DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. 50ste Jaargang Maandag 11 Juli 1927 Mo. 10498 Dit nummer bestaat uit drie bladen STADSNIEUWS T Bij of krachtens wetten of verordeningen Voorgeschreven en andere officieele af- en aankondigingen van het Gemeentebestuur HINDERWET. AGENDA. 14 Juli NAAR NIJMEGEN, RIJKSPOSTSPAARBANK M.U.L.O.-EXAMEN. EXAMENS AKTE L. O. EEN SLECHTE RUIL. R. K. S. V. EXCELSIOR. AANRIJDING. S. R. V. „DE RENNER NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal no. 68085 Postbns s 39- Abonnementen: per 3 maanden ƒ3.25. per maand ƒ1.10, per week 25 cent. franco feer post 3.75 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 cent Postchèqne en girodienst 81440. Ad verten tien: 1-5 regels ƒ155 - Elke regel daarboven 30 cent. Reclames tussehen den tekst 60 cent per regel. Bij contract belangrijk verminderde prijzen. Tarieven worden op aanvraag toegezonden. Incassokosten worden berekend. Gratii Van rr.a u-i „„prliirlen dooreen ongeval- f 500 bil verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250 bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150 bij verlies van een duim; '5 bij verlies eênnSvLegeT/5oTwee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per kwartaal in dit blad worden afgedrukt. B. en W. van Schiedam hebben bij hun be sluit van 7 Juli 1927 vergunning verleend aan 'Ant. Windhorst's Fabrieken en Veembedrijf „De Adelaar" tot oprichting van een mouten] en drogerij met 4 eesten van beschadigde en oliehoudende granen, zaden, peulvruchten en andere goederen, een maalderij, een veem- bedrijf met diverse transportinrichtingen, een bewaarplaats van ten hoogste 3000 H.A. spiri tus of andere alcoholhoudende vloeistoffen en een lompenbewaarplaats in de panden Nieuwe Haven 243249, kadaster Sectie M., no. 2622 en 2977 (gedmet 10 electromotoren van resp. 33, 20, 6, 5 '5 ,5, 3, 3 en 2 P.K., drijvende diver se werktuigen, zulks ter vervanging van alle terzake reeds verleende vergunningen. JULI, HOOIMAAND. Vooral nu de zon zich wat roaler gaat vertoonen, krijgt men ook door deze foto zachtjes aan het idéé dat het zomer geworden is. DE GEDISTILLEERD-INDUSTRIE r IN DE AFGELOOPEN 25 JAAR. In het „Weekblad voor den Handel in Gedistilleerd" geeft mr. M. M. van Velzen, Wethouder voor de technische bedrijven en den woningdienst te dezer stede een belang wekkend overzicht over de ontwikkeling en de hoofdfeiten in de gedistillerd-industrie in de afgeloopen kwarteeuw. Na te hebben gewezen op den ontwrich- tenden invloed van den wereldoorlog en op de bemoeilijking van het bestaan der industrie door overheidsbemoeiing en door den strijd dergenen, die op ethische gronden het pro duct trachten te 1 limineeren, gedenkt de heer Van Velzen allereerst de memorabilia ten aanzien van de productie der grond stoffen. Kenmerkend is op dit gebied een geweldige natuurlijke bedrijf sconcentratie. „Natuurlijk" in den zin van niet kunstmatig, d.w.z. langs den weg van voorbereidend overleg en van een op die basis getroffen overeenkomst ver kregen. In 1902 waren immers nog 154 branderijen der zoogenaamde eerste soort en 2 der derde soort aanwezig. Stelselmatig bewoog dit aan tal zich In neergaande lijn. In 1914, dus bij den aanvang van den oorlog, bedroegen deze cijfers respectievelijk 36 en 3, om in 1918, zij het ook tijdelijk uit hoofde van het oorlogs- - gebrek aan grondstoffen, terug te vallen op respectievelijk 3 en 3. Blijkens de statistieken waren in 1925 (en 1926 bracht hierin geen wijziging) nog aan wezig 12 branderijen (11 der eerste soort en 1 der derde soort), voornamelijk in Zuid- Holland, en 1 in Brabant. Aan deze branderijen is de vooruitschrij- dende techniek in belangrijke mate ten goede gekomen. Hoewel gering in aantal, is de in dustrie geconcentreerd tot belangrijke groot bedrijven en middenbedrijven. Het aanschaf fen en te werkstellen van enorme installaties, zoowel te Delft (Ned. Gist- en Spiritusfa briek) als te Schiedam, en het nauwgezet volgen van de eischen van den modernen tijd hebben het mogelijk gemaakt, dat, niettegen staande in ruimte mate in staat zijn het pro ductievermogen der vroegere fabrieken te Vervangen, ja te overschrijden. In 1902 beliep de totale productie 709.04? H.L. ad 50 pet. (Rapport van de Staatscom missie v. d. Lande pag. 102), en in 1924 en 1925 respectievelijk 526.161 H.L. «3 564.442 H.L. (Jaarcijfers voor Nederland 1SL5/1926). Vermelding verdient hierbij de enorme inzin- 1 ing uithoofde var gebrek aan grondstoffen in de jaren 1917, 1918 en 1919. In het jaar 1918 Werd de bottom bereikt met 335.680 H.L.. Schiedam, de bakermat, produceerde de laatste vÜf jaren, herleid tot 50 pet., resp. 136.342 H.L., 104.333 H.L., 116.197 H.L., 99.539 H.L., 102.343 H.L. (Verslag van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor de Bpneden-Maas ovcr 1926). In 1901 bedroeg de uitvoer van gist uit Ne derland 5.204.000 K.G. In 1926 werd in totaal hit Nederland aan gist uitgevoerd 6.516.000 K.G., waarvan naar Engeland 6.363.000 K.G. He uitvoer van gist bedroeg in 1926 406.000 K. o. Het distilleerbedrijf. In zuivere tegenstelling met. de alcoholfabri- catie vertoont het trafikanienbedrijf, waaron der de distilleerderijen te rangschikken zijn, ®en juist tegenovergesteld beeld. Hier toch hunnen we gedurende de afgeloopen vijf en twintig jaren instede van een concentratie spreken van een gehandhaafde decentralisatie. In 1902 bedroeg het aantal distilleerderijen le klasse 119, dat der 2e klasse 252, in totaal derhalve 317. In 1907 was éT zelfs een stijging tot 408 om in 1925 een getal te bereiken van 150 distilleerderijen eerste klasse en 165 dis tilleerderijen tweede klasse. (Jaarcijfers 1925). Deze vergelijking kan tot belangrijke be schouwingen aanleiding geven. De drang naar technische verbetering ging niet gepaard met zulke enorme bedragen als het gedistilleerd- productie - proces vorderde. Bovendien waren de distilleerderijen sterk gespecialiseerd naar merk en artikel, zoodat ook al uit dien hoofde naar fusie niet werd gedacht, veel min der geëffectueerd. Tenslotte werkte en dit is geen geringe factor geweest, al is hij tot nu toe nog weinig besproken, de oorlogsdistribu- tieregeling eerder een toename dan een afna me van het aantal distillateurs in de hand. Zouden er economische gronden aan te voe ren zijn ten voordeele van concentratie of fusie oek op het gebied der distilleerderijen, wijl bij grooteren omzet de algemeene kosten een zeer belangrijke factor minder druk zouden uitoefenen, het feit, dat hiertegen weer stand geboden is, heeft ook een verblijdende zijde. Men kan toch niet ongevoelig blijven voor het feit, dat juist deze branche kan bogen op bedrijven, die zonder opsmuk kunnen getui gen van een ervaring van eeuwen, welke repu tatie ook ten aanzien van onze koloniën en het buitenland hun ten voordeel is geweest. Met. hun historie dragen deze distilleerderijen de faam van hun product tot ver over onze lands grenzen en terecht! In 1831 bedroeg het verbruik per hoofd 6.89 L. ad 50 pet. In 1902 8 L. per hoofd. Sinds dat jaar is het verbruik stelselmatig gedaald. Het zoogenaamde rapport v. d. Lande haalt als laatste cijfers aan 1923 2.43 L., waarschijn lijk is dit onjuist en behoort "te zijn 2.16 L„ doch ware het bestaan der commissie nog ge continueerd. dan zoude zij voor de jaren 1924 nog hebben vermeld 2.22 L. per hoofd, 1925 2.11 L. en 1926 1.95 L. per hoofd. (Voorloopige opgave door het Bureau voor de Statistiek aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken ver strekt.) Plaatselijke keuze en regeeringsbeinoeiingen De heer van Velzen wijdt dan eenige regels van scherpe eritiek aan het initiatief-voorstel- Rutgers tot invoering der plaatselijke keuze, welk voorstel door de Tweede Kamer aan vaard, door de Eerste Kamer tot tweemaal toe werd afgewezen. Intusschen is thans door de Regeering een wetsontwerp plaatselijke keuze ingediend. Uitvoerig staat de schrijver dan stil bij de handelingen der regeering ten aanzien van de gedistilleerd-industrie, welke handelingen hij aan ernstige eritiek onderwerpt. Ten aanzien van den accijns wordt onder meer het volgende opgemerkt. In 1902 beliep de accijns 1.62 ("Wet van 27 September 1892 Staatsblad 236), in 1909 ver hoogd tot 90 per H.L. ad 50 pet., (Wet van 4 December 1909, Staatsblad 375). Ingevolge de Wet van 23 December 1924, Staatsblad 612, werden aan dezen accijns toegevoegd 10 opcen ten voor het Leeningfonds. De accijns werd verhoogd, respectievelijk ingevolge de Wet van 3 April 1919, Staatsblad 141, van 90, plus 9 op 150 plus 15 en hij de Wet van 31 December 1920, Staatsblad 92S, op 300, plus 30. Door deze scherpe verhooging werd, naar de heer van Velzen opmerkte, de frauduleuze productie sterk in de hand gewerkt, terwijl de opbrengst in verhouding staat met de accijns- verhooging, wat uit volgend staatje duidelijk blijkt: 1919 (accijns 150. 42.790.000.— 1920 - 330.—) - 57.669.000.— 1921 - 330.—) - 67.102.000.— 1922 - 330.—) - 65.412.000.— 1923 - 330.—) - 56.083.000.— 1924 - 330.—) - 48.718.709.— 1925 CO CO - 47.367.210.— 1926 - 330.—) - 46.374.664.— Ook bij de Invoering' der nieuwe heeft zich nog een opmerkelijk verschijnsel voorgedaan. In het oorspronkelijk Regeeringsontwerp werd voorgesteld het Invoerrecht op gedistil leerd ad 6 per H.L. spiritus ad 100 pet. te laten vervallen. Merkwaardigerwijze is tot het behoud van dit recht gerequestreerd door dis tillateurs, van wie men in tegenstelling met de producenten een andere zienswijze had mo gen verwachten. De slotsom Is geweest, dat het recht gehand haafd Is gebleven. De distilleerderij in den distributietijd. Ten aanzien van de binnenlandsche distil leerderijen valt bet on te merken, dat deze zich sinds 1902, in tegenstelling van het bran- dersbedrijf, in gestagen groei mochten verheu gen, met dien verstande, dat in 1920 wij wezen reeds op de accijnsverhooging een zeer belangrijke terugslag gekomen is. Merkwaardig vooral is geweest de zooge naamde distributietijd, aangevangen in 1917. Het gebrek aan grondstoffen maakte, dat toen om Nederland als het ware een keten getrok ken was. die eiken invoer verijdelde. Dit feit eischte, dat de belanghebbenden de handen in eensloegen teneinde te voorkomen, dat in Ne derland van een Rcgeeringsglaasje sprake zou zijn, evenals dit het geval is geweest met Re- geeringsworst. Frabrikanten, trafikanten, grossiers en ver gunninghouders moesten en gingen dan ook hand in hand. De trafikanten werden gerant soeneerd op basis van een zeker percentage over hun omzet, berekend naar het tijdvak van October 1916 tot September 1917. De prijzen werden vastgesteld en ook ten aanzien van de vergunninghouders beschermd. Speciaal het middel, dat mén de grondstoffen In de hand had, bleek een buitengemeen sterke sanctie te zijn tot handhaving der regeling. In alle geval moet dit van de regeling wor den getuigd, dat zij de belanghebbenden door moeilijke tijden heeft heengebracht met finan- cieele resultaten, die niet onbevredigend wa- Pogingen, later aangewend, om, toen Neder land weer aan het wereldverkeer deelnam, de grondstoffen derhalve van alle zijden waren te betrekken en de sanctie, namelijk het niet voorzien van grondstoffen, vervallen was, bij wijze van overeenkomst, zonder distributie een prijsregeling te handhaven, slaagden tijdelijk, totdat door een der betrokken partijen deze regeling nauwelijks aan de andere werd opge zegd, op grond van bezwaren in verband met de handhaving der regeling. De bewogenheid d 4r zoogenaamde oorlog- sche periode blijkt ook wel sterk uit de thans bijna ongeloofwaardige prijsschommelingen. De officieele hoogste verkoopprijzen van het destijds bestaan hebbende Centraal Bureau voor Technische Spiritus en Gedistilleerd heb ben bedragen: prima spiritus 121.80 December 1918 tot Januari 1919; moutwijn 300 October 1918 tot Januari 1919. Ook de belangrijke partijen spiritus, die des tijds onder z.g. N. O. T.-verband zich in Neder land bevonden, werden door het Centraal Bu reau voor Technische Spiritus en Gedistilleerd ingekocht. Niettegenstaande alle pogingen, aangewend om alle grondstoffen onder de distributie te doen vallen, was er toch nog gêdistilleerd ter markt, gestookt uit zoogenaamde N. O. T.-vrije granen, waarvan, de prijzen in het vrije ver keer tot stand kwamen. Deze prijzen zijn tot ongekende hoogte gestegen, zoodat wij de waarheid geen geweld aandoen, wanneer wij mededeelen, dat voor 1 H.L. spiritus, zooge naamde N. O. T.-vrije spiritus, in die tijden een bedrag van niet minder dan pl.m. 950 werd betaald. Tenslotte wijdt de heer van Velzen nog een paar woorden aan den export. Nederlandsch handelsgebied en vaderland- sche koopmanszin wisten sinds 1890 te berei- riefwet ken, dat de gedistilleerd-exportliandel, die in Hamburg culmineerde, in belangrijke mate zich verplaatste naar Nederlandsch grondge bied. Deze export was sinds 1890 tot het be gin vaiï den oorlog stijgende en een belang- ijke bestaansbron voor tal van Nederlandsehe zaken en bedrijven. Deze verplaatsing was mede te danken aan de betere kwaliteiten van het gedistilleerd, die men aan gene zijde van den Oceaan blijkbaar ook op prijs stelde. Het Is vanzelfsprekend, dat de oorlog, die voor eoA belangrijk deel ook uit een zee-oorlog bestond, op gewelddadige wijze afbreuk deed aan den export, ja, deze onmogelijk maakte naar belangrijke werelddeelen. Daarbij kwam nog de droogleggingsbewe ging met Amerika aan den spits, hetgeen een gedeelte afbreuk aan den exporthandel tenge volge had. Anderzijds had de oorlog dusdanige econo mische verliezen veroorzaakt, dat de Staten bedacht moesten zijn op stéfrke verhooging hunner fiscale rechten, zoodat men, aanvan gende 1918. zoowel in Europa als in de over- zeesche landen een sterk streven kon waarne men om het gedistilleerd op dusdanige wijze te belasten, dat- het ongeveer met prohibitie gelijk staat. In verband zij bijvoorbeeld verwe zen naar een land als Chili. Ook werd een belangrijke campagne op touw gezet tegen de zoogenaamde trade-gin, welke er tenslotte toe geleid heeft, dat men hooge eischen is gaan stellen aan het artikel, hetgeen is toe te. juichen, wijl met het stellen van hooge eischen aan de kwaliteit de handel in gedistilleerd inclusief de exporthandel slechts gebaat kan zijn. Het mag dan ook als bekend worden verondersteld, dat belangrijke deelen der overzeesche gewesten den uitdrukkelijken eischen hebben gesteld, dat het artikel aan hooge ischen moet voldoen, in casu moest be staan uit de zuivere moutwijn jenever. Ook voor den exoprt der likeuren waren de tijden na 1918 buitengewoon moeilijk. Tal van Europeesche landen richtten een dusdanigen muur van bescherming op, dat het vrijwel on mogelijk was tegen de inlandsche likeuren den concurrentiestrijd aan te hinden, wanneer men niet in het land zelf de fabricatie ter hand nam. Ook op dit gebied heeft onze nationale in dustrie met groote koopmansdurf en energiek beleid zich in het buitenland weten staande te houden, hetgeen voor een niet belangrijk deel ook een gevolg is van de uitstekende reputatie der Nederlandsehe kleuren, aan welker waar deering tegenover het buitenlandsch product menig Nederlander, zij het ook wellicht onbe wust, te kort doet. Bijeenkomst leerlingen van de R. K. Mid delbare Handelsavondschool In Musis Sacrum 8 uur. Ledenvergadering R. K. Trauisportarbel- derevereeniging „St. Bonifacius, in het ge bouw R. K. Volksbond. 15 Juli Zaal R. K. Volksbond, 8 uur concert ten bate van de slachtoffers van de stormramp. Ledenvergadering van den R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Paulus", in het ge bouw R. K. Volksbond. St. Joris Doele. Stedelijk Museum. Geopend eiken Zaterdag van 25 uur. 's Maandags: repetitie Muziekgezelschap St. Ambrosius, 8 uur, R.K. Volkshond. Dinsdags: repetitie R.K. Mannenzangvereeni- ging St. Caecilea, half 9, R.K. Volksbond. 's Woensdags: repetitie Kon. Mannenzang- vereeniging „Orpheus", R.K. Volksbond. Donderdags: repetitie Gemengde .Zangver- eeniging „Polyhymnia", R.K, Volkshond. BEURS VAN SCHIEDAM Moutwijn SCHIEDAM, 11 Juli. Officieele noteering van de Commissie uit de Kamer van Koop handel. i Moutwijn 46 pet. 15.50. Namens de commissie voor de noteering:. H. J. JANSEN. Spiritus SCHIEDAM, 11 Juli. Men noteert voor spiritus 100 pet. 30. Spoeling Noteering van de Coöp. Vereen. „Schied. Spoelingvereeniging". Heden ƒ1,50 per ketel. De deelnemers aan het congres van het R. K. Werkliedenverbond, die nog niet in het" be zit zijn van een goedkoop reisbiljet kunnen dit nog voor het laatste bekomen hedenavond ten negen uur in het gebouw van den Ned. R. K. Volksbond. De prijs bedraagt 4.06. Aan het postkantoor alhier werd in den loop der maand, op spaarbankboekjes, inge legd 19.488,91 en terugbetaald 20.851,10. Derhalve minder ingelegd dan terugbetaald ƒ1362,19. Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank boekjes bedroeg 15. Door tusschenkomst dezer kantoren werd ter directie op staatsschuld boekjes afgeschreven 1000. Geslaagd te Rottet\"-.m voor Mulo-diploma A A. E. D. Nordegraaf. Geslaagd te Reuven aan de R.K. Kweekschool mej. B. Scholte, alhier. J GEMEENTELIJKE ZWEMINRICHTING. De temperatuur van het water bedroeg he den 70 graden. LIJN 5. Met ingang van morgen zal lijn 5 haar oude route over de Kruiskade volgen. GEVONDEN VOORWERPEN. Te bevragen aan het hoofdbureau van poli- tie op alle werkdagen van 1 tot 2 uur des middags: damesportemonnaie, koperen ring, hond, bril, rozenkrans en vernikkeld étui, rood koralen rozenkrans, dameshandschoen, pijlglas van auto, paal, gekleurde bal, zakmes, kinder- hoed, catechismus, duimstok. Bij vinders: manteltje, H. Hölscher, Klaad- waalschestr. 4;> lederen muilkorf, J. van Luin, Houtstraat 18/2; teekenpasser, G. de Bruin, Kethelstraat 20; damesarmbandhorloge, T. v. Lienden, IJsselmondschestraat 72a; rijwiel plaatje, J. Gundlach, Tuinlaan 32; rijwielplaat je, H. Kiela, Lange Singelstraat 35; fototoestel, D. Zonneveld, Broersveld 90/9;; gummipop, P. v. d. Spek, Raam 22; portemonnaie met inhoud B. Loren de Jong, Voormalig Hofje van B«- lois 31; hos sleutels, J v. d. Berg, Abbenbroek- schestaat 24; boterhammenzakje, A. de Nijs, (froenendal 10; taschje met inhoud, J. v. d. Linden, Puttershoekschestraat 27; badmuts, A. Feijen, Lange Nieuwstraat 151/3; postduif, C. Minderhoud, Aleidastraat 2; ring, J. van Tricht, Munnekenbuurt 12; rijweilplaatje. M. Holleman, Ged. Baansloot 4; geldstuk, K. v. d. Velden, Bagijnhof 6; sierspeld, B. Vol, Brug manstraat 38a; papieren geld, W. Promper, Pr. Mauritsstraat 7; halsketting, G. Vol, van Be verenstraat 15; capes, A. Riksvoort, Roonsche- straat 18a; rijwielplaatje, A. v. Leeuwen, Bak kerstaal 21/13; kinderschoentje, G. C. de Reu ver, Vriendschapstraat 7a; damesarmbandhor loge, M. Rosman, Roonschestraat 12; muilkort, J. Pil, Hagastraat 38; rijwielplaatje, J. Ach ter, Noordvestlaan 18/2; rijwielplaatje, Boers- veld 62/3; parapluie, pakje goed en doosje inh. zegels, etc., Brockwaydienst, Stationsplein. De 22-jarige J. K., uit Rotterdam, deed Zaterdag bij de politie aangifte van diefstal van zijn rijwielplaatje. Het plaBtje bevond zich in zijn jaszak, hangende in een kast van de „Martjnit", waar K. werkzaam is. Voor het goede had men een oud plaatje er in de plaats voor gestopt. De dader wordt gezocht onder het perso-i neel. Morgenavond om 8 uur vindt de algemeene jaarvergadering plaats van bovengenoemde spotvereeniging in den R. K. Kring, Lange Haven. De agenda vermeldt naast de gewone jaar verslagen eenige reglementswijzigingen aanvullingen, o.m. de uitbreiding van bestuur van 7 tot 9 personen. en het Gistermorgen te omstreeks 12 uur is mej. J. J. Waltman, uit Rotterdam op den Rot- terdamschen dijk aangereden door een auto bus, bestuurd door L. Z„ in dienst van v. Leeuwen. Mej. W. kwam voor den auto te vallen; door krachtig remmen werd erger voork'/men, zoódat zij sechts lichte ontvellin gen opliep. Haar rijwiel werd gedeeltelijk ver nield. De uitslag van den gister gehouden eind- wedstrijd naar den Haag en terug luidt als volgt: 1. J. Meeder, 1 uur 9 min. 10 punten; 2. R. Zuidema, 1 u. 9 min. 2 sec. 9 p.; 3. J. Daalmeijer 1 u 9 min. 4 sec., 8 p.; 4. J. den Oude, 1 u. 9 min. 10 sec., 7 p.; 5. H Zuidema 1 u. 9 min. 15 sec., 6 p.; 6. G. Burger, 1 u. 22 sec., 41 sec., 5 p.: 7 J. Plat, gevallen. De officieele uitslag der heide wedstrijden is dus: J. Meeder le prijs, Leidschendam 9 punten, Den Haag 10 punten, Totaal 19 pun ten; J. Daalmeyer, 2e pr. resp. 10 punten, 9 punten, 18 punten; R. Zuidema, 3e pr., 8 p„ 9 p., 17 p.; J. de Oude 4e pr„ 7 p., 7 p., 14 p.; H. Zuidema 5e pr. 5 p., 6 p., 11 P-'., G. Burger, 6 p., 5 p. 11 p.; J- Plat 4 p. p. y

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1927 | | pagina 1