeningsconferentie en de
economische conferentie is nu de bijeenkomst
van de afgevaardigden dgg^Ver. Staten, Engeland
en Japan, beperking der oorlogsvloten beoogeu-
de, aan de beurt om te mislukken.
Het oorlogsgevaar, dat een oogenblik
dreigde, is in de laatste dagen gelukkig wat
geweken. Rusland begint zich te matigen tegen
Polen de snelle berechting van de zaak tegen
den moordenaar van den Russischcn gezant heeft
daartoe niet weinig meegewerkt.
En in het Servisch-Albaneesch geschil wordt
door de groote mogendheden ijverig bemiddeld.
Onderwijs.
Wie is onverdraagzaam?
De rustige rust, welke het oppervlak van
ons politiek leven, rimpelloos houdt in Neder
land, werd voor eenige dagen terug wreed ver
stoord, door 'n geweldigen strijdkreet van den
manhaften Krijger, lid der Tweede Kamer,
die rebellie, Roomsche rebellie ontdekt had
in 't hart van Brabant.
De katholieken van Steenbergen, zoo toornde
hij met brieschend bravour, den minister van
Justitie toe, bereidden een poging voor, om een
trap te geven op het hart van den Staat, door
het welbewust schenden van dat artikel der
Grondwet, hetwelk processies op den openbaren
Weg verbiedt behoudens enkele welomschreven
uitzonderingen.
De geweldige galm Van den onverschrok
ken Krijger, wekte echo op echo in den lande.
Geen blad of het nam het alarm op en de duizen
den, die dezen wachter op den Christelijk-Histo-
Hschen toren, zalig prezen om zijn onverschalk
haren arendsblik, zagen reeds voor hun geest
het zoete visioen van paapsche schedels splijten
de marechausseessabels en Brabandersvertrap-
pende paardepooten.
Edoch er is niets van dat alles gebeurd.
De Steenbergsche processie is evenah altijd
rustig over het kerkplein en schoolplein getrok
ken, zonder dat er een haar op 't hoofd van de
deelnemers gekrenkt werd, want en kerkplein
en schoolplein liggen op den grond van de pa
rochie en de openbare toegangswegen werden
gedurende den gewijden rondgang naar be-
hooten afgesloten.
Hoe kwam het dat deze Nimrodsche Krijger
zulk een vervaarlijken bok schoot
Wel, een der weinige Protestanten in Steen
bergen heeft zijn vertegenwoordiger de flauwe
fabel op den mouw gespeld en zonder cenig
onderzoek heeft de heer Krijger daarop zijn vra
gen ineengeflanst en ze klakkeloos de wereld
ingezonden.
Op dit moment zal hij iets begrijpen van het
spreekwoord dat je pas met schade en schande
wijs wordt en mogelijk inzien, dat zijn onver
draagzaamheid leelijke gevolgen had kunnen
hebben.
Veronderstel eens, dat de Brabantsche justi
tie evenveel dienstijver had dan de Zeeuwsche
en dat Zaterdagavond, zonder vorm van proces
eenige notabelen ingerekend waren.
Zou het dan zoo vreemd zijn geweest, in
dien de katholieken, die de overgroote meerder
heid in Steenbergen vormen, ontstemd waren
geworden tegen de andersdenkenden, die hun
deze leelijke poets gebakken hadden. En zou
men dan hebben mogen spreken van Roomsche
onverdraagzaamheid Me dunkt van niet.
Geen hulp.
De heer Slotemaker de Bruine, de minister
van arbeid, handel en nijverheid, is een tempe
ramentvol man.
Toen de Tweede Kamer met groote meerder
heid een amendement aannam van mevr. de
VriesBruins, welk amendement het uiterst
moeilijk maakt, dat zoogenaamde gewetensbe
zwaarden, inzake de inenterij, de wet ontduiken
met behulp van omgekochte gewetenlooze art
sen, toen nam de minister, in toorn ontstoken,
eerst zijn portefeuille en daarna de beenen.
We zullen geen beschouwingen gaan houden
over dit zonderling gedrag het was ons alleen
te doen, om het bewijs te leveren, dat deze
excellentie geen visschenbloed heeft.
Dat is geen ondeugd. Integendeel. Het trof
ons juist onaangenaam, toen dezelfde autoriteit
den dag daarop den schijn Verwekte, aan een
naargeestige kilheid des gemoeds te laboreeren.
't Was toen we zijn bescheid lazen op de roerende
klacht van de Zeeuwsch-Vlaamsche klompen
makers, die door de Belgische valuta-concur-
rentie van armoede en ellende ten ondergaan
't was toen we zijn antwoord vernamen op den
hulpkreet Van den heer Fleskcns.
In akeligen onbewogen ambtenaarsstijl ver
klaarde de heer Slotemaker, dat hij geen maat
regelen zal nemen tot beperking van den invoer,
noch zijn tusschenkomst zal verleenen tot het
tot stand komen van de heffing van een invoer
recht.
De redenen, waarmee deze barsche bejegening
werden verdedigd, waren zoo onwaarachtig,
zoo gezocht, dat de ergernis er eerder door moest
toenemen dan verminderen.
Neen, hoewel de munster dit afschuwelijk
antwoord onderteekende, kunnen we niet ge-
looven, dat hij het samenstelde. Zoo spreekt
geen man, die nog <wn greintje gevoel in zijn
hart heeft. Hij moet het slachtoffer zijn ge
worden van zijn departementale ambtenaren,
die hem hun drogreoenen in harteloosheid op
drongen.
Het is immers zooveel gemakkelijker om
niets te doen.
Maatregelen tot beperking van invoer, tus
schenkomst voor het tot stand komen van.een-
invoerrecht, eischen arbeid, veel arbeid en daar
is men op het departement van arbeid zeer
bevreesd voor tegen het begin van de zomer-
vacantie.
Die klompenmakers moeten zich maar zien
te redden.
De natie zal het wel gelooven. Die wordt
slechts door medelijden bevangen wanneer er
een cycloon over 'n landstreek wervelt.
Watervree.
In een der groote bladen is de ingezonden-
stukkenhoek, plotseling inLeressant geworden,
door de ontstellende mededeelingen van bereisde
Roels, over den afkeer, die sommige nationale
hotelhouders plotseling tegen het internationale
water gekregen hebben.
Een zekere mijnheer Swart. biechtte de droeve
ervaring van twee Amerikanen in een Rotter-
damsch hotel op welke ervaring bestond, in het
lie R. K. Landbouuwinterschool.
Nog korten tijd en het diocees Haarlem heeft
een eigen landbouwwinterschool met groot in
ternaat, gesticht op initiatief van den R.K.
diocesanen L.T.B. Dit feit is echter ook van
belang voor de andere provinciën, van Noord
en Zuid-TIollaud en Zeeland, omdat aan de
school een internaat verbonden is, zoodat leer
lingen uL alle streken van ons land van het
onderwijs kunnen profiteeren. Dikwijls toch
zien de ouders er tegen op hun zoons bij vreem
den in de kost te doen. Naast andere bezwaren
in rekening brengen van een glaasje water, tegen
zulk een hoogen prijs, dat zelfs de wolkenkrabbe-
rige Yankee's er duizelig van werden,
Een andere mijnheer, luisterend naar den naam
van A. Jonker, vertelt van gelijke toestanden in
het hotel des Indes, te 's-Gravenhage, alwaar ge
zelschappen, na overvloedige diners en soupers,
nadorst kregen en vervolgens het lesschende wa
ter moesten betalen met f 5 per flesch.
Deze feiten zijn in hun bestanddeelen ernstiger
dan de oppervlakkige lezer vermoedt.
Ze zijn niet meer of minder ontaardingsver-
schijnselen.
Ver liggen ze achter ons, de schoone tijden
waarin vroede bestuurderen en diepzinnige wijs-
geeren, eensluidend verklaarden, dat onze toe
komst op, in en naast het water lag.
Tot grijze historie zijn de dagen geworden, toen
onze burgerij een volk van waterratten werd ge
noemd, dat in vereeniging met den befaamden
Hollandschen zeeleeuw Oceanen beheerschte met
den bezem in den mast der schepen.
En nu geneert men zich voor water.
't Is nu al watervrees wat de klok slaat
We zien hoe onze medemensehen, bij 'L ge
ringste wolkje dat dreigt zich hullen in jassen en
mantels met waterwerend gummi doortrokken
en met bewonderenswaardig uithoudingsver
mogen torst men een parapuie-köepel, om zich te
beveiligen tegen 'n regenspatje.
Reeds zijn er ojade dames en bevaren matrozen
bij risten, die nog nimmer water geproefd hebben
de jongeren beginnen in steeds grooter getale
de frissche hemelgave te besmeuren en te ver
troebelen met theebladen koffieboonen en vruch
ten-essence en het geeft zelfs al melkboeren, die
met de gevangenis kennis maakten, omdat zij
het product der koe een weinig waschten, voor zij
het in consumptie-omloop brachten.
Die Hollandsche hotelhouder, doet echter de
deur (de sluisdeur) dicht
Arm miskend water. Laten we er over schrei
en, vooraleer verdere drooglegging zal veroor
zaken, dat we niet eens meer tranen hebben.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
