DAGBLAD VOOR SCH/EDAM EN m 1 BERICHT. 50ste Jaargang Vrijdag 12 Augustus 1927 No. 14936 Dit nummer bestaat uit drie bladen MGR. SCHAEPMAN HERDACHT. In verband met het leest van Maria ten Hemelopneming zal de Nieuwe Schiedamsche Courant Maandagavond niet verschijnen. DE DIRECTEUR. V DE KWESTIE NIET OPGELOST. ONTHULLING VANEEN STANDBEELD EEN GROOTSCHE HULDEBETOOGFNG. JHR. RUYS DE BEERENBROUCK GEDACHTENISREDE JHR. RUIJS DE BEERENBROUCK. OVERDRACHT VAN HET STANDBEELD AAN DE GEMEENTE. AGENDA. Heden. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT BureauKOEMARKT 4, Telefoon Intercommunaal no. 68085 Postbus39. ABONNEMENTEN: per 8 maanden 3.25, per maand 1.10, per week 25 cent. Franco per post 3.75 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 5 cent. Postchèqne en Girodienst no. 81440. Advertenliën regels 1.55. Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst 60 et. per regel. Bij contract belangrijk verminderde prijzen. Kleine advertenties: 25 woorden 30 ct, elk woord meer 5 ct. tot een maximum van 50 woorden. Kabouter-adverl. 5 regels ƒ0.50, 10 reg. 0.75, 15 reg. 1. Tarieven worden op aanvr. toegezonden. Incassokosten worden berekend. Gratis-Ongevallenverzekering ƒ500 bij overlijden dooreen ongeval; 500 bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250 bij verlies van één hand, één voet of één oog- f 150 hii verlies van een mjsvmfecr; 50 twee voorste ledematen^ die vmg^ van een.han* 25 bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenma'al per maand h, dit blad worden afgedrukt. van een duim; ƒ75 bij verlies r\ eut vuuiwaaiucu aia eenm mtkeermgen ingevolge deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAVBank, Lange Haven 103, Schiedam. In „Voorwaarts" is een ongenoemde „des kundige onderwijsautoriteit" aan het woord over de eindexamens van de H. B. S.-scholcn in onze stad en te Delft. Over de vraag wat de regeering als ge volg van de actie te doen staat, merkt deze deskundige het volgende op: Hett is voor de regeering een moeilijk geval. Het aantal afgewezenen is inder daad in hooge mate abnormaal. De re geering moet dus wel voor haar eigen school (de rijks hoogere burgerschool te Schiedam) een onderzoek instellen, om na te gaan, aan welke oorzaak (oorzaken) die slechte resultaten van het eind examen zijn te wijten. Maar dan? Naar onze zegsman ons als zijn overtuiging mededeelde, is de wet in geen enkel opzicht overtreden. Dit toch zou moeten gebeurd zijn, om tot een nieuw examen te doen besluiten. Of een examen het eene cijfer of het andere waard is, ia ten slotte een kwestie van appreciatie. En waar Prof Elias verklaard heeft „verschil van opinie bestond tusschen leeraren en deskundigen niet", daar kan men tot geen ander resultaat komen dan dat de leeraren de meening toegedaan waren, dat de helft van hunne leer lingen een dusdanig examen heeft af gelegd, dat zij het diploma niet verdienen. Hoe het komt, dat zooveel leerlingen zoo'n Slecht examen hebben afgelegd, dat moet de regeering maar eens onderzoeken. De deskundigen mogen bijzonder streng ge weest zijn bij de beoordeeling, dat kan in een enkel geval wellicht den doorslag gegeven hebben, maar 50 pet. gezakten kan daaraan nooit geweten worden. We hoeven wel niet te zeggen, dat deze onderwijsautoriteit ons al weer geen stap verder brengt. Alle vragen, die we al zoo vaak hebben gesteld, blijven bij zijn opmerkingen vol- ledig gehandhaafd, en met name die: hoe het toch in 's hemels naam mogelijk is, dat de euidexamencijfers volstrekt niet kloppen met die van de rapporten. Door zoozeer den nadruk te leggen op het feit, dat de leeraren het eigenlijk met de gecommitteerden eens waren, en dat mitsdien de leeraren zelf er van overtuigd Waren, dat de helft van de examinandi het diploma niet verdiende, stelt de deskundige ons voor verrassende conclusies. Immers: ofwel de leeraren komen met zichzelf in tegenspraak, door thans cijfers te geven, die absoluut niet parallel loopen met die van de rapporten; ofwel de leeraren vinden zoowel rapport cijfers als examencijfers juist, maar dan loPt het examen niet met het gegeven Onderwijs, heeft dus ofwel het onderwijs Aiet gedeugd, ofwel zijn de examenvragen '°t aan het onderwijs aangepast geweest; ofwel de leerlingen zijn na het laatste aPPort dommer geworden. Lc keuze uit die conclusies zal ook den eskundige moeilijk vallen; wij althans emen er niet gaarne een van voor onze ejtantwoording. tenslotte, we gelooven gaarne, dat er geen et overtreden is, althans niet nawijsbaar. aar de termen: wetsovertreding en on- o' 'ikheid dekken elkaar niet. Wanneer er n "Uijkheden zijn begaan en het geval de beurs van de Technische Hoogeschool ^aarvan wij dezer dagen melding maakten ^Jst, er reeds op^ dat de regeering die mee- S 18 toegedaan dan hebben de ouders de betrokkenen en dezen zelf er recht hiéu at tlersteI P'aats vinde. En als een do W examen voor de afgewezenen daartoe W('zo n'Se W6S 's wii zien voor de afge- .Ook<'il' ri geen anderen dan moet die weg worden ingeslagen. „EEN EEUWEN TROTSEEREND GEDENKTEEKEN" Aan een van Holland's meest veidienstelijke zonen Thans heeft katholiek Nederland een eere plicht vervuld ten opzichte van een z«ner grootste zonen en de plaats die hem zag ge- boren worden is daarin voorgegaan met zeld- zame geestdrift. Het in zijn landelijke rust nog onverstoorde Tubbergen, de kleine Twentsche gemeente die ..an katholiek Nederland een emancipator schonk, heeft gejubeld op dezen dag zooals alleen een groot volk jubelen kan De feestvreugd van het trouwe volk open baarde zich gisteren in 'n kunstvolle versiering der hoofdstraten van het dorp, waardoor ter inleiding van de onthullingsplechtigheid een historisch-folkloristische optocht zou trekken Op de vier voornaamste punten waren prachtige eerbogen opgericht. Vlaggen en wimpels voltooiden het feest kleed, waarin het dorp zich thans gesto,;en had, om tot mede-juichen op te wekken allen die komen zouden, om de nagedachtenis van den zoon uit de Twentsche landouwen te eeren En inderdaad zijn honderden en honderden uit Twenteland gekomen, zoodat Tubbergen heden een ongekend schouwspel bood. De hooge gasten, w.o. Z. Exc. Mgr dr W H. Nolens Ruys de Beerenbrouck', de Commissaris der Koningin in de Prov Overijssel, mr. A. E baron van Voorst tot Voorst, Jhr. M. van Vollenhoven, gezant der Nederlanden de Kamerleden mr. P. Aalberse, Chr. v. d. Bilt en A. Engels, de leden van Ged Staten van Overijssel, de heeren g. Bloemen en mr. dr. J. Snijder, de Hoogeerw. heeren Mgr. dr. A. C. M. Schaepman, Mgr dr D A W. H. Sloet deken H. v. d. Waarden uit Almelo en deken J. Scholten uit Oldenzaal werden in hotel „De Tijd" verwelkomd door den eere-voorzitter van het Schaepman-comlté den Zeereerw. heer A. Waanders, pastoor van Tubbergen. Met de hierboven genoemden waren in hotel „De Tijd" tevens saamgekomen verschillende familieleden van Dr. Schaepman tn zeer vele heeren geestelijken uit Twente Na de begroeting In he* hotel gingen dé gasten den optocht in oogenschouw nemen- J e De gasten sloten zich achter den stoet aan en trokken mede op naar het standbeeld. Rond den Eeschhof hadden zich reeds duizenden toeschouwers verzameld. Toen de hooge gasten op het plateau rond het beeid hadden plaats genomen, zong een koor van 250 Tubbergsche jongens het Schaep- mans-Iied, dat kapelaan H Sneyder dichtte op de wijs van het Twentsche volkslied. Toen het lied was verstomd, beklom de burgemeester van Tubbergen, de heer Th. C. Luyckx, voorzitter van het Schaepman-comité het spreekgestoelte, om aan Mgr. Nolens te verzoeken tot de onthulling van het stand beeld te willen overgaan. Mgr. Nolens ging daarop naar den katheder en hield de volgende reden MGR. NOLENS Geachte Toehoorders Mij valt de eer te beurt aanstonds het stand beeld te onthullen van Tubbergen's grooten zoon dr. Schaepman. Dat voorrecht heb ik waarschijnlijk mede te danken aan de omstandigheid, dat fk behoor tot de, helaas niet meer zoo tal rijken, die den veel- zijdigen, verdienste lijken Tubberger, Twen tenaar, Nederlander meer van nabij en nog ib zijn beste jaren hebben mogen kennen en waarderen. Indien aanstonds z'n eigen steenen beeld voor onze oogen verrijst, zal wellicht menigeen uwer onwillekeurig toezien en luisteren of da welsprekende mond zich niet voor korte wijle zal openen; misschien vangen wij dan In onze verbeelding klanken op, die, stamelend weer gegeven, zouden luiden: „Landgenooten, die hier vergaderd zijt om mijn nagedachtenis te eeren, na mijn verscheiden heeft voor- en tegenstander als om strijd mij geloofd als een goed Neder lander. Voor mij de hoogste lof. Ik vind de ver klaring hierin, dat ik bij al mijn streven en werken getracht heb, met erkenning van Ieders vrijheden en rechten, het algemeen belang voor oogen te houden en te dienen. Katholieke Neder landers, ik word geprezen als uw emancipator. Op staatkundig gebied werd die emancipatie eerst bereikt, toen, met terzijdestelling van per soonlijke belangen en inzichten* de eenheid van beginselen werd erkend en op den voorgrond geplaatst. IVaar die eenheid van beginselen be staat, daar kan de vrijheid haar rechten doen gelden en moet de liefde haar plicht vervullen". Geachte Toehoorders Moge dit monument een eeuwen trotseerend gedenkteeken zijn van de hulde van het geheele Nederlandsche volk: aan een zijner beste dich ters en prozaschrijvers; aan een zijner mach tigste redenaars; aan een zijner meest vooruit ziende en scherpzinnigste staatslieden; aan een zijner meest verdienstelijke zonen. Moge dit standbeeld het blijvend bewijs zijn van de dankbaarheid van de Nederlandsche Ka tholieken jegens den man, die voor hem geweest is: de onvermoeide strijder, die de plaats heeft veroverd, die hun toekomt; die mede den grond slag heeft gelegd voor onderlinge waardeering en voor het samenwerken van de Christelijke volksgroepen; die aan het Christelijk, Katho liek onderwijs recht heeft helpen doen weer varen; de pionier, die de openbare meening heeft bewerkt voor een Christelijk-sociale poli tiek. Na het uitspreken dier rede deed Mgr. Nolen3 het doek vallen en toen stond voor aller oogen de in brons gegoten krachtige figuur van den grooten Tubberger. Een donderend applaus brak los, dat eerst tot bedaren kwam, toen Jhr. Ruys de Beeren brouck naar voren trad om de gedachtenisrede uit te spreken, „Een Nederlandsch priester, een Nederlandsch geleerde; een spreker, een improvisator, 'n pleitbezorger der hem toevertrouwde belangeneen rede naar met koper in de stem en met dien „koperen kop", welken de Génestet zoo gaarne voor zijn arm, gevoelig hoofd had willen ruilen; 'n strij der voor de oude Moederkerk, een moderne kruisrid der met het zwaard van Behemondo In de gespierde vuist, 'n Herculisch vleu gelman in het leger van Rome; een hoogleeraar aan een Nederlandsch Semina rium, een letterkundige^ begraven onder boeken van ouderen, lateren en nieuweren tijd, een gezellig man, met den ronden glimlach der gastvrijheid op de lippen zijne vrienden ten zijnent verzamelend; en eindelijk een staatsman die, als lid der Nederlandsche Tweede Kamer, het vooroordeel te schande maakte, volgens hetwelk geen talentvol lid in die achtbare vergadering zich op de hoogte van zijn elders verworven roem zou kunnen handhaven; die leider en aanvoerder werd zijner partij. Met deze woorden, aldus spr., teekende de Leidsche hoogleeraar dr. Jan ten Brink den grooten Nederlander, rond wiens standbeeld wii hier vereenigd zijn. Al was Schaepman veelzijdig als weinigen, een doel had hij voor oogen, zijn land te dienen en aan de katholieken de hun toekomen de plaats te verzekeren. Als staatsman diende hij zijn land vooral op het gebied der staatkunde, om te besturen naar den wil van Hem, die over koningen regeert. Zijn groote geschiedkennis deed hem zijn land beminnen niet als een toevallig product der gebeurtenissen, maar als een harmonischen bouw. Daarom liet hij zich leiden door het. .landsbelang. Ais einddoel had hij, dit steeds voor oogen. Ook buiten de Kamer nam hij een werkzaam aandeel in de sociale opvoeding van het volk. Waar getuigen hem plicht scheen, aarzelde hij niet vrienden en tegenstanders over de poli tieke vraagstukken voor te lichten. Schaepman, vervolgde spr., is de grondleg ger onzer georganiseerde R. K. Staatspartij. De katholieke Nederlanders zijn be deeld met dat wondere iets dat niet aan anderen kan worden gegeven en niet met anderen kan worden gedeeld, zij zijn een per soonlijkheid in den Nederlandschen stam, de schande en roem van Nederland met anderen dragend. Geen enkelen plicht weigerend die door het recht wordt gevorderd, heeft die katholieke persoonlijkheid haar plaats ver overd. In het volle bezit van rechten en vrij heden heeft die persoonlijkheid nog afzonder lijke rechten. Zij heeft te waken, dat het ge meen recht gemeen recht blijve en niet ten hare nadeele wordt geschonden of verkort. Daarom is haar program geen kerkelijk program en evenmin een leerstellig program. In deze woorden, zeide spr. is door Schaep man weergegeven de grondslag der Katho lieke Staatspartij, die op 26 October 1896 haar officieelen geboortedag vierde. Zoo arbeidde Schaepman aan den uitbouw van het Katholieke leven voort. Moge besloot spr. dit standbeeld voor allen een voorbeeld zijn en een voortdurend vermaan tot gestadigen arbeid in dienst van vaderland en kerk. Na deze rede werd door allen het Wilhelmus gezongen en vervolgens voerde de Zeereerw. heer pastoor Waanders het woord, om op zijn beurt ook de grootheid van Schaepman te schetsen als dichter, als priester en ais staats man. Pastoor Waanders legde er vooral den nadruk op, dat dr. Schaepman als kind in Tubbergen heeft geleefd en dat Tubbergen er fier op is dezen grooten zoon te hebben voort gebracht. Het Roomsehe Blijdschap werd gezongen en daarop sprak deken Scholten. Spr. bracht allereerst dank aan den ouden vriend van dr. Schaepman, wijlen pastoor Ledenvergadering Ned. R. K. Bouwvakar beidersbond „St. Jozef", gebouw R. K. Volks- bond. Aanvang 8 uur. Donderdag 18 Augustus Concert O. B. K., Orpheusschulp. 's Maandags, repetitie Muziekgezelschap St. Ambrosius, 8 uur. R.K. Volksbond. Dinsdags: repetitie R.K. Mannenzangvereenf- ging St. Caeciiea, half 9, R.K. Volksbond. St. Joris Doele, Stedelijk Museum. Geopend eiken Zaterdag van 25 uur. BEURS VAN SCHIEDAM - Montwqn SCHIEDAM, 12 Augustus. Officieele noteering van de Commissie uit de Kamer van Koop. handel. Moutwijn 46 pet. ƒ15. Namens de commissie voor de noteeringj H. J. JANSEN. Spiritus SCHIEDAM, 12 Augustus. Men noteert voor spiritus 100 pet. 33. Spoeling Noteering van de Coöp. Vereen. „SchJed. Spoelingvereeniging". Heden ƒ1,60 per keteL Geerdink. Deze vriendschap bestond niet al leen in de gezamenlijke maaltijden, gezamen- lijke reizen, maar vooral in de uitwisseling van denkbeelden. Spr. bracht ten slotte dank aan de com missie, die de prijsvraag voor het standbeeld van Dr. Schaepman mede heeft uitgeschreven: Mgr. prof. Jos. Schrijnen en pastoor Knuif van Denekamp, en de leden der jury prof. dr, Raphael Ligtenberg en den heer Jules Lagae van Brussel en Jan Stuyt te Den Haag, die de commissie in deze tot voorlichting hebben ge diend en daaraan hun beste krachten hebben gewijd, doch helaas geen van allen wegens ziekte of uitstedigheid tegenwoordig konden zijn. Mede brengt spr. een woord van oprechten dank aan den heer Falise, die den eersten prijs behaalde en al' zijn kunstenaarsgaven heeft besteed, om aan het idee van Dr. Schaepman als volksredenaar een waardige vertolking te geven. Alvorens door den burgemeester van Tub bergen verklaard werd dat de gemeente het standbeeld aanvaardde werd nog namens de familie Schaepman het woord gevoerd door een neef van den doctor Th. F. M. Schaepman te 's-Gravenhage. REDE TH. SCHAEPMAN. Na de gehouden redevoeringen past mij geen nieuwe lofuiting op Dr. Schaepman. Op deze plaats ben ik bovendien daartoe wel de laatst geroepene. Mijnerzijds daarom slechts een sober woord, om uit naam van de familie Schaepman en, ilc mag het wel zeggen, in het bijzonder uit naam van zijn schoonzuster, mijn tachtig jarige moeder, die jaren lang Iedere maand te s-Gravenhage zijn huishouden kwam ordenen, maar die, herstellende van een ziekte, hier helaas niet tegenwoordig kan zijn, ailen, die hebben medegewerkt om dit standbeeld in deze plaats, waar grootvader eens burgemees ter was en waar Dr. Schaepman zijn jeugd heeft doorgebracht, op te richten, hartelijk dank te zeggen. Een bijzonder woord van dank ook namens de familie mag niet achter wege blijven aan het comité. Moge dit standbeeld, door de zorgen van het comité hier opgericht, geheel in zijn geest, de velen die hier komen om het te aanschouwen, aansporen om het door hem gegeven voor beeld, al is het van zeer verre, na te volgen. Hierop nam burgemeester Luyckx het woord om op de eerste plaats dank te betuigen aan den beeldhouwer, deu heer Aug. Falise, voor de uitstekende uitvoering van het standbeeld. Dan sprak burgemeester Luyckx het slot woord. Met het gezamenlijk zingen van het Aan U o Koning der Eenwen liep de plechtigheid tea nde. EEN WARME DAG IN iïCHEVENINGHN. Men heeft ei* heel wat voor over, een poosje in het verfrisschende zeewater te spartelen. Men ziet hier een groote groep sollicitanten naar een badkoetsje, geduldig wachtend, tot er een kamertje open komt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1927 | | pagina 1