Nieuwe Schiedamsche Courant
Dinsdag 23 Augustus 1927
No. 14944
TWEEDE BLAD
HET ONGELUK MET DE H. N. A. D. U.
f „VOORWAARTS" EN
KLOOSTER.
t HET BEVOLKINGS
VRAAGSTUK.
f HET INZICHT KOMT.
DE GROOTSTE KALMTE EN LUCHTVAAR DIGHEID
WERDEN VAN DEN VLIEGENIER GEëlSCHT
HET VERTROUWEN IN DE LUCHTVAART OPZEGGEN?
GEVALLEN IN DE UITOEFENING
VAN ZIJN BEDRIJF
Waarin 'n groote toekomst lag
HET VERLOOP f AN HET ONGEVAL
DE OMGEKOMEN MECANICIEN
WAT NOG NOOIT GEBEURDE
ONDERZOEK NAAR DE OORZAAK
DE NAMEN DER GEKWETSTEN
MGR. W. A. VAN DINTER
EERE-COMITé PROF. RAAYMAKERS
DE MAAS WAST
EEN STUWPUT VOLGELOOPEN
EXPLOITATIE VAN HET
LUCHTVERKEER IN NED.-INDIE
ONDERHANDELINGEN MET DEN
VOLKSRAAD.
KONINKLIJKE BESLUITEN.
ERNSTIGE VERKEERS-
BELEMMERING
BORCULO LEEFT WEER OP
Wij meldden gisteren, dat de oud-minister
president van China, die zijn land jarenlang
vertegenwoordigde en het laatst afgevaar
digde hij den Volkenbond was, Benedictijn
ging worden.
De „Voorwaarts" brengt het bericht ook
aan zijn lezers en vertelt erbij, dat de Chinees
het klooster ingaat „uit wanhoop over het
sterven van zijn vrouw". Dat bracht hem ei
toe de monnikspij aan te trekken.
Wat voor opvatting hebben de roode lieeren
toch wel van het klooster? Meenen zij
werkelijk, dat dit een toevlucht is voor
wanhopigen, of voor lieden die in hun rade
loosheid „er toe gebracht worden" zooals
een ander tot zelfmoord?
Dat de „Voorwaarts" het klooster-ideaal
niet begrijpt, was te verwachten. Maar dat
zij daarom een feit nog valsch voor gaat
stellen aan haar lezers en bij deze een
'totaal verkeerden indruk wekt, dat is weel
een bewijs dat het blad het niet zoo nauw
neemt waar het Katholieke zaken geldt.
„De Vakstrijd", het orgaan van het Alge
meen Ned. Vakverbond, behandelt in zijn
rubriek economische vraagstukken de
■kwestie der bevolking.
Zonder met een woord te reppen van do
hierbij betrokken godsdienstige en zedelijke
beginselen, wordt dat vraagstuk besproken.
Dat is al verdacht.
Erger, wijl met de waarheid in strijd,
ïs de bewering, dat in het Katholieke Zuiden
de zuigelingensterfte hooger zou zijn dan in
het Noorden, omdat er „minder zorg aan
wordt besteed. Het gold hier grootendeels
«en kwestie van behandeling: men dacht in^
het Zuiden lang, dat de natuurlijke voeding
vervangen kon worden door flesch-melk.
Men kan de moeders niet het hebben van
„minder zorg" verwijten als de doktoren
haar niet voldoende inlichten.
Veel erger dan de „zorgeloosheid" van
het Zuiden is de afkeer, die het
„neutraal" vakvereenigingsblad tegen de
kinderen wekt
Onverbloemd spreekt het zich uit voor de
kunstmatige gezinsbeperking en verzet het
zich stellig tegen kindertoeslagfondsen van
Rijk, Provincie en Gemeenten. Deze neutrale
vakvereeniging ziet daarin n officieele er
kenning van het maatschappelijk nut van
groote gezinnen. De groei onzer bevolking
echter acht de schrijver in De Vakstrijd
„van bedenkelijken aard" en een zijner
vvenschen is „snelle vermindering van het
tempo der bevolkingstoeneming.'
Een vakbond, welke zulke theorieën propa
geert, is onaanvaardbaar voor iederen
Christelijken arbeider, die nog rekening
houdt met de Tien Geboden en gelooft in
een Voorzienigheid.
Alle beste bedoelingen doen niets af van
het feit, dat de neutraliteit een onding is,
theoretisch mogelijk, maar practisch onbe
staanbaar. Zoodra men in aanraking komt
met feiten, die samenhangen met beginselen,
stort de heele ncutraliteits-idee in elkaar!
De tijd is voorbij, dat de socialisten zon
der meer het monopolie der arbeidersbewe
ging voor zich kunnen opeischen. De feiten
hebben hun geleerd, dat alle arbeiders zich
nu eenmaal niet thuis gevoelen in socialisti
sche vakvereenigingen en eigen organisaties
gingen slichten.
lioode machthebbers probeerden wel de
niet-socialistische vakbeweging op zij te loo-
Pen of dood te zwijgen, maar het is niet
meer mogelijk.
Toen de socialisten op de Tiende Arbei
dersconferentie te Genève weer den fascisti-
schen afgevaardigde wilden uitsluiten, ver
klaarde deze:
„Amsterdam protesteert tegen mijn man
gat, maar van een katholiek lid van den
Baad van Beheer moet het ook niets heb
ben. Ziedaar het monopolie! Gij wilt er
gebruik van maken, omdat het thans in uw
voordeel is. Gij wilt het niet, wanneer het
niet in uw belang is. Nu we hier met ver
schillende richtingen op het gebied der
arbeidersbeweging te maken hebben, waar
om wordt dan de minderheid der vakbewe
ging niet tot den Raad van Beheer toe
gelaten? Wanneer gij den fasclstisehen dui
vel niet wilt opnemen, laat dan uw goede
vrienden uit de Katholieke beweging toe.
Maar ook daar moet gij niets van hebben.
Wanneer morgen de bolsjewieken hier
zouden zijn, zoudt ge ze niet toelaten, en
Wanneer de bolsjewieken op uw plaats wa
ren, dan zouden ze u de deur wijzen, want
dan hadden zij de overhand. Gij, socialis
ten, gij hebt altijd de opvatting gehuldigd,
dat wanneer, gij beveelt, allen móeten vol
ken; wanneer gij echter niet bevelen kunt,
dan protesteert gij. in naam der vrijheid.
Eat is een comedie, waar maar eens een
eind aan moet komen."
Ee directeur van liet Bureau begreep den
EPot van dén fascist. Hij constateerde dan
a°k de verschillende richtingen in de vak-
Eenige dagen vóór het vertrek van den
directeur der K. L. M. naar Indië, ter voor
bereiding van het luchtverkeer aldaar, treft
de maatschappij een ongeluk, waarbij een jong
en veelbelovend leven werd afgesneden.
Diep begaan met de smart, als gevolg van
dit plotseling verlies, der ouders en jonge ver
loofde van dezen eersten vliegende-mecanicien,
betreuren we het tevens dat door dit ongeluk
ook het vertrouwen in het luchtverkeer weder
dreigt te worden geschokt.
Juist in dezen tijd, nu ten gevolge van de
zoo prachtig geslaagde reis naar Indië en terug
en de vele andere tochten door Europa het
luchtverkeer zeer in belangstelling toenam,,
komt dit ongeluk, waar de maatschappij
onschuldig aan is, wel zeer ongelegen
Hier had men een nieuw vliegtuig, dat door
de beste vliegers van de K L. M. om beurten
een week beproefd was, dat na iederen tocht
nauwkeurig was en werd nagezien, dat 270
uren reeds gevlogen had en ongeveer 43000
K.M. had afgelegd en waarvan plots het
richtingsroer afbreekt
Het eenige verschil met de stuurinrichtingen
van de andere K. L. M.-vliegtuigen is, dat als
gevolg van het hebben van twee motoren, het
richtingsroer een verstelbaar stabiles heeft,
terwijl men dit bij de ëên-motorige vliegtuigen
aantreft voor het hoogteroer.
Met de gevaren verbonden aan de luchtvaart
als zoodanig heeft dit niets te maken. Ook
bij een auto, motorfiets en zelfs hij een schip
kan er plotseling, zonder dat dit door de beste
voorzorgsmaatregelen te voorkomen is, iets
breken, waardoor ze stuurloos worden.
Dat is blijkbaar, zoover uit de berichten en
de mededeelingen van de passagiers is na te
gaan, ook hier geschied. Het vliegtuig, nog
geen tien minuten in de lucht, werd plotseling
stuurloos, zoodat het zeker bij den sterken
wind, die er stond, niet meer van richting
kon veranderen.
Aan terugvliegen naar het vliegveld valt
onder die omstandigheden, waar het vliegtuig
niet gekeerd kan worden, niet te denken. De
grootste kalmte en luchtvaardigheid werd van
den vliegenier geëischt om zijn toestel vlak te
houden, wat bij den stuurloozen staart uiterst
moeilijk is. Uitkijken naar een goed landings
terrein gaat dan niet en het is plicht van den
bestuut der, wil hij geen grooter gevaar loopen,
zoo spoedig mogelijk te landen. Dat de om
standigheden hem niet gunstig waren en hij
niet anders landen kon dan op de toppen van
de hoornen, mag betreurd worden, maar dat
kon helaas niet voorzien worden. Dat van het
geheel geladen vliegtuig, waarin bovendien elf
personen waren, de 10 overigen geen of slechts
lichte vet wondingen hebben opgeloopen, waar
voor zelfs niemand ln een ziekenhuis beA
hoefde te worden opgenomen, bewijst dat het
gevaar daaraan verbonden niet zoo groot is.
Dat er eebter toch een jonge man als slacht
offer gevallen is, was weder een zeldzame
samenloop van omstandigheden. De eene
motor, waarachter hij gezeten was, botste tegen
een eik en beknelde hem.
Hij is gevallen in de uitoefening van zijn
bedrijf, waaraan hij zien geheel gegeyen had
en waarin een groote toekomst voor hem open
lag, want hij was bestemd de leider te worden
van een nieuw bestuurderskorps, waarvan hij
de eerste was.
Het is helaas een ongeluk, dat in ieder
bedrijf kan voorkomen €n waarvoor de
constructie alleen maatregelen kan nemen,
maar waarvoor niemand het vertrouwen ln de
luchtvaart behoeft op te zeggen
Zoowel door de K. L. M. als door het
Ministerie van Waterstaat, die direct ingenieurs
hebben uitgezonden om alles te onderzoeken,
zal zeker mets worden nagelaten om ook in
de toekomst tegen dergelijke constructie-fouten
waardoor de breuk heeft plaats gehad, zooveel
als menschelijkerwijze mogelijk is, gevrijwaard
te zijn.
vereeniging en meende dat aller samenwer
king wel degelijk noodig was.
Inderdaad, teékéndé het orgaan der Chris
telijke werkliedenorganisaties daarbij aan,
maar als het arbeidsbureau werkelijk het
vertrouwen, wil winnen van alle arbeiders,
moet het niet den indruk maken van een
socialistisch filiaal, waarin andere arbei
ders hoogstens geduld Worden.
Aan elke strooming, zoo eischen nu ook
de neutralen op hun beurt, zullen dezelfde
rechten moeten worden toegekend.
De socialisten mogen er om kermen, er
is nu eenmaal niets aan te doen. De verdee
ling in richtingen onder de arbeiders wordt
niet gemaakt: zij bèstaat eri zij is veel dieper
dan dc tegenstelling tussehen de klassen.
De feiten wijzen het telkens weer uit en men
moet ziende blind zijn, om het niet te merken'.
Een draadloos H.N.-telegram uit Londen
geeft ons van het verloop de volgende lezing:
Het vliegtuig vloog bij een krachtigen wind
op een hoogte van 1000 voet. De bestuurder be
merkte, dat de staart van het toestel begon
te schudden en dat het toestel begon te dui
ken. Hij slaagde er in den neus van het toestel
omhoog te houden, totdat het richtingsroer
afbrak, waarop eerst de neus van het vliegtuig
tussehen 2 hoornen vernield werd. Dit brak
echter eenigszins den val. De benzinetank ge
raakte in brand, doch de vlammen deerden het
overige samenstel, van het toestel niet.
Alle reizigers prijzen zich gelukkig, dat zij
er met het leven afgekomen zijn en brengen
hulde aan den bestuurder voor de bekwame
wijze, waarop hij het vliegtuig heeft bestuurd.
VERKLARING .VAN DEN BESTUURDER.
Van paniek geen sprake
„EEN WONDER, DAT GEEN DER
PASSAGIERS IS GEDOOD."
De vlieger van Dijk verklaarde in een onder
houd met den V.D.-cerrespondent te Londen,
dat de vliegmachine zich op een hoogte van
acht duizend voet bevond, toen hij een trilling
in den staart der machine constateerde, die
direct begon te duiken.
„Ik wist echter zoo te manoevreeren, dat de
neus weer in de hoogte kwam. Op eens ging
de machine dalen. Daar ik het traject dozijnen
malen heb afgelegd en dus zeer goed kende,
besloot ik laag te vliegen, temeer, daar de lucht
zeer bewolkt was, toen het roer de aarde be
roerde en de machine tussehen twee hoornen
kwam.
De neus raakte den bodem en de machine
kwam te land ongeveer drie inch van een boom.
De benzïnetank barstte open en vatte vlam,
doch gelukkig had iedereen de machine bij
tijds verlaten. De vlammen raakten de machine
niet. Het was zeer gelukkig, dat allen hun
kalmte wisten te bewaren.
Van paniek was geen sprake. De Nederlan
ders bewaarden een buitengewone kalmte.
Broek verklaarde, dat toen hij om acht uur
Croydon verliet, de condities uitstekend sche
nen. Toen de machine op den.--grond terecht
kwam, werdén de zitplaatsen in de cabine met
geweld de hoogte in geduwd.
Hef' is een wonder, dat geen der passagiers is
gedood. De toestand der gewonden is niet
ernstig.
Een verlies voor de K. L. M.
De vliegende mecanicien van de Kon. Lucht
vaart Maatschappij, die in Engeland hij de
noodlanding om het leven is gekomen, was 22
Mei 1902 te Dordrecht geboren. Eerst had hij
eenige jaren dienst gedaan als mecanicien te
Soesterberg, later als militair vllegtuigbestuur-
der. In 1925 kwam hij bij de K.L.M. om als
vliegend mecanicien te worden opgeleid. Zoo
is hij de eerste vliegende mecanicien geworden,
die de K.L.M. in dienst nam.
I. L. A. M. Brafnklaus, zoo heette hij, was
een serieus werker, die groote kennis van mo
toren had opgedaan en bestemd was om een
klein corps in den a.s. winter op te leiden
tot vliegend mecanicien.
De K.L.M. lijdt, naar zij ons mededeelde, door
het ongeluk, dat hem getroffen heeft, een groot
verlies.
Het vliegtuig zelf had 270 vlieguren achteT
den rug en was pas 2 maanden in dienst. Het
was door verschillende bestuurders bevlogen
en had alle proeven goed doorstaan.
De heer Kauffman, commercieel vertegen
woordiger der K.L.M. te Londen, had kort na
de landing een telefonisch onderhoud met de
directie in Den Haag, zoodat de K.L.M. spoe
dig geheel op de hoogte was.
De machine zal waarschijnlijk onherstel
baar blijken.
v-
Wat hier gebeurd 1st noemde de directeur
'der K.L.M., de heer Plesman, een groote verras
sing. Het gebeurde nog nimmer, dat een vlieg
tuig zija stuurinrichting verloor. Het richtings
roer is echter gevonden en men is er nu op
uit om een grondig onderzoek in te stellen
naar de mogelijke oorzaken van deze cata
strophe, De resultaten zullen zeker dienstbaar
gemaakt worden aan. de andere vliegtuigen,
zoodat zooiets niet ten tweeden male gebeuren
kan.
Het stoffelijk overschot van den zoo tragisch
om het léven gekomen mecanicien zal te Sit-
tard, waar zijn ouders wonen, ter aarde wor
den besteld."
Het onderzoek naar de doodsoorzaak van den
ongekemen -Nederlandschen mecanicien werd
reeds gistermiddag geopend daar de bestuurder
van het vliegtuig noodzakelijk gisteravond
naar Nederland' moest terugkeeren. De vlieger
deelde in zijn verklaring mede, dat hij
constateerde dat het roer brak en een halve
minuut daarna was alles gebeurd.
Vastgesteld werd dat de dood aan een onge
luk te wijten is.
VIERDAAGSCHE TOER DOOR NEDERLAND. Aan de finish te Bussum. Van 1. n. r.: Jan
Maas, die in de laatste étappe derde aankwam, Rudolf Wolke, de winnaar, A. Braspenning,
die 2e, en E. J. Lammeren, die 7e werd.
Omtrent het ongeval met de H-N.A.D.U. ver
neemt de K.L.M. van haren commercieelen
vertegenwoordiger te Londen, den heer Kauff
man, die zich aan boord van het vliegtuig
.bevond, het volgende:
Het toestel vloog laag over het park van een
groot Engelsch 'buiten bij Seven Oaks, toen het
richtingsroer afbrak en het toestel stuurloos
werd. De vliegtuigbestuurder van Dijk wist
met groote vaardigheid het vliegtuig in de
kruinen der hoornen neer te zetten. Daarbij
raakte de rechtermotor een zwaren boom en
werd naar binnen gedrukt, waardoor de rechts
naast den bestuurder zittende werktuigkundige
Brunklaus werd gedood.
De inzittende passagiers zijn er allen met
zeer lichte snijwonden afgekomen, zoodat het
eerste bericht omtrent ,2 ernstig gewonden
gelukkig niet bewaarheid is.
De inzittenden waren:
De heer en mej. Odding uit Meppel (snij
wonden) de heer Den Hertog, Alphen aan den
Rijn (blijkbaar ongedeerd)de heer Broek uit
Zwolle (lichte snijwond)de heer Kauffman,
K.L.M. Londen (lichte kneuzing). Al deze
Nederlanders hebben reeds telefonisch hun
familie ingelicht. De heer en mevr. Lengerke,
Engeland (lichte snijwonden)de heer Mac
Fadyen uit Schotland (ongedeerd).
De bestuurder van Dijk kreeg eenige lichte
snijwonden in het gelaat.
De passagiers werden gastvrij op het kasteel
opgenomen en konden, na verbonden te zijn,
naar Londen terugkeeren. Alle opvarenden
waren vol lof over het koelbloedig optreden
van den bestuurder van Dijk, die ook terstond
na de landing alle noodzakelijke maatregelen
Ter regeling van zaken naar het
Missiegebied
De nieuwe Magister-Generaal van de Orde
van het H. Kruis, de HoogEerw. heer Mgr. "W.
A, van Dinter, is Donderdag vanuit het kloos
ter St. Agatha naar zijn vroeger missiegebied
in Amerika vertrokken, ter regeling van zaken.
Daarna zal Generaal van Dinter naar Ne
derland terugkeeren, om zich blijvend in het
klooster te St. Agatha te vestigen. Mgr. van
Dinter wordt vergezeld door den WelEerw. Pa
ter Blommesteijn.
Aan de opgave van leden van het Eere-
Comité ter herdenking van het 25-jarig pries
terfeest van prof. Raaymakers S. J. hebben
de volgende namen ontbroken: mr. R. H. A.
M. Eomme, lid van den Raad van State, Den
Haag; J. van Dijk, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, Amsterdam.
Sinds gisteren is de Maas sterk stijgend.
De in uitvoering zijnde werken der Maas
kanalisatie ondervinden van dezen waterstand
ernstige bezwaren.
De stuwput in de Maas bij Sambeek Is vol-
geloopen, waardoor de werken gedeeltelijk zijn
stilgelegd.
Bij gunstig verloop wordt tot oprichting
eener Nederlandsch Indische Luchtvaart
Maatschappij overgegaan.
Begin April is ln de pers de mededeellng
versohenen dat er zich een comité had ge
vormd voor de voorbereiding eener Neder
landschIndische Luchtvaart Maatschappij,
vertegenwoordigende den handel, nijverheid,
scheepvaart, het bankwezen en de cultures van
ons Insulinde.
Sindsdien heeft dit comité in nauwe samen
werking met de K L. M. een concessie- en sub
sidie-aanvrage opgesteld, waarbij met den Mi
nister van Koloniën voortdurend voeling ia
gehouden.
Teneinde het mogelijk te maken de exploi
tatie van het luchtverkeer in Nederlandsch
Oost-Indië in het midden van 1928 aan te van
gen, is het noodzakelijk, deze aangelegenheid
ln de najaarszitting van den Volksraad in
behandeling te nemen.
Met het doël deze behandeling te vergemak
kelijken, heeft het comité van voorbereiding,
den heer mr. D. A. Delprat, directeur van de
Stoomvaart Maatschappij „Nederland", oud
lid van den Volksraad, en den heer A. Ples
man, directeur van de K. L. M., verzocht zich
te dien einde naar Indië te begeven. Het ver
trek is vastgesteld op 26 Augustus van Genua.
Alleen indien de onderhandelingen ln Indië
een gunstig verloop heibben, zal tot de oprich
ting van de Nederlandsch-Indische Luchtvaart
Maatschappij in het begin van 1928 overgegaan
worden.
DE D. G. DER ZUIDERZEEWERKEN
ONDERSCHEIDEN.
Bij Kon. besluit is aan lr. d r. H. Wort,
man, te 's Gravenhage, directeur-generaal der
Zuiderzeewerken, verlof verleend tot het aan
nemen van het ordeteeken van commandeur
in de Orde van den Nijl, hem door Zijne Majes
teit den Koning van Egypte geschonken.
Het verkeer per as op het traject
RoosendaalMoerdijk gestremd.
DE Ie LUIT. J. SCHOTT heeft bij de groote
internationale vliegwedstrijden te Zurich (15
mededingers uit 8 landen) de Alpenvlucht ge-
wónnen met "een Fokkertoestel.
DE MARKBRUG BIJ STANDDAARBUITEN
AANGEVAREN.
Maandagmiddag is de brug over de Mark bij
Standdaarbuiten door een schip aangevaren en
ernstig beschadigd. Alle verkeer met auto's
en voertuigen over de brug is gestremd. Het
laat zich aanzien dat er lange tijd zal verloo-.
pen eer de toestand weer ln het reine ls.
Wat deze verkeersbelemmering zeggen wil,
moge blijken uit het feit, dat de verbindings
weg RoosendaalOudenboschMoerdijk over
deze brug loopt, welke thans voor rij- en voer
tuigen niet meer toegankelijk is. Men zal nu
genoodzaakt zijn over Breda om te rijden.
Voor het voetgangersverkeer ls een nood
maatregel getroffen.
Nieuwe zuivelfabriek geopend
Te Borculo werd gisteren de nieuwe coöpe
ratieve zuivelfabriek officieel geopend. De heer
A. H. Zwart, directeur, sprak de feestrede uit.
In de kantoren waren tal van bloemstukken
opgesteld, door zuivel- en landbouworganities
aangeboden. Voor en tijdens de lunch, die ln
het hotel „St'ad-Borculo" plaats vond, werden
door verschillende sprekers in redevoeringen
de beste wenschen voor het nieuwe bedrijf uit
gesproken.
De fabriek is en der grootste op dit gebied
in ons land en verwerkte in 1926 bijna 9 mil-
lioen K.G. melk.
PAN-EUROPEESCHE UNIE.
Oprichting van een Ncderlandschc
afdeeling.
Naar men ons meldt, kan binnenkort de
oprichting tegemoet gezien worden van een
Nederlandsche afdeeling van de Pan-Euro-
peesche Unie, van welke beweging enkele
weken geleden de. Fransche minister van
Buitenlandsche Zaken, Briand, het eere
presidentschap aanvaardde.
Verschillende vooraanstaande personen zeg
den reeds hun medewerking toe.
Zooais men weet, beoogt de Pan-Europeesebe
Unie de vereeniging van alle Europeesche
staten in één politiek en economisch geheel
pp de beginselen van recht en vrede.
