M aan dag 10 October 1927
Derde Blad
Pagina 1
HET ONDERSTE UIT
DE KAN
DE OPENING DER R K. HANDELS-HOOGESCHOOL
IIOE DE STICHTING! VERWELKOMD WERD
WEER EEN MIJLPAAL INONZE ONDERWIJS HISTORIE
DE AARTSBISSCHOP AAN 'T WOORD
HUISVESTING VAN KROTBEWONERS
„Rome eischt van de arbeiders, dat zij
kiezen tusschen de kerk en de moderne ar
beidersbeweging. Zij doet dit, om de arbei
ders te behouden; zij stoot daardoor velen
van zich af", schrijft J. A. B. in de Voor
waarts.
Inderdaad, en gezien de bekende happig
heid van Rome op zieltjes, gezien ook haar
eveneens bekende aanpassingsvermogen,
moet het hier wel gaan om iets, dat Rome
ter harte gaat, dat Rome noodzakelijk acht.
Want ook hierin staat Rome bekend: dat
het niet weet van buigen of wijken als het
gaat om zijn leer, om het heil der zielen.
Heusch, het heeft met zucht naar macht niets
te maken. Doch een godsdienstig conflict
te begrijpen, schijnt te gaan geheel en at
boven de pet en wat daar direct onder zit,
van een sociaal-democraat. Waarom die
praktische gevalletjes niet naar hartelust
vermeerderd?
Bijvoorbeeld: Rome eischt van menigeen
een betrekking te laten varen, als die betrek
king onvereonigbaar blijkt met geloof of
zeden, Rome eischt. het teruggeven van on
rechtvaardig goed, als dat teruggegeven kan
worden, al verliest ze ook daar een zieltje
mee. En zoo eischt Rome het onderhouden
van de tien geboden Gods en de geboden
der H. Kerk. Dat gaat voor iedereen boven
alles.
J. A. B. schrijft verder: „Rome verbiedt het
gemengde huwelijk. Zij rekent op de mede
werking van Amor. De ongeloovige jongeling
zal de kerk op den koop toe nemen en later
komen de kindertjes door den doop als aan
winst voor de kerk. Ma^r die speculatie komt
ook vaak faliekant uit."
Beste .T. A. B., wat veronderstelt u Rome
als onnoozel. Heusch, Rome is geen kindje.
Rome weet, wat een gemengd huwelijk is.
Juist omdat een gemengd huwelijk zoo'n
zeer groot gevaar is voor het geloof van de
Katholieke partij, omdat door een gemengd
huwelijk nooit winst en bijna altijd verlies
te boeken valt, omdat de kinderen uit een
gemengd huwelijk, na een of twee geslachten
heelemaal voor 't geloof verloren zijn,
enkele uitzonderingen niet te na gesproken
daarom verbiedt Rome het gemengde
huwelijk. Rome mag niet toelaten, dat de
Katholieke partij zóó haar plicht vergeet, en
ten opzichte van zichzelf en ten opzichte van
de kinderen.
Rome rekent heelemaal niet op de mede
werking van Amor. Dat is een zeer slechte
hulp voor Rome.
En dan het gevalletje dat J. A. B. aan
haalt. We weten niet of het fantasie is; wij
kennen er zoo genoeg, behalve die onhan
dige pastoor! Wat een sukkels treden er toch
op, als vertegenwoordigers van Rome in een
socialistisch verhaaltje!
Zeker, het gebeurt, dat de niet-KatholieUo
partij toegeeft, het niet meent, en dus
huichelt! Een mooi begin! Moet zoo 'n iemand
in bescherming genomen worden.' Heiligt
het goede doel een slecht middel? Want het
middel is slecht! Natuurlijk zal zoo iemand
„niets aan de kerk doen" Doch zoo gauw
on gul gaat dat Roomsch worden niet!
Zeker, zulke personen breken heelemaal met
de Kerk! „Die menschen zijn verder van
Rome af dan de felste Geus. En zij staan
niet alleen. Rome maakt zoo vele vijanden!
Wie het onderste uit de kan
•Rome moest dus maar schipperen. Doch
dan kent men Rome niet! Dat afvalligen,
om welke redenen dan ook, vol haat zijn
jegens de Katholieken, ligt voor de hand.
Doch Rome vraagt den mensch niet, hoe
hij of zij God wil dienen, doch eischt dat zij
God dient, zooals God dat wil; Gods ge
boden onderhouden, ook al kost het off cis
Var. het onderste uit de kan, is doodgewoon
geen sprake!
BESTRIJDING VAN T. B. C. EN
GESLACHTSZIEKTEN
Metledeelingen van de inspectie
voor de hygiëne van het kind
Volgens de bepalingen, waaronder aan
plaatselijke vereenigingen voor t.b.c.-besti ij-
ding (Vereenigingen tot bestrijding der tuber
culose, Groene Kruis, Witte Kruis, Wit-Gele
Kruis, Vereenigingen voor Wijkverpleging,
enz. enz.) subsidie wordt verleend, mag het
gedeelte van het subsidie, dat is bestemd
voor verplegingsdoeleinden, o.m. worden be
steed voor verpleging in door de Inspectie
goedgekeurde sanatoria, zeehospitia, zieken
huizen, dagverblijven, buitenscholen 'en an
dere verplegingsinrichtingen voor t.b.e.-lijders.
Inrichtingen, welke prijs stellen, 0p de lijst
der goedgekeurde verplegingsinrichtingen te
Worden geplaatst, kunnen eene aanvrage in
zenden (onder mededeeling, hoe de verple
ging der tuberculoselijders in de inrichting
Beregeld is), aan de(n) betreffende(n) In
specteur (Inspectrice) van de Volksgezond
heid, dienst: hygiëne van het kind, tuber
culosebestrijding, bestrijding der geslachts
ziekten.
De aanvrage is te zenden voor de provin
cies: Noord-Holland, Zuid-Holland en Zee
land aan den Inspecteur van de Volksgezond
heid J. A. Putto, dr. Kuyperstraat 8,
's-Gravenhage.
VAN SCHIJN EN WEZEN.
Het regeeringssubsidie aan de
St. Reinildastichting.
In antwoord op de dezer dagen gepubliceerde
Jiagen van den heer L. de Visser, deelt de
•Minister van Onderwijs, K. en W. made, dat
10? k0m keen voorstel is uitgegaan om over
♦A aan de St- Reinildastichting subsidie top
W kennen.
„Rechtvaardigheid en liefde moeten
geheel het economisch leven
behcerschen"
NU IS HET ONZE PLICHT....
In aansluiting op wat wij nog in ons blad
van Zaterdag konden melden over de opening
der R. K. Handelshoogeschool volge hier aller
eerst de toespraak van Holland's hoogste Ker
kelijke Autoriteit, welke het woord voerde na
de inleidende rede van baron van Wijnbergen,
den voorzitter van het Curatorium.
REDE Z.D.H. MGR. H. VAN DE WETERING
Allereerst moge ik hulde en dank betuigen
aan het Curatorium, dat de opdracht, 22 Maart
1924 ontvangen, met zoo'n schitterend succes
heeft volbracht, zoodat heden reeds de R. K.
Handelshoogeschool kan worden geopend, en
wel zoo, dat volgens de verklaring van den
heer Baron van Wijnbergen de verdere zorg
daarvoor aan het particulier initiatief kan
worden overgelaten en het Rijk met een gelde
lijke bijdrage kan volstaan.
Ilc acht mij gelukkig, dat ik, na in October
1924 de R. K. Universiteit te Nijmegen te heb
ben mogen openen, thans het voorrecht heb
de R. K. Handelshoogeschool te openen, en ik
heb dezen morgen het H. Misoffer opgedragen
om Gods rijk3ten zegen over deze belangrijke
stichting af te smeeken.
De heer baron van Wijnbergen heeft zoo
even. in zijn mooie, zakelijke openingsrede het
bestaansrecht dezer Hoogeschool voor Katho
lieken bewezen. Dat deze Hoogeschool niet al
leen voor de katholieken recht van bestaan
heeft maar voor hen hijzonder v i het hoogste
belang is, zal eenieder erkennen, wanneer hij
bedenkt dat de katholieken vroeger om zoo te
zeggen weinig of geen kans hadden voor hoo-
gere staatsbetrekkingen in aanmerking te ko
men en dientengevolge zich vooral op handel
en industrie hebben toegelegd, zoodat wij ook
thans nog onder handelaren en industrieelen
betrekkelijk veel katholieken tellen. Nu ls het
plicht te zorgen, dat ook deze stand diep door
drongen worde van de christelijke beginselen,
opdat bij het streven naar stoffelijke welvaart
de hoogere belangen niet uit het oog worden
verloren. Het Geloof toch leert ons, dat wij ©en
ander, een hooger doel hebben na te streven
dan winstmaking en kapitaalvorming, zelfs
meer nog, dat bet kapitaal, dat wij bezitten,
ten slotte slechts een leengoed is, ons tijdelijk
toevertrouwd, waarvan wij rekenschap aan
God zullen hebben te geven.
Ook leert het ons, dat het zuiver economisch
optreden niet. in strijd mag komen met, de ze
delijke en rechts-normen, welke heel het stre
ven der menschen beheerschen. Verder leert
het ons, dat zij, die met ons in het bedrijfs
leven samenwerken, als wij, kinderen zijn van
eenzelfden God, broeders van Jesus-Christus;
redenen, waarom wij hem moeten beminnen.
De hoogere beginselen van rechtvaardigheid
en naastenliefde moeten geheel het economisch
leven beheerschen en daarvan alleen ls de red
ding van de maatschappij te verwachten. Eerst
dan wanneer de christelijke beginselen van
rechtvaardigheid en naastenliefde ten volle ge
ëerbiedigd worden zal de moderne industrieele
en commercieel© ontwikkeling met alle won
deren der techniek ten volle haar taak ver
vullen en een zegen zijn voor de geheele maat
schappij.
Moge de opleiding aan deze Hoogeschool ge
geven, daartoe zeer veel bijdragen, dan zal
zij ten volle beantwoorden aan het grootsche
doel van hare stichting.
En hiermede verklaar lk de R. K. Handels
hoogeschool geopend met de bede, dat Gods
rijkste zegen op haar ruste.
t
Na de rede van den Rector-Ivi -ïiificus der
nieuwe Handelshoogeschool, vroeg de voorzitter
van het curatorium de heer mr, A. baron van
Wijnbergen de aandacht voor het onderstaand
telegram dat ontvangen werd van Z.D.H. Mgr
A. J. Callier, bisschop van Haarlem.
TELEGRAM VAN MGR. CALLIER.
Haarlem 8-10-1927.
Curatorium R. K. Handelshoogeschool,
Tilburg.
Met de opening der R. K. Handelshooge-
sohool te Tilburg onze oprechte gelukwenschen.
Door deze daad gaan wij wederom een stap
vooruit naar het ideaal, hetwelk wij ons allen
moeten stellen; do vestiging van het Rijk van
Christus in alle rangen en standen. Door deze I
Katholieke Handelshoogeschool zal juist het
terrein worden betreden van handel en koop
manschap op welk terrein wij tot heden wel
veel Katholieken ontmoeten, maar helaas de
Katholieke moraal moeilijk te vinden is.
Moge onder Gods rijksten zegen de nieuwe
Katholieke Handelshoogeschool te Tilburg ons
dichter brengen bij het Ideaal.
(w.g.) BISSCHOP VAN HAARLEM.
Een dankbaar applaus volgde op de voor
lezing van dit telegram.
Daarna werd het woord verleend aan den
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen Z.Exc. mr. M. A. M. Waszink.
REDE VAN MINISTER WASZINK.
't Is nog maar enkele jaren geleden aldus
de Minister, dat van de niet-eentrar.l gelegen
provinciën slechts éêne bogen kon op het
bezit eener instelling van academisch onder
wijs. Spr. doelt op de provincie Groningen, die
met reden fier is op het bcz-it barer eeuwen
oude universiteit, iu de provinciale hoofdstad
gevestigd. Alle andere universiteiten en hoo-
geseholen waren gelegen in drie provinciën en
bovendien nog in elkanders onmiddellijke na
bijheid. Aan dit privilege werd een einde ge
maakt vooreerst dooT de omzetting der Wage-
ningsch© landbouwschool in eene hoogeschool,
vervolgens, wat onder meer uit een alge
meen-wetenschappelijk oogpunt van grooter be
lang is, door de vestiging der R- K, Universi
teit te Nijmegen.
De lijn Groningen-Nijmegen wordt heden
doorgetrokken tot Tilburg, zoodat thans oan de
centraal gelegen universiteiten en hoogesoho-
len een gordel getrokken is van academische
onderwijsinrichtingen, die voor de bevolkingen
der excentrisch gelegen gewesten van het
grootste cultureele belang zijn of zullen blijken
te zijn.
En als spr. zich heden, nu onze jongste hooge
school ten doop wordt gehouden, een enkel
woord van crltiek mag veroorlooven, dan zou
het dit zijn, dat de naam juisteT geweest ware
Bedrijfs-Hoogeschool dan Handelshoogeschool.
Niet immers voor den handel alleen, doch voor
het bedrijfsleven in zijn vollen omvang zal
zij wetenschappelijk onderlegde leiders hebben
te kweeken, aan wie de administratieve en
commereleele leiding met vertrouwen in han
den kan worden gegeven,
Spr, is er van overtuigd, dat de keuze van de
plaats van vestiging, door hen die in dit op
zicht de beslissing in handen hadden, niet ge
daan zal zijn dan na rijp overleg en, behoor
lijke voorlichting. De plechtigheden van
dezen dag zijn begonnen, naar oud-Roomsche*
zede, met het afsmeeken van Gods Zegen over
deze nieuwe onderneming. Moge de Heer der
wetenschappen dien Zegen overvloedig schen
ken aan dit nieuwe onderwijsinstituut.
De R. K. Handelshoogeschool, vivat crescat,
floreat!
Namens het Provinciaal bestuur van N. Bra
bant was de volgende spreker In deze luister
volle bijeenkomst het lid van Gedeputeerd©
Staten do heer W. G. J. I. Kipp.
REDE GED. KIPP.
Huid© breng ik gaarne en volmondig aan
diegenen, die met geringschatting van die vele
moeilijkheden en trots alle bezwaren, kritiek
en tegenwerking, hun opgezet doel zijn blij
ven nastreven, de uitvoering hebben doorge
zet, en die vandaag in de opening dezer R. K.
Handelshoogeschool da belooning en bekro
ning mogen zien van hun talentvol beleid en
onvermoeid werken.
De Staten van Noord-Brabant stemden ge
heel in met ons Gedeputeerd College, dat het
op den weg der provincie lag van harentwege
steun toe t© zeggen aan deze school door het
in uitzicht stellen eener subsidie.
Teu bewijze dat ook onze provincie het
belang van Noord-Brabant aan de oprichting
van deze nieuwe instelling verbonden in het
algemeen erkende, besloten de Provinciale
Staten in hunne zomerzitting van 1926 om over
het jaar 1927 een subsidie van 5000 toe te
staan, betzelfde bedrag dat door het Cura
torium der R. K. Leergangen den 9en Maart
1926 ten behoeve dezer Handelshoogeschool
was aangevraagd.
Onder de zegenende protectie onzer Bisschop
pen, onder de bezielende leiding van een
eminent curatorium, met een Raad van Toe
zicht, bestaande uit onze grootste mannen, met
een staf van bekende hoogleeraren en lectoren,
met den steun van het voortvarend© gemeente
bestuur dezer stad, met de hulp der provincie
Noord-Brabant ©n van die vele katholieke be
langstellenden, kan het niet anders of deze
school zal aan hare ©n onze verwachtingen
beantwoorden en de resultaten zullen niet be
hoeven achter te staan bij haar Zusterinricktlu-
gen in den lande.
Daarna was het woord aan den burgemeester
van Tilburg, lid van het Curatorium, die als
hoofd der gemeente den dank van de bevolking
kwam vertolken en namens haar een geschenk
aan de R. K. Handelshoogeschool aanbood.
REDE MR. DR. F. VONK DE BOTH-
Ik zal er niet over uitweiden, zegt spr. wat
d© stichting van een handelshoogeschool voor
een land beteekent, maar wel wil Ik op deze
plaats en in dit uur als hoofd der gemeente
Tilburg mijn erkentelijkheid uitdrukken voor
de stichting dezer hoogeschool in doze stad.
Geen uiterlijk schoon siert Tilburg, zij mist
de aantrekkelijkheid eener woonstad, maar
waar zij trotsch op is, dat is haar industrie.
Voor Tilburg is de opening dezer handels
hoogeschool daarom een bijzondere historische
gebeurtenis, een zaak van groot belang.
Aan allen die hebben meegewerkt om deze
school tot stand te brengen, brengt spreker
hartgrondigen dank.
Deze hulde echter willen wij, vervolgde de
burgemeester neerleggen in een symbool. In
naam der gemeente Tilburg, namens den ge
meenteraad en namens de gansche bevolking
bied ik daarom aan de Handelshoogeschool een
ambtsketen aan om gedragen te worden door
den rector magnificus. En daarna den ambts
keten dr. Goossens omhangende sprak het
hoofd der stad de hoop uit dat onder leiding
van den rector magnificus de Handelshooge
school zou mogen bloeien en dat de keten een
symbool zou blijven van den band tusschen
de R. K. Handelshoogeschool en Tilburg, (lang
durig applaus).
Na deze redevoeringen kwamen de verte
genwoordigers der Nederlandsch© Universitei
ten aan het woord om hunne gevoelens voor
de nieuwe Handelshoogeschool te vertolken.
Prof. Ir. N. C. Kist, rector-magnlficus der
T. H. te Delft, sprekende namens de Universi
teiten te Leiden, Groningen, Utrecht, Amster
dam, Delft en Wage-ningen, wees er op, dat
ook deze school met de andere Inrichtingen
van hooger enderwijs nastreeft de verbreiding
van de wetenschap en als het kan, haar ver
ruiming,. ■-
Voor de R. K. Universiteit te Nijmegen
voerde Dr. J. van GInneken, rector-magnificus,
het woerd.
REDE PROF, DR. JAC. V. GINNEKEN S.J.
Namens den ook nog jongen, maar toch
reeds uw ouderen broeder, de Keizer-Karel-
Universiteit, valt mij, geboren en getogen Bra
bander, de zeer gewaardeerde eer te beurt hier
aan de jongere zuster uit hetzelfde katholieke
huisgezin, aan de heden geboren en gedoopte
Tilburgsche handelshoogeschool te mogen over
brengen uit Nijmegen: den broederlijken wel
komstgroet.
Welkom dan, jonge zuster in de werk- en
leszalen van het Katholieke Hooger Onderwijs;
welkom, want gij werdt lang verheid. Brabant
heeft u noodig. Katholiek Nederland verlangt
naar u. Gij zult uw dagen dan ook niet in le
digheid slijten. Niet alleen wacht u de oplos
sing der moeilijkste theoretische en practische
vraagstukken. Maar tal van leerlingen kloppen
reeds aan uwe poort, veronderstellen dat gij
alles weet, en wenschen ta worden binnenge
laten.
Was het niet veel beter, zoo lokte Nijmegen,
dat gij met uw handels-afdeeiing onze juridi
sche faculteit komt versterken, en dat wij ons
dus aansluiten, we zijn immers beiden nog
jong en hebben elkander noodig.
Maar Brabant hield u heet, klampte zich
aan u vast, en klaagde: laat mij toch niet al
leen. Heb ik dan soms geen verstand. Ligt het
land van het Intellect uitsluitend daar In het
Neerden boven de groote rivieren? Moeten wij
dan altijd onmondig wingewest blijven? Mogen
onze Tilburgsche leergangen dan niet uit
groeien tot hun volle ontwikkeling? Mogen wij
dan ook niet trachten een intellectueel cen
trum te vormen in ons eigen midden?
En Doorluchtige Hoogwaardigheden, gij, die
de Heiland als Herders over ons stelde, gij
hoordet die hartroerende klacht, en gij hebt
Brabant gelijk gegeven, en Brabant dankt u
daarvoor.
En Nijmegen is niet jaloersch. Nijmegen's
streven gaat van nu af aan, recht toe, recht
aan naar ons doel: de vijf volle faculteiten.
Wij hebben er pas drie; en de twee laatsten
kosten het meeste geld.
Katholiek Nederland is ruim en breed ge
noeg om twee inrichtingen van Hooger Onder
wijs te bergen.
Maar u zult het zien, binnen eenige jaren
zijn wij tweeën, voor degenen, die anders géén
hooger onderwijs zouden genoten hebben, am
per meer genoeg.
En dan pas houden wij op: Generaliteitslan
den te zijn of veronachtzaamde peripherie. Dan
pas wordt eindelijk de Constitutie van 1848
volle werkelijkheid. Dan pas zullen nieuwe wet
ten eindelijk he.t oude onrecht ongedaan ko
men maken voor goed.
Want ditmaal nog kunnen wij het stellen
zonder den staat, maar weldra zal dit niet
meer kunnen. En wij zullen ook voor het
Hooger Onderwijs financieele gelijkstelling
vragen. En wij zullen eindelijk den onverbid-
delijken eisch stellen, dat onze belastingen al
leen meer zullen gebruikt worden voor óns
Hooger Onderwijs, want feitelijk werkt ten
dezen de uitzuiging van Brabant nog altijd
voort.
Waak dus, jonge Hoogssehool, over uwe taak.
Besef uw roeping. Wordt geen handelskweekerij
van zooveel dozijnen handelsdoctoren per jaar,
maar een opvoedingsinstituut, waar begaafde,
jonge mannen rijpen tot volle wetenschappelijke
ontwikkeling.
Sta ook met uwe wetenschap niet te veel
onder den invloed van concrete doelstellingen.
Begrijp dat de wetenschap der hoogere regio
nen zonder onmiddellijk-practische doelstelling,
mits ze maar grondig en degelijk zij, de wereld
altijd veel verder heeft gebracht dan de o zoo
gemakkelijk te vinden lapmiddeltjes van on
wetenschappelijke makelij; gelijk de politieke
strijd die maar al te vaak vraagt.
De Handelshoogeschool te Rotterdam was
vertegenwoordigd door den rector magnificus
Prof. mr. W. H. Drucker. Deze sprak ongeveer
als volgt.
REDE PROF. MR. W, H. DRUCKER.
Gij hebt gemeend, dat in ons land behoefte
was aan nog een instelling voor hooger onder
wijs, ten behoeve van jongelieden, die hun
weg zullen zoeken in den handel.
Onze meening is, dat reeds genoeg zeer ge
leerde mannen tot den handel worden gevoerd
en nu bestaat het gevaar, dat, wanneer het
aantal jongelieden, dat tot U komen zal, be-
geerig naar hooger onderwijs, niet aan Uwe
verwachtingen zal beantwoorden, Gij U zult
laten verleiden om te geven, wat misschien in
grootere mate begeerd wordt, maar wat Gij
als instelling van hooger onderwijs niet geven
moogt.
Wil een gelukwensch uit het hart komen,
dan is noodig dat men zich verheugt in het
geluk van een ander, ja eigenlijk, dat men
aanleiding vindt ook zichzelf geluk te wen
schen.
Ik kan niet zeggen, dat deze aanleiding voor
mij op het oogenblik in den volsten zin des
woord aanwezig is, maar zij zal zeker aanwezig
zijn, zoodra zal blijken, dat U de bezwaren,
waarop ik zoo even doelde zult weten te ont
gaan.
Ik mag niet verzuimen hieraan toe te voe
gen, dat ik mij wel bewust ben, dat Uw arbeid
naast de onze, op hetzelfde terrein, wanneer
Gij zult slagen, vruchtbaar zal kunnen zijn.
Na de rectores magnifici der Nederlaudsche
universiteiten sprak namens den Raad van
Toezicht der R.K. Handelshoogeschool Staats
raad mr. dr. D. A. P. N. Kooien. Wij laten hier
een samenvatting dezer rede volgen:
REDE MR. DR. D. A. P. N. KOOLEN.
Spr. begon met er op te wijzen, dat er een
tekort aan Katholieke krachten bestaat op
schier elk terrein.
De Maasbode heeft voor enkele weken met
statistische cijfers bewezen in hoe sterke mate
dit tekort bestaat in de bezetting van leerstoe
len aan de Rijksuniversiteiten. Maar wanneer
men let op de leidende posities in de scheep
vaart, in den handel, in het bankwt a, zoowel
hier te lande als in onze Indien, dan ontwaart
men hetzelfde tekort. Spreker erkent dat er
voor dit tekort redenen zijn, waaraan de Ka
tholieken part noch deel hebben, maar meent
toch te moeten wijzen op een reden, die onder
de Katholieken zelf gevonden wordt. En die
reden is, dat er te weinig Katholieke leeken
zijn, die gaan studeeren; en waar de behoefte
aan gestudeerde katholieken op ieder terrein
toch groot is, zien de afgestudeerden zich ge
makkelijker dan anderen geplaatst en is er
minder reden om de wetensohap te blijven
beoefenen.
Spr. weel, Iv - - leven vele ouders
hebben belet om hun zonen te doen studeeren;
de vrees dat geloof en goede zeden gevaar
zouden loopen, een vrees, die ook zoo menig
ouder, althans vroeger, belette hun kinderen
naar de koloniën te doen gaan.
Vandaar de oprichting der Katholieke Uni
versiteit te Nijmegen, vandaar de oprichting
der Katholieke Leergangen te Tilburg, van
daar tenslotte de opening der Katholieke Han
delshoogeschool vandaag.
Met een woord van hulde aan de oprichters
besloot spreker zijn rede.
De heer Fr. van Spaendonck die hierna het
woord verkreeg, «prak als voorzitter der Til
burgsche Kamer van Koophandel en Fabrieken
als volgt:
De laatste spr. was de heer dr. H. Meiier
die het woord voerde als voorzitter der Ver-
eeniging Ons Middelbaar Onderwijs in N.-Bra-
bant.
REDE Dr. H. MOLLER.
Nu op dezen dag Brabant en in het bijzon
der Tilburg een inrichting voor hooger onder
wijs krijgt, nu meent de vereeniging, dat zij
niet achter mag blijven, om haar hulde en
wensohen aan te bieden. De studenten toch
voor deze handelshoogeschool moeten komen
van de scholen door onze vereeniging ge
sticht. Brabant ©n gansch het Katholieke Zui
den is een streek die vooral gericht is op nij
verheid en handel. Daarom mag spr. hier den
wensch uiten dat Brabant zijn zaak in het
oog zal houden.
De Vereeniging vt- - igde spr. heeft echter
gemeend bij de opening dezer school iets meer
te moetendoen dan wenschen te uiten. Spr,
wil een geschenk aanbieden voor de bibliotheek
der universiteit en dat geschenk zal bestaan
uit de acht doelen van het Handwörterbuch
der Staats wissenschaften van de professoren
Elster Weber en Wieser. Spr. vertrouwt dat
dit voorbeeld door velen zal gevolgd worden
en dat men op deze wijze zijn daadwerkelijke
belangstelling voor de handelshoogeschool zal
toonen.
Het slotwoord werd hierop gesproken door
den voorzitter van het Curatorium, die aan
allen in het bijzonder aan het Doorluchtig
Episcopaat dank bracht voor het groote werk
dat thans bekroond is geworden.
De ambtsketen, door het gemeentebestuur
van Tilburg geschonken, bestaat uit zilveren
schakels, waarop in emaiUe motieven zijn uit
gevoerd, voorstellende de wapens van Tilburg
en de verschillende provincies, alsmede een
handelsschip. Het medaillon draagt als insig-
num ook het handelsschip, in monteerwerk
uitgevoerd.
De docenten schonken een staf voor den
pedel. Hij is van coromandelhout en met zil
ver gemonteerd. De staf wordt bekroond door
een koopvaardijschip, dat het kruis in top
voert, terwijl op het zeil het monogram van
Christus is aangebracht. Het schip wordt om
geven door een krans van letters, vormende
het opschrift: R. K. Handelshoogeachool. Op
den rand zijn de emblemen van handel en in
dustrie aangebracht waaronder het randschrift:
„Docentes me d.d. VIII Octobris 1927."
Ambtsketen en staf zijn ontworpen en uit
gevoerd door de Utrechtsche edelsmeden Jail
Eloy en Leo Brom.
Om half zes begon in de raadszaal liet feest
diner, door het gemeentebestuur van Tilburg
aangeboden.
Een studiecommissie samengesteld
In verband met de moeilijkheden waarvoor
gemeentebesturen en woningbouwvareenigingen
worden gesteld in verhand met de behuizing der
krotbewoners hebben de Nationale Woningraad
en het Instituut voor Volkshuisvesting beslo
ten, een commissie samen te stellen, die het
vraagstuk van de huisvesting der krotbewoners
in vollen omvang onder de oogen zal zien.
In deze commissie zijn, naar het „Volk" meldt,
benoemd mevr. W. Wegeriff te Amsterdam, en
de heeren G. A. M. de Bruyn, Rotterdam; J.
Bommer, Amsterdam; J. Douwes, Amsterdam;
mr. D. Hudig, Amsterdam; jhr. M. J. de Jonge
van Ellemeet, Rotterdam; F. Maubls, Maas
tricht; mr. M. J. A. Moltzer, Amsterdam; H.
C. Nijkamp, Enschedé en If. R. van Staal, te
Gouda.
Tot voorzitter is benoemd mr, Moltzer en tot
secretaris de heer Bommer.
DE GASWERELD
Weer een ontslag-aanvrage
Men schrijft aan „Het Volk":
Zoo is dan ook te Woerden ten aanzien der,
leiding van het gasbedrijf de teerling geworpen.
De heer J. Baas, directeur der gasfabriek,-
heeft gemeend om gezondheidsredenen met 1
Nov. a.s. zijn ontslag aan te vragen.
Tot dit verzoek is hij gekomen na een, door
den wethouder van bedrijven, gedaan onderzoek
naar de wijze waarop diverse leveranties voor
de gasfabriek geschiedden.
Na voldoende gegevens hierover verzameld
te hebben, heeft de heer Zon deze kwestie bij
B. en W. van Woerden aanhangig gemaakt,.
Waarna ontslagaanvrage spoedig volgde, j.
