DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
mm
iB*
50ste Jaargang
Donderdag 27 October 1927
No. 15001
is
f t voor onzen
bisschop
Dit nummer bestaat uit drie bladen
STADSNIEUWS
r.
DE H.B.S.-KWESTIE
DE KOEMARKTBRUG
TERUG NAAR MOEDERS PAPrOT
UIT ROTTERDAM^
AGENDA.
KUNST-AGENDA.
Spoeling 11
Noteering van de Coöp. Vereen. „Schled,
R. K. PROrAGANDACLUB
ST. HILDEGARDIS
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau: KOEMARKT iSCHIEDAM. Telefoon Intercommunaal no. 68085 Postbus no. 39
l ABONNEMENTEN: per 3 maanden ƒ3.25 per maand ƒ1.10, per week 25 cent.
j rranco Per post 3.75 per kwart. Afzonderlijke nummers 5 ct. Poslchèque en Girodienst 81440.
ADVERTENTIeN 15 regels ƒ1.55. Elke regel meer 30 ct. Reclames tusschen den tekst 60 ct,
per regel. Kleine advertenties: 30 woorden 25 ct. elk woord meer 5 ct. tot een maximum van
50 woorden. Kabouteradvert. 5 reg. ƒ0.50, 10 rog. 0.75,15 reg. 1., Incassokosten worden berekend
^ns-On^vaJlenvenzekexing ƒ500 bij overlijden door een ongeval; ƒ500 bij verlies van beide banden, voeten of oogen; ƒ250 l ij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150 bij verlies van een duim; 75 bij verlies
een W,JSvinger; 50 twee voorste ledematen alle vingers van een band; ƒ25 by verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt
De mtkeeringen ingevolge deze verzekering zijn herverzekerd bij de Nieuwe HAVBank, Lange Haven 103, Schiedam
m Morgen zal 't vier en twintig jaar geleden
Can'---—2!0' H' Mgr* Augustinus Josephus
]/f Als
'er de Bisschopswijding ontving.
nian van vier en vijftig, na een vijf
jj wintig-jarig priesterschap, waarin hij
lee C"0cees Kediend had als kapelaan, als
1 het 'k'' 6n als vicaris' nam den last van
daa' 1SSCh0psambt op zich en aanvaardde
de 11166 verantwoordelijkheid voor een
1 gewichtigste diocesen van Noord-West
huropa.
^'1 deed dat in 'n tijd, die het tienvoudige
dat°^ .Van de Kerkelijke leiders; in een tijd
"'ouwe denkbeelden zich baan braken
ide ai'° 'erre'n' dat de schok van nieuwe
K T °°k gevoeld werd in de rijen der
acl 'olieken, dat de Opperpriesters uit Rome
®50envol8ens richtsnoeren aangaven, die
katholieke leven zoowel op sociaal als
i„- ,s enstig terrein in geheel nieuwe banen
'eidden.
gr 'U,r 'iwam bij een steeds geweldiger
dir. ^6r bevolking in de groote steden,
den 'UlSt a"e 'ig:§en 'n bet Bisdom van
j^^b'biiaris: meer kerken, meer priesters,
scholen, was de eisch van den tijd.
aji' '1 <le ®isscbop, die als devies voerde „niet
st0cZC,Pnd in het geloof" heeft, met zijn
1(>n Zcemvschen aard, op vastberaden
den weg ingeslagen, die naar zijn
^ening gegaan moest worden.
2ejjIch weinig storend aan wat de wereld
Ver' ";6^ ziin biSschoppelijken arbeid
jj vb'd. Hij bouwde de Kathedraal in
bet''r'eïa 8n 1161 ni°uwe Klein-Seminarie;
hn ,ro°GSeminarie werd verruimd en een
p- 01'd nieuwe kerken 'werden door den
ro °P geconsacreerd; paters werden ge-
]jj,.eu 'n de steden, waar de gewone geeste-
j^Qv e'd het werk niet meer af kon of op het
ky01 d'HolIaudsch platteland om daar te
in ?'1Pn belpen. Zelfs een missie-huis werd
et hooge Noorden gesticht,
bet °Uc'e Bisschop, had een open oog voor j
nieuwste werk: hij is een der krachtigste
ar aridisten geweest voor het ieeken-
zi r Sto'aat °P ieder terrein en mede aan
vasiberaden optreden zijn tal van
enapbtige Katholieke organisaties te danken
bloeit het onderwijs en de pers in zijn
«isdom. j
Calk'6 'let voorrecbt bad met Mgr. j
0 ICi' te spreken, bewondert zijn scherp 1
jj]eel en zijn rond gemoed. In zijn staal-
ai)We oogen ligt iets zeer zacjits en de
()or|)e teek om den mond valt weg zoodra
Bisschop spreekt. Er is iets aartsvader-
bjk
in de figuur, die op audiëntie-dagen
voor het raam zit aan de Oudegracht, waai
de zon de grijze haren overglinstert; er is
waardigheid zoodra de Bischop bij officieele
gelegen- 8n Kerkelijke plechtigheden
meestal kort maar krachtig het woord
voert^ doch dezelfde man is buitengewoon
vriendelijk zoodra hij in ongedwongen
samenzijn eens kan uitrusten van zijn werk.
Weinigen begrijpen hoe zwaar de last is
die een Bisschop drukt. Per slot van reke
ning draagt hij dan toch maar de last voor
de honderdduizenden geloovigen en voor de
honderden priesters. Niemand die hem die
last ontnemen kan. Hij moet ze alleen dragen
en God alleen weet, wat er omgaat in den
Bisschop als deze in den laten avond wan
neer de Damiaantjes klingelen, op zijn bid
bank knielt en nadenkt over de gebeurte
nissen van iederen dag.
Wij voelen het droevig heengaan van één
leek, van één priester. Wat moet zooveler
afval hard zijn voor hem, die dezulken op
onvergetelijke dagen de handen oplegde en
die eigenlijk aan geen mensch zijn nood of
zorgen klagen kan!
In fide nihil haesitans: van hem wordt
geen aarzeling verwacht. Geloof alleen, be
sluiten en beslissingen. Dat duurt nu haast 'n
kwart-eeuw. Wat de Bisschop allereerst van
zijn kinderen vraagt, is: gebed; waar hij
recht op heeft, is: onze volgzaamheid. Hij
heeft het hoogepriesterschap en daarmee het
gezag: wie naar hem niet luistert, kan zich
geen goed Katholiek meer voelen.
Ten slotte: de bisschopskerk te Haarlem
wie zag haar niet, al was het maar eens
uit den trein? is het groote gedenkteeken
dat Mgr. Callier wil nalaten in zijn resi
dentie. Die kerk zal zijn naam levendig
houden: daarom wil men haar snel afge
bouwd zien. De Bisschop moet zijn werk
nog voltooid aanschouwen vooraleer hij
heengaat, als het kan op zijn zilveren
bisschopsfeest in 1928.
Dit kan, als allen in het Bisdom naar
vermogen helpen. Zondag a.s. zal in alle
kerken een geldinzameling met open schaal
worden gehouden. De opbrengst is bestemd
voor den afbouw van de Kathedraal: het is
een gift voor den Bisschop op diens zilveren
Bisschopsfeest.
En wij gelooven niet dat één Katholiek
zal willen achterblijven, maar dat ieder in
tegendeel van harte gaarne zooveel geven
zal als hij kan missen.
Zoo moge de Sint Bavo snel voltooid kun
nen worden en als blijvend monument her
inneren aan Monseigneur Callier die de
bouwer was van deze kerk en een der
grootste bouwers van heel het Bisdom ook!
EEN RAPPORT VAN DE COMMISSIE
VAN TOEZICHT OP 'T MIDDELBAAR
ONDERWIJS
Ook in deze gemeente .heeft de commissie
van toezicht op het middelbaar onderwijs, van
welke commissie voorzitter is wethouder Hout
man en secretaris de heer E. G. van den Bo-
venkamp, kennis genomen van den uitslag dei-
eindexamens aan de Rijks H. B. S. alhier en
dienaangaande een onderzoek ingesteld.
De commissie stelt zich voor haar bevindin
gen vast te leggen in het gewone jaarlijksclie
rapport, dat aan den raad wordt uitgebracht.
ANTWOORD VAN HET COMITé VAN
ACTIE OP HET RAPPORT DER
DELFTSCHE COMMISSIE VAN
TOEZICHT OP HET M. O.
Het comité van actie schrijft ons:
Waar de resultaten van het regeeringson-
derzoek ons nog steeds niet officieel bekend
zijn, namen wij met te meer belangstelling ken
nis van het rapport uitgebracht door de C. v.
T. op het M. O. te Delft en. bet daarop aan
sluitend rapport van den Directeur der Deut
sche H. B. S.
De Commissie komt tot de duidelijk uitge
sproken conclusie, dat de te Delft aange
legde maatstaf goed was, maar dat
zij zich niet bevoegd acht om te beoordeelen of
ook aan andere scholen een goede maatstaf
is gebruikt.
Nu mag er echter o.i. geen sprake zijn van
goeden of slechten maatstaf. Er is slechts één
enkele maatstaf nooeftfe en mogelijk en dat is
die welke voor alle scholen geldt.
Waar het echter op grond van tal van be
kende feiten vaststaat,, dat overal elders naar
een anderen maatstaf is gemeten, daar vor
men Delft en Schiedam eene uitzondering op
den overal elders geldenden regel.
Alleen op grond daarvan reeds was de beoor
deeling van het werk te Delft en Schieuam
verkeerd.
De commissie maakt tal van berekeningen
welke alleen de bedoeling hebben om vast te
stellen dat de lijsten matig waren en goede
cijfers geheel ontbraken. Deze conclusie be
vestigt onze meermalen neergeschreven bewe
ring, dat de rapportcijfers allesbehalve geflat
teerd waren.
Zij bewijzen echter niets, zoolang niet is uit
gemaakt, dat de scholen met gunstiger examen
resultaten, in doorsnee betere lijsten hadden.
Datzelfde geldt voor motieven als: slechte
klassen, verflauwde ijver, niet boven het mid
delmatige uitkomen, verkeerde mentaliteit
enz. enz. Ook dit zijn geen speciale Deiftsche
en Schiedamsche verschijnselen.
Wat echter aan de hand dezer rapporten on-
omstootelijk is komen vast te staan zijn de
volgende feiten:
1. Dat de door de leeraren vastgestelde cijfers
voor het schriftelijk werk onder den invloed
der commissie nog met 33 punten zijn vermin
derd. Dit klemt te meer waar de leeraren ken
nende deze strenge commissie, hun eigen cij
fers reeds aan den lagen kant hadden genomen,
zij het wellicht geheel onbewust.
2. Dat het ongunstige verschil tusschen rap
port- en examencijfei's vooral uitkwam in de
mondelinge examenvakken, dat zijn de vakken
waarin de deskundige in 20 minuten heeft te
oordeelen over de kennis van den leerling. On
derstreept mag hier wel worden, dat het be
treft vragen door een vaak zenuwachtigen
leeraar aan een examinandus, die staat onder,
wat Prof. Elias noemde „den suggestieven in
vloed onzer examencommissie die consciën
tieus optreedt".
3. Dat te Delft een aantal leerlingen is af
gewezen van wie, naar het oordeel van den
directeur kon worden verwacht, dat zij slagen
zouden.
4. Dat ook te Delft, zoo goed als te Schiedam
en elders, de examencijfers hooger plegen te
zijn dan die van de gemiddelde rapporten, ter
wijl thans het omgekeerde het geval is.
5. Dat door deze commissie van deskundi
gen lager is geoordeeld, dan door alle andere
uit de voorgaande jaren, terwijl de maatstaf
van deskundigen van grooten invloed is geble
ken op het resultaat der examens.
Concludeeren kunnen wij dus: De door de
regeering benoemde commissie van deskundi
gen heeft een niet nauwkeurig omschreven
volmacht, terwijl verwacht wordt dat zij zich
zal houden aan den gehruikelijken en overal
elders toegepasten maatstaf. Zij week daar
van af, maar was daarin volkomen wettig en
binnen de grenzen van haar mandaat.
De waarde van een diploma houdt dus nauw
verband met de samenstelling van de com
missie, terwijl de kansen tot bereiking van
het diploma daarvan eveneens afhankelijk is.
Waar hier nu te Delft en Schiedam een ge
heel aparte maatstaf is aangelegd, daar is bin
nen alle wettige grenzen, toch een onrecht ge
pleegd tegenover de 30 leerlingen en hunne
ouders.
Het is daarom dat het gaat en op grond
waarvan wij blijven aandringen, dat de regee
ring een weg zal zoeken en vinden om dit on
recht alsnog en langs den snelsten weg te
herstellen. i p
Een van de laatste moeilijkheden die de
opening van de Koemarktbr.ug in den weg
stonden in den vorm van de rond het werk
staande schutting is thans opgeruimd.
Sinds medio Augustus, toen het oude hotel
de „Kroon" afgebroken werd, beeft zij de ge-
heele Koemarkt ontsierd. In dien tijd is de
schutting, die er reeds gedeeltelijk stond, door
getrokken tot den Rotterdamschen Dijk.
Zooals zich licht laat hegrijpen, hebben de
zen morgen velen van het goede uitzicht op
de nieuwe brug staan te „genieten".
Reeds zoo lang was de brug de „nieuwe"
kunnen we haast niet meer schrijven dooi
de schutting aan het oog van belangstellende
Schiedammers onttrokken. En, zij die het
waagden op het „oude" bruggetje even stil
te staan, kregen onmiddellijk bevel, door te
loopen.
Hoe het echter met den openingsdatum zit,
weet niemand nog met zekerheid te zeggen.
JUBILEA
Dinsdag a.s. zal het 25 jaar geleden zijn,
dat de heeren W. v. d. Wildenberg en C. C.
Donkers hij de Neder]. Spoorwegen in dienst
traden.
Door de politie te Rotterdam is aldaar aan
gehouden de minderjarige C. V., wonende Korte
Haven alhier, die de ouderlijke woning was
ontloopen. De jongen is aan zijn ouders terug
gegeven.
DIEFSTAL
Gistermiddag zijn door de politie aangehou
den de 25-jarige J. W. G., de 22-jarige I. J. v.
G. en de 20-jarige W. P., allen alhier, die zich
per roeiboot via de haven op het terrein van
Swarttouw's machinefabriek hadden begeven
en aldaar een groote staaf ijzer hadden ont
vreemd.
Tegen het drietal is proces-verhaal opge
maakt.
HEET GEBAKERD
Gistermiddag kreeg de winkelier M. aan het
Broer-sveld met zekeren J. S., wonende Klein
Coolstraat te Rotterdam, een woordentwist
waarbij M. zich zoo driftig maakte, dat hij
een ijzeren gewicht van den toonbank nam en
dat S. naar het hoofd slingerde.
Voor heiden was het een geluk dat M. miste,
daar de gevolgen bij een treffen zoowel voor
den werper als voor den getroffene allicht
van ernstigen aard zouden zijn geweest.
BILJARTEN
De wedstrijd Entre-Nous tegen Unie is ge
ëindigd in een overwinning voor Entre-Nous,
waardoor deze in het bezit kwam van den be
ker en een schild.
Entre-Nous behaalde 1991 caramboles, Unie
1S16, zoodat Entre-Nous won met 175 caram
boles.
CRESCENDO
Door het muziekgezelschap „Crescendo' zal
op Zaterdag 12 November a.s. in het Hotel
Sterrenbosch een feestconcert worden gegeven,
waarhij aan de vereeniging een nieuwe vlag
zal worden aangeboden.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: 25 October: Hendrika Maria,
d. v. E. Dekker en A. P. K. Theunissen, Huijs-
mansstraat. Elisabeth Wilhelmina, d. v. G.
J. A. de Bruijn en G. van Urlc Mariastraat;
Gerardus Marie Hermanus Barend, z. v. T. J.
A. Etman en B. M. Schuurmans, Beierlandsche
straat. 26 October. Catharina d. v. H. Har
reman en H. K. Meeder, Zijlstraat.
OVERLEDEN: 25 October. H. van der Zee,
echtgenoot E. Groeneweg 76 j. Oude Kerkhof.
COÖPERATIEVE VEREENIGINGEN
Met nummer 208 van de Stscrt. werden ver
zonden afdrukken van de akten betreffende de
Coöp. Vereeniging tot Exploitatie van Onroe
rende Goederen „Ons Bezit", G. A., alhier.
EEN OUD-STADGENOOT 92 JAAR
Onze oud-stadgenoot, de heer Emil Lüning
oud-directeur-oprichter der N.V. Nederlandscho
Maatschappij tot Algemeene Dienstverrigting
van 1865 herdenkt-morgen, Vrijdag, ten huize
van zijn zoon aan den Essenburgsingel 11, zijn
92ste verjaardag. Hoewel metterwoon rustend
ln Den Haag gevestigd, verheugt hij zich altijd
weer Rotterdam zoo nu en dan eens te be
zoeken. i* .3,UIT
's Maandags! repetitie Muziekgezelschap SC
Ambroslus, 8 uur, R.K. Volksbond.
lederen Maandagavond clubavond R. K, Dam
club I. D. O., Patronaatsgebouw Lange Ha
ven; aanvang 8 uur.
lederen Woensdagavond van 8 uur af club
avond R. K. S. V. „Excelsior". Gebouw R. K.
Kring.
Iederen Woensdagavond van 7 uur tot hal|
negen zitting bestuur Spaarfonds R. K. S. .V,
Excelsior; Gebouw R. K. Kring.
Dinsdags: repetitie R.K, MannenzangvereenC
ging St. Caecilea, half 9, R. K. Volksbond;)
bestuursvergadering R. K. Metaalbewerker»
bond „St. Eloy", Gebouw H, K. Volksbond.
St. Joris Doele, Stedelijk Museum, Geopend
eiken Zaterdag van 2—5 uur.
Heden
Lustrumuitvoering ter gelegenheid van bet
10-jarig bestaan van de Sckied. Tooneelelub,
ten bate van het R. K. Ziekenhuis. Opvoering:)
„Vadertje Langbeen". Gebouw R. K, Volks
bond. Aanvang 8 uur.
Bestuursvergadering R.K. Overheidspersoneel
„St. Paulus" Gebouw R. K. Volksbond.
Bestuursvergadering R.K. Kuipers- en Kis
tenmakershond „St. Antonius" Gebouw R.K,
Volksbond.
R.K. Houtbewerkersbond „St. Ewaldus" Ge
zellige bijeenkomst. Gebouw R.K. Volksbond.
Congregatie Frankenland. Prefectenvergade
ring. Gebouw R.K. Volksbond.
Zondag 30 October
Lustrumuitvoering ter gelegenheid van het
10-jarig bestaan van de Sehied. Tooneelelub
ten bate van het R. K. Ziekenhuis. Opvoering:.
„Vadertje Langbeen". Gebouw R. K. Volks
bond. Aanvang 8 uur.
TE ROTTERDAM
"i J.|
27 Oct.: Tivoli-Schouwburg, De pastoor;
van Neuvillette (Nieuw Rett. Tooneel), 8 uur.
28 Oct.: Tivoli-Schouwburg, De pastoor vaa
Neuvillette (Nieuw Rott. Tooneel), 8 uur.
29 O c t.: Groote Schouwburg, Aïda (Ital,
Opera), 8 uur. Tivoli-Schouwburg, De pas-
toor van Neuvillette (Nieuw Rott. Tooneel)*
8 uur.
30 Oct.: Tivoli-Schouwburg, De pastoor van
Neuvillette (Nieuw Rott. Tooneel), 2 en S uur,
31 Oct.: Groote Schouwburg, De blauwe vo
gel van het geluk (Ver. Tooneel), half 8.
Dagelijks: Circusschouwburg, De Onbe
kende Soldaat (Spree-gezelschap) 8 uur (voor
volwassenen). Stationssingel, Circus Gleich, 8.
uur (voor volwassenen), Woensdag, Zaterdag
en Zondag ook half 3.
Bioscopen: Ooster-theater (voor voL
wassenen); Olympia (voor volwassenen);]
Corso (voor volwassenen).
BEURS VAN SCHIEDAM A-l)
Moutwijn 1
SCHIEDAM, 27 Oct. Officieele noteering
van de Commissie uit de Kamer van Koop"
handel. j
Moutwijn 46 pet. 18.
Namens de commissie voor de noteering
H. J. JANSEN.
Spiritus
SCHIEDAM, 27 Oct. Men noteert vooi»
melasse spiritus 100 pet. 34.— per H.L.
Ruwe graansplritus 60 pet. 17.Per H-U,
Spoelingvereeniging". j
Heden 2.20 per ketel. -
Zondagavond werd door de R. K, Propa-
gandaclub St. Hildegardis de donateurs(tricen)
in de groote zaal van het S. Jozefpatronaat,
Hamnierstraat 17, een feestavond aangeboden.
Nadat door de voorzitster de aanwezigen een
hartelijk welkom was toegesproken, werd
door eenige leden der club gespeeld het too-
rieelstuk in twee bedrijven getiteld „Het Lok
aas". Pakkend was dit spel.
Na de pauze werd een komisch spel gege
ven, waarin een April-grap de zaal deed da
veren van het lachen. Alles te zamen een pret
tige avond, waarop de propagandaclub met
voldoening kan terugzien.
AANVARING.
Het sleepschip „Adriana Jacoba", schipper
A. Steenbergen, is gisteren in de Maashaven,
door de vrachtboot „Stad Oss" aangevaren, bij
het vertalen van heide schepen. De „Adriana
Jacoba0 kreeg een gat boven de waterlijn,
